Модуль 1 Энергожйе туралы тсінік. Таырып «Автоматты ажыратыштарды таайыншама тотары мен ішкі тартылымдарды рсат етілген ызу бойынша

 

ПРАКТИКАЛЫ ЖМЫС №3

 

Таырып «Автоматты ажыратыштарды таайыншама тотары мен ішкі тартылымдарды рсат етілген ызу бойынша есептеу»

Сратар:

1. Автоматты ажыратыштарды тадау шарттары

2. Сериясы ВА автоматты ажыратыштарды сипаттамалары

 

Автоматты ажыратыштар - сатандырыштармен салыстыранда жетілдірілген ораныс рылылары. Бл аппараттар кпмртелік, мда ораныс элементтерін ауыстыру ажет емес. Ажыратыштар ттынушыларды жмыс тотарын осып-ажыратуа арналан.

Тораптарды есептегенде уелі ажыратыштарды тадайды, сосын сымдар мен кабельдерді има аудандарын анытайды.

Ажыратыштарды келесі шарттармен тадайды:

автоматты ажыратышты номиналды кернеуі бойынша

мнда, Uн.с -торапты номиналды кернеуі;

Ажыратышты номиналды тоы бойынша

мнда, kн=1,1…1,3 –сенімділік коэффициенті, ызу аытышыны ателігін ескереді;

Ір –максималды жмыс тоы, А.

Ажыратышты электрмагниттік аытышыны іске осылу тоы бойынша:

мнда kзап=1,25 –ор коэффициенті;

Імакс –электрозалтыштарды іске осылуын ескергендегі максималды то.

Бір электрозалтышты максималды тоы –бл оны іске осылу тоы, ал озалтыштар тобыны максималды тоы шін:

мнда Іпуск –бір озалтышты е лкен іске осылу тоы;

k0 –ттынушылар жмысыны біруаытты коэффициенті;

Ipi –іске осылу тоыны е лкенін ескермегендегі ттынушыларды жмыс тотарыны осындысы.

Ажыратыштармен оралатын сымдар мен кабельдерді има аудандарын тадаанда келесі шарттарды сатау керек.

Поливинилхлорид, резина жне осылара ызу асиеттерімен ошауламасы сас ткізгіштер шін жне тек электрмагниттік аытышы (то кесер) бар ажыратыштар шін жіберілетін то:

мнда, Іу.а. –автоматты ажыратышты таайыншама тоы.

Сол ткізгіштер мен ажыратыштар шін ндірістік ксіпорындарды жарылудан ауіпсіз ндірістік трынжайларында Ідоп = Іу.а. деп абылдауа болады.

Ідоп = Іу.а. шартын келесілерге сатау керек:

- ошауламасы ааз кабельдер мен тек то кесері бар ажыратыштар шін;

- барлы маркалы ткізгіштер мен ызу аытышыны реттелмейтін сипаттамасы кері туелді, то кесері бар немесе жо ажыратыштар шін;

- ошауламасы ааз, полиэтилен жне ызу аытышыны сипаттамасы реттелетін тотан кері байланыстаы ажыратыштар шін

Жарылудан ауіпсіз айматарда роторы ыса тйыталан электрозалтыштара баратын тарматарда

Ал жарылуа ауіптілерде

мнда, Іном -электрозалтышты номиналды тоы.

Электрозалтыштара баратын барлы ткізгіштер шін келесі шарттарды сатау керек:

- тек то кесері бар ажыратыштар шін

Сыйпаттамасы реттелмейтін тотан кері туелді, то кесері бар немесе жо ажыратыштар шін Ідоп Ін.т.;

Сыйпаттамасы реттелетін тотан кері туелді то кесер таайыншамасыны кез-келген тоындаы ажыратыштар шін.

азіргі уаытта сериялары А3700Ф, АЕ20, АП50Б жне ВА ажыратыштарды кеінен олданады. ВА51 (тоты шектемейтін) жне ВА52 (тоты шектейтін) жасалуындаы сериясы ВА ажыратыштары кернеуі 660 В айнымалы тоты электр тораптарын асын жктемелерден, ыса тйытаулардан, кернеуді рсат етілмеген тмендеуінен орауа жне ттынушыларды оперативтік осып-ажыратуа арналан.

Сериясы ВА ажыратыштарын максималды тоты электрмагниттік жне ызу босатыштары бар бір-, екі-, шполюсті жасайды.Оларды туелсіз аытышы мен минималды кернеуді аытышы бар. ызу аытышыны номиналды тоын реттейтін жне олсыз нсалары бар. Сымдарды алдыы жаынан жалайды. Ауа-райына байланысты жасалынуы-УХЛ жне Т. Жасалыну категориялары –орау дрежесі ІР54 шінші жне екінші (абыта). Белгілеудегі І рпі бл ажыратыштарды электрозалтыштарды кбіне орау шін олданатынын крсетеді.

