Таырып «Ауалы желі сымдарыны има аудандарын
Модуль 1 Энергожйе туралы тсінік
ПРАКТИКАЛЫ ЖМЫС №5
Таырып «Ауалы желі сымдарыны има аудандарын
тоты экономикалы тыыздыы бойынша анытау»
Сратар:
1. 35 кВ жне жоары АЖ сымдарыны има аудандарын токты экономикалы тыыздыы бойынша анытау.
2. Тоты экономикалы тыыздыы бойынша кернеуі 35 кВ АЖ сымдарыны има ауданын анытау.
3. Кернеуі 10 жне 0,38 кВ АЖ сымдарыны има ауданын экономикалы дерелер дісімен анытау
Электрберілісті кез-келген желісі электрлік, иыстырмалы жне рылымды параметрлермен сипатталады. Оларды маыздыларына сымдарды материалын, има ауданын, активтік жне индуктивтік кедергілерін, беріліп жатан уат мндерін, уат пен кернеуді шыындарын, тіректерді, ошаулаыштарды жне арматураны типтерін, желіні рылымын (радиалды, бас баытта (магистральді, аралас) жатызады.
Желі салынанда оны параметрлері немділікті, берілетін электрэнергияны тиісті сапасын, электрмен жабдытауды сенімділігін, эксплуатацияны ауіпсіздігі мен ыайлылыын, жйені одан рі дамуыны ммкіндігін амтамасыз ету керек.
Желілік индуктивтік кедергілерді орталанан мндері:
Желіні кернеуі, кВ 0,38 10 (6) 35(20) 10 (6)* 1*
Индуктивтік кедергі, Ом/км 0,35 0,38 0,4 0,08* 0,06*
*Бл мндер кабель желілері шін.
Механикалы беріктілікті шарттары бойынша (ПУЭ, 2.4.12; 2.5.4) АЖ сымдары ималарыны минималды рсат етілген аудандары 3.3-кестеде келтірілген.
Желіні параметрлерін техникалы-экономикалы есептерді нтижесінде орнатады. Негізгі есеп-сымдарды има ауданын анытау. Оны жргізгенде, экономикалы ойларды басшылыа алып, кернеуді рсат етілген шыындары, ызу жне механикалы беріктілік бойынша алынан мліметтерді тексереді.
Желі параметрлерін техника-экономикалы есептер нтижесінде орнатылады. Негізгі есеп –сымдарды има ауданын анытау болып табылады. Оны жргізгенде, экономикалы трыдан, кернеуді рсат етілген шыындары, ызу жне механикалы беріктілік бойынша алынан мліметтерді тексереді.
3.3-кесте Алюминді жне болат-алюминді сымдарды есептік параметрлері
| има ауданы мм2 | Орталанан активтік сызыты кедергі, Ом / км. | за режимдегі рсат етілген то, А | ||
| Алюминий сымы | Болаталюминий сымы | Алюминий сымы | Болаталюминий сымы | |
| 1,84 | 1,8 | - | ||
| 1,16 | 1,18 | |||
| 0,85 | 0,79 | |||
| 0,59 | 0,6 | |||
| 0,42 | 0,43 | |||
| 0,31 | 0,31 | |||
| 0,25 | 0,25 |
3.4-кесте Механикалы беріктілік шарттары бойынша, АЖ сымдары има ауданыны минималды рсат етілген аудандары
| Желілерді сипаттамасы | Алюминий сымы | Болаталюминий сымы | Болат сымы |
| Кернеуі 1 кВ дейінгі АЖ Кернеуі 6... 35 кВ АЖ, иылыссыз, кк мз кемеріні алыдыы 10 дейін 15 жне жоары аудандарда Кк мз кемеріні кез-келген алыдыындаы инженерлік рылымдары бар АЖ иылыстарыны ткіндері | Рсат етілмейді |
Типтік есептерде 3.3 жне 3.4 кестелер деректерін пайдалану сынылады.
Электр ондырылар рылымыны ережелері (ПУЭ, 1.3.30) бл дісті ауылды жерде орналасан жне жктемесі бар кезде кернеуі реттелетін трансформаторлар орнатылан кернеуі 35/10 кВ осалы станцияларын оректендіретін кернеуі 35 кВ желілерді сымдарын есептеу шін олдануды сынады. Сымны има ауданынжелідегі крделі шыындар мен шыындарды нын ескеретін тоты экономикалы тыыздыыны мні бойынша анытайды:
Fэк = Iесеп / jэк, (3.1)
мнда Fэк –сым имасыны экономикалы трыдан тиімді ауданы, мм;
Iесеп –есептік то, А;
jэк –кесте бойынша аныталатын (ПУЭ, 1.3.36) тоты экономикалы тыыздыыны нормаланан мні, А/мм2.
Желі участкісіндегі есептік то:
Iесеп= Ресеп / (3 Uном×cos), (3.2)
мнда Рр –желіні бесінші жылы жмысындаы есептік уаты, кВт.
