Орта Азияның ертедегі тарихын зерттеуші ең ірі орыс ғалымы

A)& Массон М.Е.

B) Чакурии Г.М.

C) Иванов В.В.

D) Кисельев Н.И.

E) Рыков П.С.

*****

Көрнекті ғалым Қазақстан археологиясының негізін қалаушы, академик Марғұлан Ә.Х., археологиялық қай экспедицияны бастады?

A) Солтүстік Қазақстан

B)& Орталық Қазақстан

C) Шығыс Қазақстан

D) Жетісу өңірі

E) Оңтүстік Қазақстан

*****

1945 ж. Орыс ғалымы Толстов С.П. басшылығы мен жүргізілген Хорезм экспедициясы Қазақстанның қай облысында археологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді?

A) Оңтүстік Қазақстан

B) Жамбыл

C)& Қызылорда

D) Алматы

E) Жезғазған

*****

1947 ж. Черников С.С. басшылығымен Шығыс Қазақстанда археологиялық экспедиция осы облыста салынып жатқан ірі су электростанциясының су астында қалатын аймақтардағы неолит дәуірінің ескерткіштерін анықтады. Ол қай электростанция?

A)& Бұқтырма

B) Ертіс

C) Корбиха

D) Үлбі

E) Шүлбі

*****

Қазақстанда нумизматика ғылымы қай жылдары дами бастады?

A) 1940-шы жыл

B) 1950-ші жыл

C)& 1960-шы жыл

D) 1970-ші жыл

E) 1930-шы жыл

*****

Қазақ археологиясы тарихының жаңа зерттеу кезеңі қай жылдардан басталды?

A)& 1980 ж.

B) 1970 ж.

C) 1990 ж.

D) 1985 ж.

E) 1995 ж.

*****

Қазақстанда палеолит дәуірі мәдениетінің негізгі зерттелген аймағы

A) Оңтүстік Қазақстан өңірі

B) Солтүстік Қазақстан өңірі

C) Маңғыстау өңірі

D) Жетісу өңірі

E)& Солтүстік Балқаш өңірі

*****

Қаңлы мемлекетінің әскер саны қанша болды?

A) 50 мың

B) 70 мың

C) 90 мың

D)& 110 мың

E) 130 мың

*****

Қаңлы басшысының қанша тұрағы болды?

A)& 2

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

*****

Үйсіндер Жетісуға қай жылы қоныс аударды?

A) б.э.д. 180 ж.

B) б.э.д. 165 ж.

C)& б.э.д. 160 ж.

D) б.э.д. 155 ж.

E) б.э.д. 150 ж.

*****

Үйсіндер қорғандарын қайда тұрғызды?

A) Тауға жағын жерлерде

B) Таулы жерлерде

C) Өзен жағасында

D) Жайық жерде

E)& Орманды жерлерде

*****

Үйсіндердің шаруашылығы қандай болды

A) Мал шаруашылығымен

B) Жер шаруашылығымен

C) Сату шаруасымен

D)& Малшаруасымен-жермен

E) балық шаруашылығмен

*****

Үйсіндердің қорғандарындағы жерлеуді қанша кезеңге бөлді

A) 2

B)& 3

C) 4

D) 5

E) 6

*****

Сақтардың түсінігінше әлем неше бөліктен тұрған

A) 2

B) 3

C)& 4

D) 5

E) 6

*****

“Алтын адам” киіміндегі жыртқыш бүркіт символы нені білдіреді

A) Жер

B) Аспан

C)& Күн

D) Ай

E) Тау

*****

Сақтардың жоғарғы құдайының атауы

A)& Митра

B) Сурья

C) Яма

D) Агни

E) Индра

*****

Сақтардың мифологиясында ат қандай символ береді

A) Айдың

B) Жұлдыздың

C)& Оттың

D) Судың

E) Шөптің

*****

Сақ қағанатының әлеуметтік құрылымына кімдер кірмейді.

A) Белгілі батырлар

B) Абыз

C) Жермен айналасатындар

D) Мал-қауымдастары

E)& Көпестер

*****

Қай жылы Ғұн мемлекеті екіге бөлінді?

A) б.з.д. 60 ж.

B)& б.з.д. 55 ж.

