Экология мен траты даму» пні бойынша тест сратары
Мемлекеттік
аралы баылау бадарламасы
Экология мен траты даму» пні бойынша тест сратары
гуманитарлы жне пн аралы мамандандырылан топтара жне мамандытара арналан: 090100, 090800, 091000, 091100, 091200, 091500, 020100-022100, 520130-520430, 520630-522130
Кафедраны мегерушісі:
Б..к., доцент Погосян Г.П.
растыран:
аа оытушы Нркенова А.Т.
Беттер саны: 53
Тест тапсырмаларыны саны: 318
араанды, 2009
| № | Мазмны | Тест саны |
| І Таырып.Экология ылымы жне оны дамуы мен алыптасуы | ||
| 1.1. | Экологияны ылым ретінде анытамасы, негізгі міндеттері мен дістері. | |
| 1.2. | Экологияны алыптасуыны ысаша тарихы.Экология ылымыны негізгі блімдері. | |
| 2. | ІІ Таырып.Организм жне тіршілік ортасы | |
| 2.1. | Даратар экологиясы – Аутэкология.Экологиялы факторлар, факторлара атысты тірі организмдерді топтары, экология задары. | |
| 2.2. | Популяциялы экология – Демэкология.Популяцияларды динамикалы жне статистикалы крсеткіштері. | |
| 2.3. | Бірлестіктер экологиясы – Синэкология.Биоценоздар.Биогеоценоз рылымы.Экожйелер. | |
| ІІІ Таырып.Биосфера жне табии ресурстар жйесі | ||
| 3.1. | В.И.Вернадскийді Биосфера туралы ілімі.Биосфераны асиеттері.Биосфера тзуші заттар: тірі, негізді, бионегізді жне биогенді заттар. | |
| 3.2. | Табии ресурстар жне табиатты тиімді пайдалану | |
| 4. | ІV Таырып.Табиатты орау негіздері | |
| 4.1. | Табиат ортасыны аламды ластануы жне табиатты орау негіздер | |
| 4.2. | азіргі заманы леуметік экологиялы мселелер | |
| 5. | Траты даму тжырымдамасы | |
| 5.1. | Траты даму концепциясы.азастан Республикасыны оршаан табии ортаны орау туралы заы.Ерекше орауа алынан айматар. | |
| 5.2. | Траты дамуды амтамасыз ету бойынша ынтаматасты | |
| Барлыы: |
1. Экология пні нені оытады:
A) сімдіктерді ішкі жне сырты рамы.
B) Жануарларды ішкі жне сырты рамы.
C) Адамны сырты ортаа сері.
D) Адам организмінде болып жататын физиологиялы процесс.
E) Микроорганизмдерді рлысы мен генетикала ерешеліктері.
2. Экология андай жйелерді оытады:
A) Генетикалы жне жасушалы.
B) Жасушалы жне популяциялы.
C) Популяциялы жне экожйелік.
D) Экожйелер мен органдарды жйесі.
E) Экожйе мен генетикалы.
3. Экологияны ай кретерийлері бойынша рлы, тщы су, солтстік айма, биік таулы айма экологиясы деп блінеді:
A) Зерттеу объектілеріні клеміне арай.
B) Зерттеу пндерге атысты.
C) Орта мен компонентке атысты.
D) Адам экологиялы жйесіне.
E) Уаыт факторы бойынша.
4. Экология биология ылымдарыны ай класына жатады:
A) Комплекстік.
B) Жалпы.
C) Меншікті.
D) Антропологиялы.
E) Зоологиялы.
5. Экологияны ай блімі бірлестіктерді оытады:
A) Аутэкология.
B) Синэкология.
C) Демэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экоология.
6. Экология терминін кім сынды:
A) Аристотель.
B) Геккель.
C) Дарвин.
D) Вернадский.
E) Сукачев.
7. орытарды ймдастырылуы келесі фактор тріне жатады:
A) Абиотикалы.
B) Антропогендік.
C) Биотикалы.
D) Лимиттік.
E) Жргізуші.
8. аламды экология оытады:
A) Дара экологиясын.
B) Популяциялы экологияны.
C) Бірлестіктер экологиясын.
D) Биосфераны.
E) Ландшафты.
9. Экологияны ай блімін ттас ландшафты зерттейді:
A) Аутэкология.
B) Демэкология.
C) Синэкология.
D) Географиялы.
E) аламды.
10. Экологияны келесі крсеткіштеріне арап микорорганизмдер, саыраулатар, сімдіктер, жануарлар экологиясына жатызамыз:
A) Объектілер зерттеу клеміне арсы.
B) Зерттелетін пндерге атысты.
C) Компоненттері мен айналасына арап.
D) Адам экологиясына атысты.
E) Уаыт факторына атысты.
11. Экологияны келесі блімі тр ішілік арым – атынасты зерттейді:
A) Ауэкология.
B) Демэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экология.
12. Экологияны келесі блімі тр аралы арым – атынасты зерттейді:
A) Ауэкология.
B) Дэмэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экология.
13. Уаыт факторына байланысты экология келесі блімдерге блінеді:
A) Аутэкология мен синэкология.
B) Аутэкология мен дэмэкология.
C) Дэмэкология мен синэкология.
D) Тарихи жне эволюциялы.
E) леуметтік жне медициналы.
14. Адам экологиясы келесі блімдерге блінеді:
A) Аутэкология мен синэкология.
B) Аутэкология мен дэмэкология.
C) Дэмэкология мен синэкология.
D) Тарихи жне эволюциялы.
E) леуметтік жне медициналы.
15. Жануарларды жары шыару абілетін атайды:
A) Жары люминисценсия.
B) Биолюминисценсия.
C) Термолюминисценсия.
D) Гигролюминисценсия.
E) Ксеролюминисценсия.
16. Ормандарды шабу келесі экологиялы фактора жатады:
A) Абиотикалы.
B) Биотикалы.
C) Антропогендік.
D) Шектеулі.
E) Алдыы.
17. Экологияны ай саласы популяцияларды зерттейді:
A) Аутэкология.
B) Демэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экология.
18. Экология зіні дамуында неше кезенен тті:
A) 1.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
E) 5.
19. сімдіктер экологиясыны негізін алаан алым:
A) Геккель.
B) Гумбольдт.
C) Дарвин.
D) Иогансен.
E) Рулье.
20. Жануарлар экологиясыны негізін алаан алым:
A) Геккель.
B) Гумбольт.
C) Дарвин.
D) Иогансен.
E) Рулье.
21. Экологияны зіндік дістеріне жатады:
A) Химимялы талдау.
B) Радиация млшерін анытау.
C) Далалы зерттеулер.
D) Микроскопиялы зертеулер.
E) Математикалы талдау.
22. Коацерваттарды тірі организмдерге жатызбаймыз, йткені:
A) Оларда оректену рдісі жо.
B) Бойы жо.
C) зін-зі алыптастыруа абілетсіз.
D) Зр шыару процесіні жотыы.
E) озалыса абілеттілігі.
23. Жерде тіршілікті пайда болуыны II-ші кезеі аныталады:
A) Неорганикалы осылыстардан органикалы затты синтезделуімен.
B) Неорганикалы затты органикалы заттан синтезделуімен.
C) Кбею процессіні пайда болуымен.
D) ДН жне РН синтезімен.
E) Коацерваттарды пайда болуымен.
24. Жерде тіршілікті пайда болуыны ІІІ-ші кезеі аныталады:
A) Неорганикалы заттардан органикалы затты биологиялы емес синтезімен.
B) Органикалытан органикалы емес заттар биологиялы емес синтезбен.
C) Коацерват тзілуімен.
D) Кбею процесіні пайда болуымен.
E) Коацерват бзылуыменен.
25. сімдіктерді тіршілік формасыны аталуы:
A) Глділер мен ыналар.
B) Жабы жне ашы тымдылар.
C) Папоротник пен мктер.
D) Шптер мен ааштар.
E) Саыраулатар мен ыналар.
26. Тіршілікті алашы пайда болуында тзілген заттар:
A) Неорганикалы.
B) Органикалы.
C) ДН жне РН.
D) Вулканнан блінген газдар.
E) Су жне минералды тздар.
27. Планктон – бл:
A) Су тбін мекендеушілер.
B) Белсенді озалатын азалар.
C) Суда белсенді озалмайтын азалар.
D) Суды алы абатындаы барлы азалар.
E) Суды стігі абатындаы азалар.
28. Геоксендерге келесі даратар жатады:
A) Топыраты уаытша мекен ретінде пайдаланатындар.
B) Топырата немі тіршілік ететіндер.
C) міріні бір кезеінде топырата тіршілік ететіндер.
D) Тіршілік циклыны бір блігін су бетінде, екінші блігін су астында ткізушілер.
E) Су абатын мекендейтіндер.
29. Плейстона келесі даратар жатады:
A) Ауа аыны мен бсе тасымалданушылар.
B) Топырата траты мекен етушілер.
C) Су абатын мекендейтіндер жне онда белсенді орын ауыстыруа абілетсіздер.
D) Денесіні бір блігі су бетінде, ал екінші блігі суда кездесетіндер.
E) Су абатын мекендейтіндер жне онда активті орын ауыстыруа абілеттілер.
30. Жануарлар мен сімдіктерді негізгі мекен ету орта факторы жне мір сру формасына байланысты бейімделуіні морфологиялы типі аталады:
A) Адаптациялы форма.
B) Локальды форма.
C) Тіршілік (мірлік) формасы.
D) Формаларды ртрлілігі.
E) Экологиялы уыс.
31. Нектон – бл:
A) Су тбін мекендеушілер.
B) Суды алы абатында белсенді озалатын даратар.
C) Суды алы абатында бсе трде озалатындар.
D) Суды барлы абатын мекендеушілер.
E) Суды жоары бетін мекендеушілер.
32. Бентос – бл:
A) Су тбін мекендеушілер.
B) Суды алы абатында белсенді озалатын даратар.
C) Суды алы абатында бсе трде озалатындар.
D) Суды барлы абатын мекендеушілер.
E) Суды жоары бетін мекендеушілер.
33. Дайын органикалы затпен оректенетін организмдер:
A) Автотрофтылар.
B) Гетеротрофтылар.
C) Продуценттер.
D) Хемотрофтылар.
E) Фототрофтылар.
34. Геобионттара келесі даратар жатады:
A) Топыраты уаытша пана ретінде мекендейтіндер.
B) Топырата траты тіршілік ететіндер.
C) Тіршілік циклыны бір блігін топырата ткізетіндер.
D) Тіршілік циклыны бір блігін су бетінде аланын су астында ткізетіндер.
E) Су абатын мекендеушілер.
35. Планктона келесі даратар жатады:
A) Топырата уаытша тіршілік ететіндер.
B) Топырата траты тіршілік ететіндер.
C) Су абатын мекендеушілер жне белсенді озалуа абілетсіздер.
D) Тіршілік циклыны бір блігін су бетінде аланын су астында ткізетіндер.
E) Су абатын мекендеушілер жне белсенді озалуа абілеттілер.
36. Эукариоттара келесі организмдер жатады:
A) Ядроа дейінгілер.
B) Автотрофтылар.
C) Гетеротрофтылар.
D) Наыз ядролылар.
E) Фототрофтылар.
37. Геофилдерге келесі даратар жатады:
A) Топыраты уаытша пана ретінде мекендейтіндер.
B) Топырата траты тіршілік ететіндер.
C) міріні бір кезеінде топырата тіршілік ететіндер.
D) Тіршілік циклыны бір блігін су бетінде аланын су астында ткізетіндер.
E) Су абатын мекендеушілер.
38. Аэропланктона жататын даратарды крсетііз:
A) Ауа аысымен бсе тасымалдануышылар.
B) Топыраты траты мекен етушілер.
C) Су абатын мекендеушілер жне онда белсенді орын ауыстыруа абілетсіздер.
D) міріні бір блігін суда аланын су астында ткізетіндер.
