Ультрадыбысты допплерография.

Ангиокардиография.

Ангиокардиография дісіарнайыкардиологиялы жне кардиохирургиялы емдеу мекемелерінде жасалады. Ангиокардиографияны арнайы аппаратура кмегімен жоары санатты маман дрігер жргізеді. Жрек жне ірі ан тамырлара рентгеноконтрасты затты жіберіп, жректі анатомиялы, физиологиялы ерекшеліктері туралы млімет алынып, кардиологиялы науастарды хирургиялы емге дайындайды. Ангиокардиография жректі катетеризация етумен біргежргізіледі.

Коронарография.

Бізді елімізде соы кезде коронарография Жрек Ишемиясы ауруымен ауыратын науастара хирургиялы ем таайындау мселесін шешу масатында кеінен олдануда; аортокоронарлы шунт салу (аортокоронарное шунтирование или баллонная дилятация коронарной артерии). Коронарография жасауда науасты сан артериясына енгізілген катетер арылы жректі р бір тж артериясны саасына 5-10 мл контрасты зат (эргоновин) жіберіп, рентгенограмаларда тжартерияларыны ткізгіштігі мен анатомиялы ерекшелігі туралы толы млімет алынады.

Жрек ан тамырлар жйесін КТ -н тексеру.

Жрек ан тамырлар жйесін тексергенде компьютерлі томография ола аневризмасы мен гематомасын, жрек пен перикардтаы патологиялы ісіктерді, миокард инфарктыны клемін анытау шін олданады. Сулелік жктеме рентгенологиялы тексеруге араанда жоары болады.

Жрек ан тамырлар жйесі ауруларын зерттеуде олданатын функциональды тексеру тсілдері.

Электрокардиография.

