H) ерте жастан кемек керсету

$$$ 111.

Арнайы педагог – бүл...

#### жан-дүниесі ете кең

#### жан-жақты кәсіби күндылықтар жүйісін меңгерген

####тек қана жоғары білімді

#### мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың құқығын қорғаушы

E)мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға қаталдықпен қарайтын

F) денсаулыққа кері әсерін тигізетін маман

G)тек қана бір кемістіктің алдын алушы

H) жан-дүниесі қара түнекке толы

$$$112

Мүмкіндіктері шектеулі балалардың тәрбие процесіне тән ерекшеліктер:

#### тәрбиелік жүйелердің қалыптасуына кері әсері

#### отбасымен байланыстың болмауы

#### мақсатты бағыттылық

####нәтиже тиімділігінің белгісіз болуы

E) нәтиже ұзақтығы

F) кешенділігі

G)бір бағыттылығы

H)қандайда бір ережені орындауды талап етпейді

$$$ 113.

Тәрбие әдісі -...?

#### Тәрбиелік жағдаяттар жеке адамның жағымды қасиет пен қылықтарын бір-бірінен ажырату

#### Педагогикалық жұмыстың тәсілдері мен жолдары арқылы тәрбие мақсатына жету

#### Ұғындыру мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеудің теріс жақтарын көрсету

#### Тәрбиешілер мен тәрбиеленушілердің іс-әрекетінің өзара байланыс тәсілдері.

E) кез келген тәрбиелік шараларды ұжымда бір мезгілде бастау

F) тәрбиелік жағдайға сәйкес тапсырма беру

G) Жеке адамға тікелей және жанама түрде ықпал жасау

H) тұлғалық қасиетер қалыптасуының түрі

$$$114.

Арнайы мектептегі тәрбие жұмысының бағыттары...?

#### адамгершілік тәрбиесі

####ақыл-ой тәрбиесі

####ғылыми-техникалық тәрбие

#### дене тәрбиесі

E)денсаулық тәрбиесі

F) эстетикалық тәрбие

G)педагогикалық тәрбие

H)арнайы мектеп тәрбиесі

$$$ 115.

Арнайы мектептегі сабақтан тыс жұмыстың кезеңдері...?

####ұзақ уақытты (бір жылға)

####бірнеше кезенге(екі-үш тоқсан)

#### қысқа мерзімге (бір айға)

#### бір кезенге (бір тоқсан)

E) ұйымдастыру мен реттеу кезең

F) шұғыл жоспар (бір күнге)

G)жылдарға бөлу

H) қысқаша( бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін)

$$$116.

Арнайы мектепте тәрбие жоспарының қызметі:

#### қысқа мерзім ішінде нәтижеге қол жеткізу

#### отан сүйгіштікке тәрбиелеу

#### үйірмелер жұмысын құру

#### бағыттау

E) бір тұтас педагогикалық үрдіс қалыптастыру

F) ұйымдастыру мен реттеу

G)зерттеу

H) бақылау мен қадағалау

$$$ 117.

Арнайы мектепте жоспарлау 3 кезеңді қамтиды,олар...?

####жоспар жобасын зерттеуді ұйымдастыру

#### Жоспар жобасын әзірлеу

####кемістіктің алдын алуды жоспарлау

#### Ұжыммен талдау, ұсыныстарды жинақтау, қарастыру

E) Өзгерістерді еңгізу, соңғы нұсқасын өзгерту

F) Тәрбие процесінде сабақтан тыс жұмыстарды бекіту

G) Мүмкіндіктері шектеулі баланы отбасында тэрбиелеуді қарастыру

H) Өзгерістерді еңгізу, соңғы нұсқасын бекіту

$$$ 118.

Педагогика тарихында отбасында тәрбиелеу мәселесін қарастырғандар:

#### Я.А. Коменский

####А.С. Пушкин

#### М.И.Никитин

#### Ж.Ж. Руссо

E) Мастюкова Е.М

F) Л.Н. Толстой

G)Р.А. Сүлейменова

H) Разенкова Ю.А

$$$119.

Мүмкіндіктері шектеулі бала үшін отбасында келесі бағыттағы әрекетер ұйымдастыру қажет:

####отбасындағы психикалық дамуындағы түзету шараларын еткізу

#### Отбасын типологиясы ата-ана түгелдігіне қарай бөлу

#### ата-анасының және басқа да отбасы мүшесінің баламен қарым-қатынасын анықтау

#### баланың танымдық және еңбек әрекетің, тәртібін, өмірлік тұрмысын арнайы ұйымдастыру

E) отбасы мүшесімен және басқа адамдармен қарым-катынас қалыптастыру процесін қадағалу

F) Мүмкіндіктері шектеулі баланы отбасында тэрбиелеу

G)арнайы мекемеде мүмкідіктері шектеулі баланың күн тәртібін үйымдастыру

H) отбасының эмоциялық қарым-қатынастарына жоспар құру

$$$ 120.

Отбасы мен арнайы мектеп мүмкідіктері шектеулі баланы оқытуда келесі жұмыс түрлері нәтижелі жүреді:

#### мұғалімдердің баланың үйіне бару, тұрмыс жағдайларымен танысу

#### мәселесін талқылау мақсатында откізe

#### ата-аналарға кеңес беру сабақтар мен семинар, конференцияларды өткізу;

#### ата-аналарды баланың даму мүмкіндіктерінің жоқтығына сендіру

E) "ашық есік" күндерін өткізу

F) жаппай кешенді медициналық көмекті шектеу
G)ата-аналардың толық әлеуметтік бейімделуіне жәрдемдесу

H) Арнайы білім беру мекемелерінде кемтар балаларды оқыту
жұмыстарымен танысу

$$$ 121

Арнайы мектептегі сыныптан тыс жұмыс келесі бағытта ұйымдасады:

#### өнер құралдарымен танысу

#### білім беру, тәрбиелік жұмысы

####математикалық бағытқа баулу

#### отан сүйгішті тәрбиелеу

E) дене дамуындағы кемістіктерді түзету

F) үйірмелер жұмысы

G) жеке дара жұмыс жасау

H) әлеуметтік қарым-қатынастарды эстетикалық тұрғыдан ұйымдастыру

$$$ 122

Эстетикалық тәрбие-...?