E) Су абатын мекендеушілер жне онда белсенді орын ауыстыруа абілеттілер.
39. Азалы ортада келесі даралар тіршілік етеді:
A) Геофилдер мен геоксендер.
B) Планктон мен нектон.
C) Плейстон мен нейстон.
D) Эктопаразиттер мен эндопаразиттер.
E) Бентос пен пелагос.
40. Келесі даралар топырата тіршілік етеді:
A) Геофилдер мен геоксендер.
B) Планктон мен нектон.
C) Плейстон мен нейстон.
D) Эктопаразиттер мен эндопаразиттер.
E) Бентос пен пелагос.
41. Келесі даралар жер беті-ауа ортасында тіршілік етеді:
A) Геофилдер мен геоксендер.
B) Планктон мен нектон.
C) Плейстон мен нейстон.
D) Эктопаразиттер мен эндопаразиттер.
E) Аэропланктон.
42. Келесі даралар топырата тіршілік етеді:
A) Геофилдер мен геобионттар.
B) Планктон мен нектон.
C) Плейстон мен нейстон.
D) Эктопаразиттер мен эндопаразиттер.
E) Бентос пен пелагос.
43. андай орта температураны, жарыты жне ылалдылыты згерісімен сипатталады:
A) Организмдік орта.
B) Топыра ортасы.
C) Жер беті–ауа ортасы.
D) Су ортасы.
E) Ауа ортасы.
44. Экологияны келесі блімі абиотикалы факторларды азалара серін зерттейді:
A) Ауэкология.
B) Дэмэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экология.
45. ызыл кітапты йымдастыруды ай фактора мысал ретінде алуа болады:
A) Абиотикалы.
B) Биотикалы.
C) Антропогендік.
D) Экологиялы емес.
E) Абиотикалы жне биотикалы.
46. Мекен ету ортасына керекті элементтер жиынтыы:
A) Орта.
B) Тіршілік жадайы.
C) Биотоп.
D) Экологиялы фактор.
E) Биогеоценоз.
47. Тірі организмдер жйесіндегі негізгі рылымды бірлікті атаыз:
A) Ген.
B) Дара.
C) Геном.
D) Тр.
E) Популяция.
48. Жоары температураны ауытуына шыдамайтын организмдерді атайды:
A) Эврибионт.
B) Пластикалы.
C) Эвритермді.
D) Стенофонт.
E) Стенотермді.
49. Келесі организмдер клеке сйгіш организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Криофилдер.
50. Температура тербелісіне шыдамды организмдерді атаыз:
A) Эвритермді.
B) Стенотермді.
C) Эврифотты.
D) Стенофотты.
E) Эвригигробионтты.
51. ндірістік мекемелерді шуын жатызуа болады:
A) Абиотикалы фактора.
B) Биотикалы фактора.
C) Антропогенді фактора.
D) Кезеді фактора.
E) Уаыт факторына.
52. Тірі организмдерді оршаан табиат блшегі жне олара тікелей немесе жанама серлері дегеніміз:
A) мір сру жадайы.
B) Биотоп.
C) Экологиялы фактор.
D) Биоценоз.
E) Орта.
53. сімдіктерді сіп-дамуына сер ететін топыраты минералды рамы келесіге жатады:
A) Абиотикалы фактор.
B) Биотикалы фактор.
C) Антропогендік фактор.
D) Биотикалы жне антропогендік фактор.
E) Экологиялы емес.
54. Экологиялы факторлар бл:
A) оршаан ортаны ажет элементтер жиынтыы.
B) Азаа сер ететін ортаны жеке элементтері.
C) Табиат блшегі, оршаан ортаны тірі азалары.
D) Табии ресурстар.
E) Экологиялы уыс (ниша).
55. Транспирация дегеніміз:
A) Мхитты жоары блік суыны булануы.
B) Суды сімдік арылы биологиялы булануы.
C) Органикалы заттарды пайда болуы.
D) Биогенді элементтер айналымы.
E) сімдік арылы органикалы заттарды синтезделуі.
56. Тірі азаларды бір-біріне сер етуін атайды:
A) Абиотикалы фактор.
B) Биотикалы фактор.
C) Антропогендік жне биотикалы фактор.
D) Антропогендік жне абиотикалы фактор.
E) Биотикалы жне абиотикалы фактор.
57. Температураны серіне байланысты сімдіктерді мынандай экологиялы топтара бледі:
A) Эвритермді, стенотермді.
B) Жылусйгіштер, суысйгіштер.
C) Гигрофильді, мезофильді, ксерофильді.
D) Жылусйгіштер, жарысйгіштер.
E) Жарысйгіштер, клекесйгіштер, клекеге тзімділер.
58. Жарыты серіне байланысты сімдіктерді мынандай экологиялы топтара бледі:
A) Эвритермді, стенотермді.
B) Жылусйгіштер, суысйгіштер.
C) Гигрофильді, мезофильді, ксерофильді.
D) Жарысйгіштер, жылусйгіштер.
E) Жарысйгіштер, клекесйгіштер, клекеге тзімділер.
59. Жарыты туліктік ауысымы жатады:
A) Абиотикалы фактор.
B) Биотикалы фактор.
C) Антропогендік фактор.
D) Экологиялы емес.
E) Фонды.
60. 1977 жылы К.Мёбиус келесі ымдарды бірін енгізген:
A) Экожйе.
B) Биоценоз.
C) Биогеоценоз.
D) Агроценоз.
E) Биотоп.
61. Дараларды орекке бсекелесуін мына факторды мысалы ретінде арастыруа болады:
A) Абиотикалы.
B) Биотикалы.
C) Антропогендік.
D) Млдем экологиялы емес.
E) Абиотикалы жне биотикалы.
62. Келесі организмдер жары сйгіш организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Гелиофиттер.
E) Криофилдер.
63. Келесі организмдер толытай дерлік суа батып жатады:
A) Гигрофиттер.
B) Сциофиттер.
C) Гидатофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Гидрофиттер.
64. Келесі сімдіктер з денесіне ылалдылыты жинамайды:
A) Гигрофиттер.