Электрокардиография жректе пайда болатын электрлік процестерді немесе биотоктарды тіркеудісі.Жрек биотоктарын графикалы тіркеуді 1903 жылы Эйнтховен енгізді. Жректегі электрлІк процесстер негізінде миоциттер мембранасы арылы жзеге асатын иондар озалысы жатыр. Жректе электр тогыны пайда болуы жрек блшыетіні озу асиетіне байланысты. Жоары айтыландай жректі блшыет талшы ыны озуы Na + жне К+ иондарыны мембрана арылы жасушыны екі жаына алмасып отыруына байланысты. Жасуша тыныш кезде калийді концентрациясы жасуша ішінде кп те , жасуша сыртында аз. Сондытан ол жасуша озан кезде жасушасыртына ауысады. Керісінше натрий иондар ыны концентрациясы жасуша тыныш кезде оны сыртында кп те , ішінде аз боландытан ол жасуша озан кезде, жасуша сыртынан жасуша ішіне арай ауысады. Жрек блшыегі талшыыны озан кездегі иондарды блай алмасуы крші озбаан жерге тарайды. озан жерді заряды теріс, озбаан жерді заряды о. озан жие озбаан жерлерді арасында электр потенциалыны айырмасы пайда болады. Ол электр озаушы кш деп атала ды. Электр озаушы кшті баыты, яни озу толыныны негізгі баыты жректі электр осі (білігі) деп аталады.Жректі электр осі жректі анато миялы осіне сйкес. Потенциал айырмашылыыны е лкен мні жректі электр осіні екі шет полюсі аралыында болады. Электр осін ортасынан жне оан перпендикуляр кесіп тетін сызыты бойында потенциал айырмашы лыы нольге те. Бл сызыты екі нктесін осан жадайда гальванометр тілі орнынан озалмайды, себебі потенциал нольге те. Ноль потенциалын крсететін сыззытан жоары теріс (-) белгісі бар потенциал, ал одан тмен о (+) белгісі бар потенциал орналасан. Денені екі нктесі аралыындаы потенциал айырмашылыын анытайтын тсілді электрокардиографиялы тіркеме деп атайды. Электрокардиография кмегімен жрек блшы етіні жараат салдарынан, ревматикалы жне инфекциялы процесстен заымда луы аныталады. алыпты жадайда озу процесі жректі ткізгіш жйесі арылы жзеге асырылады. озу о жрекшеде орналасан синусты тйіннен басталып, жрекшелерді блшыеттері, жрекше - арыншалы тйін, Гиса шоыры жне оны тарматары арылы арыншаларды амтиды. озумен амтылан миокард белігіні сырты электронегативті яни озумен амтыл маан. Денеге электродтар ойыланнан кейін лпаларды электроткізгіштік асиетіне байланысты электрлік процесстер жартылай тіркеледі. Жректі озумен амтылан жэне амтылмаан бліктері арасындаы потенциалдар айырмашылыыны тербелісі 1-3 мВ те. Осы тербелістерді исы сызы тар трінде ааза тіркелуі электрокардиограмма деп аталады. Электрокар дио грамма негізінде жректі озышты, автоматизмдік, ткізгіштік а сиеті туралымлімет алынады. ЭКГ - ны тіркеу шін арнайы аппарат элек трокардиограф олданады. озалыс жылдамдыы бойынша 50 мм/с 1 мм а аз клденеі 0,02 с сйкес (Р тісшесіні ені 5 мм), озалыс жылдамдыы 25 мм/с Імм болса 0,04 с сйкес, ( Р тісшесіні ені 2-3 мм). азіргі уаытта элек тро кардиографияда міндетті трде 12 электрокардиографиялы тіркеме ол данылады; 3 негізгі (стандартты) I, II, III тіркеме, 3 бір полюсті кшейтілген ая-ол тіркемелері; AVR, AVL, AVF, жне бір полюсті 6 ккіректік тіркеме лер - VI, V2, V3, V4, V5, V6. Стандартты тіркемелерді ЭКГ тсіліні авторы Эйнтховен сынан, сондытан олар Эйнтховен тіркемелері деп айтыла бе реді. I стандартты тіркеме кмегімен о жне сол олды арасындаы потен циал айырмасын, II стандартты тіркеме кмегімен о олмен сол аяты ара сын даы потенциал айырмасын, III стандартты тіркеме арылы сол олмен сол аяты арасындаы потенциал айырмасын тіркеп, ааза тсіреді. ЭКГ - зерттеуді олдану миокардит, аритмиялар, жрек ишемия ауруы сіресе миокард инфарктыны диагностикасында те маызды. ЭКГ - даы тісшелер клеміні кішіреюі жректен тыс факторлар серінен болуы ммкін мысалы; семіздік, кпе эмфиземасы, плевра мен перикард куысындаы сйыты. На ты диагноз оюда соы тсірілген ЭКГ - мен бірнеше кн немесе апта брын гы ЭКГ-ны салыстыра тексеру кмек береді. за уаыт здіксіз ЭКГ баы лау жне функциялы сынатар жргізу тсілдерін олдану электрокардио графиялы зерттеу дісіні мліметтілік дегейін жоарылатады. Жадайы ауыр науастарды баылау шін мысалы: арынды (интенсивті) терапия блогында (БИТ) кардиомонитор орнатылады, ол ЭКГ здіксіз баылауа ммкіндік береді.

Туліктік мониторинг жйесі.

Туліктік мониторинг жйесі ЭКГ здіксіз тіркеу шін сіресе сирек байалатын жне тез тіп кететін аритмия трлерін, аурусыз ишемияны, S-T сегментіні ыысуын анытауа кмек береді. Соы кезде спорт, космосты медицина мен арнайы мамандандырылан салада жмыс жасап жатан адамдарды жадайын телеметриялы баылау жасау шін ЭКГ кеінен олдануда. Бл масатта электродтарды кеудеге оюды арнайы дістері олданады. Электрокардиографиялы баылау шін кеінен олданатын функциональды сына тріні бірі; млшерленген жктеме сіресе велоэргометрия олдану. ЭКГ-ныбаылау сына кезінде жне сынатан со 6-12 минут ішінде жргізіледі. Сынаты баса трлері: тредмил, екі сатылы Мастер сынаы, изометриялы жктеме. Блар сирек олданады. Жктемелік сынатарды ткізуге арсы крсетілімдер; ткір миокард инфаркты, кпе текті жрек, миокардиттер, жрек жетіспеушілігі, аритмиялар ола саасыны тарылуы, жрек немесе ола аневризмасы, ан ысымыны 200/110 мм.с.б-н жоары болуы.

