Биогеохимия жне экотоксикология
##### Биогеохимия ылымы зерттейді:
????? Тірі азаларды геохимиялы маызын
????? Табии минералдарды рамын, физикалы асиеттерін, алыптасу жне згеру жадайларын
????? Жер ыртысыны озалысын, даму тарихын, орналасу задылытарын
????? Жерді ыртысын жне ішкі абаттарын, оларды рамын, рылысын
????? Магмалы жне метаморфты тау жыныстарын, оларды затты рамын, геологиялы ерекшіліктерін
##### Литосфера абатына жатады:
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны стігі блігі
????? Жер ыртысы жне жоары мантияны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны беткі блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядро блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядроны жоары блігі
##### Жер биосферасы бл:
????? Ашы, крделі жйе
????? Кп компонентті, здігінен реттелуші жйе
????? алпына келмейтін, аз рылымды жйе
????? Крделі жйе, здігінен реттелмейді
????? Жабы, алыптаспаан жйе
##### Атмосфералы жауын-шашынны химиялы рамы анытайды:
????? Тропосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Тропосферадаы биогеохимиялы реакция жылдамдыын
????? Литосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Тропосферадаы химиялы реакция трін
????? Стратосферадаы биогеохимиялы реакция трін
##### Оттек айналымында оотек:
????? Азаларды тыныс алуына жмсалады
????? Тотыыу реакциясына жмсалады
????? Минералдану процесі жреді, друіне атысады
????? Аммонификация процесі арылы жреді
##### Жер ыртысында ке таралан негізгі химиялы элементтер тобы:
????? Na, Mg, O
????? F, K, Ca
????? S, Ni, Li
????? Co, S, Al
????? O, Za
##### Экотоксикология ылымыны масаты:
????? Зиянды заттарды тірі организмдерге жне экожйеге зиянды серін анытайды
????? Зиянды заттарды оршаан ортадаы ингридиенттік рамын, таралу ерекшіліктеріні биологиялы сер етуін, активизациясын,дезактивизациясын зерттейді
????? Траты органикалы осылыстарды зиянды серін зерттейді
????? Зиянды заттарды организмге сер етуінен болан ауруларды зерттейді
????? Зиянды химиялы осылыстарды ауіптілігін зерттейді
##### Ауа ортасына олданылатын нормативтер:
????? ШРКо.т.
????? ШРК м.б
????? ОХ
????? ОБ
????? ШРКт
##### Минералды ккіртті тотыуын жзеге асыратын бактериялар:
????? Сульфобактериялар
????? Тионды бактериялар
????? Ккірт бактериялар
????? Десульфирлеуші бактериялар
????? Денитрлеуші бактериялар
##### Сынапты концентрациясыны артуынан пайда болатын ауру трлері:
????? алпаты аылсыз
????? Минамата
????? Рак
????? Паркинсон ауруы
????? Итай-Итай
##### Ауыр металдарды сімдіктерге ол жетімді болуына кшті сер ететін топыра факторлары: \
????? Гранулометриялы рамы
????? Органикалы заттарды болуы
????? Топыраты рН мні
????? Су ткізгіштігі
????? Топыраты сортадыы
##### Ферсман бойынша арты элементтер тобы:
????? O, Fe, Si
????? Fe, Ca, P
????? O, Si, Ca
????? Ar, Ne, P
????? Co, Re, Ne
##### Уды шыу жадайлары мен ту ерекшеліктеріне байланысты классификациясы:
????? Созылмалы
????? ткірлеу
????? ткір
????? Ингаляциялы
????? Кездейсо
##### Жануарларды тадаанда токсикалы эксперимент жасауда ескерілетін факторлар:
????? Жасы
????? Бейімделгіштігі
????? Физиологиялы ерекшелігі
????? Кптрлілігі
????? Морфологиялы ерекшелігі
##### Зерттелетін затты улылыын анытауда ескерілетін крсеткіш:
????? Затты уландыран дозасы
????? Затты леуметтік ауіптілігі
????? оршаан ортадаы улы затты концентрациясы
????? Улы затты жинаталуы
????? Улы затты ыдырауы, таралуы
##### Азаны физиологиялы функциясыны гетерогенділігі байланысты:
????? Ортаны биогеохимиялы згерісіне
????? Экологиялы факторлар серінен ортаны згеруіне
????? Радиацияны серіні болмауына
????? Ортаны биогеохимиялы біркелігіне
????? Климатты серіні болмауына
##### Адамдаы диоксин серінен пайда болатын аурулар:
????? Онкологиялы аурулар
????? «Арынды ауыз» секілді кемтарлы
????? Есту абілетіні нашарлауы
????? олды жансыздануы
????? Есте сатау абілетіні нашарлауы
##### Трлерді уды серіне сезімталдыы байланысты:
????? Азадаы метаболизм жылдамдыына
????? Азаны тыныс алу дрежесіне
????? Азаны ан айналу жйесіне
????? Азаны физиологиялы жадайына
????? Азадаы зрді шыаруына
##### Гипоксияны негізгі типтері:
????? Медиаторлы
????? Кумулятивті
????? Жасушалы
????? Экрогенді
????? Эндогенді
##### Жерді биотикалы жне абиотикалы материясында кездесетін фосфорды орташа млшері пайыз есебімен:
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 0,2
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 0,9
????? Топыра органикалы массасы – 0,55
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 2,5
????? Мхит экожйесіндегі ра масса – 0,5
##### Кальцийді биогеохимиялы циклін жзеге асыратын процестер:
????? Планктондарды активті сііруі
????? Пеллет тріндегі шгіндіге айналуы
