Бес Шатыр ораны

Байоыр Космодромы

Космодром аймаына кіргенде сіз лемде сирек кездесетін имараттарды кре аласыз. тседі. Крініс тырнамасына шыып космодромны жне даланы крінісіне кз тойдыруа болады. Космосты Зерттеу мражайында Юрий гагарин жне Сергей Королевты жеке заттары мен ракета лгілерін, космосты таамдарды крсетілген.

Асу Жабаалы

1987 жылы Орталы Азия жне азастанны е кне орыы Асу жабаалы орыы зіні 60 жылдыын тойлады.

Бл кркем таулар теіз дегейінен 1,000-нана 4,280м биіктікте Тян-Шан тауларында орналасан. Негізгі биік айматары зіні тааларлы бейнелерімен жартылай шлейттер ылалды жазытармен алмасып аршалы ормандарына теді. Ылалды даладаы бай жазытар аршалармен астасып жатан жіішке бталарды суіне олайлы жадай туызан. Кзді жауын алатын ата арлы шыдарды бктерінде трлі тсті альп глдері сіп жайалан.

Асу жабаалы сирек кездесетін, тек осы айматара ана тн сімдіктер мен жануарларды отаны. Бл жерден тау ойын, ешкісін, маралдарды жне еліктерді, сілеусіндер мен ар абыландарын, асырлар мен тлкілерді, аюлар мен таыландарды, акімстерді таба аласыз. Осы жерлерді сарышнатарды да круге болады.

стар лемі те бай. Жоары аспанда мртты грифтер, грифондар мен алтын ырандар алытайды. Тасты жартастарды арасынан тау кекіліктеріні яларын, ар арасынан тылсым ар тештерін кездестіресіз. Жапыраты орман клекесінде от жалыны тріздес шыбын стаыш арадайды. Тоылдаты ысыран дауысы сыбызыны нін еске салады. Кн сулесі ойнаан жазы далаларында кбелектер ойнайды, арасынан сирек кездесетін Аполло кбелектерін де круге болады. сімдіктер лемі тааларлы. The reserve has a rich plant kingdom. Кішкентай тас аашы зіні тамыр жаюымен белгілі. Амарантус Грандифолия сімдігі баалы майа толы. Грейг ызалдатары тау алаайларында ызыл жалындай жарырайды. ызылтым флокулалара оанд Моринасыны жеіл глдері жиналады.

оры ландшафтысы кркем жне тылсым. Жазытар мен алаайлар биік шыды таулара алмасып, жартасты шаталдармен иылысады. зендері тере шаталдара йылып, аыран сарырамаларды тзейді. Тпсіз кгілдір мздай тау клдерінде аспан айнадай шаылысады.

Теіз дегейінен 3,000м биіктікте орналасан ол жеткізбес ымаларда тастара ойылып тсірілген кптеген бейнелерден тратын «сурет галлереясын» табуа болады. Оларда й жне жабайы жануарлар, ежелгі адамдарды а аулауы бейнеленген.

Асу жабаылыны сазды топыраында палеонтологтар таса айналан сімдіктерді, жндіктерді, балытарды жне кесірткелерді іздерін тапан.

Алтын Емел

Жоар Алатауыны батыс жаындаы Алтын Емел лтты паркі азастандаы е лкен орытарыны бірі. 460,000 гектара созылан орыта жоалу аупі бар сімдіктер мен жануарларды трлері саталан. Осы жерде демілігі кз жауын алатын Атау тауларын жне атутау тауларыны тізбегін круге болады. Парк терреториясында Сатарды б.э.д. 1 асыра жатызылатын Бес шатыр ораны жне б.э.д.XVI-XIVасырлара жатызылатын ежелгі жартаса салынан бейнелері бар Тамаалы тас трізді тарихи ескерткіштер бар. Іле зеніні о жаалауында ндеткен мдар орналасан. А аулауа шысаыз кптеген трлі лемдік жне азастанды ызыл кітапа енгізілген адарды кездестіруге болады: Сібір тау ешкілері, шлейт былары, ландар, тау арарлары, тлкілер, асырлар жне алтын ырандар, тау кекілігі жне т.б. тріздес стар.