2.4 кесте Сериясы ВА (ТУ 16.641.002-83) автоматты ажыратыштарды сыйпаттамалары.

Типі Ажыратышты номиналды тогы, А ызу аытышыны номиналды тоы, А Іэ.Р/ Ін.т. Шектеулі аыту абілеті, кА
ВА51-25 6,3; 8; 10; 12.5; 16; 7; 10
20; 25
ВА51-Г25 0.3; 0.4; 0.5; 0.6; 0.8;
1; 1.25
1,6; 2; 2.5; 3.15; 4.5;    
6.3; 8    
10; 12.5; 16; 20; 25    
ВА51-29 6.3; 8;10;12.5;16;20; 7; 10
25; 7; 10;
31.5; 40; 50; 63;    
ВА51-31 16; 20; 25; 31.5; 40; 7; 10
50; 63; 3; 7; 10;
80; 100;    
ВА51Г31 16; 20; 25; 31.5; 40;
50; 63;
80; 100;    
ВА52Г31 16; 20; 25; 31.5; 40;
50; 63;
80; 100    
ВА51-33 80; 100; 125; 160
ВА51Г33 80; 100; 125; 160
ВА52Г33 80; 100; 125; 160
ВА51-35 160; 200; 250
ВА51-37 250; 320; 400

2.2 есеп. ТП трансформаторлы осалы станциясынан (2.2- сурет.) РЩ таратушы аланына дейін температурасы 15оС те жерде кабель салынан. Температурасы 30оС трынжайда РЩ аланынан М электрозалтышына бырдаы ш сым, ал Л1 жне Л2 желілерінде р быра салынан трт сым ттынушылара барады. Барлы сымдарды ошауламасы резиналы алюминий талсымдары мен кабельдерді ошауламасы ааз. Торапты кернеуі 380 В. Ттынушылар жмысыны біруаытты коэффициенті 0,9. Л1 жэне Л2 желілерінде іске осылу тотары жо. Ттынушыларды сипаттамасы 2.5-кестеде келтірілген. Ажыратыштарды таайыншама тотарын есептеп, ндірістік трынжай шін ызу шарты бойынша сымдар мен кабельдерді ималарыны аудандарын тадау керек.

2.2 сурет -0,38кВ торапты есептік слбасы

 

2.3 сурет –Автоматты ажыратышы бар 0,38кВ торапты есептік слбасы

 

2.5 -кесте 2.2 есепті берілген параметрлері

Ттынушы Номиналды уат, кВт Номиналды то, А Іске осылу тоыны еселігі, ki Жктелу коэффициенті, kз
М 41,5 7,5 0,95
Л1 - -
Л2 - -

 

Шешуі. 1. Автоматты ажыратыштары бар электр торабыны слбасын салып (2.3-сурет), жмыс жне максималды тотарды анытайды.

М электр озалтышыны жмыс тоы

Оны іске осылу тоы

Л1 желісіні жмыс тоы

Л2 желісіні жмыс тоы

ТП –РЩ бас баытыны жмыс тоы

Оны максималды тоы

2. Автоматты ажыратыштарды тадайды. М электрозалтышы шін, оны 41,5 А номиналды тоы бойынша (2.4-кесте) реттелмейтін тоа кері туелді сипаттамасы бар, 100 А тоа есептелген типі ВА51Г31 QF1 ажыратышы келеді.

Жылу аытышы таайыншамасыны тоы

мнда kн —сенімділік коэффициенті.

2.4 кесте бойынша Ін.т=50 А стандартты мні абылданады. Тадалан ажыратышты электрмагниттік аытышы электрозалтышты іске осанда елемей алуына тексеріледі:

Іэ.р>kзап Імакс= 1,25 ·311,25 =389,06 А

мнда kзап —ор коэффициенті.

2.4-кестеде электр магниттік аытышты таайыншама тоыны тлжатты мні келтірілген.

Іэ.р=14·Ін.т= 14·50=700A > 389,06 А

онда шарт орындалады.

Л1 желісі шін жылу аытышы таайыншамасыны номиналды тоы

Ін.т >1,1·Ір1= 1,1 ·21,3 =23,43 А

Жылу аытышы таайыншамасыны номиналды тоы Іа.т=25A жне электрмагнит аытыштікі Іэ.р=7·Ін.т=7·25=175A типі ВА51-25 QF2 ажыратышы абылданады.

Л2 желісі шін осыан сас

Ін.т >1,1· Ір2= 1,1 ·15,2 =16,72 А

Жылу аытышы таайыншамасыны номиналды тоы Іи.т =20 А жне электрмагнит аытыштікі Іэ.р =7·Ін.т.= 7·20 =140 А типі ВА51-25 QF3 ажыратышы абылданады.

Л1 жне Л2 желілері шін электрмагниттік аытышты тексермейді, йткені оларды іске осылу тотары жо.