C) б.з.д. 50 ж.

D) б.з.д. 45 ж.

E) б.з.д. 40 ж.

*****

Ғұндардың этникалық тегі кімдерге жатады?

A) Ирандықтар

B)& Монғолдар

C) Түріктер

D) Қытайлар

E) Славяндар

*****

Қанғұлар қандай антроптологиялық типтер жатады?

A) Түріктерге

B)& Шығыс – ирандықтарға

C) Қытайларға

D) Кавказдықтарға

E) Моңғолдарға

*****

Ғұндардың жетекшілерінің құрметті атақтары қандай?

A) Патша

B) Шах

C)& Шаньюй

D) Сұлтан

E) Ван

*****

Ғұн мемлекеті қанша рудан құралды?

A) 20

B) 22

C)& 24

D) 26

E) 28

*****

Ғұн руларының басында кімдер болды

A) Шад

B) Малик

C) Эмир

D)& Ақсақалдар

E) Басқақ

*****

Атақты хун княздарының қарамағында қанша әскер болды

A) 2000

B) 3000

C) 5000

D) 7000

E)& 10 000

*****

Іле бойында ортағасырлық қай қала болмады?

A) Талқыз

B) Есік

C) Шелек

D)& Бесбалық

E) Тургень

*****

Сақтардың “аңдық стильдері” көркем өнері неше кезеңге бөлінеді?

A) 2

B)& 3

C) 4

D) 5

E) 6

*****

Локальдық сарматтар мәдениеті қанша түрге бөлінеді?

A)& 2

B) 3

C) 4

D) 5

E) 6

*****

Сақтарға қарсы Дарияның 1-ң әскери жорығы қай жылы басталды?

A)& 518

B) 515

C) 510

D) 508

E) 505

*****

Ғұндардың негізгі шаруашылықтары

A) Қой шаруашылығы

B)& Жылқы шаруашылығы

C) Түйе өсірумен

D) Ірі қаралармен

E) Балықшылықпен

*****

Ғұндардың экономикасында аңшылық болды ма?

A) Жекешілік кәсіппен

B) Негізгі кәсібі

C)& Көмекші кәсібі

D) Аңшылықты білмейді

E) Аңшылықпен айналасады

*****

Антикалық деректерге алғашқы “сармат” атауы қай уақытта еске алады

A) б.э.д. 4 ғ.

B)& б.э.д. 3 ғ.

C) б.э.д. 2 ғ.

D) б.э.д. 1 ғ.

E) б.э. 1 ғ.

*****

Римге қарсы сарматтар қандай атақты монти патшасымен одақтасып күресті

A)& Митридата

B) Аршақа

C) Антиоха

D) Ардашира

E) Селевка

*****

Сақ халқының мәдениеті мен тарихын зерттеумен атақты қандай Қазақстан ғалымы айналысты

A) Алпысбаев К.А.

B)& Акишев К.А.

C) Байпаков К.М.

D) Қадырбаев М.К.

E) Марғұлан А.Х.

*****

Сақтардың “аңшылық стилінде” қай жануар түрі кездеседі

A) Жолбарыс

B) Қобылан

C) Арқар

D)& Қасқыр

E) Бұғы

*****

Сақтар қорғаған ортаны қанша әлеммен ұғынды

A) 2

B) 3

C)& 4

D) 5

E) 6

*****

Сақтар туралы ерте дүние тарихшыларының еңбектерінде қандай деректер алғашқы кездеседі

A) Диадор

B)& Геродот

C) Ксенофонт

D) Плутарх

E) Тацит

*****

Сақтармен Ескендір Македонскийдің жорықтары және оның соғыстарын антикалық тарихшының шығармасында айтылған

A)& Аппиан

B) Флавий

C) Гай Саллюстий

D) Полибий

E) Птолемей

*****

Томиристің парсылармен соғысы туралы антикалық тарихшының шығармашыларында айтылған