Жрекішілік электрокардиография.

Жрекішілік электрокардиография электрофизиологиялы тсілдерге жатады. Жрекішілік ЭКГ кейбір арнайы кардиологиялы емдеу мекемелерінде науаса таайындалан ем трін, дрі -дрмектерді электро физиологиялы серін, аритмия мен блокада трлерін анытау шін олданады. Бл шін о арыншаа трансвенозды ентізілген электродты катетер жрекшеаралы жне арыншааралы алаа ойылып, жрекше, арыншалар, Гиса шоырыны деполяризациясы туралы млімет береді.

Электрокардиограмманы тіркеу дістері.

Электрокардиограмма 12 тіркемеде алынады. стандартты тіркемеде ЭКГ тіркеу шін электродтар о жне сол ола ойылады да, о ола ызыл тсті штепсель жаланады, сол ола сары тсті штепсель жаланады. ІІ стандартты тіркемеде электродтар о ол мен сол аяа ойылады, о ола ызыл тсті, сол аяа жасыл тсті штепсель жаланады. IIIстандартты тіркемеде электродтар сол ол мен сол аяа ойылады, сол ола сары тсті, сол аяа жасыл тсті штепсель жаланады. Жректі электр осіні алыпты жадайында электрокардиограмма тісшелеріні е биік млшері IIстандартты тіркемеде болады да, е аласа тісшелер IIIстандартты тіркемеде болады.

Iстандартты тіркеме миокардты алдыы абырасындаы биотогін стап, аныталан згерістерді ааза тсіреді.IIIстандартты тіркеме миокардты арты жа абырасыны биотогын стап, згерістерін тіркейді.IIстандартты тіркеме І-мен жне IIIстандартты тіркемені осындысы боландытан оны биотогыны ай жерден шыатынын анытауды маызы жо. Электрофизиологиялы трыдан араанда ол мен олды, ая пен олды арасында зіндік потенциал айырмашылыы болуы мумкін. Стандартты тіркемелерде бл айырмашылы ЭКГ элементтеріні млшеріне серін тигізуі ммкін. Бл кемшілікті кшейтілген бір полюсті ая ол тіркемелерін олданып жоюа болады. ол мен аятаы, не олдардаы электродтарды бір ткізгіш арылы осса, потенциал айырмашылыы тмендеп, нольге жаындайды. Бл осылан электрод индиферентті электрод, ал осылмаан бос элекгрод активті электрод деп аталады. Активті электрод ойылан ол немесе аяа арап, о олды кшейтілген бір полюсті тіркемесі AVRдеп белгіленеді, (a-augemented, v-потенциал айырмашылыы, R- right- о жа) сол олды кшейтілгенбір полюсті тіркемесі AVL(1-left- сол ол); аяты кшейтілген тіркемесі AVF(foot- ая ) болып белгіленеді. АVR- о олдан, AVL- сол олдан, AVF- сол аятантіркеледі. AVRжне AVLтіркемеде миокардты алдыы абырасындаы згерістер,AVFтіркемеде миокардты арты абыра сындаы згерістер тіркеледі.

Ккірек тіркемелері.