ТП-РЩ желісі шін жылу аытышы таайыншамасыны номиналды тоы

Ін.т >1,1· Ір= 1,1·68,33 =75,16 А

Бл жадайда сипаттамасы реттелмейтін тоа кері туелді жылу аытышы таайыншамасыны Ін.т=80А номиналды тоы бар ВА51-31 ажыратышы жарайды. Электр озалтышта ондырылан ажыратышпен іріктеу жмысы (селективность) саталу шін электрмагниттік аытышты жмыс істеуіні (срабатывание) е лкен еселігін абылдайды:

Іэ.p=10·Іном=10·80=800 А

Электр озалтышты іске осанда электрмагниттік аытышты іске осылу тоын елемеуіні шарты

Іэ.p>kзап·Іном=1,25·344,1=430,12 A < 800 A

онда шарт орындалады.

Кабель ималарыны аудандарын тадау

3. Сымдар жне электрозалтыша баратын тармаа ажыратышты сипаттамаларына жне ЭЕ (ПУЭ) талаптарына сйкес сымны шектеулі тоы

Ідопн.т=50 А

1.1-кесте бойынша бырдаы ш бірталсымды сымдар шін тоты жаын лкендеу мні 60 А, бл талсым имасыны 16 мм2 ауданына сйкес келеді. Сымны нормаланан температурасы 65оС жне ауаны стандартты температурасы 25оС шін kп1 тзетуші коэффициентін енгізіп, оршаан ортаны 30оС наты температурасында шектеулі то айта есептеледі:

Ідоп = kп1Ікес = 0,94·60 = 56,4 А,

бл 56,4А >50 А шартын анааттандырады. АПРВ-660-16 сымы тадалады.

Л1 желісі шін сымны шектеулі тоы

Ідопн.т=25 А.

бырдаы трт бірталсымды сымдар шін тоты 27 А жаындау лкендеу мніне талсым имасыны 5 мм2 ауданы сйкес келеді.

30оС температурасы шін шектеулі то айта есептеледі:

Ідоп = 0,94·27 =25,38 А>25 А.

АПРВ-60-5 сымы абылданады. Сым имасыны 4 мм2 жаындау аз ауданында 23 А то туі рсат етіледі, бл есептік мнінен тмен жне тадау шарттарын анааттандырады.

Л2 желісіні есебін сас жргізеді: Ідоп=20 А; 21 А шектеулі тоында талсым имасыны ауданы 3 мм2.

Тзетуші коэффициентін ескергендегі шектеулі то , бл 20 А шамалы аз.

ЭЕ (ПУЭ) сйкес ткізгіш имасыны кішілеу ауданын абылдауа рсат етіледі, егер оны шектеулі тоы ажыратыш таайыншамасы шін есептіктен кем болмаса. Бл жадайда Ін.т=16,72А<19,74A, сондытан АПРВ-660-3 сымы тадалады.

ТП-РЩ желісі шін келесі шарттан

Ідопн.т=80 А.

1.3-кестеден 90 А шектеулі тотаы 1кВ дейін кернеуге есептелген трт талсымды кабельді талсым имасыны 16 мм2 те ауданын табады. Кабельді маркасы ААШв-1-4х16.

 

Жеке тапсырма 2.2

2.6-кестеде № 2.2 практикалы сабаты жеке тапсырма нсалары келтірілген.

Нса Ттынушы Номиналды уат, кВт Номиналды то, А Іске осылу тоыны еселігі, ki Жктелу коэффициенті, kз
М1
М2 18,5 34,5 0,8
Л - -
М1 0,87
М2 6,5 0,85
Л - -
М1 0,89
М2 68,8 0,95
Л - -
М1 6,5 0,8
М2 18,5 34,5 0,9
Л - -
М1
М2 0,9
Л - -
М1 6,5 0,87
М2 7,8 0,85
Л - -
М1 28,5
М2 7,5 14,8 0,9
Л - -
М1 6,1 6,5 0,8
М2 21,1 7,5 0,9
Л - -
М1 6,5 0,85
М2 41,5 7,5 0,87
Л - -
  М1 68,8 0,95
М2 28,5
  Л - -
М1 0,9
М2 0,8
Л - -
М1 7,8 0,9
М2 6,5 0,9
Л - -
М1 0,85
М2 32,8 6,5 0,9
Л - -
М1 0,87
М2 19,2 0,9
Л - -
М1 78,5 6,5 0,9
М2 43,8 0,85
Л - -
М1 0,9
М2 41,9
Л - -
М1 0,9
М2 6,5
Л - -
М1 0,9
М2 6,5
Л - -
М1 6,5 0,87
М2 0,85
Л - -
М1
М2 29,8 6,0 0,9
Л - -
М1 152,3 0,85
М2 26,4 6,5 0,9
Л - -
М1 0,87
М2 6,5 0,85
Л - -
М1 0,85
М2 61,5 6,5 0,9
Л - -
М1 6,5 0,8
М2 18,5 34,5 0,9
Л - -