B) Сциофиттер.
C) Гидатофиттер.
D) Суккуленттер.
E) Склерофиттер.
65. Келесі организмдер суыанды организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Пойкилотермді.
D) Гомойотерді.
E) Криофилдер.
66. Келесі организмдер суысйгіш организмдер болып табылады:
A) Криофилдер.
B) Термофилдер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Сциофиттер.
67. Температураны белгілі бір аумаына ана шыдамды организмдер:
A) Эвритермдер.
B) Стенотермдер.
C) Эврифоттар.
D) Стенофоттар.
E) Эврибионттар.
68. сімдікті ылалдылыы жаынан мынандай экологиялы топтара бледі:
A) Гидрофиттер, эвротермділер, стенотермділер.
B) Су сйгіштер, жылусйгіштер, суысйгіштер.
C) Гигрофильдер, мезофильдер, ксерофилдер.
D) Гидробионттар, жары сйгіштер, клеке сйгіштер.
E) Жары сйгіштер, клеке сйгіштер, клекеге шыдамдылар.
69. Келесі сімдіктер з денесіне ылалдылыты жинайды:
A) Гигрофиттер.
B) Сциофиттер.
C) Гидатофиттер.
D) Суккуленттер.
E) Склерофиттер.
70. Келесі организмдер алыпты ылалдылыты алайды:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Криофилдер.
71. Экологиялы фактор белсенділігіне берілетін жаымсыз сер:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионттар.
D) Стенобионттар.
E) Экологиялы тиімділігімен.
72. Жары тербелісіне шыдамды организмдер аталады:
A) Эвритермді.
B) Стенотермді.
C) Эврифотты.
D) Стенофотты.
E) Эврибионтты.
73. Толеранттылы– бл организмдерді:
A) Тіршілікті згеріс жадайларына ттеп беруі.
B) Жаа жадайлара бейімделуі.
C) Локальды формаларды тзуі.
D) олайлы жадайлара бейімделуі.
E) Оптимальды жадайлара бейімделуі.
74. андай жадай болмасын трлерді орта фактор крсеткішіне бейімделушілігін атайды:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионттар.
D) Стенобионттар.
E) Экологиялы икемділік.
75. Экологиялы аз тзімді организмдер аталады:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионттар.
D) Стенобионттар.
E) Лимиттеуші.
76. Экологиялы тзімді организмдерді атаыз:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионттар.
D) Стенобионттар.
E) Лимиттеуші.
77. Азаларды тіршілігіне олайлы экологиялы факторды арындылыы аталады:
A) Оптимум.
B) Пессимум.
C) Эврибионт.
D) Стенобионт.
E) Экологиялы пластикалы.
78. Келесі рдістер жарыты атысымен жреді:
A) Фотосинтез.
B) Жасушаларды суі.
C) Жасушаларды кбеюі.
D) Биолюминисценция.
E) сімдіктерді тозадануы.
79. Келесі рдістер жарыты атысымен жреді:
A) Фотопериодизм.
B) Жасушаларды суі.
C) Жасушаларды кбеюі.
D) Биолюминисценция.
E) сімдіктерді тозадануы.
80. Келесі организмдер денесіні тменгі блігімен суда орналасады:
A) Гигрофиттер.
B) Сциофиттер.
C) Гидатофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Гидрофиттер.
81. Келесі организмдер жылусйгіш организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Криофилдер.
82. Келесі организмдер жылыанды организмдер болып табылады:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Пойкилотерді.
D) Гомойотермді.
E) Криофилдер.
83. Келесі организмдер тіршілік ортасында жоары ылалдылыты алайды:
A) Гигрофиттер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Гидрофиттер.
84. Келесі организмдер ылалдылыты тапшылыына не аз млшеріне шыдайды:
A) Термофилдер.
B) Сциофиттер.
C) Мезофиттер.
D) Ксерофиттер.
E) Криофилдер.
85. Демэкология зерттейтін блім:
A) Даралар.
B) Популяциялар.
C) Биосфера.
D) Бірлестіктерді.
E) Ландшафттарды мекендеушілерін.
86. «Популяция» терминіні авторы:
A) Геккель.
B) Дарвин.
C) Рулье.
D) Гумбольт.
E) Иогансен.
87. Популяцияны жалпы саны – бл:
A) Белгілі бір териториядаы дараларды жалпы саны.
B) Барлы экожйелердегі дараларды жалпы саны.
C) Белгілі бір аланы дараларды жалпы саны.
D) Биоценоздаы барлы трлерді дараларды жалпы саны.
E) Планетадаы бір трді кілдерді жалпы саны.
88. Белгілі бір территориядаы популяциядаы дараларды жалпы саны:
A) Саны.
B) Тыыздыы.
C) аныушылыымен.
D) Тратылыы.
E) Кездесу жиілігі.
89. Алып жатан территорияларыны клеміне байланысты келесі популяцияларды ажыратады:
A) Элементарлы, экологиялы жне биосфералы.
B) Экологиялы жне географиялы.
C) Элементарлы, экологиялы жне географиялы.
D) Географиялы жне элементарлы.
E) Географиялы жне биоценозды.
90. Экологиялы популяция – бл:
A) Географиялы популяцияларды жиынтыы.
B) Элементарлы популяцияларды жиынтыы.
C) Берілген популяциядаы барлы дараларды жиынтыы.
D) Репродуктивті дараларды жиынтыы.
E) Пререпродуктивті дараларды жиынтыы.
91. Популяциядаы дараларды бір-бірімен рекеттесуі барысында ошауланып тіршілік етуі аталады:
A) Ата-аналы жп.
B) Жалызды.
C) ауымды.
D) Жанялы.
E) йірлілік.
92. Бір популяциядаы жануарларды уаытша бірігуін биологиялы пайдалы йымдасу ретінде атайды:
A) ауым.
B) йір.
C) Табын.
D) Биоценоз.
E) Бірлестік.
93. Популяция мынадай ерекшеліктермен сипатталады:
A) Туылымы, лімі.