Бес Шатыр ораны

Бес шатыр ораны азіргі азастан терреториясында б.э.д. 1 асырда мір срген ежелгі сатарды дайа сыйынатын жері болан. Ол 2 шаршы км ауматы, шамамен диаметрі 9 м болатын биіктігі шамамен 2,5м жететін 18 жоары орандар орналасан. оран астынан Тян-Шан ааштары олданылып жасалан зиратты круге болады. Бл бірегей ескерткіш Жетісудаы Іле зеніні бастауларыны ежелгі номадтарына тиесілі. орандарды батысында стінде отстіктен солтстікке созылып жатан адарды бейнесі ашалып тсірілген дгелектей 45 тас таталар орналастырылан. алымдарды ойынша, бл орын діни салтты табыну орны болан.

Тамалы тас

1950 жылдарды аяында Алматыдан солтстік батыса арай 170 км ашытыта орналасан Аыраай тауларындаы бірегей асиетті жартас бейнелері бар Тамалы табылан. Тамалы ежелгі бейнелеу неріні шынайы галлереясы. Онда тарихты бірнеше кезедері суреттелген. ола асырына, ежелгі номадтар эрасы жне Трік кезедеріне жатызылан 4,000 бейнелер ашылан. Тмен жартастар жне екі жаынан шаталдармен оршалан. Тегістікте металмен ашалан адар жне рекет орындары бейнеленеді. Петорглифтерде тау ешкілеріні, арарларыны, Пржевальский жылыларыны, быларды, дала бкендеріні жне й жануарларыны, сіресе тйелерді, иттерді, жылыларды, баларды жалыз жне топты суреттері берілген. Сонымен атар кн басты иттер; ашылы, діни салттар, адарды рбандыа шалу; адарды жне адамдарды композициялары, йел бейнелері, аркалар , т.б. бейнеленген. орандар мен жартастарды жанынан ола дуіріне жне ерте номад кезедеріне жатызылан ежелгі номад ауылдары табылан. Тамалы петроглифтер галлереясы лемдік маызы бар байлыа жатызылып, UNESCO орауына алынан. Тамалы сзі азаты тама деп аталатын «Тайпа нышанын» білдіреді.

Ндеткен мдар

Іле зеніні о жаалауында, Алматыдан солтстік шыыса арай 182 км ашытыта таы да бір тааларлы жер ндеткен мдар орналасан. Ылалды ауа-райда бл мдар органнны дауысына сас дыбыстар шыарады. ндеткен мдар мытылмас сер алдырады. мны тмен арай аып озалуы діріл мен уіл дыбыстарын шыарады. мны ылалды тйіршіктеріні озалысы ылалды ауамен осылып діріл мен уілді тудырады.оршаан олайлы дыбыс шыарушы жадайлара байланысты кшті жел з кезегінде топырапен сотыысып м діріліне себепкер болады. Бл дыбысты бірнеше километр ашытытан естуге болады.

Турген Шаталы

Турген шаталы (Алматыдан 90 км ашытытаы) тамаша табиатта демалуа арналан орындарды бірі. Шаталда ысты айнар кздер, форель шаруашылыы, сарырамалар жне ааш телімдері бар. Ассы платосында 44 км созылан шатал аралас жне ылан жапыраты ормандара, биік тау жазытарына, клдерге жне айнар кздерге, емдік асиеті бар шптерге жне шиелерге толы. Турген шаталы зіні жеті сарырамасымен белгілі.

Салбыраан демі жартастар жне мамы жасыл ааштары бар 30м Медвежий ойылы кшті жартастарды жарып тетін суларымен белгілі Бозыл ойылына алмасады. Шаталдыы жартастарды сілкінісі мз асырынан саталан сімдіктерді ашан.Шаталды таы бір мытылмас бейнесі жіішке кілемдей лпырып жерді жауан ШыТурген массивті май араай ормандары. Турген шаталыны ататы тотайтын орындарыны бірі Ботан а аулау орталыы. ш зен иылысатын бл жерде шаталды тередігі 920 метрге жетеді. Осы тегіс биіктікте зерттеу орталыы бар. Ежелгі орандар жне таста ашалан бейнелер Ассы зеніні бойынана табылан. Шаталда б.э.д. 500-3 асырлара жатызылан Са жне сын абірлері бар. Синегорье стіндегі тау клі суа шомылып, балы аулау шін арналантамаша жер, ал форель фермасында балы аулап, кешкі аса по царский балы таамын даярлай аласыз.