ЭКГ-ны Вильсон дісімен бір полюсті ккіректік тіркемелер арылы тіркеу. Ккіректік немесе кеуде тіркемелері арылы жректі электр тогіні клдене жэне сагитальды жазытытар бойынша таралуы жазып алынады. Бір полюсті кеуде тіркемелерінде екі ол жне аятаы электродтар бір индиферентті электрода осылады да, активті электрод кеуде торыны (сарайыны) стіне орналастырады. Кеуде тіркемелері V рпімен белгіленеді де, асына тіркемені тріне арай араб цифрі осылады. Ккіректік электродтарды 6 позициясы: VI - тіркемеде активті электрод тсті о жа ырына 4 абыра аралыына.

V2 - тіркемеде тсті сол жа ырына 4 абырааралыына.

V3 - тіркемеде V2 мен V4 тіркемелері аралыына немесе сол жа тс маы сызыымен 4 мен 5 абырааралыы ортасына.

V4 - тіркемеде сол жа бана орта сызыымен 5 абыра аралыыны иылысан жеріне.

V5 - тіркемеде сол жа олты алды сызыы бойындаы 5 абыра аралыына.

V6 - тіркемеде сол жа олты орта сызыы бойындагы 5 абыра аралыына ойылады. Кеуде тіркемелерінде активті электрод жрекке жаын орналасандытан, бл тіркемелер жректегі патологиялы згерістерді орнын анытауда баса тіркемелермен салыстыранда маызды. VI, V2 тіркемелерінде арыншалар аралы ала мен о арынша
немесе жректі о жаыны биотогі тіркеледі. V-3тіркемеде тпелі айматы биотогі тіркеледі. V4 тіркемеде жрек шы мен сол арыншаны алдыыабырасыны биотогі тіркеледі,V5, V6 тіркемеде сол арыншаны алдыы жне бйір жаыны биотогі тіркеледі.

алыпты электрокардиограмма.

Электрокардиограмма жрек бліктеріні озуын білдіретін тісшелерден трады. Тісшелер латын рпімен белгіленеді; Р, Q, R, S, Т, U. Жоары арай баытталан тісшелер о тісшелер: Р, R Т, U.

Тмен арай баытталан тісшелер теріс тісшелер; Q, S.

алыпты электрокардиограмма.

Р - тісшесі жрекшелерді деполяризациясын білдіреді. озумен бірінші о жрекше, одан кейін сол жрекше амтылады. Р тісшесі жоары арай баытталан жэне затыы немесе ені 0,06-0,11с. биіктігі 1-2 мм.-ге те.

Р - Q аралыы бл озу импульсіні жрекшелерден арыншалара туін крсетеді жне затыы 0,12 - 0,2 с.

QRS - арыншалар деполяризациясы. Сау адамдарда затыы 0,06-0,1с.

Q - о арыншаны, арыншааралы аланы, жрек шыны озуын білдіреді, тмен арай баытталан, затыы 0,03 с, биіктігі 0-ден 3 мм-ге дейін болады кейде білінбейді.

R - озу сол арыншаны, кейін екі арыншаны барлыабыраларын амтиды, биіктігі 10 мм-ден 20 мм -ге дейін, жоары арай баытталан.

S - екі арыншаны озуын білдіреді, тмен арай баытталан, кейде білінбеуі ммкін, биіктігі 0-ден 6 мм-ге дейін болады.

S - Т аралыы арыншаларды озу арындылыыны тмендегенін білдіреді. Аралыты затыы жректі жиырылу жиілігіне байланысты жне ол 0-ден 0,15 с. аралыында болады. алыпты жадайда S - Т аралыыны жоары немесе тменге ыысуы 1 мм-н аспайды.

Т - арыншалар реполяризациясы. затыы (ені) 0,05с - 0,25 с. аралыында, ал биіктігі 2-6 мм аралыында болады. (II стандартты меншіктеуде)

U - тісшесі арыншалар ткізгіш жйесіні тменгі бліктеріні реполяризациясын білдіреді.

Т - Р аралыы жректі диастолалы фазасы. ЭКТ тзу сызы (изоэлектрлік) жазылады.

