Семинар сабақтарының тақырыптары
Пән атауы: «Әлеуметтік психология
Кредит саны: 3
Аты жөні, байланыс ақпараты
| Дәріс семинары | СРСП | Контактный телефон | |
| Каирова Баян Кусаиновна | Кесте бойынша | Кесте бойынша | 54-83-44 р.т. |
Курстың қысқаша сипаттамасы
Әлеуметтік психология – психология ғылымының өзекті бір саласы болып табылады. Соңғы кездері елімізде, әлеумет ортасында жүріп жатқан қарқынды өзгерістер мен жаңару процесстері әлеуметтік психологиялық талдаулармен таныса отырып, ғылыми дүниетанымды кеңейтуде үлкен орын алады. Сондықтан да студенттер бұл пәнді оқу барысында әлеумет ортасына бейімделе отырып, осы өзгерістердің ішкі механизмдері мен заңдылықтарын танып түсінеді. Пәнді оқу барысында студенттер әлеуметтік психологияның методологиялық принциптерімен, зерттеу әдістерімен, әлеуметтік жеке адам психологиясымен, әлеуметтік топтар психологиясымен, қарым-қатынас және өзара әрекет заңдылықтарымен, әлеуметтік психологиядағы қолданбалы әдістермен және қолданбалы зерттеулердің жаңа бағыттары туралы толық мағлұмат алады.
“Әлеуметтік психология” пәнін оқыту мақсаты:
Ø ғылыми әлеуметтік психология мәселелері бойынша студенттер білімін арттыру, олардың өмірде және кәсіби қызметте кездесетін әлеуметтік-психологиялық мәселелер туралы түсінігін тереңдетіп, олардың дұрыс шешімін табуға практикалық даярлықтарын қалыптастыру;
Ø Студенттерді отандық және шетелдік әлеуметтік психологияның теориялық және қолданбалы зерттеулерінің жетістіктерімен таныстыру;
Негізгі міндеттері:
Ø студенттерді әлеуметтік психология негізімен таныстыру; адамдар, топ және қоғам өміріндегі әлеуметтік-психологиялық реалдық түсінігіне жету;
Ø әлеуметтенудің ролі мен психологиялық механизмдерін, тұлғаның қалыптасуын және оның онтогенезде әлеуметтік-психологиялық қасиеттерінің дамуы мен жекелеген мүмкіндіктерінің, өзіндік актуализация және өзін жүзеге асыру мәнін ашу;
Ø топ психологиясы және олардың топ мүшелерінің мінез-құлқына әсері, топтардың дамуының әлеуметтік-психологиялық деңгейлері және ұжым ерекшеліктері мен индивидтің топ өміріне, ондағы іс-әрекеттеріне қатысу тәсілдері туралы түсініктермен қамтамасыз ету;
Ø студенттерге топта өзара қарым-қатынас жасау және өзара әрекеттесу, дау-жанжалдардың алдын алу, топта қолайлы әлеуметтік-психологиялық климат жасау тәсілдерін оқыту;
Студенттердің курсты оқу барысында адамның әлеуметтік психикасы, психиканың дамуындағы табиғи және әлеуметтік факторлардың байланысы, адамның шындықты қалай игеретіндігі жайлы білімдер алулары, сондай-ақ тұлғааралық қарым-қатынастар заңдылықтарын, адамдармен қарым-қатынас орнату түрлерін, құралдары мен әдіс-тәсілдерін, отбасындағы және еңбек ұжымындағы психологиялық – педагогикалық міндеттерді шешу дағдыларын білулері қажет.
Бұл курс философия, әлеуметтану, жалпы психология, жас психологиясымен байланысады.
Пәннің пререквизиті
«Әлеуметтік психология» пәнін толық игеру үшін алдымен жалпы психология, жас ерекшелік психологиясы, даму психологиясы, психодиагностика, педагогика пәндерінен алыныған білім, біліктілік пен дағдыларға сүйенеді.
Пәннің постреквизиттері
«Әлеуметтік психология» курсынан алынған білім психология тарихъы, заң психологиясы, жанұя психологисы, жеке тұлға психологиясы, девиантты психология, психологияның теориялық методологиялық негіздері т.б. салаларынан алынатын білімдерді игеруге негіз береді.