Есік ораны

Есік ораны Са- Скиф кезеіні е маызды ескерткіші ретінде саналады. оран б.э.д. 4-ші асыра жатызылады. оранда жалыз адам са дстрлеріне сйкес жерленген; ол лы шан империясыны бір лгісі болуы ммкін. Алтын Адамны бас киімі о тріздес жне стінде платинкалармен рнектелген сауыт сайман. Оны белбеуі мен ару-жараы тгелдей алтын. Костюмді Са іскері ады стильде 4,000 алтын орнаменттермен рнектеп жасаан. Оны аруы (Аина)екі жаынан алтынмен апталып, 21 алтын а бейнесімен рнектелген «А» стилінде жасалан шедевр; Алтын Адамны кшірмесі Алматы жне Астана мражайларында тр.

Іле зені

1 439 км созылан Іле зені Жетісудаы е зын зен болып саналады. Оны бастауы Алматы аймаында; ытайдан шыан жолында арашаай резервуарынан тіп, Балаш кліне йылады. Кейбіреулер арашаайды теіз деп атайды. Жылы ауа-райда ала трындарыны демалысы шін таптырмас орын болып саналады. Ол ені е лкен нктесінде 22 км жететді, ал тередігі 45 метр жне 1,847 шаршы км алып жатыр. Жаалауында сауытыру спалары, она йлері, жаажайы жне балы аулауа арналан айытары сынылады. алада кішкене аква парк бар. арашаай суларында кксерке, атабан, жабайы сазан, голавль, сом балытарына толы. Іле жаалауын бойлай арашаайа сапара шысаыз ткен шаа айтып ораландай боласыз. О жаалаудаы зор шыдардан аспан астында Будда бейнесі сізге адала араандай болады. Бл Тамалы Тас (Жазылан тастар). Кн тскен жартас бетінен кптеген петроглифтерді, тылсым а бейнелерін жне сыры лі кнге дейін ашылмаан Будда жазбаларын кре аласыз. 12 асыра жатызылан кптеген бйнелер де кездеседі. Жаын жерде 8-9 асырлара жатызылатын Ежелгі трік руникалы жазбалары жазылан жартастар бар.

Олсай клі

олсай клі Солтстік Тян-Шанны кркем жерлеріні бірі. араайлы шатал ортасынан тетін бл ш кл Кнгей Алатауыны бктерінде жайасан. Жаяу серуен, тауда велосипедпен жру жне табиат аясындаы демалыс шін таптырмас орын. 1 км созылан тменгі биіктігі 1,818м. Жол бойында жайла она йлер мен демалыс орындарын табуа болады. Бірінші клден 5 км ашытытаы олсай кліні ортасы (2,252 м) е лкен жне демілігін сзбен айтып жеткізу ммкін емес жер. олсайды биіктігі осымша 4 км жне 600 км жоары орналасан. Ары арай 6 км жрсеіз ырыстан шекарасындаы Ысты кл кгілдір бейнесін круге ммкіндік беретін Сары Бла ткеліне (3,278м) жетесіз. 25 км жолды атпен бір кнде, ал жаяулатып ш кнде туге болады.

Айынды клі

айынды клі теіз дегейінен 2,000 м шыршалы орман арасында орналасан. Кл лкен ктасты лауынан пайда болан. Шаталды табии бгет бліп тр. Тередігі 30 м кл 400м созылады. Шілік зеніні ді, айынды шаталы жне Саты шаталы стінен керемет бейне крініс береді. Шыршаларды кепкен ааштары су бетінен крініп, батып кеткен кеме дігегіне сас.

Хан Тірі

Хан Тірі (Рухтар ханы) Орталы Тян-Шанны е демі шыдарыны бірі болып саналады. Суреттей демі пирамиданы барлы жерден круге болады. Тау кптен бері аыза айналан. Ол лі кнге дейін кн батыс кезіндегі жарыраан шыына байланысты Тіртау (дай тауы) жне антау деп те аталады Бл шы (7,010м)азастандаы жне солтстікке арай 7000 км лемдегі ашытыта е биік шы болып саналады. Тау ш мелдекетті шекерасында орналсан: азастан, ытай жне ырыстан. Хан Тегри шыына ол жеткізу иындыы оны тау алпинистері жне сюшілер шін таптырмас демалыс орны. Тауды солтстік блігі азастан терреториясында орналасан. Кптеген алпинистер Хан тегриді солтстік жаына шууды армандайды.