B) Траралы арым-атынастар.
C) Биоценозды кеністіктік рылымы.
D) Биоценозды трлік рлымы.
E) Биосфераны рлымы.
94. Популяцияда дараларды таралуыны келесі типі сирек кездеседі:
A) Біркелкі.
B) Топты.
C) Кездейсо.
D) Экологиялы.
E) Абсолюттік.
95. Популяция – бл:
A) Биотикалы бірлестікті блігі жне белгілі бір кеістікті алып жатан бір трді даралары.
B) Биотикалы бірлестікті блігі жне белгілі бір кеістікті алып жатан р трді даралары.
C) Биотикалы бірлестікті блігі ретінде рекет жасайтын дараларды жиынтыы.
D) Биотикалы бірлестікті блігі ретінде рекет ететін жне белгілі бір кеістікті баылайтын бір жаняны дараларыны жиынтыы.
E) Пайдалы йымдасан рекет ететін р трге жататын даралар.
96. Популяцияда дараларды таралуыны келесідей типтері белгілі:
A) Біркелкі, кездейсо жне элементарлы.
B) Элементарлы, топты жне географиялы.
C) Біркелкі, зілмелі жне топты.
D) Экологиялы, географиялы жне элементарлы.
E) Топты, кездейсо жне экологиялы.
97. Саны жоарылайтын популяцияда лесі кп болады:
A) Репродуктивті даралар.
B) Пререпродуктивті жне пострепродуктивті даралар.
C) Пострепродуктивті дарлар.
D) Репродуктивті жне пострепродуктивті.
E) Аталы.
98. Популяцияда екі дараны за немесе аз уаыта, кейде мір бойына бірігуін алай атайды:
A) Ата-аналы жп.
B) Жалызды.
C) ауым.
D) Жанялы.
E) йір.
99. асырларды бірігуі аталады:
A) Табын.
B) йір.
C) арапайым ауым.
D) Крделі ауым.
E) Бсекелестік.
100. Абсолютті лім сипаттайды:
A) Бір уаытта лген жануарлар саны.
B) Дара мен дараны бір мезгілде луі.
C) Барлы жастаы дараларды біркелкі луі.
D) Жас дараларды ліміні ліміні жоарылауы.
E) Крі дараларды ліміні жоарылауы.
101. йір сипатталады:
A) Даралары орта іс-рекет нтижесінде уаытша бірігуін.
B) Бл траты бірігу, негізінде басымдылы арым – атынасы жатыр.
C) Екі дараны бір немесе екі маусыма бірігуін.
D) Бл бір – бірінен блінген даралар.
E) Бл осбасшысы болмайтын бірігу.
102. Тт кбелегі, жлдызрттары мен уыршатары, бір орманда тіршілік етсе райды:
A) Бір трді бір популяциясын.
B) Бір трді ш популяциясын.
C) ш трді ш популяциясын.
D) ш тді бір популяциясын.
E) Екі популяциясын екі биоценозды.
103. Балытарды топтасып тіршілік етуін атайды:
A) Кшбасшысы бар йір.
B) Крделі ауым.
C) Кшбасшысыз йір.
D) арапайым ауым.
E) йір.
104. мырса илеуіні топтанып тіршілік етуі аталады:
A) Кшбасшысы бар йір.
B) Крделі ауым.
C) Кшбасшысыз йір.
D) арапайым ауым.
E) йір.
105. йректерді топтанып тіршілік етуі аталады:
A) Кшбасшысы бар табын.
B) Крделі ауым.
C) Кшбасшысыз тобыр.
D) арапайым ауым.
E) йір.
106. Белгілі-бір аудан бірлігіндегі даралар саны жне саныны клемі:
A) Трлерді ртрлілігі.
B) рпатылы.
C) Популяцияны тыыздыы.
D) лімі.
E) Туылымы.
107. Жндіктерді бірлесіп бірігуі бл:
A) йір.
B) Кшбасшысыз йір.
C) йір кшбасшысымен.
D) Крделі ауым.
E) Жай ауым.
108. Бір популяцияа жататын отырышы жануарларды тобы алай аталады:
A) ауым.
B) Табын.
C) йір.
D) Биоценоз.
E) Бірігу.
109. Популяцияны рі арай суінде маыздыра болатын:
A) Кбеюші аталытар саны.
B) Кбеюші аналытар саны.
C) Аталы жне аналыты жалпы саны.
D) Аталытарды кемуі.
E) Аналытарды кбекюі.
110. Популяция бл:
A) Бір трге жататын даралар тобы.
B) Азалар тобыны ртрлілігі.
C) ртрлі даралар блігі.
D) Бір отбасы дараларыны блігі.
E) ртрлі организмдерді топтары.
111. Популяцияны лкен блігін пострепродуктивті даралар райды, йткені:
A) Жылдам кбею.
B) Траты алыпта болуы.
C) Саныны тсуіне байланысты.
D) Санны суіні баыланбауы.
E) Баяю кбею.
112. Географиялы популяция бл:
A) Экологиялы популяцияны жиынтыы.
B) Элементарлы популяция блігі.
C) Берілген популяцияны барлы дара бліктері.
D) Репродуктивті дара блігі.
E) Перерепродуктивті дара блігі.
113. андай жадайда дара зінен кштілеріне баына отырып, лсіздеуіне, екіншісі шіншісіне, шіншісі тртіншісіне басымдылы білдіреді:
A) Сызыты.
B) шбрышты.
C) Диспотиялы.
D) Сопаша.
E) Домала.
114. лімні келесі типі кпшілік тірі организмдерге тн:
A) Барлы жаста бірдей лім.
B) Дамуды ерте стадиясында лімні жоарылауы.
C) Крі дараларды ліміні жоарылауы.
D) Абсолютті.
E) Ерекшеленген.
115. Абкендер тобы – бл:
A) арапайым колония.
B) Крделі колония.
C) Кшбасшысыз йір.
D) Кшбасшымен йір.
E) Табын.
116. Бір трді дараларыны ырып кетуімен ерекшеленетін арым-атынасты атайды:
A) Агрессия.