????? Биокарбонат трінде табии суа тсін мхиттара миграйиялануы
????? Са-ді ауымды циклі 2млд. жыл
????? Са магмалы кристалдануды кеш стадиясында шгеді
##### Металдар азада жинаталады:
????? Микроэлементтер секілді алыпты лпаларда
????? Бауыр, бйрек, эндокринді бездер
????? Бауыр, асазан, тыныс алу жолында
????? кпе, жрек, эндокринді бездер
????? Зат алмасу нашар жретін мшелерде
##### Жілік майында жинаталады:
????? Бериллий
????? Барий
????? орасын
????? Сынап
????? Никель
##### Активті канцерогенді заттара жатады:
????? Дибенз(а, h) – антрацен
????? Дибенз (а, і) пирен
????? Бензпирен
????? Хризен
????? Бенз (h)флуорантен
##### Табиатта жиі кездесетін канцерогенді заттар:
????? Бериллий жне оны осылыстары
????? Ккіртоксиді
????? Фосфор органикалы осылыстар
????? орасын
????? 3,4-бензпирен, хром оксиді
##### Биогеохимия ылымы зерттейді:
????? Табии минералдарды рамын, физикалы асиеттерін, алыптасу жне згеру жадайларын
????? Тірі азаларды геохимиялы маызын
????? Жер ыртысыны озалысын, даму тарихын, орналасу задылытарын
????? Жерді ыртысын жне ішкі абаттарын, оларды рамын, рылысын
????? Магмалы жне метаморфты тау жыныстарын, оларды затты рамын, геологиялы ерекшіліктерін
##### Литосфера абатына жатады:
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны стігі блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядро блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядроны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне жоары мантияны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне тменгі мантияны жоары блігі
##### Жер биосферасы бл:
????? алпына келмейтін, аз рылымды жйе
????? Ашы, крделі жйе
????? Крделі жйе, здігінен реттелмейді
????? Кп компонентті, здігінен реттелуші жйе
????? Жабы, алыптаспаан жйе
##### Атмосфералы жауын-шашынны химиялы рамы анытайды:
????? Литосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Тропосферадаы химиялы реакция трін
????? Тропосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Стратосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Педосферадаы химиялы реакция жылдамдыын
##### Оттек айналымында отек:
????? Минералдану процесі жреді, друіне атысады
????? Аммонификация процесі арылы жреді
????? Денитрификация процесіне жмсалады
????? Азаларды тыныс алуына жмсалады
????? Тотыыу реакциясына жмсалады
##### Жер ыртысында ке таралан негізгі химиялы элементтер тобы:
????? S, Ni, Li
????? Na, Mg, O
????? Co, S, Al
????? F, K, Ca
????? O, Za
##### Экотоксикология ылымыны масаты:
????? Траты органикалы осылыстарды зиянды серін зерттейді
????? Зиянды заттарды организмге сер етуінен болан ауруларды зерттейді
????? Зиянды заттарды тірі организмдерге жне экожйеге зиянды серін анытайды
????? Зиянды химиялы осылыстарды ауіптілігін зерттейді
????? Зиянды заттарды оршаан ортадаы ингридиенттік рамын, таралу ерекшіліктеріні биологиялы сер етуін, активизациясын, дезактивизациясын зерттейді
##### Ауа ортасына олданылатын нормативтер:
????? ШРКо.т.
????? ОХ
????? ОБ
????? ШРК м.б.
????? ШРКт
##### Минералды ккіртті тотыуын жзеге асыратын бактериялар:
????? Сульфобактериялар
????? Десульфирлеуші бактериялар
????? Денитрлеуші бактериялар
????? Тионды бактериялар
????? Нитрлеуші бактериялар
##### Сынапты концентрациясыны артуынан пайда болатын ауру трлері:
????? Рак
????? Паркинсон ауруы
????? Итай-Итай
????? алпаты аылсыз
????? Минамата
##### Ауыр металдарды сімдіктерге ол жетімді болуына кшті сер ететін топыра факторлары:
????? Су ткізгіштігі
????? Гранулометриялы рамы
????? Органикалы заттарды болуы
????? Топыраты сортадыы
????? Топыраты рН мні
##### Ферсман бойынша арты элементтер тобы:
????? O, Fe, Si
????? Ar, Ne, P
????? Fe, P
????? Co, Re, Ne
????? O, Si, Ca
##### Уды шыу жадайлары мен ту ерекшеліктеріне байланысты классификациясы:
????? Ингаляциялы
????? Кездейсо
????? Созылмалы
????? ткірлеу
????? ткір
##### Жануарларды тадаанда токсикалы эксперимент жасауда ескерілетін факторлар:
????? Бейімделгіштігі
????? Жасы
????? Физиологиялы ерекшелігі
????? Кптрлілігі
????? Морфологиялы ерекшелігі
##### Зерттелетін затты улылыын анытауда ескерілетін крсеткіш:
????? Улы затты жинаталуы
????? оршаан ортадаы улы затты концентрациясы
????? Улы затты ыдырауы, таралуы
????? Затты уландыран дозасы
????? Затты леуметтік ауіптілігі
##### Азаны физиологиялы функциясыны гетерогенділігі байланысты:
????? Радиацияны серіні болмауына
????? Ортаны биогеохимиялы біркелігіне
????? Ортаны биогеохимиялы згерісіне
????? Климатты серіні болмауына
????? Ешандай факторды серіні болмауына
##### Адамдаы диоксин серінен пайда болатын аурулар:
????? Есту абілетіні нашарлауы
????? «олды жансыздануы
????? «Онкологиялы аурулар
????? «Арынды ауыз» секілді кемтарлы