A) Анабазис

B)& Тарих

C) Қысқа хат

D) Жағрафия

E) Өмірбаян

*****

Парсылармен соғыста жеңіске жеткен сақ әйел патшасының аты

A) Зарина

B) Роксана

C) Семирамида

D)& Томирис

E) Таис

*****

Сақтарға қарсы соғысты ашып, соғыста қайтыс болған парсы патшасын ата

A) Дарий

B) Ксеркс

C) Астиаг

D) Артабазан

E)& Кир

*****

Парсы отрядтарын өзінің өмірін киып шөл далаға апарған сақ жауынгері

A) Анахарсис

B)& Ширак

C) Саргапис

D) Анабазис

E) Мардорий

*****

Сақ тайпалық одағына қанша тайпа кіреді

A)& 3

B) 5

C) 7

D) 4

E) 6

*****

“Патшалық сақтар” қандай тайпалардың өкілдері деп аталады

A) Хаомаварға

B) Парадарайя

C) Аримаспы

D) Агрипеи

E)& Тигрохауда

*****

“Хаома” қандай мағна береді

A)& Масайтатын ішімдік

B) Жынұртататын

C) Діни нанымдық тағам

D) Ұлттық тағам

E) діни әдет-ғұрып

*****

“Тигрохауда” сөздің мәнін анықта?

A) Ұзын – садақ

B) Қылыш

C) Құрал-жабдықтар

D) Костюм

E)& Бас киім

*****

Сақ-парадрайя сөзін қалай аударады?

A) Жағалаудағы сақтар

B)& Өзен жағасындағы сақтар

C) Далалық сақтар

D) Таулық сақтар

E) Отырықшылық сақтар

*****

Сарматтар Қазақстанның қандай территориясын мекендеді

A) Оңтүстік

B) Солтүстік-шығыс

C)& Батыс

D) Орталық

E) Солтүстік

*****

Амазондықтар аңыз бойынша қай халықтардың арасында өмір сүреді.

A) Сақтар

B) Иссендіктер

C) Аримастар

D) Агрипейлер

E)& Сараматтар

*****

Сақтардың Ескендір Македонскиймен қай өзенде шайқасы болды?

A) Амудария

B) Мургаба

C) Зарабшан

D) Талас

E)& Сырдария

*****

Сақтар қандай жауынгер ретінде танылды.

A) Жаяу әскер

B) Атты әскер

C)& Жеңіл атты әскер

D) Арбылы әскер

E) Садақ атушылар

*****

“Алтын адам” қай қорғаннан табылды

A) Бесшатыр

B) Берел

C) Түрген

D) Бұрындай

E)& Есік

*****

Сарматтар қандай шаруашылықпен байланысты

A) Жер шаруашылығымен

B) Аңшылықпен

C)& Мал шаруашылығымен

D) Жинаушылықпен

E) Саудамен

*****

Сармат әскерлерінің негізгі түрлері

A)& Ауыр атты әскер

B) Жеңіл атты әскер

C) Жаяу әскер

D) Атқыштар

E) Арбалы әскерлер

*****

Сақтардың діни сенімдері

A) Монотеизалық

B) Политеизалық

C) Деизалық

D) Тотемизалық

E)& Путқа табынушылық

*****

Сақтардың өсірмеген үй жануарын көрсетіңдер

A) Жылқы

B) Қой

C)& Шошқа

D) Сыйр

E) Бұқа

*****

Сақтардың қай халықтарымен “аңшылық стиль” өнеріне даму байланысы жасады?

A) Хундармен

B) Қангуюлармен

C) Түріктермен

D) Үйсіндермен

E)& Сақтармен

*****

Қай жылы сақтарға қарсы 1-Кирдің жорығы басталды

A) 619

B) 529

C) 541

D)& 510

E) 614

*****

Кир отрядтарының жеңісінің себептерін Томирис қандай улы өсімдіктерді пайдаландарды жазалады

A) Бидай түйірінен

B) Есірткі тұқымын

C) Анар тұқымы

D)& Жүзім шаңынан

E) Лаванда гүлдері

*****

Көшпенділердің табиғи көшу жолдары

A)& Батыстан шығысқа

B) Оңтүстік-солтүстікке

C) Құдақтар бойлап

D) Алпі жайлауларымен

E) Жақындағы жайлауларға

*****

Өте үлкен сақ қорғаны

A) Талас

B) Орал өңірі

C) Есік

D) Береле

E)& Бесшатыр

*****

Сақ патшаларының қорған үйлері қандай ағаштан салынады.