B) Трішілік паразитизм.
C) Трішілік бсекелестік.
D) Эктопаразитизм.
E) Эндопаразитизм.
117. Бір популяцияны кп уаыт жне рдайым бірігіп тіршілік ету формасын атайды:
A) Колония.
B) йір.
C) Табын.
D) Биоценоз.
E) ауымдасты.
118. Ата-анасыны рпаа аморлы крсетіп тіршілк ету формасын атайды:
A) Ата-аналы жп.
B) Жалыз мір сру.
C) Колония.
D) Отбасылы мір сру.
E) йір.
119. Бір дараны топтаы барлы дарларды басаруы келесі діспен жзеге асады:
A) Сызыты.
B) шбрышты.
C) Деспотиялы.
D) Сопаша.
E) Домала.
120. Дараларды з трін жеуі, (жоюы) аталады:
A) Трішілік конкуренция.
B) Траралы конкуренция.
C) Каннибализм.
D) Трішілік паразитизм.
E) Трарала паразитизм.
121. Экологияны ай саласы биоценозды оытады:
A) Аутэкология.
B) Демэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) Географиялы экология.
122. Бай биоценоздарда (мысалы, тропика ормандарында) трлерді кпшілігі:
A) Аз санды.
B) Кп санды.
C) руп кету ауіпінде.
D) Азаюда.
E) Сирек кездеседі.
123. Кшетхананы мына жйеге жатызуа болады:
A) Микроэкожйе.
B) Мезоэкожйе.
C) Макроэкожйе.
D) аламды экожйе.
E) Биосфералы экожйе.
124. Австралия бл:
A) Микроэкожйелер.
B) Мезоэкожйелер.
C) Макроэкожйелер.
D) аламды экожйе.
E) Биосфера.
125. Бір трді баса трлермен оректену атынасы:
A) Форикалы.
B) Топикалы.
C) Трофикалы.
D) Фабрикалы.
E) Абиотикалы.
126. Жыртыш жануарлар:
A) Екінші ретті продуцент.
B) Екінші ретті консументтер.
C) Бірінші ретті редуцент.
D) Бірінші ретті продуцент.
E) Екінші ретті редуцент.
127. Автотрофты азалар – ол:
A) Редуценттер.
B) Продуценттер.
C) Екінші ретті консумент.
D) Бірінші ретті консумент.
E) Саыраулатар мен жануарлар.
128. Гетеротрофты азалар – ол:
A) Продуценттер.
B) Бірінші атардаы продуценттер.
C) Екінші атардаы продуцент.
D) Консументтер.
E) Жасыл сімдіктер.
129. Таулы аймата, далалы алапта тіршілік ететін боз торай райды:
A) Бір трдегі бір популяцияны.
B) Бір трді екі популяциясын.
C) Екі популяция екі тр.
D) Бір популяция екі тр.
E) Бір биоценоздаы екі популяцияны.
130. Арамтаматы – дегеніміз:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртыш-жемтік атынасы.
131. Симбиоз – дегеніміз:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртыш-жемтік атынасы.
132. Синэкологиялы оптимум-ол:
A) Кбеюге жне суге ммкіндік беретін абиотикалы фактор блігі.
B) Кбеюге жне суге ммкіндік беретін биотикалы фактор блігі.
C) Биотикалы жне абиотикалы факторларды олайлы блігі.
D) олайлы антропогендік факторларды блігі.
E) олайсыз абиотикалы факторларды блігі.
133. Физиологиялы оптимум-ол:
A) Кбеюге жне суге ммкіндік беретін абиотикалы фактор блігі.
B) Кбеюге жне суге ммкіндік беретін биотикалы фактор блігі.
C) Биотикалы жне абиотикалы факторларды олайлы блігі.
D) олайлы антропогендік факторларды блігі.
E) олайсыз абиотикалы факторларды блігі.
134. Тадаушылы абілетіне ие:
A) Жемтік (жертва).
B) Паразит.
C) Жыртыш.
D) ожайын.
E) Арамтама.
135. Популяциядаы лі кбейе алмайтын дараларды райды:
A) Пререпродуктивті даралар.
B) Пострепродуктивті даралар.
C) Ререпродуктивті даралар.
D) Репродуктивті даралар.
E) Субрепродуктивті даралар.
136. Бірлестік организмдерін келесідей ажыратады:
A) сімдік бліктерінен трады.
B) Жануарлар бліктерінен трады.
C) Дайын заттармен алыптасады.
D) Микроб бліктерінен трады.
E) Жекеленген даму кезінде жіктеледі.
137. Жануарларды ауымдастыы аталады:
A) Зооценоз.
B) Микробиоценоз.
C) Фитоценоз.
D) Биотоп.
E) Экотоп.
138. Траты трлер биоценозда келесі жиілікпен кездеседі:
A) Кбірек 50 пайыз.
B) 25-50 пайыз.
C) Азыра 25 пайыз.
D) 10 пайыз.
E) 100 пайыз.
139. орануды келесі трі бсе типке жатады:
A) Алдау ылыы.
B) Реакцияны жылдамдыы.
C) Тікенектер.
D) Жгіру жылдамдыы.
E) Сезім органыны дамуы.
140. орануды келесі трі белсенді типке жатады:
A) Алдау ылыы.
B) Инелер.
C) Тікенектер.
D) Трді трлік рылымы.
E) атты сауыттар.
141. Биоценозда трлерді жиі кездесуі сипаттайды:
A) Территорияда орналасан трлер санын.
B) Трлерді траты немесе трасыздыын.
C) Трлерді аныталуыны біртектілігі немесе біртексіздігін.
D) Трді рылымыны трлерін.
E) Трлер саныны арым-атынасы немесе оларды биомассасын.
142. Берілген оректік байланыста ай тізбек продуцент болып табылады: ара бидай – шегіртке – торай – бактерия:
A) ара бидай.
B) Шегіртке.
C) Торай.
D) Бактерия.
E) Шегіртке мен ара бидай.
143. Дрыс оректену тізбегін табыныз:
A) Сауысан – бактерия – жлдызрт- айы.