#### оқушылардың бойында қоршаған орта, табиғаттын әдемілігі мен әсемділігін толық қабылдауын қалыптастыруға бағытталған педагогикалық әрекеттер жүйесі

#### сезім, қарым-қатынас пен дене дамуына жағымды.

#### оқу бағдарламалары окушылардың денсаулықтарын дамыту мен кемістіктерін түзету мақсатында түрлі шараларды қамтиды

#### Нақты көзқарастар жүйесін және адам мінез құлқына қатысты наным сенімдерді ұсынады

E) мүмкіндіктері шектеулі балаға дамуындағы кемістікті түзету мен орнын толыктыруға, жоғары психикалық процестерді дамытуға жол ашады

F) тәрбиеленуші іс әрекеті мен мінез кұлқын жағымды белсенділікке ынталандырады.

G) Оқушының қате жасаған қылығын көрсету және түзетуге бағыттау

H) жоғары сынып оқушыларының пайымдауын, баға беруін, сенімін қалыптастыру

$$$ 123.

Тәрбие принциптері-...?

#### Жеке адамға тікелей және жанама түрде ықпал жасау

#### тәрбиеде ұнамды өнегені пайдалану

#### ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу

#### тәрбиеленушілердің іс-әрекетіндегі қарым-катынасты жетілдіру

E) тұлғалық бағыт

F) тәрбиеленушілердің іс-әрекетіндегі қарым-катынасты жақсарту

G) өткізілген тәрбиелік шарапар сапасы мен тиімділігін арттыру

H) жағымды қарам-қатынастарға ынталандыру

$$$ 124.

Көрнекі құралдарды пайдалану әдісіне жатады....?

#### Шеру әдісі

#### Жаттығулар

#### Иллюстрация

#### Түсіндіру

E) Әңгімелеу

F) суреттеп айту

G)түзету жұмыстары

H) лабораториялық жұмыстар

$$$ 125.

Арнайы педагогиканың дидактикасы, жалпы педагогиканың әдістерін қолдана отырып , өзінің арнайы әдістерін ажыратады. Олар:

#### Бақылау әдісін

#### көрнекілік әдістер тобы

#### білімді бекіту кезеңіндегі әдістер

#### Әңгімелеу әдісі

E) логикалық әдістер

F) Оқыту әдістері

G) практикалық әдістер тобы

H) Шеру әдісі

$$$ 126.

Арнайы педагогика:

#### жалпы педагогикалық жағдайда білім алуда қиналатын, немесе мүлде оқи алмайтын кемтар тұлғаларға арнайы білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

####білім алуда қиналатын, немесе мүлде оқи алмайтын кемтар тұлғалардың психикасын зерттейтін ғылым

#### қалыпты балаларға білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

#### арнайы білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

E) естімейтін және нашар еститін балаларға білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

F) көрмейтін және нашар көретін балаларға білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

G) білім алуда қиналатын, немесе мүлде оқи алмайтын кемтар тұлғаларға арнайы білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

H) сөйлеу тілі бұзылған балаларға білім берудің теориясы мен тәжірибесін зерттейтін ғылым

$$$ 127.

Арнайы педагогиканың нысаны:

А) қалыпты балалар

#### білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балалар

#### мектеп оқушылары

#### кемтар тұлғалар

E) мектепке дейінгі балалар

F) мүмкіндігі шектеулі тұлғалар

G) жоғарғы оқу орындағы студенттер

H) мектеп алды балалар

$$$ 128.

Дефектология ғылымның дамуына өз құнды үлестерін қоскан ғалымдар Дефектология ғылыми-зерттеу институтты басқарушылары:

А) И.И.Данюшевский

#### К.А.Семенова

#### М.В.Ипполитова

#### Г.И.Турнер

E) А.И. Дъячков

F) Е.М.Мастюкова

G) Т.А.Власова

H) Л.С.Выготский

$$$ 129.

Дамуында кемістігі бар адамдардың ең жиі кездесетін жіктеулердің негізделуі келесідей көрсетілген:

А) кемістік (ауытқу) себептері

#### кемістік (ауытқу) дамуы

#### кемістіктің (ауытқу) түрлері

#### кемістіктің (ауытқу) ұштасуы

E) кемістіктін (ауытқу) салдары

F) кемістіктін (ауытқу) пайда болуы

G) кемістіктін (ауытқу) өрлеуі

H) кемістіктін (ауытқу) өсуі

$$$ 130.

Жаппы жіктеу кемістіктердің ағзада орналасуына негізделеді, олар:

А)кемістік (ауытқу) себептері

####дене (соматикалық) кемістіктер яғни тірек-қимыл-қозғалыс жүйесі, созылмалы аурулар

#### кемістіктің (ауытқу) түрлері

#### кемістіктің (ауытқу) ұштасуы

E) сенсорикалық кемістіктер (есту, көру)

F) кемістіктін (ауытқу) салдары

G) кемістіктін (ауытқу) пайда болуы

H) ми қызметінің ауытқушылықтары (ақыл-ой кемтарлық, қимыл бұзылыстары, психика және сөйлеу сапасындағы кемістіктер)

$$$ 131.

Арнайы педагогиканың пәндік салалары:

А) психология

#### тифлопедагогика

#### дефектология

#### философия

E) сурдопедагогика

F) логопедия

G) тарих

H) өзін - өзі тану

$$$ 132.

Арнайы педагогика көбінесе эмпирикалық әдістер пайдаланады, олар:

А) бақылау

#### тест

#### әнгімелесу

#### модель құрастыру

E) экстраполяция

F) эксперимент

G) анкеттеу

H) сұхбаттасу

$$$ 133.