Тақырыптық жоспар
| № | Тақырып атаулары | Дәріс | Сем нар | ООСӨЖ | СӨЖ |
| 1. | Әлеуметтік психология пәні. және оның ғылымдар жүйесіндегі орны. | ||||
| 2. | Әлеуметтік психологиядағы жеке тұлға. | ||||
| Тұлғаның әлеуметтену мәселелері | |||||
| 4. | Тұлғаның виктимизациялану факторлары | ||||
| 5. | Тұлғаның әлеуметтік ролі мен құндылықтар жүйесі | ||||
| 6. | Қарым-қатынас және өзара әрекет заңдылықтары. | ||||
| 7. | Әлеуметтік психологиядағы топтпр мәселесі. Үлкен әлеуметтік топтар. | ||||
| 8. | Кіші әлеуметтік топтар | ||||
| 9. | Әлеуметтік психологиядағы қолданбалы зерттеулер. | ||||
Пәннің мазмұны
Дәріс сабақтары
| № | Дәріс тақырыптары және қысқаша мазмұны | апта | әдебиет |
| 1. | Әлеуметтік психология пәні. және оның ғылымдар жүйесіндегі орны.Әлеуметтік психология пәнінің пайда болуы ғылымдар жүйесінен орын алуы. Пәні мен міндеттері. Методологиялық принциптері мен зерттеу әдістері. Басқа ғылымдар саласымен байланысы. Әлеуметтік психологияның даму кезеңдері. Әлеуметтік психологияның дамуына психологиялық мектептердің қосқан үлесі. | Ә-1, 2, 3, 4, 11, 19, 20, 34, 38, 45 | |
| 2. | Әлеуметтік психологиядағы жеке тұлға. Жеке тұлғаны зерттеудегі жалпы психологиялық және әлеуметтік психологиялық ерекшеліктері. Жеке тұлға теориялары: З.Фрейд, К.Г.Юнг, Э.Фромм, А.Маслоу, К.Роджерс, В.Франкл, С.Л.Рубинштейн, А.Н.Леонтьев, А.В.Ковалев, К.К.Плотонов. | 2-3 | Ә-1, 2, 3, 12, 18, 20, 31, 32, 35 |
| 3. | Жеке тұлғаның әлеуметтенуі. Әлеуметтік норма және әлеуметтік бақылау. Тұлғаның әлеуметтік дамуы. Стихиялы және мақсатқа бағытталған әлеуметтену, әлеуметтену нституттары мен механизмдері. Әлеуметтену теориялары. З.Фрейд, Э.Эрикссон, Г.М.Андреева, А.В.Петровский т. б. | 4-5 | Ә-1, 3, 4, 12, 15, 20, 22, 23, 24, 35, 44 |
| 4. | Тұлғаның виктимизациялану факторлары. Витимизация туралы түсінік. Виктимизацияның әлеуметтік-психологиялық факторлары. Виктимизация және деструктивті мінез құлық. | Ә-1, 3, 4, 12, 15, 20, 22, 23, 24, 35, 44 | |
| Тұлғаның әлеуметтік ролі мен құндылықтар жүйесі. Әлеуметтік роль және әлеуметтік статус туралы түсінік. Ролдік теориялар. Жеке тұлғаның құндылықтар жүйесі. Л.Кольберг, Э.Шпрангер теориялары. Тұлғаның әлеуметтік ұстанымдары. Аттитюдтер туралы түсінік. Аттитюдттің қызметтері. Д.Н.Узнадзе, В.М.Мясищев, А.Н.Леонтьев. Парадокс Лапьера түсінігі. | Ә-1, 3, 6, 12, 15, 32, 33, 34, 37, 39, 41, 45 | ||
| Қарым-қатынас, өзара әрекет заңдылықтары.Қарым-қатынас туралы түсінік. Қарым-қатынастың түрлері мен қызметтері. Қарым-қатынастык құрылымы. Коммуникативтік қарым-қатынас. Теориялары. Интерактивтік қарым-қатынас. Механизмдері мен теориялары. Перцептивтік қарым-қатынас. Механизмдері. Жеке тұлғалар қарым-қатынасы. Механизмдері. | 8-9 | Ә-1, 3, 6, 32, 33, 34, 41, 45 | |
