Математика пәні бойынша білім алушылардың білімі мен дағдыларын тексеру
19.Математика пәні бойынша білім алушылардың білімі мен дағдылары жеке және ұжымдык сұрау нәтижелері, ағымдағы және қорытынды жазбаша жұмыстары бойынша бағапанады.
20.Оқушының ауызша жауабы бағаланады, егер:
«5» ол барлық қойылған сұрақтарға дұрыс, саналы түрде жауап берсе, жауаптың дұрыстығын пэндік - практикалық әрекеттермен растай алса, ережелерді біледі және дұрыс қолдана алса; ез бетінше оқыган математикалык білімге сүйене алса; ез бетінше, мұгалімнің болымсыз көмегімен есепті дүрыс шеше алса, шешу жолын түсіндіра алса; ауызша және жазбаша есептерді шеше және түсіндіре алса; геомертиялық фигураларды, олардың элементтерін дүрыс таныса және атай алса; бір -біріне қатысты фигураларды жазық және кеңістікте орналастырса; елшеу және сызу күралдары аркылы елшеу және сызу жүмыстарын дұрыс орындаса, жүмыстың дәйектілігін түсіндіре алса;
«4» - оның жауабы негізінен «5» бағасына қойылатын талаптарға сәйкес келеді, бірақ жекелеген кателерді, жаңылыс айту, оған жауабын анықгауға комектесетін қосымша сүрақтарга мүктаж болады; есеп шығаруда аралык косымша жазбасына, аралық нәтижелерін дауыстап айтқанда, нақты заттарға сүйенеді; берілген есепті талдауда, есептердің сұрақтарын анықтауда, шығару жолдарын тандағанда көмектесетін есептерді шығарган кезде мұгалімнің көмегіне мүктаж; мұгалімнің болымсыз кемегімен геометриялык фигураларды, олардың элементтерін, жазык жердегі, кеңістіктегі, бір - біріне катысты фигуралардың тұрғанын дүрыс таниды және атайды; өлшеу және сызу жұмыстарын дэлелділікпен орындамайды; жүмыстағы барлык дәлелсіздікті мүғалімнің көмегімен тез түзетеді;
«3» - мұғалімнің немесе сынып оқушыларының болымсыз кемегімен қойылған сүрақтарға дұрыс жауап берсе, ереже калыптастыра алады, оларды колдана алса; есептеу материалдарының әр түріне сүйене отырып, есеп шығарады және мұғалімнің басшылығымен есеп шешімі талқыланғаннан кейін жазып апады, мүғалімнің немесе окушылардың аздаған көмегімен немес дәптерлердегі, оқулыктардағы, кестелердегі жазулар мен сызбаларды пайдапана отырып, геометриялық фигураларды, олардың элементін, жазық жердегі және кеңістіктегі фигуралардың орналасқан жерін таниды және атайды; жүмыстың дәйектілігін, оның орындау тәсілдерінің көрсетуін алдын - ала талкыланғаннан кейін елшеу мен сызуды дұрыс орындайды;
«2» - бағдарламалық материалдың үлкен белігін білмейді, мүғалімнің, басқа оқушылардың кемегін пайдалана алмайды.
21.Оқушылар жетістіктерінің жазбаша бағасы.
Оқушылардың барлық жазбаша жұмыстарын мұғалім тексереді және бағалайды. Жазбаша жұмыстар бағаланған кезде жазбаша бақылау жұмыстарын бағалау нормасы пайдаланылады, бүл ретте оқушының өз бетімен жүмыс істей алатыны, оның даму ерекшеліктерінің деңгейі ескеріледі.
22.Жазбаша бақылау жұмыстары мазмүны бойынша бір текті (тек қана есептер, мысалдар, геометриялық фигураларды орналастыру) немесе қүрамдастырылган, бүл жүмыс, сынып мақсатына және тексерілетін материалдың көлеміне байланысты.
23.Бақылау жұмысының көлемі оқушыларға оны орындауға: I - сыныптың екінші жартыжылдығында 25 - 30 минут, II - III -сыныптарда 25 - 40 мин., IV - IX - сыныптарда 35 - 40 мин. Талап етіледі. Көрсетілген уақытта білім алушылар жүмысты орындап қана қоймай, оны тексеріп үлгерулері тиіс.