Отстік азастанны «Алтын Аймаы»

Сырдария зеніні жанындаы шрайлы жазытар лемдегі е ежелгі алаларыны жне кпенділер мен отырышы халы кездескен жер деп айтуа болады. асырлар бойы ытайдан Орталы Шыыс жне Еуропаа баратын дстрлі керуен жол осы жерлерден ткен. лы Жібек Жолында орналасан Тркістан, Тараз, Отырар, Сайрам алалары ежелде жне ортаасырларда басты сауда орталытары болан. Жібек жол сауда жолы ретінде б.э.д. 3-ші асырда пайда болып 16 асыра дейін болан. Жолды негізгі блігі азастаннан ткен.

Тркістан

Тркістан (Яссы) трік тілдес халыты рухани жне саяси орталыы жне аза хандарыны астанасы болан ала. Тркістана 1 500 жыл толды. ожа Ахмет Яссауи трік халыны ойшылы, аыны, рухани басшысы болан адам. ожа Ахмет Яссауи Мазары сарайлар мен табыну кешені, ортаасырларды тааларлы архитектуралы шедеврі. Тбесі рнектелген, трлі тсті плиткалармен жабылан.

Арыстан Баб Мазары

Ататы аыздара сенсек, Тркістана баратын жолдаы Арыстан баба Мазары 12 асырда мір срген ататы рухани друіш Ахмет Яссауиді маліміні абіріні стінен салынан.

Отырар

Ежелгі ала Отырар (б.э.д. 4 .) маызды сауда орталыы болан. Оны біз тиындара жне ежелгі кезені е лкен кітапханасына арап білеміз. лемге йгілі ойшыл л Фараби осы алада мір сріп, жмыс істеген. 13 асырды аяында бл ежелгі аланы моолдан жермен жексен етіп бзан.century.

Сауран

Сауран бекінісі (10-18-ші асырлар) бірнеше айлара созылан амауа арсы труа кмектескен зіні ежелгі су жйесімен белгілі.

Домала Ана Мазары

Домала ана (20 асырды басы) Домала ана есімді кріпкел жне сыйлы асиетті йел абірі Тркістана жаын жерде орналасан. 1998 жылы ескі абірді жанына а мрмрдан жаа мемориал салынды. абір стінде орналастырылан екі тасты сыйынушылар асиетті деп санайды жне оларды арасына тек ниеті таза адам ана тра алады деп сендіреді.

Тараз

Тараз (Талас) («Саудагерлерді аласы») аласына шамамен 2 000 жыл. 10-12 асырларда зіні глдену кезеінде азастанны астанасы ретінде белгілі болан. Сіз арахан жне Даутбек Мазарларына жне бекіністер мен ежелгі орандарды кре аласыз. азіргі тадаы Таразды жанында (15-18 км ашытыта) UNESCO лемдік архитектуралы ескерткіш ретінде таныан Бабажы Хатун Мазары (10-11..) жне Айша бибі Мазары (11-12 ..) орналасан.

Айша Бибі Мазары

Аыза сйкес, Мазарды араханид династиясыны хандарыны бірі аын Хакім ата сопыны демі ызы – Айша бибіге арнап салдыран. Сол аызда ашытарды ліміне жыланны шаып алуы себеп болан. имарат саз балшы тастарынан салынып, геометриялы фигуралармен рнектелген. Мазарды демілігін ауызбен айтып жеткізу ммкін емес. Айша бибі мазары ежелгі архитектураны жарын шедеврі.

осымша жне алаан барлы апаратты сіз мына жерден таба аласыз www.ecotourism.kz

English

Русский

азаша

if(document.getElementById("f_searchform_bottom_q")){ chooseSubmit(); new Tip('f_searchform_bottom_q', $('f_searchform_bottom_q').up('div').down('.resident').cloneNode(true), { showOn: 'click', hideOn: { element: 'closeButton', event: 'click' }, hook: { target: 'topMiddle', tip: 'bottomMiddle' }, offset: { x: 5, y: 60 } }); }