????? «Есте сатау абілетіні нашарлауы
##### Трлерді уды серіне сезімталдыы байланысты:
????? Азаны тыныс алу дрежесіне
????? Азадаы метаболизм жылдамдыына
????? Азаны ан айналу жйесіне
????? Азаны физиологиялы жадайына
????? Азадаы зрді шыаруына
##### Гипоксияны негізгі типтері:
????? Медиаторлы
????? Кумулятивті
????? Жасушалы
????? Экрогенді
????? Эндогенді
##### Жерді биотикалы жне абиотикалы материясында кездесетін фосфорды орташа млшері пайыз есебімен:
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 0,9
????? Топыра органикалы массасы – 0,55
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 2,5
????? Мхит экожйесіндегі ра масса – 0,5
????? Жерсті экожйесіндегі ра массасы – 0,8
##### Кальцийді биогеохимиялы циклін жзеге асыратын процестер:
????? Са-ді ауымды циклі 2млд. жыл
????? Са магмалы кристалдануды кеш стадиясында шгеді
????? Са-ді ауымды циклі 8 млд. Жыл
????? Са-ді блінуін аз минералдар амтамасыз етеді
????? Планктондарды активті сііруі
##### Металдар азада жинаталады:
????? Бауыр, асазан, тыныс алу жолында
????? кпе, жрек, эндокринді бездер
????? Зат алмасу нашар жретін мшелерде
????? Микроэлементтер секілді алыпты лпаларда
????? Эндокринді бездер, асазан жолы, ішек
##### Жілік майында жинаталады:
????? Бериллий
????? Сынап
????? Никель
????? Хром
????? Кобальт
##### Активті канцерогенді заттара жатады:
????? Дибенз(а, h) – антрацен
????? Дибенз (а, і) пирен
????? Хризен
????? Бенз (h)флуорантен
????? Бензапирен
##### Табиатта жиі кездесетін канцерогенді заттар:
????? Ккіртоксиді
????? Бериллий жне оны осылыстары
????? Фосфор органикалы осылыстар
????? орасын
????? 3,4-бензпирен, хром оксиді
##### Химиялы заттарды уыттылыын баалаудаы зерттеулер дістері:
????? ткір
????? лсіз
????? Кштілігі жоары
????? Мардымсыз
????? Созылмалы
##### Уды таралуына ыпал ететін факторлар:
????? Улану сипаты
????? дейі улану
????? Тірек мшелері арылы
????? ндірістік улану
????? ан, лимфо айналымдарды жылдамдыы
##### Канцерогенді заттар туызатын ауру трлері:
????? Ксенобиотиктерді азадан шыарылуы:
????? Бауыр арылы
????? Тер бездерімен
????? Ас орыту жолымен
????? Сілекей бездермен
##### Канцерогенділігі жаынан полициклді ароматты кмірсулар блінеді:
????? Активтілігі шамалы
????? Активті
????? ауіпсіз
????? Зиянсыз
????? Бейтарап
##### Биогеохимияны міндеттері:
????? Жануарлар систематикасын зерттеу
????? Тірі азаларды морфологиялы жне анатомиялы рылымын зерттеу
????? Адам – организмдер – оршаан орта жйесіндегі химиялы айналымды зерттеу
????? Табии былыстарды зерттеу
????? Жай заттардан органикалы заттарды тзілуін зерттеу
##### Атмосфера эволюциясыны дамуы байланысты:
????? Вулкан рекетіні нтижесінде газдарды блінуімен
????? Биосфераны тірі затындаы биогендік процестерді жруімен
????? Атмосфера шыуыны жермен атысы жо
????? Атмосфера шыуыны гидросферамен атысы жо
????? Антропогендік серді болмауымен
##### Мхиттарды шыуына сйкес келетін жадайлар:
????? Сйытыты аз клемде болуы
????? Стандартты температура мен ысым жадайында заттар сйы болмау керек
????? Тменгі жер бедеріні болуы
????? Мхиттарды толтыратын элементтер кп болуы
????? Сйытыты лкен клемде болуы
##### Биосфераны негізгі компоненттері:
????? Биокосты зат, пестицидтер, лі зат
????? Тірі зат, тірі заттан пайда болан органогендік-минералды жне органикалы німдер, биокосты зат
????? Тірі зат, биогендік зат, биокосты зат
????? Тірі зат, биогенді зат, тірі азаларды тірі емес азалармен рекеттесуі нтижесінде тзілетін минералды заттар
????? Тірі азаларды тірі емес азалармен рекеттесуі нтижесінде тзілетін минералды заттар, тыайтыштар
##### Биогенді заттара жатады:
????? Тас кмір, жаныш газ, мнай
????? Минералды заттар, тас кмір, микроорганизм
????? Апатит, арапайым микроорганизмдер
????? Мнай, тірі зат, биокосты зат
????? Гумус, битум, торф
##### Химиялы элементтер миграциясына сер ететін ішкі факторлар:
????? Иондарды ерекшеліктері
????? Сілтілі-ышылды жадайы
????? Тірі организмдерді тіршілік рекеті
????? ысым
????? Су режимі
##### Адамдарды шаруашылы рекеттерінен кміртегіні биологиялы айналымыны артуы нтижесінде:
????? Климатты салындауы артады
????? Атмосферада кміртегіні ос тотыы артады
????? Адамдар мен жануарлады тыныс алу жадайы тмендейді
????? Екіншілік нім кемиді
????? Адамдар мен жануарларды тыныс алу жадайлары артады
##### Аридті экожйедегі бар айналымы:
????? сімдік алдытарыны минералдануы жрмейді
????? Тзды клдерді кбеюі элементтерді булануын арттырады
????? Аридті жадайда топыратаы бор 30 мг/кг улы емес
????? Биогеохимиялы активтілігін арттырады
????? сімдік алдытарыны минералдануы артады
##### Ккіртті табиаттаы айналымына атысатын металлдарды сульфидтері:
????? орасын сульфиді
????? Магнии сульфиді
????? Кальций сульфиді