A)& Тяньшан шыршасынан

B) Сақсауылдан

C) Қайыңнан

D) Ортаазиялық қайыңнан

E) Еменнен

*****

Үйсіндердің ертедегі мекендері қай жерде

A) Алтайда

B)& Батыс Монғолияда

C) Жетісуда

D) Маверанахрда

E) Шығыс Мнғолияда

*****

Үйсін қолбасшысының құрметті атағы

A) Шахиншах

B) Қаған

C)& Куньмо

D) Сұлтан

E) Патша

*****

Іле алабында Номандар қандай көшпелі тәсілдерді пайдаланды

A)& Тікелей

B) Сызықтық

C) Құдықтан, құдыққа дейін

D) Үйшіктер арқылы

E) Қыстаулар арқылы

*****

Үйсіндерге бағынған мемлекеттер

A) Қытай, Иран

B) Хундар, Қанғуйлар

C) Иран, Парсылар

D) Қанғуй, Янцзай

E)& Ғундар, Қытайлар

*****

Ғұн мемлекеттің негізін қалаушы

A) Лагин

B)& Модэ

C) Хулугу

D) Учжулю

E) Хуаньди

*****

Қаңлылар Орта Азияда қанша вассалдық иелектері болды

A) 3

B)& 5

C) 7

D) 4

E) 6

*****

Ғұндар Қазақстан өлкесінде қандай қалалар салды

A) шу

B) Сырдария

C) Іле

D) Арыс

E)& Талас

*****

Қазақстанда мекендеген шанью ғұндарды қалай атады

A) Хундар

B) Тумандар

C)& Чжичжилар

D) Уцзютулар

E) Хулугулар

*****

Үйсіндердің астанасы қалай аталды

A) Суяб

B) Мингбулак

C) Тараз

D)& Шегі

E) Испиджаб

*****

Үйсіндердің мемлекеттік аппараты қанша шиновниктерден тұрды

A)& 16

B) 20

C) 35

D) 40

E) 54

*****

Ғұндар батыс шекараны қорғауға үйсіндерді қай халыққа қарсы бағыттады

A) Дунқуларға

B) Янцзайларға

C)& Юэчжиларға

D) Парфяндарға

E) Сақтарға

*****

Үйсіндердің тұрғын мекендері

A) Бөренеден салынған үй

B) Саз-балшықтан салынған үй

C) Шатыр үй

D)& Күймелі арбалы киіз үй

E) Жер төле

*****

Қангюй мен Хундар кімдерге қарсы соғыс – саяси одағын құрды.

A)& Үйсіндерге

B) Аварларға

C) Қытайларға

D) Эфталиттерге

E) Парсыларға

*****

Үйсіндердің әлеуметтік құрылымның негізін не құрады.

A) Ру

B)& Жұп семья

C) Клан

D) Әлеуметтік топ

E) Ерекше топ

*****

Ғұндар дінге табыну орынына.