(3.1) формуласынан (3.2) тедеуіне Ір мнін ойып, алады
Fэк=Ресеп / (3 jэк×Uном×cos) (3.3)
Кернеуі 35 кВ желілер шін экономикалы тыызды Тмакс максимумды пайдалану уаытынан туелді. Алюминий жне болат алюминий сымдары шін:
Тмакс, са/жыл 1000...3000 3001...5000 5000 жоары
jэк, А/мм2 1,3 1,1 1
Участкілер саны n имасыны ауданы бірдей сымнан жасалан желілер шін бас участкідегі тоты экономикалы тыыздыын ky есе кбейтуге болады, егер
ky = I12×L / (I1×1 + I2×2 +... + In×n), (3.4)
мнда I1, I2,..., In –желі участкілеріндегі тоты кші, A;
L –желіні толы зындыы, км;
1, 2...,n –участкілерді зындыы, км.
3.2 есеп. Кернеуі 35 кВ АЖ болаталюминий сымыны има ауданын анытау керек, егер Ресеп=3600 кВт, Tмах=4000 са/жыл, cos =0,8, L=27 км, кернеуді рсат етілген шыындары Uр=6%; желі кк мз бойынша екінші ауа-райы ауданында орналасан.
Шешуі. Тоты есептік мні
Iесеп= Pесеп/(1,73U×cos) = 3600/(1,73 *35 * 0,8)A = 74,3 A.
Тмакс=4000 са/жыл боланда jэк = 1,1 А/мм2 (ПУЭ кестесі бойынша).
Сым имасыны экономикалы трыдан тиімді ауданы:
Fэк=Iр/jэк = 74,3/1,1 мм2=67,5 мм2.
АС-70 (rо=О,43 Ом/км; хо=0,4 Ом/км) сымын тадайды. U= (PR0 + QX0) L/Uном формуласын пайдаланып, сымды кернеуді рсат етілген шыындары бойынша тексереді, мнда = L.
Реактивтік уатты мнін алдын-ала табады:
Q = P×tg = 3600×0,75 квар = 2700 квap;
(tg = sin / cos= 0,6/0,8 = 0,75).
Желідегі кернеуді шыындары:
U= (3600×0,43 + 2700×0,4)×27/35 = 2027 В.
бл 5,8 % райды, яни рсат етілген мніен аз. Бл ттынушыдаы кернеуді ауытуы нормадан аспаанын крсетеді.
3.3-кестеден Fмин =25 мм2, онда сымны механикалы беріктілігі амтамасыз етіледі.
3.3-есеп. имасыны ауданы бірдей сымнан жасалан кернеуі 35 кВ АЖ ш участкіден трады: 1=10 км, 2= 12 км, 3= 8 км; олардаы тоты кштері I1= 70 А, I2=40 А, I3 = 30 А; Тмакс=3500 са/жыл, cos =0,8; L=30 км, Uр =5%.
Болаталюминий сымыны има ауданын анытау керек.
Шешуі. Коэффициентті мні:
ky = I12 L / (I1 1 + I2 2 +...+ In n) = 70×30/(70×10+402×12+302×8)=1,4.
Сым имасыны экономикалы трыдан тиімді ауданы:
Fэк = I1 / jэк = 70/(1,4-1,1)= 45,5 мм2.
АС-50 (rо=0,6 Ом/км; хo=0,4 Ом/км) сымын тадайды. Сымдаы кернеуді шыындары формула бойынша табылады,
U =3 Ii×i(Rоi cosi+Хоi sini)
Желі АС-50 сымымен жасаласын, барлы участкіде
Rо=0,6 Ом/км; Хо=О,4 Ом/км; cos =0,8; sin =0,6.
Онда:
U = 3 (0,6×0,8 +0,4×0,6) × (70×10 + 40×12 + 30×8)=1768 В,
бл 5% райды жне рсат етілген мннен аспайды.
АС-50 сымы рсат етілген ызу мен механикалы беріктілік шарттарын анааттандыратыны белгілі.
Тоты экономикалы тыыздыы дісі те арапайым, біра немі тиімді емес, йткені 50-ші жылдарды басында баа крсеткіштерін ескермей жасалынан. Сондытан тадалан нса келтірілген шыындарды минимуміне сйкес келе бермейді.
«Сельэнергопроект» институты экономикалы дерелер дісін ойластырып жасады. Оны маызы мынада сым имасыны рбір ауданы шін шыындарды минимумын ойа алып, ортаны ауа-райы жадайлары мен желіні иыстырма параметрлерін ескеріп, экономикалы тиімді берілетін толы уатты дерелерін орнатады.
Экономикалы тиімді берілетін уатты эквиваленттік (баламалы) дейді. Оны формуламен анытайды:
Sэкв= Sмакс·kд (3.5)
мнда Sмакс -максималды есептік уат, кВА; kд -жктемелерді су динамикасыны коэффициенті (5...7 жылдан кейін жобалы уатына жететін жаадан салынып жатан желілер шін жне жктемені 1,5...2 есе суін кткендегі айта рылатын участкілер шін kд =0,7; жктеме 1,5 еседен кем ссе kд =0,8).