????? Алюминий сульфиді
????? Калий сульфиді
##### Металлдарды еріген формаларыны кездесетін жерлері:
????? Педосферадаы органикалы заттар
????? Ну ормандардаы ааш жапыратарында
????? Автомобиль ттіндері
????? Ааба сулар
????? Планетаны тірі организмдері
##### аланы ескі ауданындаы парктер мен саябатарды топыраында автомагистрал бойындаы топыраа араанда орасынны кп болу себебі:
????? Тазарту жмыстары немі жруінен
????? Автокліктерден орасынны блінбеуінен
????? Автомагистралдар бойында орасын кп болады
????? Гумусты аз болуынан
????? Автомагистрал бойындаы топыратарды катион алмасу сыйымдылыыны тмен болуынан
##### Жер ыртысында химиялы элементтерді таралу задылытары:
????? Химиялы элементті атом ядросыны крделенуінен, элементті кларкі артады
????? Химиялы элементті атом ядросыны арапайымдалуыан, элементті кларкі артады
????? Жер ыртысында атомды салмаы мен реттік саны бойынша та элементтер басым
????? Кларк-Вернадский задылыы бойынша химиялы элементтер жартылай амтылан
????? Жер ыртысында атомды салмаы мен реттік саны жп элементтер басым
##### Литосфера эволюциясы байланысты:
????? Темір, темір сульфиді, кейбір шыш заттарды сіірген те салматы конденсатты тзілуімен
????? Заттарды сйы кйде болуымен
????? О2-ні те жа абат ретінде атмосфераны жоары абатында жинаталуымен
????? Микроазаларды белсенді тіршілік етуімен
????? Молекулалы азотты артуымен
##### Жер ыртысында кездесетін шашыранды химиялы элементтер тобы:
????? Fe, Ca, Cu
????? Rb,b Ce, Pb
????? S, K, Na
????? Cl, Zr, Rb
????? O, Zn,B
##### Экотоксиканттарды химиялы классификациясы:
????? Дрілік препараттар
????? Органикалы заттар
????? Трмыста олданылатын химиялы заттар
????? скери уландырыш заттар
????? ндірістік улар
##### Заттарды азаа улы сер беретін жадайлар:
????? Химиялы затты концентрациясы
????? Трмыста олданылуы
????? Химиялы затты физикалы рамы
????? Химиялы затты згерістері
????? Химиялы затты ену жолы
##### Санитарлы-гигиеналы нормативтер:
????? Трмысты нормативтер ШРК
????? йымдастырушылы нормативтер
????? Задылы нормативтері
????? Терминология нормативтері
????? Зиянды химиялы заттарды ШРК
##### Токсиканттарды орташа эффективті дозасын есептеу дістері:
????? Першинні дісі
????? Бериалдын дісі
????? Либихті дісі
????? Алексеенка дісі
????? Кербер дісі
##### Табии биогеохимиялы элементтер цикліні згеруіне сер ететіндер:
????? Химиялы элементтер миграциясыны болмауы
????? Химиялы элементтерді кеістік згерісіні тотауы
????? Химиялы элементтерді уаытты згерісіні болмауы
????? ртрлі химиялы элементтерді миграциялы ммкіндігіні артуы
????? Ластаушы заттар аыныны азаюы
##### Химиялы заттарды уыттылыын баалаудаы зерттеулер дістері:
????? ткір
????? лсіз
????? Кштілігі жоары
????? Мардымсыз
????? Созылмалы
##### Уды таралуына ыпал ететін факторлар:
????? Улану сипаты
????? дейі улану
????? Тірек мшелері арылы
????? ндірістік улану
????? ан, лимфо айналымдарды жылдамдыы
##### Ксенобиотиктерді азадан шыарылуы:
????? Бауыр арылы
????? Тер бездерімен
????? Ас орыту жолымен
????? Сілекей бездермен
????? Бйрек арылы
##### Канцерогенді заттар туызатын ауру трлері:
????? Бас саинасы
????? Саркома
????? Хлоракие
????? Гипертония
????? Миокард
##### Канцерогенділігі жаынан полициклді ароматты кмірсулар блінеді:
????? Активтілігі шамалы
????? Активті
????? ауіпсіз
????? Зиянсыз
????? Бейтарап
????? Активтілігі жо
##### Биогеохимияны міндеттері:
????? Жануарлар систематикасын зерттеу
????? Тірі азаларды морфологиялы жне анатомиялы рылымын зерттеу
????? Адам – организмдер – оршаан орта жйесіндегі химиялы айналымды зерттеу
????? Табии былыстарды зерттеу
????? Жай заттардан органикалы заттарды тзілуін зерттеу
##### Атмосфера эволюциясыны дамуы байланысты:
????? Вулкан рекетіні нтижесінде газдарды блінуімен
????? Биосфераны тірі затындаы биогендік процестерді жруімен
????? Атмосфера шыуыны жермен атысы жо
????? Атмосфера шыуыны гидросферамен атысы жо
????? Антропогендік серді болмауымен
##### Мхиттарды шыуына сйкес келетін жадайлар:
????? Сйытыты аз клемде болуы
????? Стандартты температура мен ысым жадайында заттар сйы болмау керек
????? Тменгі жер бедеріні болуы
????? Мхиттарды толтыратын элементтер кп болуы
????? Сйытыты лкен клемде болуы
##### Биосфераны негізгі компоненттері:
????? Биокосты зат, пестицидтер, лі зат
????? Тірі зат, тірі заттан пайда болан органогендік-минералды жне органикалы німдер, биокосты зат
????? Тірі зат, биогендік зат, биокосты зат
????? Тірі зат, биогенді зат, тірі азаларды тірі емес азалармен рекеттесуі нтижесінде тзілетін минералды заттар
????? Тірі азаларды тірі емес азалармен рекеттесуі нтижесінде тзілетін минералды заттар, тыайтыштар
##### Биогенді заттара жатады:
????? Тас кмір, жаныш газ, мнай