B) Бактерия – айы – жлдызрт – сауысан.
C) айы – бактерия – сауысан – жлдызрт.
D) Жлдызрт – айы – бактерия – сауысан.
E) айы – жлдызрт – сауысан - бактерия.
144. Те жоары рылымды бліктерде биоценозды таралуы аталады:
A) Клдене таралуы.
B) Молшылы.
C) Белдеулілік.
D) Жиілік.
E) Тратылы.
145. Клдене баыттарда сімдіктер блігіні орналасуы аталады:
A) Шашыраылы.
B) Молшылы.
C) Белдеулілік.
D) Жиілік.
E) Тратылы.
146. Келесі макроэкожйе трлерді ртрлілігіне бай:
A) Шп.
B) Тайга.
C) Тундра.
D) Тропикалы орман.
E) Саванна.
147. Шп оректі жануарлар – бл:
A) І-ші ретті консументтер.
B) ІІ-ші ретті консументтер.
C) Редуценттер.
D) Продуценттер.
E) І-ші ретті продуценттер.
148. Трлер арасында пайда болатын орта экологиялы талаптардан туындайды:
A) Мутуализм.
B) Бсекелестік.
C) Паразит иес.і
D) Нейтрализм.
E) Жыртыш-жемтік.
149. ауымдастытаы трді ртрлілігі аталады:
A) Тіршілік формасыны ртрлілігі.
B) Жергілікті формасыны ртрлілігі.
C) Биоценозды ртрлілік.
D) Биоценоз рылымыны ртрлілігі.
E) Адаптациялы формасы.
150. Бір трді екіншісінен орек алу арым-атынасын атайды:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртыш-жемтік.
151. Екі трді арасындаы арым-атынас нтижесінде біріне олайсыз, екіншісіне олайы сер етуін атаймыз:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртышты.
152. стар арасындаы арым-атынас нтижесінде біріне олайсыз, екіншісіне олайлы сер етуін алай атаймыз:
A) Конкуренция.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртышты.
153. Бір трді тіршілік ортасыны екінші трді тіршілік рекетіні нтижесінен физикалы немесе химиялы згеруі:
A) Физикала байланыс.
B) Жыртышты байланыс.
C) Трофикала байланыс.
D) Фабрикалы байланыс.
E) Топикалы байланыс.
154. р трге жататын организмдерді белгілі бір физикалы ортада мір сру жадайын атайды:
A) Биоценоз.
B) Биотоп.
C) Экоценоз.
D) Биогеоценоз.
E) Экотоп.
155. Бактерия мен саыраулатар кбінесе болып табылады:
A) Редуцент.
B) 1-ші продуцент.
C) 2-ші ретті консумент.
D) 1-ші ретті консумент.
E) 2-ші ретті продуцепт.
156. Арысан мен жолбарыстар бір трофты дегейде орналасуы келесіге байланысты:
A) Шп оректілермен оректенуі.
B) Екеуі бір табиат жадайында мір сруі.
C) Дене пішіндері бірдей.
D) Азыты бір болуына байланысты.
E) Жаняларымен тірішілік етеді.
157. Бір трді таралуына екіші трді атысуын атаймыз:
A) Физикала байланыс.
B) Форикалы байланыс.
C) Трофикала байланыс.
D) Фабрикалы байланыс.
E) Топикалы байланыс.
158. Организмдерді бір ортада кршілес мір сру формасын атайды:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртышты.
159. Азарды бір терриорияда мір сріп, бір-біріне не пайда, не кері сер етпеу жадайын атайды:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейтрализм.
E) Жыртышты.
160. Табии тіршілік ортасындаы бірлестікті орны аталады:
A) Экожйе.
B) Биоценоз.
C) Биотоп.
D) Ареал.
E) Биосфера.
161. Биоцеонозды жалпы жйесінде трді алатын орны, оны биоценотикалы талаптары, абиотикалы факторларыны ортасы аталады:
A) Ареал.
B) Биоцепоз.
C) Адаптация.
D) Тіршілік формасы.
E) Экологиялы уыс.
162. Кн сулесіні энегиясын пайдаланып, кмір ышыл газынан жне судан органикалы заттарды синтездейтін организмдерді атайды:
A) 1-ретті консумент.
B) Продуцент.
C) Редуцент.
D) 2-ретті консумент.
E) Жоары сатыдаы жыртыштар.
163. Бірігіп тішілік ету барысында зіне пайдасы да зияны да тимейтін, біра екінші трге кері сер ететін арым-атынасты трі аталады:
A) Мутуализм.
B) Аменсализм.
C) Комменсализм.
D) Нейрализм.
E) Жыртыш жемтік.
164. Бір трді екінші трмен оректенгенде келесі байланыс байалады:
A) Форикалы байланыс.
B) Топикалы байланыс.
C) Трофикалы байланыс.
D) Фабрикалы байланыс.
E) Мутуализмдік атынас.
165. сімдік ауымдастыы аталады:
A) Зооценоз.
B) Микробиоценоз.
C) Фитоценоз.
D) Биотоп.
E) Экотоп.
166. Микроорганизмдерді ауымдастыы аталады:
A) Зооценоз.
B) Микробиоценоз.
C) Фитоценоз.
D) Биотоп.
E) Экотоп.
167. Экожйеде оректік (трофикалы) тізбек келесі баытта жзеге асырылады:
A) Консументтер – редуценттер – продуценттер.
B) Продуценттер – редуценттер – консументтер.
C) Редуценттер – консументтер – продуценттер.
D) Продуценттер – консументтер – редуценттер.
E) Редуценттер – продуценттер – консументтер.
168. Гетеротрофтар энергия кзі ретінде пайдаланады:
A) Органикалы заттарды.
B) Бейорганикалы заттарды.
C) Кмір ышылдарын.
D) Дайын минералдарды.
E) Тек фитомассаны.
169. Биоценозда трді кездесуіні жиілігін сипаттайды:
A) Территорияны алып жатан трлер саны.
