ГИПОТИРЕОЗ

 

Гипотиреоз — тиреоидты гормондардың тапшылығынан дамитын клиникалық синдром. Патогенезі бойынша гипотиреоз біріншілік (ҚБ өзінде дамитын патология) және екіншілік (ТТГ тапшылығынан) болып жіктеледі (3.11 кесте). 99 % жағдайда біріншілік жүре пайда болған гипотиреоз дамиды. Гипотиреоздың жалпы популяцияда таралуы 2 %-ды құрайды, ал жеке жасқа байланысты топтарда (егде жастағы әйелдер адамдарда) 6–8 %-ға жетеді.

 

3.11 кесте. Гипотиреоздың этиологиясы

 

Гипотиреоз Басты аурулар
Біріншілік (қалқанша без аурулары) Аутоиммунды тиреоидит ҚБ хирургиялық алып тастау Радиобелсенді 131I-пен терапия Ауыр йод тапшылығы Қалқанша бездің даму ақаулары (дисгенезия және эктопия)
Екіншілік (гипоталамус-гипофизарлы патология) Гипофизарлы жеткіліксіздік (Шиен-Симмондс синдромы) Гипоталамус-гипофизарлы аймақтың ірі ісіктері Гипофиздің сәулеленуі ТТГ шектелген тапшылығы

 

3.6.1. Жүрек пайда болған гипотиреоз

Кең таралған эндокринді ауру болып табылады (3.12 кесте). Тұрақты біріншілік гипотиреоздың басты себебіне созылмалы аутоиммунды тиреоидит (АИТ) жатады, одан кейін таралуы жөнінен ҚБ-ге орындалған хирургиялық операциялардан және радиобелсенді 131I-пен терапиядан кейін дамитын ятрогенді гипотиреоз дамиды.

 

3.12 кесте. Біріншілік жүре пайда болған гипотиреоз

 

Этиологиясы Созылмалы аутоиммунды тиреоидит, ҚБ-ге жүргізілген операциялық араласулар, 131I-пен терапия.
Патогенезі Ағзаның жасушалық жүйесінің метаболизмі мен негізгі алмасудың төмендеуі.
Эпидемиологиясы Ерлер, әйелдер— 1:10. Жалпы популяцияда - 2 %. Репродуктивті жастағы әйелдер арасында 2 — 5 %. 60 жастан асқан егде адамдар арасында 6 — 12 %.  
Басты клиникалық көріністері Спецификалық емес немесе болмайды: жалпы әлсіздік, депрессия, терінің құрғауы, шаштың артық түсуі, іш қату, гипохромды анемия, перикардта сұйықтықтың жиналуы, диастолалық гипертензия, атерогенді дислипидемия, менструальді циклдің өзгеруі, бедеулік, либидоның төмендеуі.
Диагностикасы Манифесті біріншілік гипотиреоз: ТТГ↑, Т4↓ Субклиникалық гипотиреоз: ТТГ↑, Т4-қалыпты деңгейде. Екіншілік гипотиреоз: ТТГ↓, Т4↓.
Салыстырмалы диагностикасы Симптоматикасы ұқсас бірқатар аурулар. Гипотиреоздың дамуына әкелетін аурулардың өзара ажырату диагностикасы.
Емі Левотироксин препараттарымен орынбасушы терапия (жалпы орынбасушы мөлшері дене массасына 1,4 мкг/кг), терапияның мақсаты- қалыпты деңгейде ТТГ ұстау.
Болжамы Орынбасушы терапия көрінісінде ТТГ деңгейін тұрақты мөлшерде ұстау- симптомдар мен көріністерінің толық регрессі.