QRST аралыы арыншаларды толы озу кезеіне сйкес келеді яни жректі систолалы кезеі. Аралыты затыы жректі жиырылу жылдамдыына байланысты, орташа затыы 0,24 - 0,55 с аралыында.

R - R , жэне Р - Р аралыы жректі толы жмыс циклін білдіреді. алыпты жадайда аралытарды затыы бірдей болады.

ЭКГ талдау белгілі бір жоспармен жргізіледі. ЭКГ талдаанда жрек жмысыны ыратыы, жректі жиырылу жиілігі, вольтаж, жректі электрлік білігіні орналасуы (элек.ось сердца) тісшелер мен аралытарды затыы мен биіктігі ретімен тексеріліп, лшенеді. Наты талдау векторлы теорияны олдана жасалады. Потенциал айырмашылыы вектор болып табылады оны баыты, биіктігі жрек цикліне байланысты траты згеріп отырады.

Жректі электрлік білігінін орналасуына байланысты ЭКГ- згері.

Жректі электрлік білігімен ЭКГ арасындаы атынасты тменде
крсетілген Эйнтховен шбрышы арылы тсіндіруге болады.
Жрек кеудеде алыпты орналасса, жректі электрлік білігі
баытыны проекциясы II стандартты тіркемеде лкендеу болады,
сондытан ЭКГ -да тісшелерді биіктігі сіресе R тісшесінібиіктігі II стандартты тіркемеде жоары.R II >R I > R ІII.

Ккет жоары ктеріліп, жрек клдене жайасан жадайда потенциалдар айырмашылыы I стандарггы тіркемеде жазылады яни тісшелерді биіктігі I стандартты тіркемеде, III стандартты тіркемемен салыстыранда биік болады. RI> RII> RIII

Жрек тік жайасан жадайда потенциалдар айырмашылыы III стадартты тіркемеде жазылады, сондытан тісшелер биіктігі III стандартты тіркемеде биік крінеді. RIII > RII> RI

Жрек блімдері гипертрофиясыны ЭКГ - белгілері.

Сол жа жрекшені гипертрофиясы.

Р тісшесі I жне II стандартты тіркемелерде кеіген жэне жарышатанан (ос ркешті). Р тісшесіні зындыы 0,1 сек-н кп, оны екінші жартысыны биіктігі бірінші жартысыны биіктігінен биік. Сол жрекшені гипертрофиясы жиі митральді апаша аауларында кездесетіндіктен Р тісшесіні мндай трі (P-mitrale) деп аталады.

О жа жрекшені гипертрофиясы .

Р тісшесі ІІ жне III стандартты тіркемелерде биік жне сйір болып келеді. О жрекшені гипертрофиясы кбінесе кпе текті жректе (тыныс тапшылыында) кездесетіндіктен Р тісшесіні мндай трі (Р -Pulmonale) деп аталады.

Сол арыншаны гипертрофиясы.

Жрек ауруына байланысты жрек блшыеттеріндегипертрофия дамып, жректі электрлік білігіні орны згеріп, тере
S тісшесі аныталады. Артериалы гипертензияда, олааауларында сол арыншаны гипертрофиясы дамып, жректі электрлік білігі сола ыысады. Сол арынша гипертрофиясындаы ЭКГ:

ЭКГ -да е биік тісше R1 ж2не AVL, V5-V6 тіркемелерінде, ал биіктігі тмен тісше RIII, е тере тісше SIII жэне AVF, V1-V2 тіркемелерінде аныталады. Rl + SIII> 25 мм , (Губернер индексі.), Rv5 + Svl>35 мм. (Соколов-Лайон индексі.) Жректі электрлік осі (білігі) сола ыысан.

Осындай ЭКГ левограмма сол типті электрокардиограмма; сол арыншаны электрлік белсенділігіні басым болуы деп аталады.

О арыншаны гипертрофиясы.