Кітапдерек, ол:

А) жалпы тақырып бойынша бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

#### зерттелетін мәселеге байланысты іріктеліп алынған дерекгік әдебиеттер тізімі

#### жұмыстың маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

#### зерттелетін мәселеге байланысты әдебиеттер тізімі

E) кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

F) дерекгік әдебиеттер тізімі

G) әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

H) жауабы жоқ

$$$ 134.

Мониторинг (қадағалау):

А) ауқымды мәлімет жинақтау әдісі

#### білім саласында нақты бір процестің аладын ала қойылған мақсат пен нәтижелердің сәйкестігін қадағалау әдісі

#### қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі

#### қадағалау әдісі

E)әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

F) нақты бір процестің аладын ала қойылған мақсат пен нәтижелердің сәйкестігін қадағалау әдісі

G) кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

H) жұмыстың маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

$$$ 135.

Ғылыми зерттеу субъектісінің ерекшеліктеріне негізделу бойынша:

А) бақылау

####анкететтеу

#### сұхбаттасу

#### модель құрастыру

E) экстраполяция

F) кітапдерек

G) мониторинг (қадағалау)

H) анализ

$$$ 136.

Ғылыми зерттеу нысанымен әрекет жасау негізі бойынша:

А) модель құрастыру

#### кітапдерек

#### нысанды зерттеу

#### зерттеу нәтижесін өндеу

E) мониторинг (қадағалау)

F) анализ

G) нәтижесін көркемдеу, ұсыну

H) экстраполяция

$$$ 137.

Нәтижесін көркемдеу, ұсыну жатады:

А) презентациялау

#### мониторинг (қадағалау)

#### кесте

#### сұхбаттасу

E) анкететтеу

F) сурет

G) Cұрақ

$$$ 138.

Конспектілеу:

А) жұмыстың маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

#### жалпы тақырып бойынша бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

#### кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

#### жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

E) нақты бір процестің аладын ала қойылған мақсат пен нәтижелердің сәйкестігін қадағалау әдісі

F) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

G) әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

H) қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі

$$$ 139.

Реферат жазу:

А) қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі

#### жалпы тақырып бойынша бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

#### әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

#### ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

E) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

F)жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

G) бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

H) тест

$$$ 140.

Аннотациялау, ол:

А) кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

#### қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі

#### әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

#### жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

E) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

F) қорытынды мазмұнын жазу

G) жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

H) сұрақ қою

$$$ 141.

Сілтеме беру, ол:

А) жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

#### қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі

#### әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

#### жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

E) ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

F) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

G) бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

H) әдеби деректе келгірілген пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу

$$$ 142.

Эксперимент түрлері:

А) табиғи

#### табиғи емес

#### зертханалық

#### тест

E) қалыптастырушы

F) анкета

G) сұрақ

H) жауап

$$$ 143.

Психодиагностикалық әдістер:

А) анкета

####тест

####социометрия

#### сұрақ

E) эксперимент

F) зертхана

G) табиғи

H) жауап

$$$ 144.

Арнайы педагогиканың пәндік салалары:

А) олигофренопедагогика

#### психология

#### философия

#### медицина

E) тифлосурдопедагогика

F) тарих

G) эксперимент

H) логопедия

$$$ 145.

Мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың келесі топтарын ажыратымыз:

А) естімейтіндер және нашар еститіндер

#### қалыпты бала

####көрмейтіндер және нашар көретіндер

#### мектеп оқушылары

E) тірек-қимыл-қозғалысында ауытқуы бар балалар

F) мектеп алды балалар

G) жоғарғы сынып оқушылары

H) аллалияға шалдыққан балалар

$$$ 146.

Педагогикалық тұрғыдан сауықтыру, ол:

А) білім алуға қажетті білім, іскерлік, дағдылы менгеруге бағытталған тәрбие шаралары

#### мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды тұрғын үймен, пенсиямен, кемістікке тәуелді қажетті арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

#### кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, оған оқыту, жүмысты жеңілдететен арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

#### білім, іскерлік, дағдылы менгеруге бағытталған тәрбие шаралары

E) білім алуға бағытталған тәрбие шаралары

F) бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

G) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

H) жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

$$$ 147.

Әлеуметтік - экономикалық сауықтыру, ол:

А) білім алуға қажетті білім, іскерлік, дағдылы менгеруге бағытталған тәрбие шаралары

#### жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

#### мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды тұрғын үймен, пенсиямен, кемістікке тәуелді қажетті арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

#### арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

E) бірнеше ғылыми еңбектің қысқартылып берілген мазмұны

F) кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, оған оқыту, жүмысты жеңілдететен арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

G) маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

H) мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

$$$ 148.

Кәсіби еңбекпен сауықтыру,ол:

А) мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

#### маңызды идеялары мен тұжырымдарына байланысты мұқият қамтыған жазбалар

#### кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, оған оқыту, жүмысты жеңілдететен арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

#### мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды тұрғын үймен, пенсиямен, кемістікке тәуелді қажетті арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

E) кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

F) кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, оған оқыту,т.б.

G) анкеттеу

H) тестілеу

$$$ 149.

Тұрмыстық сауықтыру, ол:

А) мүмкіндіктері шектеулі тұлғалар үйінде және көшеде еркін жүру үшін арнайы протездермен қамтамасыз ету және ғимаратгар мен нақты баспалдақтарын тірек-қимыл қозғалысында ауытқуы бар тұлғалар үшін бейімдеу

####кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

#### арнайы протездермен қамтамасыз ету және ғимаратгар мен нақты баспалдақтарын тірек-қимыл қозғалысында ауытқуы бар тұлғалар үшін бейімдеу

#### мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды тұрғын үймен, пенсиямен, кемістікке тәуелді қажетті арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

E) мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды тұрғын үймен, пенсиямен, кемістікке тәуелді қажетті арнайы техиикалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету

F) ғимаратгар мен нақты баспалдақтарын тірек-қимыл қозғалысында ауытқуы бар тұлғалар үшін бейімдеу

G) кәсіби еңбектің дәйекті түрін анықтап, оған оқыту, жүмысты жеңілдететен арнайы техникалық құралдарды пайдалануға үйрету, жұмыс орнына бейімдеу

H) тұрмыстық сауықтыру түрлері

$$$ 150.