| 7. | Әлеуметтік психологиядағы топтпр мәселесі. Үлкен әлеуметтік топтар. Түрлері. Үлкен топтарды зерттеу ерекшеліктері. В.Вундт, С.Московиси, Г.Г.Дилигенский, А.И. Гоячева, Ю.В. Бромлей. Жалпылық жиындар. Ұйымдаспаған үлкен жиындар. Теориялары. Топ аралық және ұлт аралық қатынастар. Механизмдері. «Этноцентризм» туралы түсінік. | 10-12 | Ә-1, 3, 5, 8, 9, 13, 14, 16, 25, 32, |
| 8. | Әлеуметтік психологиядағы кіші топтар. Анықтамасы, мөлшері және түрлері. Кіші топтарды зерттеудегі шет елдік және отандық ерекшеліктер. Топтық процестер: топтық қысым немесе конформизм туралы түсінік. А.В.Петровскийдің референтометриясы. Нонконформизм түсінігі. Топтасу мәселелері. Топтағы және топаралық қақтығыстар. Топтағы жетекшілік және басқарушылық. Жетекшілік теориялары. Топты басқару стильдері. Топтың дамуы. Ұжымның пайда болу теориялары А.С.Макаренко А.В.Петровский, А.И.Лутошкин, И.В.Уманский. Топтық шешім қабылдау. Топтық іс-әрекетпен қанағаттанушылық | 13-14 | Ә-1, 3, 5, 9, 13, 15, 16, 18, 25, 26, 32, |
| 9. | Әлеуметтік психологиядағы қолданбалы зерттеулер. Қолданбалы зерттеулердің негізгі бағыттары.Жарнама психологиясы. Ақша психологиясы. Нарық психологиясы. Менеджмент психологиясы. Заң психологиясы. Жанұя психологиясы.. | Ә-1, 22, 30, 39, 40,41,47,48 | |
Семинар сабақтарының тақырыптары
| № | Семинар сабақтарының тақырыптары және қысқаша мазмұны | апта | әдебиет |
| 1. | Әлеуметтік психология пәні. және оның ғылымдар жүйесіндегі орны.Әлеуметтік психология пәнінің пайда болуы ғылымдар жүйесінен орын алуы. 1920 және 1960 жылдардағы әлеуметтік психология төңірегіндегі айтыстар. Әлеуметтік психологияның пәні (Б.Д.Парыгин, А.В.Ковалев, В.М.Мясищев, Г.М.Андреева) Әлеуметтік психологияның міндеттері (А.М.Столяренко). Методология туралы түсінік. Методологиялық принциптері мен зерттеу әдістері (Б.Г.Ананьев, Е.С. Кузьмин). . Әлеуметтік психологияның даму кезеңдері. Әлеуметтік психологияның дамуына психологиялық мектептердің қосқан үлесі. Басқа ғылымдар саласымен байланысы | Ә-1, 2, 3, 4, 11, 19, 20, 34, 38, 45 | |
| 2. | Әлеуметтік психологиядағы жеке тұлға. Жеке тұлғаны зерттеудегі жалпы психологиялық және әлеуметтік психологиялық ерекшеліктері. Жеке тұлғаның құрлымы: индивид, жеке даралық, адам, тұлға, іс-әрекет субъектісі. Жеке тұлға теориялары: З.Фрейд, К.Г.Юнг, Э.Фромм, А.Маслоу, К.Роджерс, В.Франкл, С.Л.Рубинштейн, А.Н.Леонтьев, А.В.Ковалев, К.К.Плотонов. | 2-3 | Ә-1, 2, 3, 12, 18, 20, 31, 32, 35 |