Митральді апаша стенозында, кпе текті жректе, тумыстан болан жрек аауларында, ш жармалы апаша аауында о арыншада гипертрофия дамып, жректі электрлік білігі оа ыысады.

О арынша гипертрофиясындаы ЭКГ:

ЭКГ -да е биік тісше - RIII, биіктігі е тмен тісше RI жне е тере тісше S I стандартты тіркемеде пайда болады RIII +SI > 10мм.

R тісшесі vl-v2 тіркемелерінде биік, v5-v6 тіркемелеріндеаласа болады. S тісшесі vl-v2 тіркемелерінде таяздайды, v5-v6 тіркемелерінде тередейді. Жректі электрлік осі (білігі) оа ыысады.

Осындай ЭКГ о типті электрокардиограмма; правограмма; о арыншаны электрлік белсенділігіні басым болуы деп аталады.

Электрокардиограммада сол мен о арыншаны гипертрофиясына тн белгілер бір полюсті (ая-олдардан) кшейтілген жне ккіректік тіркемелерде тмендегідей жректі электрлік білігі сола брыланда AVL -да « R» тісшесі биік, AVF- те « S» тісше тере, жректі электрлік білігі оа брыланда AVL-да «S» тісшесі тере, AVF-та «R» тісшесі биік болады.

Жрек білігіні баытын ккіректік тіркемелерменанытаанда тпелі айматы білу керек. тпелі айма арынша аралы ала проекциясында аныталады жне ол V3 сйкес келеді. Осы V 3-те «R» тісшесі мен «S» тісшесіні биіктігі бойынша бірдей болады.

Сол арыншаны гипертрофиясында немесе жрек білігі сола
ыысанда тпелі айма оа ыысады яни V2 тіркемеде «R»жне«S» тісшелеріні лшемдері бірдей болады. О арыншаны гипертрофиясында немесе жрек білігі оа
ыысанда тпелі айма сола арай ыысып, яни V4- V5
тіркемелерде «R» жэне «S» тісшелеріні лшемдері бірдейболады.

Сол жэне о арыншаны гипертрофиясы туралы млімет «ішкі ауыту» (внутренного отклонения) аралыыны лшеміне арай анытауа болады.

Ішкі ауыту аралыы импульсті эндокардтан эпикарда дейін таралу уаытын ккірек электродыны кез келген аймаында сипаттап крсетеді.

Ішкі ауыту аралыын анытау шін ЭКГ-да Q тісшесіні басталан жерінен бастап «R» тісшесіні жоары нктесінен тсетін перпендикуляра дейінгі аралыты лшейді. Бл аралы «I» рпімен белгіленеді. Миокард алыдаан сайын, импульсті эндокардтан эпикарда дейін таралу уаыты да зарады, бл «I» аралыыны заруына келеді.

«I» аралыын VI тіркемеде лшеу о арынша блшыетіні алыдыы туралы млімет береді, ал «I» аралыын V6 тіркемеде лшеу сол арынша блшыетіні алыдыы туралы млімет береді. алыпты жадайда «I -VI» аралыы о арынша шін 0,03 с те, сол арынша шін «I -V6» аралыы 0,045 с сйкес болады.

Фонокардиография.

Фонокардиография - жрек ндері мен шуларын графикалы тіркеу дісі. азіргі кездегі фонокардиограф жректегі дыбыстарды 15-1000 ГЦ диапазонда тіркейді.

ФКГ кп каналды электрокардиографты рамдас блігі.

ФКГ кезінде міндетгі трде электрокардиограмма жазылуы тиіс. ФКГ-мен зерттеу кезінде науас горизонталь алыпта жатады жне фонокардиографты микрофоны жректі тыдау нктелеріне ойылып, тіркеу тыныс алуды тотатып трып жасалады.

Фонокардиографияда жрек ндері мен шуларыны жректі жмыс жасау фазаларына байланысты ерекшеліктері аныталады.

Сфигмография.