Кернеуі 10 кВ ауа желілеріні алюминий сымдары шін эквиваленттік уатты экономикалы интервалдары 3.5-кестеде келтірілген.
3.5-кесте
| Кк мз ауданы | Сымны има ауданы, мм2 | Есептік мерзім кезіндегі интервал, кВА | ||
| 10 жыл | 7 жыл | 5 жыл | ||
| Темірбетон тіректер | ||||
| І-ІІ | 450 дейін | 365 дейін | 320 дейін | |
| 450-770 | 365-630 | 320-550 | ||
| 770-950 | 630-775 | 550-675 | ||
| 950-1385 | 775-1130 | 675-990 | ||
| 1385-1800 | 1130-1470 | 990-1285 | ||
| 1800 арты | 1470 арты | 1285 арты | ||
| ІІІ-ІV | 660 дейін | 540 дейін | 470 дейін | |
| 660-685 | 540-560 | 470-490 | ||
| 685-1260 | 560-1030 | 490-900 | ||
| 1260-1705 | 1030-1390 | 900-1215 | ||
| 1705 арты | 1390 арты | 1215 арты |
3.5 –кестені жаласы
| Кк мз ауданы | Сымны има ауданы, мм2 | Есептік мерзім кезіндегі интервал, кВА | ||
| 10 жыл | 7 жыл | 5 жыл | ||
| Ааш тіректер | ||||
| І-ІІ | 420 дейін | 340 дейін | 300 дейін | |
| 420-660 | 340-540 | 300-470 | ||
| 660-785 | 540-640 | 470-560 | ||
| 785-1310 | 640-1070 | 560-935 | ||
| 1310-1775 | 1070-1450 | 935-1265 | ||
| 1775 арты | 1450 арты | 1265 арты | ||
| ІІІ-ІV | 610 дейін | 500 дейін | 435 дейін | |
| 610-715 | 500-585 | 435-510 | ||
| 715-1140 | 585-930 | 510-815 | ||
| 1140-1640 | 930-1340 | 851-1170 | ||
| 1640 арты | 1340 арты | 1170 арты |
Кернеуі 380/220 В ауа желілеріні алюминий сымдары шін эквиваленттік уатты экономикалы интервалдары 3.6-кестеде келтірілген. Кернеуі 10 жне 0,38 кВ ауалы желілерді алюминий сымдары шін эквиваленттік уатты экономикалы интервалдары 3.5 жне 3.6-кестелерде келтірілген.
Есепті жргізу тртібі:
1. Басарушы нсаулар мен материалдарда (РУМ) берілген дістеме бойынша активтік максималды уатты жаын арадаы 5...7 жылда суін ескеріп анытау керек. лкендеуін тадау шін, ндірістік жктеме жадайында кндізгі, коммуналды-трмысты кезінде –кешкі, араласта-кндізгі жне кешкі уаттарды максимумын білген жеткілікті.
3.6 –кесте Кернеуі 380/220 В ауалы желілерді алюминді сымдары шін элективті уаттарыны экономикалы интервалдары
| Кк мз ауданы | уат интервалы, кВА | Негізгі сымдар | осымша сымдар |
| І | 3,1 дейін 3,1... 5,6 5,6... 8 8... 20,5 20,5... 26,4 26,4 арты | А-16+А-16 2ХА-16+А-16 3ХА-16+А-16 3ХА-25+А-25 3ХА-35+А-35 3ХА-50+А-50 | 2ХА-16+А-16, ЗХА-16+А-16, ЗХА-25+А-25, ЗХА-16+А-16 ЗХА-25+А-25 ЗХА-35+А-35 ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35 ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35 ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35 ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35 |
| ІІ | 3,1 дейін 3,1... 5,8 5,8... 13.5 13,5... 25,4 25,4 арты | А-16+А-16 2ХА-16+А-16 3ХА-16+А-16 3ХА-25+А-25 3ХА-50+А-50 | 2ХА-16+А-16, ЗХА-16+А-16, ЗХА-25+А-25, ЗХА-16+А-16 ЗХА-25+А-25 ЗХА -35+А-35 ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35 3ХА -50+А50 ЗХА-35+А-35, ЗХА-50+А-50 ЗХА-50+А-50, ЗХА-35+А-35 |
| ІІІ | 6,6 дейін 6,6... 11,8 11,8... 25,1 25.1...28,4 28,4 арты | А -25+А -25 2ХА-25+А-25 3ХА-25+А-25 3ХА-35+А-35 3ХА-50+А-50 | 2ХА-25+А-25, ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35, ЗХА-25+А-25 ЗХА -35+А-35 3ХА -50+А50 ЗХА-35+А-35 3ХА -50+А50 2ХА-25+А-25, ЗХА-25+А-25, ЗХА-50+А-50 ЗХА-35+А-35 |
| ІV | 4,4 дейін 4,4... 13,0 13,0... 17,7 17,7... 26,4 24,4 арты | А-16+А-16 2ХА-16+А-16 3ХА-16+А-16 3ХА-25+А-25 3ХА-50+А-50 | 2ХА-25+А-25, ЗХА-25+А-25, ЗХА-35+А-35, ЗХА-25+А-25 ЗХА -35+А-35 3ХА -50+А50 ЗХА-35+А-35 3ХА -50+А50 2ХА-25+А-25, ЗХА-25+А-25, ЗХА-50+А-50 ЗХА-35+А-35 |
2. Желіні слбасын пайдаланып, оны участкілеріндегі толы уатты мндерін табады.