B) Трлерді тратылыы жне трасыздыы.
C) Трді біркелкі жне біркелкісіз таралуы.
D) Трлерді трлік рылымы.
E) Трлерді санды атынасы жне оны биомассасы.
170. Адаммен трансформацияланан, биосфераны екінші ретті жасанды элементарлы бірліктері:
A) Биоценоздар.
B) Биогеоценоздар.
C) Агробиоценоздар.
D) лтты саябатар.
E) Агрофитоценоздар.
171. Биосфераны оытатын экологиялы саласы аталады:
A) Аутоэкология.
B) Демэкология.
C) Синэкология.
D) аламды экология.
E) орытар.
172. Тірі организмдер оныстанан жне осы организмдерді серінен ралан жер ыртысын атайды:
A) Тропосфера.
B) Биосфера.
C) Биогеоценоз.
D) Экосфера.
E) Экожйе.
173. Тірі жне тірі емес компонентердегі сырты жне ішкі энергия мен зат айналым процесі жретін шексіз траты жйе:
A) Экожйе.
B) Биосфера.
C) Популяция.
D) Атмосфера.
E) Биосфера
174. Саналы адам рекетіні нтижесінде бізді планетамызды негізгі даму факторы болып табылытын биосфераны даму стадиясы:
A) Техносфера.
B) Атмосфера.
C) Ноосфера.
D) Социосфера.
E) Тропосфера.
175. Атмосфераны тыыздыы:
A) 5 – 6 км.
B) 6 – 7 км.
C) 6 – 6,2 км.
D) 5 – 5,2 км.
E) 5 – 6,2 км.
176. Литосфераны тыыздыы:
A) 5 – 6 км.
B) 6 – 7 км.
C) 6 – 6,2 км.
D) 5 – 5,2 км.
E) 5 – 6,2 км.
177. Гидросфераны тыыздыы:
A) 5 – 6 км.
B) 6 – 7 км.
C) 6 – 6,2 км.
D) 5 – 5,2 км.
E) 11-11,2 км.
178. Барлы бліктерін биосфера амтитын сфера:
A) Атмосфера.
B) Гидросфера.
C) Литосфера.
D) Тірі заттар.
E) Биогенді заттар.
179. Биосфера келесі сфералардан ралады:
A) Атмосфера, гидросфера, озон.
B) Гидросфера, литосфера, фтор.
C) Литосфера, атмосфера, гидросфера.
D) Биосфераны тірі заттары, озон.
E) Биосфера, жер асты сулары.
180. Биосфера келесі заттардан ралады:
A) Тірі заттар, негізді заттар.
B) Негізсіз заттар, бионегізді заттар.
C) Биогенсіз заттар, негізді заттар.
D) Бионегізді заттар, биогенсіз заттар.
E) Атмосфера, негізді заттар, биогенді заттар.
181. Биосфераа тн ерекшеліктер:
A) Су млшеріні кп болуы.
B) Биортрлілік.
C) ышыл жауын – шашын.
D) Озон тесігі.
E) Беттік блімдегі атты, сйы, газды заттар.
182. Тіршілікті тудыратын заттар B.И.Вернадский бойынша аталады:
A) Негізді заттар.
B) Бионегізді заттар.
C) Тірі заттар.
D) Биогенді заттар.
E) Белдеулік.
183. рылу барсында тірі жне тірі емес процестер атынасатын зат аталады:
A) Негізді зат.
B) Бионегізді заттар.
C) Биогенді зат.
D) Тірі зат.
E) Биосфералы зат.
184. рылу барысында тірі емес процестер атынасатын зат аталады:
A) Негізді зат.
B) Бионегізді заттар.
C) Биогенді зат.
D) Тірі зат.
E) Биосфералы зат.
185. Атмофера абаттарын ата:
A) Трофосфера, стратосфера, мезосфера, атмосфера, экзофера.
B) Тропосфера, стратосфера, техносфера, термосфера, ионосфера.
C) Тропосфера, стратосфера.ноосфера, термосфера, ионосфера.
D) Тропосфера, стратосфера, мезосфера, термосфера, экзосфера.
E) Тропосфера, экзосфера, ионосфера, мезосфера, гидросфера.
186. Атмосфера рамы:
A) Азот, оттегі, хлор, кмірышыл газы.
B) Фтор, азот, аргон, азон.
C) Азот, оттегі, кмірышыл газы, аргон.
D) Оттегі, кмірышыл газы, озон, фтор.
E) Азот, оттегі, кмірышыл газы, фтор.
187. Биосфера іліміні авторы:
A) Иогансен.
B) Геккель.
C) Дарвин.
D) Вернадский.
E) Мебиус.
188. Биосферадаы негізді заттарды келесі процесстер райды:
A) Тірі.
B) Тірі емес.
C) Тірі, тірі емес.
D) Шектеулі.
E) Минималды.
189. Биосферадаы биогендік заттарды келесі процесстер райды:
A) Туылады жне тіршілікпен айта деледі.
B) Тірі емес.
C) Шектеулі.
D) Тірі, тірі емес.
E) Минималды.
190. Биосферадаы бионегізді заттарды келесі процесстер райды:
A)Туылады жне тіршілікпен айта деледі.
B) Тірі емес.
C) Тірі, тірі емес.
D) Шектеулі.
E) Минималды.
191. Экологиядаы келесі за зат массасыны саталуын длелдейді:
A) Барлыы брімен байланымты.
B) Барлыы бір жаа жіберлуі керек.
C) Табиат жасы біледі.
D) Ештее тегін берілмейді.
E) Минимум заы.
192. Табиат ресурстарыны келесі трі сарылатын жне алпына келетін топа жатады:
A) Жануарлар лемі.
B) Жел, аыс, аынды су.
C) нарлы топыра.
D) Минералды металды нім.
E) азбалы жанармай.
193. Мына аталан ресурстарды (орларды) келесі трі сарылмайын топтара жатады:
A) Кн сулесі.
B) Тщы су.
C) сімдіктермен жануарлар.
D) Жанар-жаармай (азбалы).
E) Метал емес минералды зат.