Кұрамдастырылған бақылау жүмысына мыналар енгізілуі мүмкін: II -сыныптан бастап, бір - үш жай есептер немесе бір - үш жай және бір қүрастырылған есептер; екі қүрастырылған есептер, мысалдар бір және бірнеше арифметикалық амалдар (III - сыныптан бастап оның ішінде есептер тәртібі бойынша); математикалык диктант, сандарды, математикалык ернектерді салыстыру, есептеу, өлшеу еспетері немесе басқа геометриялык тапсырмалар.
24.Математика пэні бойынша окушылардың жазбаша жұмыстарын бағалау кезінде өрескел қате деп мыналарды санауға болады: ережелерді дүрыс колданбаған салдарынан есептеу дүрыс орындалмағанда, есптерді дүрыс шешпегенде (дүрыс таңдамау, амалдарды жіберіп алу, кериек емес амалдарды орындау, сүрактардың мағынасын бүрмалау, басқа немесе қажетті сандық мәліметтерді жогалтып алу), өлшеуді дүрыс орындай алмау және геометриялык фигураларды орналастыру.
25.Сандык мәліметтсрді (бүрмалау, ауыстыру), арифметикалык амалдардын белгілерін көшіру процесіндегі қателер, есептің (сүрағын) жауабын қалыптастырудагы, жазбаларды дүрыс салуда жіберілген бүзушылыктар, өлшеу мен сызуда жіберілген аздаған дэлсіздіктер ерескел қате болып саналмайды.
Жұмыс барысында жіберілген грамматикалық есептер үшін баға кемітілмейді. Математика сабағында (компоненттер аты мен амалдар, ұзындықтар нэтижелері) кеңінен колданылатын сездер мен сез тіркестерін жазудағы жағдайлар ерекшелік ретінде кездеседі.
26.Құрамдастырылған жұмыстарды бағалау кезінде оқушыға баға қойылады, егер:
«5» - бүкіл жұмыс қатесіз орындалса;
«4» - жұмыста 2-3 ерескел емес қате болса;
«3» - жай есептер шығарылган, бірақ кұрамдас есеп шығарылмаган немесе екі қүрамдас есептің бірі ғана шығарылған ерескел емес қате болса да, басқа тапсырмалардың үлкен белігі дұрыс орындалған;
«2» - есептер шығарылмаған, бірақ оны шығаруға талпынған, басқа тапсырмалардың жартысынан азы орындалған.
27.Есептерін шығару кезделмеген мысалдар мен басқа тапсырмалардан тұратын жұмыстыбағалау кезінде, баға қойылады, егер: «5» - барлық тапсырмалар дұрыс орындалған; «4» - бір - екі ерескел емес кателер жіберілген;
«3» - бір - екі өрескел кате немесе үш - терт ерескел емес қателер жіберілген;
«2» - үш - төрт ерескел қате және бірқатар ерсекел емес қателер жіберген.
28.Геометриялық мазмұндағы есептерден түратын жұмыстарды бағалау кезінде (бұрыштарды), алаңдарды, келсмдерді градустық өлшемдерін есептеуге арналған есептерді шешу және елшеу мен салута арналған есептер және басқалар баға қойылады, егер:
«5» - барлық есептер дұрыс орындалса;
«4» - есептеу немесе елшеуге арналған есептерді шешу кезінде бір -екі өрескел емес қателер жіберілген, ал салу дұрыс орындалмаған;
«3» - есептеуге арналған осы екі-үш есептің біреуі шешілмеген, егер елшеу кезінде аздаган дэлсіздіктер жіберілген болса; сызба дұрыс орындалған, бірақ сызбаларды қағаз бетіне түсіру кезінде қателер жіберілген.
«2» - есептеуге арналған екі есеп шешілмеген, елшеу кезінде дұрыс емес нэтиже алынған немесе геометриялык фигураларды орналастырудың дәйектілігін бұзылған.
29.Оқушылардың білімі мен дағдыларына койылатын қорытынды баға:
А) оқушылардың білімі мен дағдыларына оқу токсаны (I сыныптың бірінші тоқсанынан басқа) және жылдық бір балмен бағаланады;
Б) қорытынды бағаны қою кезінде окушының білімінің деңгейі ретінде оның практикалық дағдыларды игеруі де ескеріледі;
В) қорытынды бағаның қойылуына негіз болып мыналар табылады: оқушының күнделікті жұмысын мұгалімнің бақылау нэтижелері, ауызша сүрау, ағымдағы және қорытынды бақылау жүмыстары.