3. 3.5 жне 3.6-кестелер кмегімен эквиваленттік уатты мндері бойынша негізгі сымдарды маркалары мен има аудандарын тадайды.
4. Sмакc жктемесіндегі кернеу шыындарын есептей отырып, желіні негізгі сымдарына тексеру жргізеді жне бас баытты соы мен тарматарындаы шыындарды есептік мндерін рсат етілгенімен салыстырады. Шыындарды есептік мндері рсат етілгеннен айырмашылыы кп болатын участкілерде негізгі сымдарды осымшалармен аумастырып, ажетті нтижені кздеп есепті айталайды.
Есептік нтижелерді 3.7-кестеге жазады.
3.7-кесте Есептік нтижелерді жазба формасы
| Участкі | уат | зындыы, км | Алдын-ала есептеу | Аыры есеп | ||||||
| Активті, кВт | Толы, кВА | Эквивалентті, кВА | Сымны маркасы | Кернеуді шыындары, % | Сымны маркасы | Кернеуді шыындары, % | ||||
| Участкіде | Желіні басынан | Участкіде | Желіні басынан | |||||||
3.4-есеп. Ауылшаруашылы баытындаы нысан шін (3.4-сурет.) кернеуі 10 кВ АЖ сымдарыны има ауданы мен маркаларын тадау керек, егер активтік максималды уаттар (кндізгі максимум) Р1=170 кВт, Р2 = 205 кВт, Р3 = 110 кВт, P4=128 кВт, Р5=180 кВт; А-1= 2,3 км, 1-2=3км, 2-3=2,0 км; 1-4=2,8 км, 4-5=4,8 км; cos = 0,81; U= 5%; желі екінші ауа-райы ауданында орналасан.
3.4-сурет Кернеуі 10 кВ желіні есептік слбасы
Шешуі. 1 Желіні 2-3 айланындаы уаттарды есептік мндері
активтік уат:
Р2-3= Р3 =110 кВт;
толы уат:
S2-3 = Р2-3 / cos = 110/0,81=135,8 кВА;
эквиваленттік уат:
Sэкв2-3 = S2-3·kд = 135,8·0,7 =95,1 кВА.
Желіні 1-2 айланында
активтік уат:
Р1-2 = (Р3 +Р2) kо=(110+205) · 0,9 =283,5 кВт,
Мнда, kо– шыатын желілерді санынан немесе осылан С санынан (екі шыатын желі немесе екі С шін kо=0,9; шеу шін kо =0,85; 4-6 шін kо =0,8 жне т.б.) туелді біруаытты коэффициенті, бізді есепте kо =0,9 абылданады:
толы уат
S1-2 = Р1-2 / cos = 283,5/0,81=350 кВА
эквиваленттік уат
Sэкв1-2= S1-2 ·kд = 350·0,7 =245 кВА.
Желіні 4-5 айланында
активтік уат
Р4-5 = Р5 =180 кВт,
толы уат
S4-5= Р4-5 / cos = 180/0,81=222,2 кВА,
эквиваленттік уат
Sэкв4-5 = S4-5 ·kд= 222,2·0,7 =155,5 кВА.
Желіні 1-4 айланында
активтік уат
Р1-4 = (Р4 +Р5) kо=(128+180)·0,9 =277,2 кВт,
мнда kо – біруаытты коэффициенті (бізді есепте kо=0,9);
толы уат
S1-4 = Р1-4 / cos = 277,2/0,81=342,2 кВА,
эквиваленттік уат
Sэкв1-4 = S1-4·kд = 342,2·0,7 =239,5 кВА.
Желіні А-1 айланында
активтік уат
РА-1 = (Р1-4 +Р1-2) kо=(277,2+283,5) · 0,9 =504,6 кВт,
Мнда, kо – біруаытты коэффициенті (бізді есепте kо=0,9);
толы уат
SА-1 = РА-1 / cos = 504,6/0,81=623 кВА,
эквиваленттік уат
Sэкв А-1 = SА-1 ·kд = 623·0,7 =436 кВА.
2. 3.5-кестесі бойынша сымдарды маркаларын тадайды. Мысалы, 2-3 участкіде SЭКВ2-3= 95,1 кВА. Эквиваленттік уатты бл мні 5 жылды есептік мерзімде жне ааш тіректер жадайында 300 кВА -ге дейінгі интервалда жатады; бан А немесе АС маркалы сымыны 25 мм2 има ауданы сйкес келеді. Бас участкіде SЭКВА-1= 436 кВА-а А немесе АС маркалы сымыны 35 мм2 има ауданы сйкес келеді.