| 3. | Жеке тұлғаның әлеуметтенуі. Әлеуметтік норма және әлеуметтік бақылау. Әлеуметтік норманың түрлері және қызметтері. Жеке тұлғаның әлеуметтік дамуы. Стихиялы және мақсатқа бағытталған әлеуметтену, әлеуметтену нституттары мен механизмдері. Әлеуметтенудің сферасы. Әлеуметтену теориялары. З.Фрейд, Э.Эрикссон, Г.М.Андреева, А.В.Петровский т. б. | 4-5 | Ә-1, 3, 4, 12, 15, 20, 22, 23, 24, 35, 44 |
| 4. | Тұлғаның виктимизациялану факторлары. Витимизация туралы түсінік. Виктимизацияның әлеуметтік-психологиялық факторлары. Виктимизация және деструктивті мінез құлық. Виктимизация және тұлғаның денсаулығы, көңіл күйі. | Ә-1, 3, 4, 12, 15, 20, 22, 23, 24, 35, 44 | |
| Тұлғаның әлеуметтік ролі мен құндылықтар жүйесі. Әлеуметтік роль және әлеуметтік статус туралы түсінік. Тұлғаның «Мен концепциясы». Ролдік теориялар. Жеке тұлғаның құндылықтар жүйесі. Л.Кольберг, Э.Шпрангер теориялары. Тұлғаның әлеуметтік ұстанымдары. Аттитюдтер туралы түсінік. Аттитюдттің қызметтері. Д.Н.Узнадзе, В.М.Мясищев, А.Н.Леонтьев теориялары. В.Ядовтың диспозициялық концепциясы. Парадокс Лапьера түсінігі. | Ә-1, 3, 6, 12, 15, 32, 33, 34, 37, 39, 41, 45 | ||
| Қарым-қатынас, өзара әрекет заңдылықтары.Қарым-қатынас туралы түсінік. Қарым-қатынастың түрлері мен қызметтері. Қарым-қатынастык құрылымы. Коммуникативтік қарым-қатынас. Теориялары. Интерактивтік қарым-қатынас. Механизмдері мен теориялары. Перцептивтік қарым-қатынас. Механизмдері. Жеке тұлғалар қарым-қатынасы. Механизмдері. | 8-9 | Ә-1, 3, 6, 32, 33, 34, 41, 45 | |
| 7. | Әлеуметтік психологиядағы топтпр мәселесі. Үлкен әлеуметтік топтар. Түрлері. Гендерлік топтар. Этникалық топтар. Үлкен топтарды зерттеу ерекшеліктері: В.Вундт, С.Московиси, Г.Г.Дилигенский, А.И. Гоячева, Ю.В. Бромлей. Жалпылық жиындар. Ұйымдаспаған үлкен жиындар. Теориялары. Топ аралық және ұлт аралық қатынастар. Механизмдері. «Этноцентризм» туралы түсінік. | 10-12 | Ә-1, 3, 5, 8, 9, 13, 14, 16, 25, 32, |
| 8. | Әлеуметтік психологиядағы кіші топтар. Анықтамасы, мөлшері және түрлері. Кіші топтарды зерттеудегі шет елдік және отандық ерекшеліктер. Топтық процестер: топтық қысым немесе конформизм туралы түсінік. А.В.Петровскийдің референтометриясы. Нонконформизм түсінігі. Топтасу мәселелері. Топтағы және топаралық қақтығыстар. Топтағы жетекшілік және басқарушылық. Жетекшілік теориялары. Топты басқару стильдері. Топтың дамуы. Ұжымның пайда болу теориялары А.С.Макаренко А.В.Петровский, А.И.Лутошкин, И.В.Уманский. Топтық шешім қабылдау. Топтық іс-әрекетпен қанағаттанушылық | 13-14 | Ә-1, 3, 5, 9, 13, 15, 16, 18, 25, 26, 32, |
| 9. | Әлеуметтік психологиядағы қолданбалы зерттеулер. Қолданбалы зерттеулердің негізгі бағыттары.Жарнама психологиясы. Ақша психологиясы. Нарық психологиясы. Менеджмент психологиясы. Заң психологиясы. Жанұя психологиясы. | Ә-1, 22, 30, 39, 40,41,47,48 | |