Компенсация ұғымы:

А) акыл ойы кем және дене дамуында кемістігі бар түлғаның ақауын түзету

#### кемтар балаларға арнайы жағдайлар жасай отырып білім беру

#### сақталған функциялар арқылы бұзылған қызметінің орнын толтыру негізінде ағза қызметін қайта құру үрдісі

#### бұзылған қызметінің орнын толтыру

E) дене және психикалық кемістігінің кез-келген ұштасуы

F) бұзылған қызметінің орнын толтыру негізінде ағза қызметін қайта құру үрдісі

G) бұзылған қызметінің орнын түзету

H) әлеуметтік ортаға қосу

$$$ 151.

Ал өзгешелігене сәйкес ғылыми-зерттеулер жүргізе отырып жалпы педагогиканың принциптерін басшылыққа ұстанады, олар:

A) педагогикалық құбылыстардың шынайылығы мен шарттаскандығын ескеру

#### Теориялық таным әдістер

C ) құбылыстар мен процестерді даму барысында зерттеу

#### Эмпирикалық әдістер

F) әнгімелесу

E ) Бақылау

G)даму процесін сол дамудың қозғаушы күші және даму себебі саналатын оның қарама-қайшылығына негізделген өзіндік қозғалыс және өзіндік даму ретінде қарастыру

H) дене (соматикалық) кемістіктер яғни тірек-қимыл-қозғалыс жүйесі, созылмалы аурулар

$$$ 152

Бақылау…..

A) Бұл әдіс арнайы педагогиканың проблемаларын шешудін ең алғаш кезеңінде пайдаланады.

B) Арнайы педагогикада оқыту әдіс, тәсілдердің педагогикалық тиімділігін анықтау үшін арнайы ұйымдастырылған тексерудің тұрі

C) зерттеу барысында нақты деректерді жинақтау үшін қажетті педагогикалық құбылысты назарға алу.

D) алдын ала жоспар дайындау қажет және бақыланған құбылыстар міндетті түрде хатталуы тиіс.

E) Арнайы педагогика нақты медициналық деректерін пайдалана отырып, мүмкіндіктері шектеулі бала денесіндегі кемшіліктердің орнын толтыру мен оның қоғам өміріне толыққанды араласуын жеңілдететін емдік құрал-жабдықтар жүйесін әзірлеп, қолданымға келтіреді.

F) міндеті деректерді жинақтау мен жүйелеу және ғылыми тұрғыдан педагогикалық талдау. Арнайы білім беру ұйымдарында зерттеуші сабақ пен сабақтан тыс уақытында мұғалім мен оқушылардың әрекеттерін бақылайды

G) Арнайы педагогика нақты медициналық деректерін пайдалана отырып, мүмкіндіктері шектеулі бала денесіндегі кемшіліктердің орнын толтыру мен оның қоғам өміріне толыққанды араласуын жеңілдететін емдік құрал-жабдықтар жүйесін әзірлеп, қолданымға келтіреді.

H ) қажетті ақпаратгы алу немесе бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдісі.

$$$ 153

Эмпирикалық әдістер…..

A) бақылау

B) таным деңгейі бойынша

C) әңгімелесу

D) аннотациялау

E) Эксперимент

F) сілтеме беру

G) табиғи

H) зертханалық

$$$ 154

Арнайы әдебиеттер тізім…..

A) арнайы педагогикалық әдебиеттер (монографиялар, оқу және әдістемелік құралдар, оқулықтар)

B) периодикалық басылымдар (ғылыми мақалалар)

C) басқа байланыс ғылымдар білім жөнінде ғылыми әдебиеттер (психология, жалпы педагогика, арнайы педагогиканың пәндік салалары, психодиагностика т.б.)

D) реферат жазу

E) кітапдерек

F) конспектілеу

G) аннотациялау

H) сілтеме беру

$$$ 155

И. Кант өзінің антропологиялық концепциясында…….

A) әлсіздік пен жан дүниенің ауруларынын топтастыруын құрды.

B) Адамдардың міндеттерінің бірі болып басқаларға деген қарым-катынасы, адамдарға жақсылық жасауды, олардың бақыты үшін ат салысу керек деп санады.

C) Дамуында ауытқушылықтары бар тұлғалардын өмір сүру, емдеу, оқыту мәселелері ұзақ уақыт бойы философтардың назарадында болғанына қарамастан, бұл білім философиялық тұрғыдан жүйеленбеген.

D) Мүгедектер мен ауруларға, кедейлерге «мемлекеттік қамқор» жасау қажеттілігін негіздеу

E) патологиялық көріністер тұрмыстық мән-мағына берілді, ол осы көріністерден құтылу шынайы өмір сүру ағымымен байланысады.

F) «кемтар баланы әлеуметтік тұрғыда жетіспеушілігін орнын толтыру және әлеуметті бейімдеуге бағыттау идеясы» маңызды орындардың біріне ие.

G) ақыл мен ақылсыздық және ауру мен патология арасындағы байланыстардың шекараларының жоқты ерекше назар аударған.

H) өмірлік әрекетіне сүйене отырып, соқыр болып туылған баланың, адам сезімдерінің ерекшеліктерін бөліп көрсетті.

$$$ 156

Арнайы педагогиканың әлеуметтік-мәдени негіздері……

A) Сол кезде "әлеуметтік тиімсіз", "кемдерді" өмірден айыру, мүлде жер бетінен жою шараларының идеологиясын негіздеп, жүзеге асырды.