3. 2.5-кестені пайдаланып, участкідегі кернеу шыындарын анытайды:
Uуч% = U кес Sайл·уч·10-3%,
мнда Uкес -кернеу шыындарыны кестелік мні; Sуч·уч -максималды толы уат, кВА жне участкіні зындыы, км.
Мысалы, 4-5 айланында желі клдене имасы 25 мм2 маркасы А сымынан жасалан. Мнда cos = 0,81 болса Uкес =1,19 (пайызды мынан бір лесінде), S2-3= 95,1 кВА, 2-3=2 км. 2-3 участкісінде
U 2-3% = 1,19·95,1·2·10-3% = 0,226%.
Осыан сас баса участкілердегі кернеу шыындарын анытайды. Желі басынан аландаы кернеу шыындары бірізді жаланан участкілердегі шыындарды осындысына те.
Мысалы, А-3 бас баытты соында:
U А-3% = U А-1+U 1-2+ U 2-3= (1,13 +1,249 + 0,226) % = 2,6 %.
1-5 тармаыны соында,
U1-5% =UА-1 +U 1-4+U4-5 =(1,13 + 1,139 + 1,27)% =3,539 %.
Бас баытты соындаы кернеу шыындары рсат етілгендерден аспайды (3,539 % < 5 %).
4. Есептік нтижелерді 3.8-кестеге енгізіп орытынды жасалынады. Желіні сымдарды А-35, А-25 маркаларымен жасау жоспарланып отыр.
3.8-кесте 3.4-есепті есепке берілгендері.
| Участкі | уат | зындыы, км | Алдын-ала есептеу | Аыры есеп | ||||||
| Активті, кВт | Толы, кВА | Эквивалентті, кВА | Сымны маркасы | Кернеуді шыындары, % | Сымны маркасы | Кернеуді шыындары, % | ||||
| Участкіде | Желіні басынан | Участкіде | Желіні басынан | |||||||
| А-1 1-2 2-3 1-4 4-5 | 504,6 183,5 277,2 | 135,8 342,2 222,2 | 95,1 139,5 155,5 | 2,3 2,8 4,8 | А-35 А-25 А-25 А-25 А-25 | 1,13 1,249 0,226 1,139 1,27 | 1,13 2,379 2,605 2,269 3,539 | А-35 А-25 А-25 А-25 А-25 | 1,13 1,249 0,226 1,139 1,27 | 1,13 2,379 2,605 2,269 3,539 |
Есепті длдеу. 10 кВ желіні монтаждау жне электрмен жабдытауды сенімділігі талаптарын ескергенде оларды бас баытты рылымы болуы керек. Бас баытты детте има ауданы
бірдей сымнан жасайды. арастырылып отыран есепте (3.4-сурет.) А-1-2-3 немесе А-1-4-5 желілері бас баыт бола алады. Оны анытау шін, 1 тарамдану нктесі арылы ттынушылар уаттарыны моменттерді (иінкш) осындыларын салыстырады:
M1-3 = P3 (1-2 + 2-3) + Р2 1-2 = 110 (3 + 2) + 205·3 = 1165 кВт·м;
M1-5= P5 (4-5+ 1-4) + Р41-4= 180 (4,8 + 2,8) + 128·2,8 = 1726,4 кВт*м.
M1-5 >M1-3(1726,4 кВт·м>1165 кВт·м) боласын, А-1-4-5 желісі бас баыт болады, ол шін маркасы А-50 сымын пайдалануа болады.
Бас баытты соындаы кернеуді шыыны:
U1-5% = UА-1+ U1-4+ U4-5 = Uкес·10-3(SА-1 А-1+ S1-41-4 + S4-5 4-5) = 0,710·10-3 (623·2,3 + +342,2·2,8 + 222,2·4,8)% =2,45%.
1-4-5 тармаы шін маркасы А-25 сымын тадайды. Мнда тарматы соындаы кернеуді шыындары 2,45% райды.
Сонымен, желіні монтаждаанда сымдарды екі маркасы олданылады. сынылып отыран шешімні кемшілігі бар -17 кг райтын сым материалыны ысырабы. Біра бл желіні монтаждау мен ызмет крсету ыайлылыы, резервтеу ммкіндігімен темделеді.
3.5-есеп. Кернеуі 10 кВ АЖ- има ауданын жне сымдарды маркаларын тадау керек (3.5-сурет.), егер максималды активтік уаттар (оларды су перспективасын ескерсе) Р1=320 кВт, Р2 = 200 кВт, Р3= 300 кВт, Р4=120 кВт, Р5=180 кВт, Р6=120 кВт; cos1 =0,8; cos 2=0,9; cos3= 0,75; cos4=0,92; cos5=cos6=0,8; А-1=3,5 км; 1-2=5 км; 2-3 =2 км; 2-4= 0,5 км; 2-5= 5-6 =1 км; 1-7= 0,5 км; Uр=5%. Желіні 1-7 участкіде, кк мз жне жел бойынша екінші ауа-райы ауданында монтаждалады. Темірбетон тіректер. Есептік мерзім 7 жыл.
