д) Сусыздандыру операциясы.

9. Отсадка үрдісі дегеніміз не?

а) Ауа ағынынды түйіршіктердін тығыздық бойынша бөлінуі.

б) Сұйықтықа кеннің табиғи шөгуі.

в) Су ағынында минеральды түйіршіктердін тығыздық бойынша бөлінуі.

г) Кеннің жалпы массасынан ірі кесектерді бөліп алу.

д) Көмір кесектерін ірілік бойынша айыру.

10. Қандай материалдар отқа төзімді материалдарға жатады?

а) Отқа төзімділігі 500˚ С- тан жоғары.

б) Отқа төзімділігі 1000˚ С- тан жоғары.

в) Отқа төзімділігі 1500˚ С- тан жоғары.

г) Отқа төзімділігі 2000˚ С- тан жоғары.

д) Отқа төзімділігі 2500˚ С- тан жоғары.

11. Металлургияда отынның қандай түрлері қолданылады?

а) Тек газ тәрізді.

б) Сұйық және қатты.

в) Тек қатты отын.

г) Сұйық, қатты және газ тәрізді.

д) Қатты және газ тәрізді.

12. Қай материалдың отқа төзімділігі ең жоғары?

А) Кремнезем SiO .

Б) Глинозем Al O .

В) Цирконий карбиды ZrC.

Г) Графит С.

д) Магний тотығы MgO.

13. Меатллургияда отын не үшін қолданылады?

а) Пештегі жоғары температураны қамтамасыз ету үшін.

б) Пеште түзілу атмосфераны туғызу үшін.

в) Тотықтардан таза металдар түзілу үшін.

г) Пештегі жоғары температураны қамтамасыз ету үшін және таза металдар түзілу үшін.

д) Пеште материалдар тотығу үшін.

14. Паллета дегеніміз не?

а) Шихтаға арналған тор.

б) Агломашинаның арбашасы.

в) Жетек қондырғысы.

г) Агломерациалық таспа.

д) Шихтаны тиеу тәсілі.

15. Домна пешінің қай аумағында температура ең жоғары?

А) Колошникте.

Б) Шахтада.

в) Күймеде.

г) Иінде.

д) Көрікте.

16. Домна пешінің ауа жылытқыштары қалай жұмыс істеіді?

а) Ыстық домна газы берілгеннен балқыма қыздырылады. Екінші камерада үздіксіз берілетін ауа қыздырылады.

б) Ауа қыздырғыштың астарысы табиғи газбен қыздырылады. Екінші камерада үздіксіз берілетін ауа қыздырылады.

в) Ауа қыздырғыштың астарысы домна газымен қыздырылады. Сосын қыздырылуы үшін суық ауа беріледі.

г) Астарыны мазутпен қыздырады да сосын суық ауа беріледі.

д) Домна газын ауамен араластырып жанырадыда домна пешіне бағыттайды.

17. Домна пешін қалай толтырады?

а) Табақшалы енкіш нәрлендіргішпен.

б) Грейферлік кранмен.

в) Пластинкалы енкіш нәрлендіргішпен.

г) Енкіш скипалық көтергішпен.

Д) Монорельсты арбашамен.

18. Болат алудын ең жоғары өнімді тәсілін атаңыз.

а) Электрдоғалы пеште.

Б) Конверторде.

в) Мартен пешінде.

г) Индукциялық пеште.

д) Тікелей өңдеу арқылы.

19.Болат өндірісінде оттегімен үрлеу не үшін жүргізіледі?

а) Балқыту үрдісіңн жеделдету үшін.

б) Болаттың сапасын жақсатру мақсатымен.

в) Пеш температурасын жоғарлату үшін.

г) Пештегі шихтаның араласуын жақсарту үшін.

д) Қож сапасын жақсарту үшін.

20.Мартен пешінің регенератор саптамалары қалай қыздырылады?

а) Регенераторда жанар газдарды үздіксіз өртеу арқылы.

б) Регенераторда мазутты үздіксіз өртеу арқылы.

в) Мартен пешінен шыққан түтін газдарды мезгілімен беру арқылы.

г) Мартен пешінен шыққан түтін газдарды үздіксіз беру арқылы.

д) Регенераторға ауа беру арқылы.

21.Болат өндіруде элктр пештердің қандай түрлері ең жиі қолданылады?

а) Индуқциялық элктр пештері.

б) Бірфазалық доғалы пеш.

в) Үшфазалық доғалы пеш.

г) Электродтары шығындалатын доғалы пештер.

д) Жанама қыздырылатын доғалы пештер.

22. Қандай энергияның есебінен конверторда болат балқыту үрдісі жүргізіледі?

а) Балқтылған шойын жылуы есебінен.

б) Шойын құрамындағы көміртек, фосфор және кремнийдың жануынан.