B) Кеңес дәуіріндегі дефектология (арнайы педагогикада) мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды қоғамдық пайдалы мүшесі ретінде тәрбиелеудің әлеуметтік оңалту концепциясы тәрбиелеу туралы кеңес дәуріндегі педагогиканың концептуальді негізімен сәтті бірігіп кетті.

C) Мүмкіндігі шектеулі тұлғалар әлеуметтік қатынастарды меңгеру мен әлеуметтенуде көптеген қиындықтарға ұшырайды, өйткені ақпаратқа жету жолдары түрлі себептерге тәуелді шектелген.

D) міндетті түрде ақысыз білім беру заңдардын бекітілуіне байланысты мектепте білім алуға деген мүмкіндіктері шектеулі балалардың саны күрт өсті, бірақ әлеуметтік қамқор көрсету жүйесі аталмыш балалардың барлығын қаржымен қамтамасыз етуге күші келмеді.

E) Дамудағы кемістік-қандайда бір жағымсыз үрдістің себебінен болатыны анық. Бұл жұқпалы ауру, жарақат немесе адам ағзасының функционалдық құрылысын жарақаттауға әкеліп соғатын тұқым қуалаушылық себептері де болуы мүмкін, сондықтан кемтар балалар медициналық көмекті аса қажет етеді

F) Арнайы психология – психологиялық білімнің өзіндік, даумында туа немесе жүре пайда болған ауытқушылығы бар тұлғалардың психикалық ерекшеліктерін зерттейтін ғылым саласы.

G) Сөйлеу тілін, оның қызметін, құрамын, даму жолдарын түсіну арнайы педагогика үшін аса маңызды, өйткені қоғамның дамуына нақты ықпалын тигізетін жағдай. Сөйлеу тілін танып, білу - адам тұлғасынын қоғам мүшесі болып қалыптасуының негізгі бағыты деп айтуға болады

H) Адамның ең манызды игілігі - жеке басының бостандығы мен құқықтыры. Бұл құқықтар мен бостандықты қорғау, әлеуметтік қолдау, оны іске асыру механизмдері конститиуциялық-құқықтық жарықтарда және адам құқығы туралы халықаралық құжаттарда белгіленген

$$$ 157.

Оқыту процесі туралы түсінік

A) "Баланың құқықтары туралы Конвенцияда" мүгедек балалардың ерекше күтімге, білім алуы мен дайындығына, әлеуметтік ортада, қоғамда толық құқылы өмір сүруіне, тәуелсіздігі мен әлеуметтік ортаға қосуды қамтамысдандыру туралы мазмұны 23 бапта белгіленген.

B) "Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы" Заңның 4 Тарауында Кемтар балалардың құқықтары бікітілген, нақты ата-аналарының және өзгеде заңды өкілдерінің құқықтары мен міндеттері көрсетілген. 15 бап кемтар балалардың әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауды кепілдікті түрде тегін алуға туралы құқығын бекітті.

C) Барлық еркіндік пен құқықтар жүйесінде ең маңыздысы білім алуға құқық. Бұл тұлғалар үшін ең қажетті негізгі құқық. Бұл құқықтан әр бала немесе жас өспірім ақыл-ойында, дене дамуындағы кемістікке сондай-ақ жыныс әлде кіші елдер өкілі болғандығына қарамастан айырылмайды.

D) Дамуында ауытқушылықтары бар тұлғалардын өмір сүру, емдеу, оқыту мәселелері ұзақ уақыт бойы философтардың назарадында болғанына қарамастан, бұл білім философиялық тұрғыдан жүйеленбеген.

E) Адамның ең манызды игілігі - жеке басының бостандығы мен құқықтыры. Бұл құқықтар мен бостандықты қорғау, әлеуметтік қолдау, оны іске асыру механизмдері конститиуциялық-құқықтық жарықтарда және адам құқығы туралы халықаралық құжаттарда белгіленген

F) Дидактика нысаны – тұлғаның білім алуда, жаң-жакты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған оқытушы мен оқушылар арасындағы байланыс әрекеттер жүйесі. Ал дидактика пәні оқыту мен оқу процестерін зерттейді. Сонымен бірге, дидактика оқыту процесінің түсінігі мен мәні, оқыту принциптері, арнайы мектептегі білім беру мазмұны, оқыту әдістері мен ұйымдастыру формалары, оқушылар білімін тексеру және бағалау мәселелерін қамтиды.

G) Оқытудың түзету-дамыту қызметі көбінесе арнайы түзету сабақтар арқылы атқарылады. Оқыту процесінде оқушылар алдына таным процестерін дамыту үшін арнайы міндеттер қойылады. Оқытудың дамытушылық міндеті білім беру мазмұны арқылы жүзеге асады.

H) Оқыту процесінде арнайы мектеп оқушылары арнайы білім беру мазмұның меңгереді. Түзетушілік жұмыс ұйымдастыру арқылы оқушы бойында еңбекке баулу, ең бастысы қоғамдық өндіріске қатысуға мүмкіндік беретін икеммен дағдылар, көзқарас пен сенімдер қалыптасады, қоғамға бейімделуге жағдайлар қамтамасыз етіледі.

$$$ 158

Арнайы педагогикада оқыту әдіс, тәсілдердің педагогикалық тиімділігін анықтау үшін арнайы ұйымдастырылған тексерудің тұрі

A) Эксперимент

B) Әнгімелесу

C) Педагогикалық құжаттармен танысу

D) Педагогикалық тәжірибені зерттеу әдісі.

E) Арнайы әдебиеттерді оқу

F) Табиғи Эксперимент

G) Зертханалық Эксперимент

H) Бақылау

$$$ 159

Әнгімелесу әдісі……………

A) Педагогикалық құжаттармен (сабақ конспектілері, оқу-тәрбие жұмыс жоспарлары, хаттамалар мен педагогикалық кеңес, әдістемелік бірлестіктін есептерімен) танысу зерттеушіге білім беру ұйымындағы оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру мен оқытудағы нәтижелер жөнінде мәлімет береді.