3.5-сурет 10 кВ таратушы торапты есептік слбасы
Шешуі. 1. Желі участкілеріндегі активтік, толы жне эквиваленттік уаттарды мнін анытайды.
2-3 участкісінде
Р2-3 = Р3= 300 кВт;
S2-3 = Р2-3 / cos3=300/0,75 =400 кВА;
Sэкв 2-3= S2-3 = 0,7·400 = 280 кВА.
2-4 участкісінде
Р2-4= P4= 120 кВт;
S2-4= 120/0,92 = 130,4 кВА.
Sэкв 2-4= 0,7·130,4 = 91,3 кВА.
5-6 участкісінде
Р5-6= Р6=120 кВт;
S5-6 = 120/0,8 = 150 кВА;
Sэкв 5-6= 0,7·150 = 105 кВА.
1-7 участкісінде
Р1-7=P7= 320 кВт;
S1-7= 320/0,8 = 400 кВА
Sэкв 1-7= 0,7·400 кВА = 280 кВА.
2-5, 1-2 жне А-1 участкілерінде біруаытты коэффициентті енгізіп (РУМ, араша, 1981 ж. 4.2 кестесі); бір, екі, трт, бес, алты жне он осындыларында kо=0,9; 0,85; 0,825; 0,8; 0,79; 0,75. Егер осындыларды бір-бірінен трт еседен арты айырмашылыы болса, оларды кесте дісімен осады.
2-5 участкісінде
Р2-5= (Р5+Р6) kо= (180+120)0,9 кВт =270 кВт;
S2-5= Р2-5 /cos 5 = 270/0,8 =337,5 кВА;
Sэкв 2-5= kдS2-5= 0,7·337,5 = 236,2 кВА.
1-2 участкісінде
P1-2= (Р2-3 + Р2-4+ Р2-5)ko= (300 + 120 + 270) 0,85 = 586,5 кВт;
S1-2 = (S2-3+ S2-4 + S2-5) kо = (400 +130,4 +337,5)0,85 = 737,7 кВА;
Sэкв 1-2= S1-2· kд = 0,7 ·737,7 = 516 кВА;
cos 1-2= Pi-2/Si- 2= 586,5/737,7=0,79.
А-1 бас участкісінде
РА-1= (Р1-2+Р+Р2) ko= (586,5 +320 + 200)·0,85 = 940,5 кВт;
SА-1= (S1-2 +S1+ S2) ko = (737,7 + 400 + 222,2) 0,85 = 1156 кВА;
Sэкв А-1=0,7·1156 кВА = 809,2 кВА;
cos А-1= PА-1/SА-1= 940,5/1156 = 0,81.
2. Эквиваленттік уатты мндері бойынша, 3.9-кестені пайдаланып, желі участкілері шін сымдарды тадайды. Мнда электрмен жабдытау сенімділігіні талаптары бойынша салынатын желілерді бас баыттары има ауданы бірдей сымдардан жасалынуы керек.
А орек ортасынан электрлік трыда е ашы орналасан нктені анытап, бл желіде бас баытты блу керек. 3 немесе 6 нктелері осындай нктеге жатады. 2 нктесі арылы активтік уаттар иінкштеріні (моменттеріні) осындысы.
M2-3= P32-3= 300·2 = 600 кВт·м ;
M2-6 = P52-5+ Р2(2-5+ 5-6) = 180·1 + 120(1 +1) = 420 кВт·м.
2М2-3>2М2-6 (600 кВт·м>420 кВт·м) боласын, А—1—2—3 участкілерін бас баыт, ал 1—7, 2—4 и 2—6 участкілерін тарматар деп санайды.
Бас айландаы эквиваленттік уат Sэкв А-1 =809,2 кВА. 3.9- кестедегі 7 жылды есептік мерзім шін бл мн 775...1130 кВА интервалына кіреді, оан 70 мм2 сымны има ауданы сйкес келеді.
Тарматардаы эквиваленттік уатты мндері 365 кВА-дан аспайды, сондытан АС-25 сымын тадайды.
3. Участкілердегі кернеу шыындарын анытайды. 3.9-кестеден уат коэффициенті мндері бойынша кернеуді меншікті шыындарын табады. cosА-1= 0,81, cos1-2= 0,79, cos2-3=0,75 боланда, кернеу шыындарыны кестелік мндерін интерполяция жасап, АС-70 сымы шін алынады:
Бас баытты соындаы кернеуді шыындары
UА-1%=(UкесA-l SA-l A~l + U кес 1-2 S1-2 1-2 + U кес 2-3 S2-3 2-3)10-3=
=(0,564·1156·3,5 +0,566·737,75 + 0,566·400·2) 10-3% =4,81%,
бл рсат етілген мннен арты емес.
Тарматардаы кернеу шыындарын табады. 5-б участкілерінде
S5-6=150 кВА; cos 5-6=0,8; 5-6=1 км.
Бл деректерде маркасы АС-25 сымы шін кернеуді меншікті шыындары U кес = 1,176. 5-6 участкісіндегі кернеу шыындары
U5-6% = 1,176·150·1·10-3 % = 0,17 %.