в) Конверторлеу үрдісін тұрақтандыру үшін конверторға ауа мен газ қоспасы беріледі.

г) Қыздыруды электр доға арқылы жүргізеді.

д) Конверторге ыстық ауа үрленеді.

23. Штейннен мысты өндіру кезінде конвертірлеудің термиялық үрдісі ненің есебінен қамтамасыз етіледі?

а) Конвертердегі отынның жану есебінен.

б) Ауа оттегінен мыстың тотығу есебінен.

в) Штейн құрамындағы күкірттің жану есебінен.

г) Электр ток есебінен.

д) Ыстық ауамен үрлеу арқылы.

24. Мыстың штейні дегеніміз не?

а) Мыс пен темір тотықтарының қорытпасы.

б) Мыс пен темір сульфидтерінің қорытпасы.

в) Мыс пен темір хлоридтерінің қорытпасы.

г) Мыс қорыту кезіндегі қож.

д) Мыс, кремний және темір тотықтарының қорытпасы.

25. Мыс концентраттарын не үшін күйдіреді?

а) Ұсақ концентраттарды ірілендіру үшін.

б) Концентратқа флюсты енгізі үшін.

в) Тотықтарды термиялық жолымен ыдырату үшін.

г) Сульфидтерді тотықтандуру және күкірт мөлшерін азайту үшін.

д) Атмосфераның ластануын азайту үшін.

26. Қорғасынды мыстан қалай тазартады?

а) Қорғасынға қорғасын сульфидың (PbS) косып ерімейтін мыс сульфиді (Cu S) пайда болу арқылы.

б) Балқыманы 340ºC-қа дейін суытып, қатайып кристалданған мысты алып тастайды.

в) Қыздыру кезінде веркблейге 500ºС-та күкірт қосып, пайда болған мыс сульфидін (Cu S) алып тастайды.

г) Балқыманы суытқанда мыс кристалдары балқыманың түбіне шөгеді.

д) Балқыманы құйып алған соң, бетінен қатайған мысты алып тастайды.

27. Алюминий алуда электролиз ваннасына криолитты не үшін қосады?

а) Балқыманың электр кедергісін азайту үшін.

б) Электродтардың шығынын азайту үшін

в) Алюминий шығуын көбейту үшіно току.

г) Балқымада алюминий тотығының ерігіштігін арттыру үшін.

д) Ваннадағы тұздардың балқу температерасын төмендету үшін.

28. Магнийді буға айналдыру (возгонка) арқылы тазартуда қай зонада магнийдың ең таза кристалдары орналасады?

а) Жоғарғы зонада.

б) Жоғарғы және төменгі зоналарда.

в) Төменгі зонада.

Г) Отншы зонада.е.

д) Ортаншы және төменгі зоналарда.

29. Титан хлоридынан таза металдық титан қай түрде алынады?

а) Құйма түрінде.

б) Ұнтақ түрінде.

в) Ретортада титанның қорытпасы пайда болады.

г) Ретортада кеуекті титан пайда болады

д) Барлық жауаптар дұрыс емес.

30. Титан хлоридынан титанды немен қайта қалпына келтіреді?

а) Көмірқышқылымен.

б) Сұйық магниймен.

В) Мырыш буларымен.

г) Сутегімен.

Д) Кокспен.

31. Үздіксіз прокаттау стандары дегеніміз не?

а) Бірнеше клетьтер үшін жеке бір жетегі бар стандар.

б) Бір реверсивті клеті бар стандар.

в) Металл әр клеть арқылы текң бір рет қана өтіп, уақыт бірлігінде бірнеше клетьтерде бір уақытта болуы мүмкін болатын стандар.

г) Прокаттау мен ыстықтай құйып алу бірге жүргізілетін стандар.

д) Біліктері қозғалтқышқа, редукторсыз және шестеренді клетьсіз, тікелей қосылып жүргізілетін стандар.

32. Жұқа қаңылтырларды неге қыздырмай прокаттайды?

а) Дайын өнімнің механикалық қасиеттері жоғары юолмағандықтан.

б) Суыту жылдамдығы өте жоғары және металдың тотықтанудан шығыны жоғары юолғандықтан.

в) Жұқа қаңылтырдың беріктігі нашар болғандықтан.

г) Металды қыздыруға арналған энергия шығыны өте жоғары болғандықтан.

д) Болаттың механикалық қасиеттері өзгеретіндіктен.