B) арнайы педагогтар, мүмкіндіктері шектеулі оқушылар байланысты жан-жақты материалдарды мұқият қамтыған жазбалар

C) аннотациялау - кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

D) Ғылыми зерттеу нысанымен әрекет жасау негізі бойынша: нысанды зерттеу (теориялық және эмпирикалық әдістер), зерттеу нәтижесін өндеу (саны мен сапасын талдау), нәтижесін көркемдеу, ұсыну (презентациялау, кесте, сурет, гистограммалар түрінде т.б.)

E) сілтеме беру - әдеби деректе келгірілген ой, пікір не санды өзгертпестен мәтінге ендіре жазу.

F) Ғылыми зерттеу нысанымен әрекет жасау негізі бойынша: нысанды зерттеу (теориялық және эмпирикалық әдістер), зерттеу нәтижесін өндеу (саны мен сапасын талдау), нәтижесін көркемдеу, ұсыну (презентациялау, кесте, сурет, гистограммалар түрінде т.б.)

G) арнайы педагогтардың тәжірибесін зерттеу барысында келесі әдістер пайдаланылады, олар: бақылау; әңгімелесу, педагогикалық құжаттармен танысу, оқу әрекет өнімдерін зерттеу; арнайы әдебиеттерді оқу, эксперимент, әлеуметтік әдістер (сұрақ, сұрақ-сауал, рейтинг, интервью..т.б.), педагогикалық диагностикадағы тесттілеу.

H) Ғылыми зерттеу субъектісінің ерекшеліктеріне негізделу бойынша: бақылау, анкететтеу, сұхбаттасу, тестілеу. Бұл жерде нақты ерекшеліктерін ажырату қажет, баланың өзі, оның білім, икем, дағдылары, әрекет өнімдері, таным процестері т.б. Осыған байланысты келесі әдістерді ажыратамыз: оқу әрекет өнімдерін зерттеу, сұхбат әдісі, анкеттеу т.б.

$$$ 160

Бұл әдіс арнайы педагогиканың проблемаларын шешудін ең алғаш кезеңінде пайдаланады

A) арнайы педагогикалық әдебиеттер

B) Ғылыми зерттеу мақсаты мен мерзімі бойынша - қысқа мерзімді тексеру және лонгитюдті тексеру

C) басқа байланыс ғылымдар білім жөнінде ғылыми әдебиеттер

D) зерттеу жоспар бойынша, белгіленген уақыт мерзімінде, үздіксіз жүргізілуі тиіс

E) анықтама әдебиеттер мен сөздіктср

F) Педагогикалық экспериментің негізгі мақстаты - ғылыми болжамды тексеру, міндеттерді шешу

G) Талдау барысында нақты нәтижесінен басқа, сол өнімнің қалай орындалғаны зерттеуші үшін қажет

H) Арнайы педагогика осы әдістерді пайдалануда кемтар және қалыпты дамыған балаларды салыстыруды кең қолданылады.

$$$ 161

Арнайы әдебиеттерді зерттеу барысында келесі жұмыс түрлері жүзеге асады:

A) Ғылыми зерттеу субъектісінің ерекшеліктеріне негізделу бойынша: бақылау, анкететтеу, сұхбаттасу, тестілеу

B) Кітапдерек

C) арнайы педагогтардың тәжірибесін зерттеу барысында келесі әдістер пайдаланылады, олар: бақылау; әңгімелесу, педагогикалық құжаттармен танысу, оқу әрекет өнімдерін зерттеу; арнайы әдебиеттерді оқу, эксперимент, әлеуметтік әдістер (сұрақ, сұрақ-сауал, рейтинг, интервью..т.б.), педагогикалық диагностикадағы тесттілеу

D) Арнайы әдебиеттерді зерттеу арнайы педагогиканың тарихи дамуында мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу тәжірибесін, арнайы педагогтардың ізденіс пен жетістіктерімен танысуға жол ашады

E) реферат жазу

F) конспектілеу

G) Деректеуші эксперимент

H) Табиғи

$$$ 162

Сұхбат әдісі …..

A) қажетті ақпаратгы алу

B) бақылау барысында түсініксіз болған құбылыстың мәнін ашу мақсатымен қосымша пайдаланатын зерттеу әдіс

C) Сұхбат айқындалуы тиіс нақты сұрақтар бойынша алдын ала әзірленген жоспармен орындалады.

D) Сұхбат айқындалуы тиіс нақты сұрақтар бойынша алдын ала әзірленген жоспармен орындалады.

E) ауқымды мәлімет жинақтау әдісі

F) сұрақтары нақты тақырыпта болуы тиіс және орындаушылардың ерекшеліктерін ескеруді талап етеді

G) Бұл әдіс арнайы оқытуда өте маңызды мүмкіндіктері шектеулі балалардың оқудағы қиындықтарын дер уақытында байқауға, оқыту мен түзету-дамыту жұмысының сапасын көтеруге жол ашады.

H) анкетаны сырттай орындауға болады

$$$ 163

Мониторинг (қадағалау)………….

A) білім саласында нақты бір процестің аладын ала қойылған мақсат пен нәтижелердің сәйкестігін қадағапау әдісі

B) Бұл әдіс арнайы оқытуда өте маңызды мүмкіндіктері шектеулі балалардың оқудағы қиындықтарын дер уақытында байқауға

C) оқыту мен түзету-дамыту жұмысының сапасын көтеруге жол ашады.

D) Сұхбаттасу бетпе-бет әңгілесумен жүргізілсе, анкетаны сырттай орындауға болады

E) Анкетаның сұрақтары нақты тақырыпта болуы тиіс және орындаушылардың ерекшеліктерін ескеруді талап етеді.