3.8-кестеге есептік деректерді енгізіп, орытынды жасайды.
3.8-кесте 3.5 есепті есептік нтижелері
| Участкі | уат | cos | Участкіні зындыы, км | Сымны маркасы | Кернеуді шыындары, % | ||||
| активтік, кВт | толы, кВА | эквиваленттік, кВА | 2.4 кестесі бойынша | Участкіде | Желіні басынан | ||||
| А-1 | 940,5 | 809,2 | 0,81 | 3,5 | АС-70 | 0,564 | 2,28 | 2,28 | |
| 1-2 | 586,5 | 737,7 | 0,79 | АС-70 | 0,566 | 2,08 | 4,36 | ||
| 2-3 | 0,75 | АС-70 | 0,566 | 0,45 | 4,8 | ||||
| 2-4 | 130,4 | 91,3 | 0,92 | 0,5 | АС-50 | 1,245 | 0,08 | 4,44 | |
| 2-5 | 337,5 | 236,2 | 0,8 | АС-50 | 1,176 | 0,39 | 4,75 | ||
| 5-6 | 0,8 | АС-50 | 1,176 | 0,17 | 4,92 | ||||
| 1-7 | 0,8 | 0,5 | 1,176 | 0,23 | 2,51 |
Кернеуді есептік шыындары рсат етілгендерге жаын жне тиімді таралан, олай болса ттынушылардаы кернеуді талап етілген сапасы амтамасыз етіледі. Алдын ала сымдарды тек екі маркасын (АС-70, АС-25) пайдалану кзделіп отыр, бл желіні монтаждау мен оан ызмет крсетуді жеілдетеді. Одан да баса, апатта желіні баса кзден оректенетін кршімен байланыстыру жеіл, бл бас баытты соындаы сымдар имасыны шаын аудандарында ммкін болмас еді. Шынында, Sэкв=280кВА боланда АС-25 сымын тадау керек еді, оны ткізу абілеті 400 кВт райды.
№3.1 зіндік жмыстарды орындауа берілетін нсаулар:
1. 3.6-суретті пайдаланып, кернеуі 0,38 кВ АЖ слбасын салып, з нсаызды алашы деректерін тсірііз (3.8-кесте.).
2. Желіні есептік участкілеріндегі активтік, толы жне эквиваленттік уаттарды мндерін анытаыз.
3. Эквиваленттік уатты мндері бойынша (3.6-кесте.) негізгі сымдарды има аудандары мен маркаларын тадаыз.
4. Желідегі кернеу шыындарын есептедер. Егер бас баыттар мен тарматарды соындаы осынды шыындар рсат етілгендерден едуір жоары немесе тмен болса, онда тиісті участкілерде негізгі сымдарды осымшалармен аумастырып, есепті айталау керек.
Егер алынан мндер рсат етілгендерге жаын болса есеп аяталан деп саналады.
5. Нтижелерді талдап, сымдарды анша маркасын тадааныызды анытаыз. Осы сымдардан жасалан желіні монтаждау жне оан ызмет крсету ыайлы ма? Сізді нсаыз электрмен жабдытауды сенімділігі мен ттынушыларды кернеу сапасына ойылатын талаптарды анааттандыра ма? Сымдарды аыры рет тадаыз.
Ескертулер: 1. Ауылшаруашылы баытындаы ндірістік нысандар шін кернеуі 0,38 кВ желілерді есептегенде ажет деректер келтірілген. уатты кндізгі максимумдеріні мндері электрмен жабдытау желілеріні даму перспективаларын ескеріп берілген. Барлы нсаларда cos =0,75, Uр=5%.
2. зындыты белгісіндегі индекс участкіні екінші нктесіне сйкес бір саннан трады. Мысалы, l3 = l2_3 (3.6, а сурет); l3= l1_3 (3.6, в сурет).
3.6-сурет Кернеуі 0,38 кВ желіні есептік слбалары
3.8-кесте №3.1 зіндік жмыс тапсырмасыны нсалары
| Нса | Активті уат, кВт | Участкілерді зындыы, м | Кк мзда аудандары | Сурет | ||||||||
| Р1 | Р2 | Р3 | Р4 | l1 | l2 | l3 | l4 | l5 | l6 | |||
| 1,5 | ІІ | 3.6, а | ||||||||||
| 2,5 | ||||||||||||
| 5,5 | ||||||||||||
| - | ІІ | 3.6, б | ||||||||||
| - | ІІ | |||||||||||
| - | ІІІ | |||||||||||
| - | ІІІ | |||||||||||
| - | ІІІ | |||||||||||
| - | ІІІ | |||||||||||
| ІІІ | 3.6, в | |||||||||||
| ІІІ | ||||||||||||
| ІІІ | ||||||||||||
| ІІІ | ||||||||||||
| ІІ | ||||||||||||
| ІІ | ||||||||||||
| ІІІ | 3.6, г | |||||||||||
| - | - | ІІІ | 3.6, д | |||||||||
| - | - | |||||||||||
| - | - | |||||||||||
| - | - | |||||||||||
| - | - | |||||||||||
| - | - |
№3.2 зіндік жмыстарды орындауа арналан нсаулар:
1. 3.7-суретті пайдаланып, кернеуі 10 кВ АЖ есептік слбасын сызыыз да, оан з нсаызды Р, I, cos мндерін салыыз (3.9 жне 3.10 кестелер.).