Тест сұрақтарға дұрыс жауаптар кодтары

2.7 Курс бойынша емтихан сұрақтары

1. Қазақстанда өндірілетін металдар

2. Қазақстан бойынша металлургиялық кәсіпорындардың орналасуы

3. Қара металлургиядағы металлургиялық комбинаттың негізгі нобайы

4. Металлургиялық кешендері

5. Пайдалы қазбаларды байытудың негізгі түсініктері

6. Пайдалы қазбаларды байыту әдістері

7. Ұсақтау

8. Жақты ұсақтағыштар

9. Байытудың мақсаты

10. Конусты ұсақтағыштар

11. Ұнтақтау

12. Кик-кирпичевтың заңы

13. Бонд заңы

14. Диірмендер

15. Екшеу үрдісі

16. Екшеуіштердің негізгі құрылысы

17. Классификация (сұрыптау) үрдісі

18. Классификацияның әдістері мен мақсаты

19. Гидравликалық классификаторлардың құрылысы

20. Механикалық классификаторлардың құрылысы

21. Отсадка үрдісі

22. Отсадкалау машиналардың жұмыс істеу принциптері

23. Концентрациялау (жинағыш) столдары. Олардың құрылысы мен жұмыс істеу принциптері

24. Флотация үрдісі

25. Флотациялық реагенттер

26. Флотациялау машиналардың жұмыс істеу принциптері

27. Флотациялық машиналардың құрылысы

28. Шаң ұстау

29. Шаң ұстағыштар

30. Кенді жуу қондырғылары

31. Қойылтқыштар. Жұмыс істеу принциптері

32. Материалдарды кептіру

33. Домна пешінің құрылысы

34. Рекуператордың құрылысы мен жұмыс істеу принципі

35. Шойынды домна пешінде қорыту

36. Домна үрдісінің өнімдері

37. Болатты конверторде қорыту

38. Оттегілі конвертодың құрыцлысы

39. Болатты мартен пешінде құрыту

40. Матрен пешінің құрылысы мен жұмыс істеу принципі

41. Электр доғалы пешінің құрылысы

42. Электр доғалы пешінің жұмыс істеу принципі

43. Индукциялық пешінің құрылысы мен жұмыс істеу принципі

44. Мыс алудың технологиялық нобайы

45. Агломерация үрдісі

46. Іріктеу үрдісі

47. Брикеттеу үрдісі

48. Нәрлендіргіштердің түрлері мен құрылысы

49. Қорғасын алудың технологиялық нобайы

50. Қорғасынды тазалау әдістері

51. Мырыш алу жолдары

52. Глинозем алудың технологиялық нобайы

53. Электролиз арқылы алюминийды алу

54. Магний алу жолдары

55. Титан өндіру технологиясы

56. Кадмий алу жолдары

57. Прокаттау негізгі технологиялық нобайлары

58. Прокаттау стандардың классификациясы

59. Үздіксіз прокаттау стандары

60. Прокаттау тізбегінің құрылысы

61. Болат прокатын алу технологиясы

62. Сортты прокат алу технологиясы

63. Құбыр прокаттау технологиясы

64. Сым созу

65. Иілген прокат алу

66. Еркін соғу

67. Штамптау

68. Металлургиялық отын

69. Кокс батареясы

70. Отынның қатты түрлері

71. Отынның газ тәрізді түрлері

72. Сұйық отын

73. Отқа төзімді материалдар

74. Отқа төзімді материалдарға қойылатын талаптар

75. Қышқылды отқа төзімід материалдар

76. Негізді отқа төзіміді материалдар

77. Бейтарап отқа төзіміді материалдар

78. Алюмосиликатты отқа төзімід материалдар

Глоссарий

АЙНАЛМАЛЫ ПЕШ – бойлай осі бойынша айналмалы қозғалыста болатын цилиндр тәрізді пеш.

АРМКО-ТЕМІР - өте таза металл, қоспалардың мөлшері 0,16-%-тен аспайды.

БАББИТ- қалайы, қорғасын немесе кадмий негізіндегі қорытпа. Үйкелісті азайту мақсатпен мойнтірек ретінде қолданылады.

БИМЕТАЛЛ – екі қабатты металл.

БЛЮМ – шаршы (квадрат) немесе оған жақын қалыпты дайындама.

ВЕРКБЛЕЙ – қара (шала) қорғасын.

ДЕФОРМАЦИЯ – белгілі күштердің әсерінен дененің қалыпы мен өлшемдерінің өзгеруі.

ДОЛОМИТ - CaMg(CO₃)₂. Кальций мен магнийдың карбонаты.

ДОМНА ПЕШІ – темір кендерінен шойынды қорытып алуға арналған шахталы пеш.

ЕКШЕУ (ЕЛЕУ) – маткриалдарды ірілігі бойынша фракцияларға механикалық тәсілмен бөлу.

ЖАЛЫН ШАҒЫЛЫСТЫРУ ПЕШІ – жалынды балқыту пеші. Осы пеште жылу балқылатын материалға жаңған отынның қыздырылған өнімдерінен және қыздырылған отқа төзімді материалдардан беріледі.