????? Минералды заттар, тас кмір, микроорганизм
????? Апатит, арапайым микроорганизмдер
????? Мнай, тірі зат, биокосты зат
##### Химиялы элементтер миграциясына сер ететін ішкі факторлар:
????? Иондарды ерекшеліктері
????? Сілтілі-ышылды жадайы
????? Тірі организмдерді тіршілік рекеті
????? ысым
????? Су режимі
##### Адамдарды шаруашылы рекеттерінен кміртегіні биологиялы айналымыны артуы нтижесінде:
????? Климатты салындауы артады
????? Атмосферада кміртегіні ос тотыы артады
????? Адамдар мен жануарлады тыныс алу жадайы тмендейді
????? Екіншілік нім кемиді
????? Минералды заттар, тас кмір, микроорганизм
##### Азот осылыстарыны биологиялы трансформациялануын жзеге асырмайтын процестер:
????? Аммоний ассимиляциясы
????? Нитрификация
????? Фотолиз
????? Денитрификация
????? Биоиндикация
##### Аридті экожйедегі бар айналымы:
????? сімдік алдытарыны минералдануы жрмейді
????? Тзды клдерді кбеюі элементтерді булануын арттырады
????? Аридті жадайда топыратаы бор 30 мг/кг улы емес
????? Биогеохимиялы активтілігін арттырады
????? сімдік алдытарыны минералдануы артады
$$$Ккіртті табиаттаы айналымына атысатын металлдарды сульфидтері:
????? орасын сульфиді
????? Магнии сульфиді
????? Кальций сульфиді
????? Алюминий сульфиді
????? Калий сульфиді
##### Металлдарды еріген формаларыны кездесетін жерлері:
????? Педосферадаы органикалы заттар
????? Ну ормандардаы ааш жапыратарында
????? Автомобиль ттіндері
????? Ааба сулар
????? Планетаны тірі организмдері
##### аланы ескі ауданындаы парктер мен саябатарды топыраында автомагистрал бойындаы топыраа араанда орасынны кп болу себебі:
????? Тазарту жмыстары немі жруінен
????? Автокліктерден орасынны блінбеуінен
????? Автомагистралдар бойында орасын кп болады
????? Гумусты аз болуынан
????? Автомагистрал бойындаы топыратарды катион алмасу сыйымдылыыны тмен болуынан
##### Жер ыртысында химиялы элементтерді таралу задылытары:
????? Химиялы элементті атом ядросыны крделенуінен, элементті кларкі артады
????? Химиялы элементті атом ядросыны арапайымдалуыан, элементті кларкі артады
????? Жер ыртысында атомды салмаы мен реттік саны бойынша та элементтер басым
????? Кларк-Вернадский задылыы бойынша химиялы элементтер жартылай амтылан
????? Жер ыртысында атомды салмаы мен реттік саны жп элементтер басым
##### Литосфера эволюциясы байланысты:
????? Темір, темір сульфиді, кейбір шыш заттарды сіірген те салматы конденсатты тзілуімен
????? Заттарды сйы кйде болуымен
????? О2-ні те жа абат ретінде атмосфераны жоары абатында жинаталуымен
????? Микроазаларды белсенді тіршілік етуімен
????? Молекулалы азотты артуымен
##### Экотоксиканттарды химиялы классификациясы:
????? Дрілік препараттар
????? Органикалы заттар
????? Трмыста олданылатын химиялы заттар
????? скери уландырыш заттар
????? ндірістік улар
##### Заттарды азаа улы сер беретін жадайлар:
????? Химиялы затты концентрациясы
????? Трмыста олданылуы
????? Химиялы затты физикалы рамы
????? Химиялы затты згерістері
????? Химиялы затты ену жолы
##### Санитарлы-гигиеналы нормативтер:
????? Трмысты нормативтер ШРК
????? йымдастырушылы нормативтер
????? Задылы нормативтері
????? Терминология нормативтері
????? Зиянды химиялы заттарды ШРК
##### Токсиканттарды орташа эффективті дозасын есептеу дістері:
????? Першинні дісі
????? Бериалдын дісі
????? Либихті дісі
????? Алексеенка дісі
????? Кербер дісі
##### Табии биогеохимиялы элементтер цикліні згеруіне сер ететіндер:
????? Химиялы элементтер миграциясыны болмауы
????? Химиялы элементтерді кеістік згерісіні тотауы
????? Химиялы элементтерді уаытты згерісіні болмауы
????? ртрлі химиялы элементтерді миграциялы ммкіндігіні артуы
????? Ластаушы заттар аыныны азаюы
##### Биосфераны негізгі концепциялары:
????? Эволюциялы
????? Математикалы
????? Биогеохимиялы
????? Биометриялы
????? Химиялы
##### Биосферада тірі заттарды атаратын функциялары:
????? концепциялы
????? диалектикалы
????? методологиялы
????? энергетикалы
????? метофизикалы
##### Биосфераны рылымды компоненттері ретінде ртрлі геохимиялы трыдан маызды заттыр:
????? Баалы зат
????? Бояыш зат
????? Ерекше зат
????? Биолі зат
????? лі зат
##### Биосфераны сипаттамасы:
????? Элементарлы
????? Экологиялы
????? Кшті кн энегиясыны аымы
????? Суды кп млшерде болуы
????? Орта алыптастырушы
##### «Тіршілікті здігінен пайда болу» теориясы таралан ежелгі мемлекеттер:
????? Ежелгі Египет
????? Ежелгі Грекия
????? Иран
????? ндістан
????? Ежелгі Рим
##### «Крделі молеклалы осылыстарды тйілуіні негізгі кезедері:
????? Органикалы осылыстардан атмосфералы газдарды тзілуі
????? Судаы бейорганикалы элементтерді пайда болуы
????? Бейорганикалы элементтенден нруыз бен ДН-ны тзілуі
????? Ауадаы биогенді элементтерді тзілуі
????? Крделі органикалы осылыстарды-мономерлерді тзілуі