2. Желіні участкілеріндегі уаттар мен уат коэффициенттеріні мндерін санаыз.
3. Желідегі басбаыт пен тарматарды бліп, 3.6 кестемен олара сымдарды тадаыз.
4. уат коэффициентіні мндері бойынша (2.4-кесте.) желі участкілеріндегі, бас баытты соындаы; тарматардаы меншікті кернеу шыындарын есептеіз. Егер есептік мндер рсат етілген мндерден едуір айырмашылыы болса, ажетті згерістерді енгізііз. Слбада бас баыт пен тарматарды соындаы кернеу шыындарыны мндерін крсетііз.
5. Желіні салыну рылымы мен оны тиімділігіне, ттынушылардаы кернеуді сапасына, желіні даму ммкіндігіне орытынды жасаыз.
Ескертулер: Барлы нсаларда есептік мерзім 7 жыл, Uр =5 %, тіректер темірбетон; 21...25 нсаларында ааш тіректер.
3.7-сурет. Кернеуі 10 кВ ауа желісіні есептік слбалары
3.9-кесте №3.2 зіндік жмыс тапсырмасыны нсалары
| № Нса | Максималды активтік уат, кВт | уат коэффициенті | ||||||||||
| Р1 | Р2 | Р3 | Р4 | Р5 | Р6 | cos 1 | cos 2 | cos 3 | cos 4 | cos 5 | cos 6 | |
| 0,75 | 0,8 | 0,84 | 0,9 | 0,9 | 0,9 | |||||||
| 0,8 | 0,82 | 0,86 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | |||||||
| 0,78 | 0,84 | 0,8 | 0,92 | 0,92 | 0,92 | |||||||
| 0,9 | 0,8 | 0,78 | 0,72 | 0,86 | 0,86 | |||||||
| 0,8 | 0,78 | 0,75 | 0,86 | 0,9 | 0,82 | |||||||
| 0,78 | 0,85 | 0,82 | 0,78 | 0,8 | 0,78 | |||||||
| 0,84 | 0,81 | 0,85 | 0,78 | 0,9 | 0,83 | |||||||
| 0,79 | 0,84 | 0,87 | 0,81 | 0,87 | 0,9 | |||||||
| 0,75 | 0,8 | 0,82 | 0,78 | 0,9 | 0,87 | |||||||
| 0,78 | 0,83 | 0,9 | 0,85 | 0,91 | 0,8 | |||||||
| 0,8 | 0,9 | 0,85 | 0,87 | 0,83 | 0,9 | |||||||
| 0,78 | 0,8 | 0,9 | 0,81 | 0,77 | 0,83 | |||||||
| 0,75 | 0,81 | 0,89 | 0,9 | 0,88 | 0,81 | |||||||
| 0,8 | 0,9 | 0,85 | 0,93 | 0,81 | 0,77 | |||||||
| 0,78 | 0,84 | 0,8 | 0,79 | 0,85 | 0,81 | |||||||
| 0,8 | 0,8 | 0,9 | 0,87 | 0,85 | 0,78 | |||||||
| 0,78 | 0,8 | 0,9 | 0,83 | 0,87 | 0,85 | |||||||
| 0,8 | 0,8 | 0,78 | 0,9 | 0,88 | 0,81 | |||||||
| 0,78 | 0,83 | 0,82 | 0,8 | 0,8 | 0,9 | |||||||
| 0,8 | 0,8 | 0,9 | 0,87 | 0,78 | 0,87 | |||||||
| 0,78 | 0,78 | 0,8 | 0,9 | 0,85 | 0,85 | |||||||
| 0,8 | 0,8 | 0,78 | 0,9 | 0,83 | 0,83 | |||||||
| 0,9 | 0,9 | 0,87 | 0,85 | 0,83 | 0,81 | |||||||
| 0,8 | 0,8 | 0,85 | 0,85 | 0,8 | 0,9 | |||||||
| 0,9 | 0,85 | 0,8 | 0,83 | 0,8 | 0,88 | |||||||
| 0,8 | 0,81 | 0,81 | 0,83 | 0,78 | 0,78 | |||||||
| 0,9 | 0,91 | 0,87 | 0,87 | 0,8 | 0,8 | |||||||
| 0,8 | 0,9 | 0,9 | 0,87 | 0,85 | 0,81 | |||||||
| 0,85 | 0,8 | 0,8 | 0,9 | 0,87 | 0,82 | |||||||
| 0,78 | 0,9 | 0,83 | 0,75 | 0,75 | 0,8 |
3.10-кесте №3.2 зіндік жмыс тапсырмасыны нсалары