F) Сұхбат айқындалуы тиіс нақты сұрақтар бойынша алдын ала әзірленген жоспармен орындалады

G) Зерттеуші балалар салған сүреттер, түрлі материалдардан жасалған өнімдерді талдау арқылы бала дамуы туралы мәлімет алады

H) оқушылар дәптерін зерттеу мұғалімнің оқыту процесін ұйымдастыруы жөнінде мәліметтерді толықтырады.

$$$ 164

Анкеттеу………

A) Арнайы педагогиканың толық жүйелі теориясын құру үшін, дамуында кемістігі бар балалардың ерекшелігі туралы үздік мәліметтердің механикалық түрде бірігуі емес, керісінше арнайы педагогиканың ішіндегі бірлікті қолдауға бағытталған ғылыми тұрғыдан жүйелі, мазмұнды мәліметтердің қажет екені сөзсіз.

B) Зерттеуге арнайы білім берудегі озат тәжірибе, яғни танымал ұстаздар мен қатардағы тәлімгерлер қызметтері де бірдей алынады.

C) Арнайы мектеп оқушыларының жеке ісімен, психологиялық-педагогикалық мінездеме мен бақылау күнделігімен танысу зерттеушіні оқушылардың ерекшеліктерін біліп, түсінуге көмектеседі, сонымен қатар қажетті объективті деректер алуға жол ашады.

D) кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

E) кітап пен мақаланың жалпы мазмұнынан қысқаша қорытынды мазмұнын жазу

F) ауқымды мәлімет жинақтау әдісі

G) Анкетаның сұрақ пен жауптары жазба күйінде қабылданады.

H) Анкетаның сұрақтары нақты тақырыпта болуы тиіс және орындаушылардың ерекшеліктерін ескеруді талап етеді.

$$$ 165.

арнайы педагогтардың тәжірибесін зерттеу барысында келесі әдістер пайдаланылады, олар:

A) бақылау; әңгімелесу

B) педагогикалық құжаттармен танысу, оқу әрекет өнімдерін зерттеу

C) арнайы әдебиеттерді оқу, эксперимент

D) бақылау, анкететтеу

E) сұхбаттасу, тестілеу

F) Бұл эксперимент, естімейтін балаларға арналған мектептерге заттық-тәжірибелік оқыту сабақтарын енгізу бағытында жүзеге асып, нәтижесінде естімейтіндерді оқытудың жаңа дидактикалық жүйісі әзірленген.

G) қысқа мерзімді тексеру және лонгитюдті тексеру

H) табиғи, зертханалық

$$$ 166.

Ғылыми зерттеу субъектісінің ерекшеліктеріне негізделу бойынша:

A) бақылау; әңгімелесу

B) педагогикалық құжаттармен танысу, оқу әрекет өнімдерін зерттеу

C) арнайы әдебиеттерді оқу, эксперимент

D) бақылау, анкететтеу

E) сұхбаттасу

F) тестілеу

G) Бұл эксперимент, естімейтін балаларға арналған мектептерге заттық-тәжірибелік оқыту сабақтарын енгізу бағытында жүзеге асып, нәтижесінде естімейтіндерді оқытудың жаңа дидактикалық жүйісі әзірленген.

H) қысқа мерзімді тексеру және лонгитюдті тексеру

$$$ 168.

Педагогикалық тәжірибені зерттеу әдісі

A) Зерттеуге арнайы білім берудегі озат тәжірибе, яғни танымал ұстаздар мен қатардағы тәлімгерлер қызметтері де бірдей алынады.

B) Сол мұғалімдердің жұмыстарында кездесетін оқу қиындықтардын себептері мен қатар жетістіктерін талдауға болады. Педагогикалық тәжірибені зерттеу жоспар бойынша, белгіленген уақыт мерзімінде, үздіксіз жүргізілуі тиіс.

C) Аталмыш әдістің нәтижесінде арнайы мектеп мұғалімдері мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқыту, тәрбиелеу, түзетушілік көмек көрсету жұмысын жетілдіруге, өз шеберліктерін жоғарлатуға мүмкіндік алады.

D) . Ғылыми зерттеу субъектісінің ерекшеліктеріне негізделу бойынша: бақылау, анкететтеу, сұхбаттасу, тестілеу.

E) Бұл әдіс арнайы педагогиканың проблемаларын шешудін ең алғаш кезеңінде пайдаланады.

F) Арнайы әдебиеттерді зерттеу арнайы педагогиканың тарихи дамуында мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу тәжірибесін, арнайы педагогтардың ізденіс пен жетістіктерімен танысуға жол ашады.

G) үйретушілік эксперимент нақты бала немесе ұжымдағы балалар дамуындағы, оқыту мен тәрбиелу, түзету жұмысындағы өзгерістерді бақылау, салыстыру мақстатында жүргізіледі.

H) Ал, арнайы педагогтардың тәжірибесін зерттеу барысында келесі әдістер пайдаланылады, олар: бақылау; әңгімелесу, педагогикалық құжаттармен танысу, оқу әрекет өнімдерін зерттеу; арнайы әдебиеттерді оқу, эксперимент, әлеуметтік әдістер (сұрақ, сұрақ-сауал, рейтинг, интервью..т.б.), педагогикалық диагностикадағы тесттілеу.

$$$ 169.

Эксперименттің түрлері..............

А) Табиғи

В) бақылау, әңгімелесу

С) зертханалық

Д) тестер, анкеттеу

Е)Деректеуші, Үйретуші

F) социомстрия, сұхбаттасу

G) Бақылау

H) Әнгімелесу

$$$ 170.

Постмодернизм бағыты бойынша………

A) ақыл мен ақылсыздық және ауру мен патология арасындағы байланыстардың шекараларының жоқты ерекше назар аударған

B)Мұнда сондай-ақ медициналық мәтіндерді талдау негізінде клиникалық практикаға берілген көріністер танудағы қиындық белгіленіп көрсетілген

C)Постмодернизм идеялар қосымша түрде түзету әрекетінің сын көздік беталысын негіздейді.