##### Строматолиттерді табылан аймаы:
????? Отстік Африка
????? ндістан
????? Батыс Австралия
????? Ява аралы
????? Олдувай шаталы
##### Биогеохимиялы айналымдар:
????? Зат айналымы
????? Энергия айналымы
????? Химиялы элеметтерді тірі организмдерді атысуымен тасымалдануы жне згеруі
????? Тйы айналым
????? лі заттар айналымы
##### Ламарк крсеткен тіршілікті пайда болу факторы:
????? Жары
????? Ауа
????? Ылал
????? Жылу
????? ысым
##### рлы жануарларын ылала атысты тмендегідей топтара бледі:
????? Гидрофилдер
????? Ксерофиттер
????? Гитрофиттер
????? Гидатофиттер
????? Склерофиттер
##### Организмдегі биохимиялы процесіні баыты:
????? Организмні физикалы рамынанытайды
????? Биолгиялы процестерді зерттейді
????? Организмні химиялы рамын анытайды
????? Организмдегі оретік заттарды ыдыратады
????? Организмдегі биохимиялы осылыстарды бір трден екінші трге айналу жолдарын зерттейді
##### Органикалы заттарды тзілуі:
????? Фотосинтез
????? Синтездік жолмен
????? Хемосинтез
????? Физикалы реакциялар арылы
????? Биогенді жолмен
##### Биохимиялы трыда жануарларды адама жаын трі:
????? Шимпанзе
????? Орангутан
????? Дельфин
????? Ит
????? Аю
##### ой организміндегі биохимиялы згерістер, тл организмдегі зат алмасу процесін сынан алым:
????? Ж. Жмалиев
????? Б. Ергеш
????? Р. онаева
????? . Танмхаметов
????? М. Айтожин
##### В.И. Вернадский бойынша биосфераны негізгі асиеттері:
????? Физикалы рылымы
????? Жары
????? Массалар жиынтыы
????? Суды рамы
????? Температура
##### В.И. Вертандский бойынша биосфера денегіміз:
###Тірі организмні дене массасы
????? лкен аймата тіршілік ететін жне зара байланыста болатын особьтарыны трі
????? Белгілі бір ареалда бірлесіп бірге тіршілік ететін, алуан трлерді жиынтыы
????? оршаан ортамыздаы тірі заттарды таралан аймаы
????? Зат айналымды олдайтын, кез келген тірі организмдер мен бейорганикалы компоненттер жиынтыы
##### Биосферада зат айналымы жзеге асырылды:
????? Экологиялы
????? Жасанды
????? Антропогендік
????? Физикалы
????? леуметтік
##### Ноосфера кз арасы бойынша адам:
????? Биологиялы тірі аза
????? Трификалы тізбек
????? Консумент
????? Саналы жндіктер
????? амар
##### Биосфераа антропогендік аламды сері:
????? Тіршілік рекетіне арау болатын химиялы рылымдарды, процестерді зерттейді
????? Биосфераны тратылыын бзады
????? Организмлегі биохимиялы осылыстарды бір трден екінші трге айналу жолдарын кшейтеді
????? Биосфераны жасартады
????? Организмні алуантрлілігін сатайды
##### Тірі азаларды рамында е кп кездесетін элементтер:
????? ола
????? Кміртек
????? Темір
????? Сынап
????? Стронций
##### Биосферада алыпты жреді:
????? Топыра
????? Жел
????? Жануар
????? сімдік
????? Ауа
##### Жер бетінде тіршілікті пайда болуы туралы азіргі кездегі кзарас бойынша «биопоэз» теориясыны кезедері:
????? Мембраналы рылымдар мен алашы азаларды пайда болуы
????? Атмосфералы ауа рамыны алпына келуі
????? Биологиялы мономерлерді абиогендік жолмен пайда болуы
????? Нруызды пайда болуы
????? Органикалы заттарды пайда болуы
##### Вернадскийді костант заы бойынша:
????? Кмірышыл газы мен оттегіні жеткілікті млшері
????? Тірі организмдерді саны траты шама
????? Биосфераны белгілі бір тратышамасы
????? олайлы температура
????? Биосфераны тірі затыны млшері траты шама
##### Адамзатты пайда болуымен биосфераны згеру сатылары:
????? Жер шарыны кейбір аудандарындаы жне аламшар дегейіндегі энергиялы байланысты згерткен
????? Адамзатты биосфераа серідеттегі биологиялы тр бомаан
????? Жер шарыны кейбір аудандарындаы жне аламшар дедейіндегі энергиялы балансты згерту
????? Жердіжырту мен ормандарды кесу арылы табиата зиян келтірмеген
##### Жер бетінде тіршілікті пайда болу туралы азіргі кездегі атауы:
????? Биогенез
????? Биохимиялы эволюция теориясы
????? Эволюция
????? Бриология
????? Жасуша теориясы
????? Ген теориясы
##### Тіршілікті жер бетінде пайда болуын жатап, тжырымдаан алымдар:
????? Ч.Дарвин
????? Э. Зюсс
????? К. Мебиус
????? В.Н. Сукачев
????? Ж.Б. Ламарк
$$$Топыра мекендеушілеріне жататын жануарлар тобы:
????? Микрофауна
????? Олигатрофтылар
????? Галофиттер
????? Нитрофильдер
????? Мезотрофтылар
$$$Коацерват тамшыларыны динамикалы тратылыы трліше болады:
????? Аз мір среді
????? Ыдырамайды
????? Блінбей жаа тамшылар шыарады
????? спей алады
????? Жаа тамшылар осылады
????? Ыдырап кетеді
##### Биохимиялы эволюцияны кезедері:
????? здігінен кбею кезеі
????? Нуклеин ышылдарыны тзілу кезеі
????? Ядросыз клетканы пайда болу кезеі
????? Молекуланы ену кезеі
????? Ядросы бар клетканы пайда болу кезеі
##### азастанны шл-шлейтті жерлері мен таулы ірінде сетін сімдіктерді биохимиясын зерттеген алым:
????? Б. арабалин
????? Ж. Жатанбаев
????? Ж. Жмашев
