Активті, Индуктивті Жне Сыйымдылыты Кедергіні Тізбектей Жаланан Тізбегі

Индуктивті Айнымалы Ток Тізбегі.

Бір Индуктивті L Ттынушысы Бар Айнымалы Токты Электрлік Тізбегі Берілсін.

Тізбекті Активті Кедергісін R Жне Сыйымдылыын C Нолге Те Деп Есептейік, Ал L=Const. Бл Тізбекті Кп Жадайда олдануа Болады, Яни Кез-Келген Ттынушы Активті Кедергі Мен Сыйымдылыты олдана Алады.

Практикалы Трыда Таза Индуктивтілікті лкен иылысы Бар Жне Кішкене лесті Кедергілі Катушка олдана Алады. Егер Осындай Катушканы Траты Ток Тізбегіне осатын Болса, R 0 Мнінде ыса Тйыталу Боландытан Ток Нерлым лкен Мнге Ие Болады. Айнымалы Ток Тізбегіне Индуктивті Катушка осылан Стте, Ондаы Ток Айналатын Затты Белгілі Бір Мнінде Жоары Шамаа Ие Болмаандытан Ол Байалмайды. Айтылан Жадай Былай Тсіндіріледі: Тізбектегі Ток лшемі Мен Баытыны згеруінен Ток серінен Туатын, Катушкаа (Катушканы ткізгіштерімен Айастырылан) Баытталан Магниттік Аын згереді. Катушкада Цикл Бойынша згеретін Магниттік Аын Токты лаюы Кезінде здік Индукцияны ЭК-Не арсы Баытталан, Ал Азаю Уаытында Онымен Бір Баытта Болатын здік Индукцияны ЭК Тудырады. Осылайша здік Индукцияны ЭК Ленц Заына Сйкес Токты лаюына Да, Кемуіне Де Кедергі Келтіреді. здік Индукцияны Электр озаушы Кшіні орытынды Нтижесі Токты Барлы згерісіне Сйкес Келеді, Жне Де Соында Амплитуданы лшемін Азайтады, Соны Барысында Токты серлі Мнін Де Азайтады. Тізбектегі Индуктивтілік Индуктивті Кедергі Деп Аталатын Айнымалы Ток Жруі шін Толы Кедергі Тудырады.

Траты Ток Тізбегінде Индуктивтілік Стационарлы Емес Режимде (Ток лшеміні осылан, Сндірілген Жне Баса Да згерістерінде) ана Пайда Болуы Ммкін.

Индуктивті Кедергіге Кп Млшерден Тратын Айналым Денесі Бар рышты (рышсыз) Катушка Жатады. Осыдан Барып Оларды Активті Кедергісі Ескерілмейді. Ток Жруі лкен Магниттік Аын (Мысалы Электрозалтыш Орамдары, Генераторлар, Трансформаторлар Жне Т.Б.) Тудыратын Аппараттар, рылылар Мен Машиналар Индуктивті Кедергіге Ие.

11 Суретте Крсетілген Тізбектегі Генераторды Синусоидалы Кернеуімен Берілген Ток Синусоидалы Заы Бойынша згереді:

. (21)

Индуктивті Кедергісі Бар Тізбек.

Тізбектегі Токты згеруі здік Индукцияны ЭК-Ін Тудырады:

. (22)

I Мнін Осы Формулаа ойып (22), Мынадай Нтиже Аламыз:

(23)

(23) Тедеуден здік Индукцияны ЭК Еl Токтан I Фаза Бойынша (Немесе Периода) Брыша алып Отырады

Еl Жоары Мні Тедеуінде Болады.

Осыдан

. (24)

Тедеуді (24) Екі Жаын -Ге Бліп:

.

Активті, Индуктивті Жне Сыйымдылыты Кедергіні Тізбектей Жаланан Тізбегі

Активті, Индуктивті Жне Сыйымдылыты Кедергісі Бар Айнымалы Токты Идеалды Тізбектері арастырылды. Шын Мнінде Айнымалы Тока Кез Келген Тізбегі Кедергіні Барлы Трі Тн Емес. Практикалы Нтиже Бойынша Онша лкен Емес Мні Бар Кедергілер Есепке Алынбайды.

Тізбекті кез келген иылысында ток барлы берілген кедергілерді жиынты рекетімен аныталады, R, xL жне хс біркелкі таралан кедегілері бар тізбекті тізбектей жаланан кедергілермен ауыстыруа болады

Тізбектегі кернеу мен ЭК лездік мндері шін Кирхгофты екінші заы бойынша тедеу жазуа болады:

, (46)

мнда и – тізбекке тиісті кернеу;

eLЭК здік индукциясы;

есЭК сыйымдылыы.

Осыдан

. (47)

Мнда – активті кедергіге R тиісті лездік кернеу;

–индуктивті кедергіге тиісті лездік кернеу;

–сыйымдылыты кедергіге тиісті лезді кернеу.

Синоусоидалы токта иА фаза бойынша токпен сйкес келеді,

иL – токты брыша озып отырады жне ис – токтан брыша алып отырады.

Сондытан былай жазуа болады:

. (48)

Бірдей жиілікті синусоидалы лшемдерді осан кезде біріктірілетін синусоидалы амплитудаларды геометриялы санына те жиілікті синусоидалы лшем алынады. Сондытан синусоиданы алгебралы осылуын синусоидалы лшемдерді крсететін векторларды геометриялы осындысымен ауыстыруа болады:

. (49)

Амплитуданы орнына серлік мдерді алуа болады.

Сонда

(50)

17 суретте кернеу мен токты векторлы (а) жне толынды (б) диаграммалары берілген.

Ток векторы I бастапы болып есептеледі. Соан байланысты барлы векторлар кейінге алдырылады: ток векторымен сйкес келетін UA векторы; ток векторын брыша озып отыратын ULвекторы; ток векторынан брыша алып отыратын UC векторы. Сйлемде хL > xC, т.е. UL > UC болатындай диагграмма рылан (айнымалы ток желісінде индуктивтілік салмаы сыйымдылы салмаынан басым болады).

UA, UL и UC векторларыны геометриялы осындысынан кернеу тізбегіне тиісті U векторын аламыз. UA векторы – активті, UL векторы – индуктивті, UC векторы – сыйымдылыты жне Uxвекторы –кернеуіні реактивті райтын кернеуді U крсетеді. i