A)& Күн мен ай

B) Идолдар

C) Құдай суреттері

D) Аруақты ағаш

E) Жануарлар

*****

Қытайлар Ұлы қорғанлды кімдерге қарсы салды

A) Үйсіндерге

B) Қангюйлерге

C) Сақтарға

D)& Хундарға

E) Юэчжилерге

*****

Қытайлардың Ұлы қабырғаны салудағы мақсаты қандай

A) Далалық аймақпен сауда байланысын жою

B) Қытайлардың көшіп кетуіне кедергі ретінде

C) Қытайға басқа жақтан көшіп келуіне шек қою

D)& Территорияны әскери жорықтардан қорғау

E) Мәдени байланыстарды азайту

*****

Ұлы жібек жолымен тауарлардың тасылуы

A) Жонқымен

B)& Түйемен

C) Өгізбен

D) Пілмен

E) Қашырмен

*****

Іле бойындағы Ұлы жібек жолы өтетін ірі қала

A) Алматы

B) Бесбалық

C)& Талқиз

D) Суяб

E) Баласағұн

*****

Ұлы жібек жолының бойында қандай діни ілім тарамады

A) Несториандық

B) Будизм

C) Ислам

D)& Католиктік

E) Манихистік

*****

Орталық Азияға несториан дінінің ілімі қайдан енді

A) Сирия

B)& Иран

C) Қытай

D) Египет

E) Византия

*****

Ұлы жібек жолының бойында будизм қайдан тарады

A) Қытай

B) Жапония

C)& Индия

D) Иран

E) Бактрия

*****

Манихей діни ілім қайдан келді

A) Сагдианда

B)& Иранда

C) Бактрицде

D) Индияда

E) Қытайда

*****

Сақтардан шыққан Ертегі Грецияның көрнекті философын атаңдар

A) Саргапис

B) Шырақ

C)& Анахарсис

D) Анабазис

E) Фалес

*****

Қытай мен римдіктер арасында алғашқы шайқас қайда болды

A) Шу өзенінде

B) Арыста

C) Іледе

D)& Сырдарияда

E) Таласта

*****

Шанью Чжичжиге рим легионерлері ғұндардың қай одағы жіберді

A)& Парфия

B) Иран

C) Қытай

D) Қангюй

E) Үйсін

*****

Орталық Азияға қай халық несторйан дінін таратады

A) Парсылар

B) Согдылықтар

C)& Сириялықтар

D) Индустар

E) Монғолдар

*****

Орта Азия мен Қазақстанға буддизмнен тарауына кімдер көмектесті

A) Қытайлықтар

B) Ирандықтар

C)& Соғдылықтар

D) Индустар

E) Ассириалықтар

*****

Оңтүстік Қазақстанның қай қаласында ірі манихей қауымдастығы болды

A)& Тараз

B) Испиджаб

C) Яссы

D) Сығандық

E) Созақ

*****

Манихей діни ілімі қандай діндердің қоспасының нәтижесі.

A) Христиан мен буддизм

B) Ислам мен Христиан

C) Буддизм мен зароостризм

D)& Христиан мен зароостризм

E) Тенгриан мен буддизм

*****

Қаңлылардың сыртқы саясатындағы негізгі мақсаты кімдерге өзінің бақылауында сақтау

A)& Ферғанадан Аралға дейінгі жібек жолының белгісі

B) Үйсін мемлекеті

C) Көшіп-қону маршруттары

D) Хунн мемлекеті

E) Егіншілік аудандары.

*****

Ескендр Македонский сақатаруы жаулап алу жоспарынан неге бас тартады

A) Жеткіліксіз көңіл аударады

B) Қару-жарағы болмады

C) Әскері жетіспеді

D) Әскери басшыларының талабы

E)& Сақ даласында соғыс жүргізудің қиындығы

*****

Ғұндар өз елінде неге қалалар салмады

A) білмеді.

B) Жер кедір-бұдыр болғандықтан

C) Ауа райы келмеді

D)& Стратегиялық, психологиялық тұжырымнан рұқсат етеді

E) Материалдары болмады

*****

Ұлы жібек бойында саудагерлерге сауда жасау үшін қандай білімділік пен шеберлік қажет болмады

A) Қаруды игеру

B) Шет тілін білу

C) Елшілік қабілетті игеру

D) Арифметиканы білу

E)& Діни ұғымды білу

*****

Оңтүстік Қазақстанда шаньюй Чжичжи ғұндардың ертедегі заңнын бұзып қалалар салды

A) Жаудан қорғану үшін

B) Отыршылыққа көшу үшін

C)& Тартып алған байлығын сақтау үшін

D) Одақтарымен келісім жасады

E) Вельможалар талап етеді.

*****

Ғұндар үшін соғыс қауіпсіздік не болды

A) Қаруды жақсы игеру

B) Жау осал болды

C) Ерлікпен көзге түсу

D)& Шайқас тәсілімен артықшылығы болды

E) Өздерінің көптеген жаулары болды

*****

Ұлы жібек жолы тауарларымен және сауда қажеттілііктерден қауымды қамтамасыз еткен кімдер