????? А. тешов
????? Р. онаев
##### Биосфера ілімні авторы:
????? Одум
????? Ламарк
????? Берг
????? Дажо
##### Адам биосфераа енгізген згерістер:
????? Гидросфера
????? Антропоцентризм
????? Литосфера
????? Техносфераны пайда болуы
##### Реймерс бойынша соны экологиялы кризистер:
????? Консументтер кризисі
????? Аридизация кризисі
????? Термодинамикалы кризис
????? Продеценттер кризисі
????? Биологиялы орларды жинау кризисі
##### Биосферадаы тіріазаларды ызметі:
????? Энергетикалы ызметі, газды ызметі
????? Геохимиялы ызметі
????? Геофизикалы ызметі
????? Жинатау ызметі, биогеохимиялы ызметі
????? Биохимиялы ызметі
##### Е алашы атмосферада болан химиялы элементтер:
????? Хлор
????? Кмірсутек
????? Молибтер
????? Су
????? Метан, аммиак
##### Биосфера дамуындаы экология:
????? Аутэкология
????? леуметтік экология
????? Экология
????? Синэкология
????? аламды экология
$$$Металдар азада жинаталады:
????? Бауыр, асазан, тыныс алу жолында
????? кпе, жрек, эндокринді бездер
????? Зат алмасу нашар жретін мшелерде
????? Микроэлементтер секілді алыпты лпаларда
????? Эндокринді бездер, асазан жолы, ішек
##### Жілік майында жинаталады:
????? Бериллий
????? Сынап
????? Никель
????? Хром
????? Кобальт
##### Активті канцерогенді заттара жатады:
????? Дибенз(а, h) – антрацен
????? Дибенз (а, і) пирен
????? Хризен
????? Бенз (h)флуорантен
????? Бензпирен
##### Биогеохимия ылымы зерттейді:
????? Табии минералдарды рамын, физикалы асиеттерін, алыптасу жне згеру жадайларын
????? Тірі азаларды геохимиялы маызын
????? Жер ыртысыны озалысын, даму тарихын, орналасу задылытарын
????? Жерді ыртысын жне ішкі абаттарын, оларды рамын, рылысын
????? Магмалы жне метаморфты тау жыныстарын, оларды затты рамын, геологиялы ерекшіліктерін
##### Литосфера абатына жатады:
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны стігі блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядро блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядроны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне жоары мантияны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне тменгі мантияны жоары блігі
##### Биогеохимия ылымы зерттейді:
????? Табии минералдарды рамын, физикалы асиеттерін, алыптасу жне згеру жадайларын
????? Тірі азаларды геохимиялы маызын
????? Жер ыртысыны озалысын, даму тарихын, орналасу задылытарын
????? Жерді ыртысын жне ішкі абаттарын, оларды рамын, рылысын
????? Магмалы жне метаморфты тау жыныстарын, оларды затты рамын, геологиялы ерекшіліктерін
##### Литосфера абатына жатады:
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны стігі блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядро блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядроны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне жоары мантияны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне тменгі мантияны жоары блігі
##### Жер биосферасы бл:
????? алпына келмейтін, аз рылымды жйе
????? Ашы, крделі жйе
????? Крделі жйе, здігінен реттелмейді
????? Кп компонентті, здігінен реттелуші жйе
##### Атмосфералы жауын-шашынны химиялы рамы анытайды:
????? Литосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Тропосферадаы химиялы реакция трін
????? Тропосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Стратосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Педосферадаы химиялы реакция жылдамдыын
##### Оттек айналымында оотек:
????? Минералдану процесі жреді, друіне атысады
????? Аммонификация процесі арылы жреді
????? Денитрификация процесіне жмсалады
????? Азаларды тыныс алуына жмсалады
????? Тотыыу реакциясына жмсалады
##### Ауыр металдарды сімдіктерге ол жетімді болуына кшті сер ететін топыра факторлары:
????? Су ткізгіштігі
????? Гранулометриялы рамы
????? Органикалы заттарды болуы
????? Топыраты сортадыы
????? Топыраты рН мні
$$$Уды шыу жадайлары мен ту ерекшеліктеріне байланысты классификациясы:
????? Ингаляциялы
????? Кездейсо
????? Созылмалы
????? ткірлеу
????? ткір
##### Жануарларды тадаанда токсикалы эксперимент жасауда ескерілетін факторлар:
????? Бейімделгіштігі
????? Жасы
????? Физиологиялы ерекшелігі
????? Кптрлілігі
????? Морфологиялы ерекшелігі
##### Зерттелетін затты улылыын анытауда ескерілетін крсеткіш:
????? Улы затты жинаталуы
????? оршаан ортадаы улы затты концентрациясы
????? Улы затты ыдырауы, таралуы
????? Затты уландыран дозасы
????? Затты леуметтік ауіптілігі
????? Жасы
##### Азаны физиологиялы функциясыны гетерогенділігі байланысты:
????? Радиацияны серіні болмауына
????? Ортаны биогеохимиялы біркелігіне
????? Ортаны биогеохимиялы згерісіне
????? Климатты серіні болмауына
????? Ешандай факторды серіні болмауына
##### Адамдаы диоксин серінен пайда болатын аурулар:
????? Есту абілетіні нашарлауы