КЕСЕКТЕНДІРУ, ІРІЛЕНДІРУ – ұнтақталған концентраттарды немесе кеннің шаң-тозаң майдасын ірілендіру әдісі. Алдынала ылғандырылған материал айналмалы данғараларда немесе табақшалы грануляторларда кесектендіріледі.

КЛАССИФИКАЦИЯ (СҰРЫПТАУ) – ұнтақталған пайдалы қазбаларды ірілігібойынша бірнеше біртекті өнімге айыру.

КОНВЕРТЕР – балқыманы ауа не оттегімен үрлеу арқылы болатты не мысты қорытуға арналған металлургиялық агрегат.

ҚАНЫЛТЫР – жұқа табақты болат. Қалыңдығы 0,18-0,55 мм.

ҚОЖ (ШЛАК) – балқыту үрдістерде балқыған металдың үстінгі қабатында орналасатын балқыма.

ҚЫШҚЫЛДАНДЫРУ – қатты минеалдың жеке құраушыларын еріткіш көмегімен ажыратып алу.

МАГНЕЗИТ – Mg (СО₃) магний карбонаты.

МАРТЕН ҮРДІСІ – мартен пешінде өтетін болат балқыту үрдісі.

МЕТАЛЛОТЕРМИЯ – металдарды белсенділігі жоғары металдармен әрекеттесу арқылы әртүрлі химиялық қосылыстардан (тотықтар, сульфидтер және т.б.) қайта қалпына келтіру үрдісі. Әдетте, бөлініп шыққан жылудың мөлшері өте жоғары болады.

МЕТАЛЛУРГИЯ – металдар мен қорытпаларды алу жолдарын қарастыратың ғылым, техника және өндірістің саласы.

ОТҚА ТӨЗІМДІ МАТЕРИАЛДАР – жоғары температураның (1580⁰ С төмен емес) әсерінен өзінінң қасиеттерін жоғалтпай сақтай алатын, минералды шикізаттан дайындалатын, материалдар мен бұйымдар.

ОТСАДКА – түйіршіктердің су ағынындағы шөгу жылдамдықтарының айырмашылықтарына негізделген пайдалы қазбаларды байыту әдісі. Отсадка үрдісінде пайдалы қазбалар ауыр және женіл түйіршіктерге бөлінеді.

ПРОКАТТАУ – прокаттау станның айналатын біліктердің арасында қысу арқылы металдарды қысыммен өндеу әдісі.

ПРОКАТТАУ СТАНЫ – айналатын біліктердің арасында металдарды өндеуге арналған машиналар (агрегаттар) жүйесі.

ПРОКАТТАУ ПРОФИЛЬДЕРІ – прокаттау арқылы алынған металл профильдері.

РЕГЕНЕРАТОР – жылу алмасы агрегат. Мұнда жылуды тасымалдау ыстық және суық жылутасымалдағыштардың белгілі бір беттермен әрекеттесу арқылы беріледі. әдетте, регенератор отқа төзімді материалдармен астарланады.

РЕКУПЕРАТОР – бетті типті жылу алмасы агрегаты. Шыққан түтінгаздардың жылуы пайдаланады.

СКИПАЛЫҚ КӨТЕРГІШ – сусымалы жүктерді жабық қорбта (скипте) көтеруге арналған қондырғы.

СЛЯБ – төртбұрышты жплпақ кесінді ірі дайындама. Тілкемдерді, табақтарды және т.б. прокаттауға арналған.

ТҰТҚЫРЛЫҚ «қатты денелер үшін) – металдың соққыға күйреусіз қарсыласу қабілеті.

ШЛАМ – сұйықтықты тұндыру немесе сүзу кезінде майда түйіршіктер күйіндегі қалып қоятын тұнба.

ШТЕЙН – кейбір түсті металдарды алу кезіндегі аралық өнім. Әдетте, FeS темір сульфитермен балқытылатын металдың сульфидтерінің қорытпасы.

ЭЛЕКТРОЛИЗ – тұрақты электр тоқты откізгенде, электролитте өтетін химиялық ұрдіс.

Шығу туралы мәліметтер

СП ОӘК ___ММжЖ______ кафедрасының

мәжілісінде талқылынған

200__ж. «____»__________№__ хаттамасы

СП ОӘК __МжП____ институтының

Ғылыми-әдістемелік кеңесінде талқыланып,

мақұлданған

200__ж. «____»__________№__ хаттамасы

__050724 Технологиялық машиналары және жабдықтар мамандығына арналған

_Жалпы металлургия пәні бойынша

оқу-Әдістемелік кешені

Құрастырушы

Сариев Болат Елікбайұлы

Қ.И.Сәтбаев атындағы баспа типографиясында басылған

Алматы қаласы, Ладыгин көшесі, 32

• ⇐ Назад
• -2
• -1
• 0
• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• 6
• 7
• 8
• 9
• 10
• 11
• 1213