D) антропологиялық концепциясында әлсіздік пен жан дүниенің ауруларынын топтастыруын құрды

E) Адамдардың міндеттерінің бірі болып басқаларға деген қарым-катынасы, адамдарға жақсылық жасауды, олардың бақыты үшін ат салысу керек деп санады

F) Дамуында ауытқушылықтары бар тұлғалардын өмір сүру, емдеу, оқыту мәселелері ұзақ уақыт бойы философтардың назарадында болғанына қарамастан, бұл білім философиялық тұрғыдан жүйеленбеген.

G) Аристотельдің этикалық ілімдерінде бұзылғандық, қатыгездік, ақылсыз т.б нақты ауытқушылыктар қатарында қарастырылып 26 айтылған. Аристотельдің пікірі бойынша бақытты өмір сүру үшін, адамдар осындай қолайсыз жағдайлардан шектелген болуы керек деп санады.

H) Д.Дидро - француз ағартушысы, математик Н.Саундерсонның өмірлік әрекетіне сүйене отырып, соқыр болып туылған баланың, адам сезімдерінің ерекшеліктерін бөліп көрсетті. Сонымен қатар ол адамның зияты мен адамгершілік қасиеттерінің дене құрылымымен тығыз байланысты екенін анықтап көрсетті.

$$$ 171.

Арнайы педагогиканын экономикалық негіздері

A) қоғамдық пайдалы еңбек пен адамдардың әлеуметтік құндылығы - қазіргі әлеуметтік оңалтудың басты, жалғыз мақсаты болып саналмайды. Ең негізгісі ол рухани- этикалық және әлеуметтік -экономикалық ығыстыруды жою, мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды маргинализаңия шараларын алдын алу.

B)Мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды әлеуметтік мәдениетке енгізу және бейімдеудің қазіргі процесі тәуелсіз, еркін өмір сүру идеясының ңегізін қалаушы ретінде көрінеді. Мүгедектердің теңдігін қамтамасыздандырудың стандарттық ережесі (БҰҰ 1993) әлеуметтік проблемаларды шешудің қолайлы жолы ретінде - мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды қоғамға біріктіруді ұсынады.

C)Тіршілік ету - мүмкіндігі шектеулі тұлғаның қоғамның өндірістік және қызмет көрсету немесе зиятты еңбек ету және үй шарусы мен қаржы салаларында белсенді қатысуын қамтиды.

D) Әлеуметтену - адамның өмірдің барлық саласында қастерлі толыққанды қатысу үшін қоғам туралы білім мен дағдыларын меңгеру процесі мен нәтижесі, қалыптасқан мінез-құлық нормалары мен кұндылықтарын меңгеруі.

E) Мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды әлеуметтік мәдениетке енгізу және бейімдеудің қазіргі процесі тәуелсіз, еркін өмір сүру идеясының ңегізін қалаушы ретінде көрінеді. Мүгедектердің теңдігін қамтамасыздандырудың стандарттық ережесі (БҰҰ 1993) әлеуметтік проблемаларды шешудің қолайлы жолы ретінде - мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды қоғамға біріктіруді ұсынады.

F) Арнайы білім беру жүйесінің дамуында арнайы оқытуды ұйымдастырудың экономикалық қайнары шіркеулер тарапынан және қайырымдылық көмек көрсету әрекетінен басталған .

G) XIX ғасырдың соңы мен XX ғасыр басында Ресейде қамқор көрсету акциялары кең таралуымен сипатталады. Олар концерттер, спектакль көрсету мен кезекшілік қызмет пен қатар әлеуметтік-тұрмыстық көмек, жәрдем. Аса тиімді көмек ғалым азаматтар көрсете білді, нақты балаларды диагностикалау, ата-аналарына кеңес беру және емдік, педагогикалық, психиятриялық көмек көрсету.

H) Кеңес дәурінің алғаш уақытында арнайы біліммен әлеуметтік көмек көрсету жүйелердің қалыптасу жолдарында мемлекет тарапынан көптеген қателіктер кетіп, экономикалық негіздерін қалауға жағымсыз әсерін тигізген. Нақты кеңес мемлекетінің қаржылық жетіспеушілігі арнайы білімнің мақсат-міндеттерін қамтамасыз етпеді.

$$$ 172.

Арнайы педагогиканың клиникалық негіздері

A) Мемлекет білім алу құқығын білім беру жүйесін дамыту, оның жұмыс істеуінің құқыктык негізін жетілдіру және Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес білім алу үшін қажетті әлеуметтік-экономикалық жағдайлар жасау арқылы камтамасыз етеді

B) Дамудағы кемістік-қандайда бір жағымсыз үрдістің себебінен болатыны анық. Бұл жұқпалы ауру, жарақат немесе адам ағзасының функционалдық құрылысын жарақаттауға әкеліп соғатын тұқым қуалаушылық себептері де болуы мүмкін, сондықтан кемтар балалар медициналық көмекті аса қажет етеді.

C) Мемлекет әлеуметтік көмекке мұқтаж Қазақстан Республикасы іпаматтарың олардың білім алуы кезенінде қаржылау шығыстарын толык исмесе ішінара өтеуде.

D) Ал арнайы педагогика емдеу арқылы жойылматын кемістікті, емдік шаралармен жеңілдету жолдарын қарастырады, көмектеседі. Сондықтан арнайы педагогика адамзат биологиясымен медицина және оның салаларымен (анатомия, физиология, психотерапия, нейрофизиология, невропатология, генетика, офтальмология, педиатрия, отоларингология, сурдология, т.б.) тығыз байланысты. Аталмыш медицина салалары арнайы педагогиканын клиникалық негіздерін қалайды.

E) Арнайы психология мүмкіндігі шектеулі баланың әр түрлі зақымдалған психикалық процестерінің орын толтыру үшін психиканы толық дамыту және түзету жолдарын ұсынады. Зерттеудің маңызды бағыты ғылыми негізгі әдістерді жетілдіру, әр түрлі топтағы кемтар балалардың оқыту құралдарын және оның оқытудағы теориялық нақты жолдарын дәлелдеу болып табылады.