????? олды жансыздануы
????? Онкологиялы аурулар
????? «Арынды ауыз» секілді кемтарлы
????? Есте сатау абілетіні нашарлауы
##### Экотоксиканттарды химиялы классификациясы:
????? Дрілік препараттар
????? Органикалы заттар
????? Трмыста олданылатын химиялы заттар
????? скери уландырыш заттар
????? ндірістік улар
##### Заттарды азаа улы сер беретін жадайлар:
????? Химиялы затты концентрациясы
????? Трмыста олданылуы
????? Химиялы затты физикалы рамы
????? Химиялы затты згерістері
????? Химиялы затты ену жолы
##### Санитарлы-гигиеналы нормативтер:
????? Трмысты нормативтер ШРК
????? йымдастырушылы нормативтер
????? Задылы нормативтері
????? Терминология нормативтері
????? Зиянды химиялы заттарды ШРК
##### Токсиканттарды орташа эффективті дозасын есептеу дістері:
????? Першинні дісі
????? Бериалдын дісі
????? Либихті дісі
????? Алексеенка дісі
????? Кербер дісі
##### Табии биогеохимиялы элементтер цикліні згеруіне сер ететіндер:
????? Химиялы элементтер миграциясыны болмауы
????? Химиялы элементтерді кеістік згерісіні тотауы
????? Химиялы элементтерді уаытты згерісіні болмауы
????? ртрлі химиялы элементтерді миграциялы ммкіндігіні артуы
????? Ластаушы заттар аыныны азаюы
##### Биогеохимия ылымы зерттейді:
????? Табии минералдарды рамын, физикалы асиеттерін, алыптасу жне згеру жадайларын
????? Тірі азаларды геохимиялы маызын
????? Жер ыртысыны озалысын, даму тарихын, орналасу задылытарын
????? Жерді ыртысын жне ішкі абаттарын, оларды рамын, рылысын
????? Магмалы жне метаморфты тау жыныстарын, оларды затты рамын, геологиялы ерекшіліктерін
##### Литосфера абатына жатады:
????? Жер ыртысы жне тселіп жатан жоары мантияны стігі блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядро блігі
????? Жер ыртысы жне сырты ядроны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне жоары мантияны жоары блігі
????? Жер ыртысы жне тменгі мантияны жоары блігі
##### Жер биосферасы бл:
????? алпына келмейтін, аз рылымды жйе
????? Ашы, крделі жйе
????? Крделі жйе, здігінен реттелмейді
????? Кп компонентті, здігінен реттелуші жйе
????? Жабы, алыптаспаан жйе
##### Атмосфералы жауын-шашынны химиялы рамы анытайды:
????? Литосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Тропосферадаы химиялы реакция трін
????? Тропосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Стратосферадаы биогеохимиялы реакция трін
????? Педосферадаы химиялы реакция жылдамдыын
##### Оттек айналымында оотек:
????? Минералдану процесі жреді, друіне атысады
????? Аммонификация процесі арылы жреді
????? Денитрификация процесіне жмсалады
????? Азаларды тыныс алуына жмсалады
????? Тотыыу реакциясына жмсалады
##### Жер ыртысында ке таралан негізгі химиялы элементтер тобы:
????? S, Ni, Li
????? Na, Mg, O
????? Co, S, Al
????? F, K, Ca
????? O, Za
##### Экотоксикология ылымыны масаты:
????? Траты органикалы осылыстарды зиянды серін зерттейді
????? Зиянды заттарды организмге сер етуінен болан ауруларды зерттейді
????? Зиянды заттарды тірі организмдерге жне экожйеге зиянды серін анытайды
????? Зиянды химиялы осылыстарды ауіптілігін зерттейді
????? Зиянды заттарды оршаан ортадаы ингридиенттік рамын, таралу ерекшіліктеріні биологиялы сер етуін, активизациясын,дезактивизациясын зерттейді
##### Ауа ортасына олданылатын нормативтер:
????? ШРКо.т.
????? ОХ
????? ОБ
????? ШРК м.б.
????? ШРКт
##### Минералды ккіртті тотыуын жзеге асыратын бактериялар:
????? Сульфобактериялар
????? Десульфирлеуші бактериялар
????? Денитрлеуші бактериялар
????? Тионды бактериялар
????? Нитрлеуші бактериялар
##### Сынапты концентрациясыны артуынан пайда болатын ауру трлері:
????? Рак
????? Паркинсон ауруы
????? Итай-Итай
????? алпаты аылсыз
????? Минамата
##### Ауыр металдарды сімдіктерге ол жетімді болуына кшті сер ететін топыра факторлары:
????? Су ткізгіштігі
????? Гранулометриялы рамы
????? Органикалы заттарды болуы
????? Топыраты сортадыы
????? Топыраты рН мні
##### Ферсман бойынша арты элементтер тобы:
????? O, Fe, Si
????? Ar, Ne, P
????? Fe, Ca, P
????? Co, Re, Ne
????? O, Si, Ca
##### Уды шыу жадайлары мен ту ерекшеліктеріне байланысты классификациясы:
????? Ингаляциялы
????? Кездейсо
????? Созылмалы
????? ткірлеу
????? ткір
##### Жануарларды тадаанда токсикалы эксперимент жасауда ескерілетін факторлар:
????? Бейімделгіштігі
????? Жасы
????? Физиологиялы ерекшелігі
????? Кптрлілігі
????? Морфологиялы ерекшелігі
##### Зерттелетін затты улылыын анытауда ескерілетін крсеткіш:
????? Улы затты жинаталуы
????? оршаан ортадаы улы затты концентрациясы
????? Улы затты ыдырауы, таралуы
????? Затты уландыран дозасы
????? Затты леуметтік ауіптілігі
##### Азаны физиологиялы функциясыны
гетерогенділігі байланысты:
????? Радиацияны серіні болмауына