A) Қолөнершілері

B) Шаруалары

C) Малшылар қауымдастығы

D) Діни қызметкерлеры

E)& Бай арестакратия

*****

Жібек жолының шығыс пен батыс бөлімін алғашқы кімдер қосты

A)& Қытайлар

B) Бактрийциялар

C) Согдлицтар

D) Ұйғырлар

E) Парсылар

*****

Талас өзенінің бойында ғұндарға кімдер қала салды

A) Гректер

B)& Римляндар

C) Парфяндықтар

D) Қытайлар

E) Ирандықтар

*****

Үйсіндердің ағаштан салған қалалары кімдерге арналды

A) Үйсін Чиновниктеріне

B) Қарапайым қауымдастықтарға

C)& Қытай принцесстерінің ауласында

D) Ғұн князінің әйелдерінің қызметшілдеріне

E) Копестер мен қолөнершілерге

*****

Талас бойындағы шайқаста римдіктер мен Чжичжи ғұндарынан қандай артықшылықтың есебінен жеңіске жетті

A) Тактикасымен

B) Стратегиясынан

C)& Қару-жарақ техникасымен

D) Жауынгерлердің батырлығы

E) Сан жағынан көптігімен

*****

Оңтүстік Қазақстанға рим легионерлері қалай келді

A) Рим императоры жіберді

B) Территорияны жаулап алды

C) Өз еріктерімен келді

D)& Тұтқынға түсті

E) Келісім шарт арқылы

*****

Діни дуализм негізі

A) Көп құдайға сену

B) Бір құдайға сену

C) Атеизм

D)& Екі біріккендік

E) Денизм

*****

Дуализм принципіне қандай діни ілім негізделмеген

A) Тенгриандык

B) Манехейлык

C) Зароостризмдік

D) Бондық

E)& Буддистік

*****

Несториандықтардың ілімі қай Вселенскі соборында айыпталды, содан кейін Орталық Азияға тарай бастады

A) Никейскіде

B) Антиохста

C)& Эфесскіде

D) Александрийскіде

E) Халкедонскде

*****

Сарматтар гүлдену дәуірінде қандай территорияны қамтиды

A) Қара теңізден Қаспий теңізіне дейін

B) Еділден Жайыққа дейін

C)& Доннан Жемге дейін

D) Днепрден Жайыққа дейін

E) Доннан Еділге дейін

*****

Сақтардың дұрыс танымында қандай дүние әлемін ұнатады

A)& Жер астын – Жер бетін – аспан әлемін

B) Тұзақты – тазалықты – жұмақты

C) Жер бетін – аспан әлемін

D) Ашықты – қараңғыны

E) Бірнеше танымды

*****

Сақтарда жазу болғандығы туралы дәлелдейтін жазбалар неге жазылған

A) Бреста Граматалары

B) Пергаментке

C) Папирустарға

D) Саздан жасалған табличкалар

E)& Күміс аяқтарға

*****

Есік қорғанынан “Алтын жауынгердің” қасынан алтын ұшты садақ табылды. Сақтардың садақ символы нені көрсетеді

A) Шексіз байлықты

B) Ерлікті

C) Әскери атақты

D)& Жоғарғы үкіметі

E) Діни атағы

*****

Сақтар өнерінде “аңшылық стилі” қашан қалыптасты

A)& б.э.д. 7-6 ғ.ғ.

B) б.э.д. 6-5 .ғ.ғ.

C) б.э.д. 5-4 ғ.ғ.

D) б.э.д. 3-2 ғ.ғ.

E) б.э.д. 2-1 ғ.ғ.

*****

Сақтар қорғандарға табытпен бірге нені көмді

A)& Атты

B) Өгізді

C) Түйені

D) Қойды

E) Бүркітті

*****

Сақтар жылқының қанша тұқымдарын шығарды

A)& Екі

B) Үш

C) Төрт

D) Бес

E) Алты

*****

Б.э.д. 1-ші ғасырдың бірінші жартысында басқарған Қытайдың сенімді одағы үйсін гуньмоны қалай атады

A)& Унгюйми деп

B) Ними деп

C) Юаньгюйми деп

D) Уцзюту деп

E) Гяй-ю деп

*****

Б.э.д. 1-ші ғасырдың басында үйсіндер мен ғұнндардың арасындағы соғыстың себебі Синьцзяняның қай княздігі болды

A)& Чеши

B) Яркенд

C) Куча

D) Кашкар

E) Хами

*****

Сарматтардың атты әскерлерінің ерекше қаруы не болды

A) Қысқа семсер

B) Садақ пен жебе

C) Кинжал

D)& Ұзын семсер

E) Найза

*****