Тамырды соуын зерттеуде пальпация тсілі ана емес сфигмография дісі олданады. Тамыр соуыны толыны сфигмограф аппаратымен тіркеліп, сфигмограмма ( исы сызытар) трінде жазылып крсетіледі. Сфигмограммада тамыр соуыны жиілігі, ыратыы, сипаты аныталады.

Шыбы жне сан артериясынан жазылан сфигмограмма шеткі айматы пульс, йы мен бана асты артериясынан жазылан сфигмограмма орталы пульс деп аталады. Шеткі пульсті сфигмограммасы алыпты жадайда жрек систоласына сйкес келетін рлеу блігінен - «анакрот» жне жрек диастоласынан сйкес келетін бседеу блігінен - «катакрот» алыптасады. Орталы пульсті сфигмограммасы алыпты жадайда жоары рлеген систоликалы (а) блімнен, систоликалы (аі) бліктен жне тмендеген диастоликалы (с ) блімнен алыптасады.

Артерия ан тамырларын зерттеу дістері.

Артерия кан тамырларыны формасы ме абыраларындаы згерістер, ан ауыны жылдамдыын зерттеу шін олданылып келген оссиллография мен реовазографияны орнына азіргі уаытта ультрадыбыспен зерттеу олданылуда. Ультрадыбысты допплерография магистральды артериялар салауыны тарылу (стеноз) немесе окклюзия (бітеу,тыгындау) дегейін анытау шін олданылады. Аныталан згерістер спектрограммада крсетіледі.

2. Ультрадыбысты сканерлеу.

Бетта сканерлеу оланы рлеу блігі мен рса оласы
жне мыын мен шеткі айматы артерия тамырларыны
заымдалуын зерттеу диагностикасында олданылады. Сканер
кмегімен артерия ан тамырларыны алыдыы,абыраларындаы згерістер атап айтанда ола аневризмасы мен ола атеросклерозы наты аныталады.

3.Транскраниальды допплерография. Аталан зерттеу дісі ми артериялары ан тамырлары ауруларыны диагностикасьшда олданылады.

4. Ультрадыбысты ангиография.Артерия ан тамырларыны орналасан орны, орташа диаметрі, жрекгі толы жмыс істеу циклі кезінде анны орташа ау жылдамдыы мен уаыта арай орташа таралу жылдамдыы ультрадыбысты ангиография кмегімен аныталады.

5. Хирургиялы ем жоспарланан науастарды диагнозы
аныталмаан жадайда рентгеноконтрасты тексеру тсілдерінен:

А). Аортаграфия ( Сельдингер дісі бойынша ) .

Б). оланы транслюмбальды пункция жасау.

В). Шеткіартериялардыпункциялыартериографиясы.

Г). Артериянемесевенаарнасынаконтрастызатжіберуарылыангиографияетужргізіледі. Ангиографиякмегіменартерияарнасыныкезкелгенсегментітуралымліметалынады.

Венакантамырларжйесінзерттеу.

І.Венозды ысымды анытау.

Вена ысымын Вальдман аппаратын пайдаланып, венаны пункция жасау тсілімен анытайды. алыпты жадайда шынта венасындаы ысым су баанасы бойынша 80-100 мм те. Ая веналарында ол 20-30 мм жоары болады. Вена ысымыны згерістеріне оны ктерілуі мен тмен тсуі жатады. Вена ысымыны жалпы жне жергілікті ктерілуі болады. Шынта венасы ысымыны ктерілуі кеуде уысыны арты блігінде орналасан ісікті жне экссудативті перикардитті серінен жоары уыс венасында ан іркілгеннен болады. Ая веналарыны кысымыны ктерілуі ая веналарыны варикозды кееюінен, іш уысындаы ісікті, асцитті серінен тменгі уыс венасында анны іркілуіне байланысты. Вена ысымыны жалпы ктерілуі о арыншаны жетіспеушілігінде болады.

Вена ысымыны тмен тсуі вена тонусыны лсіреуінде, жрекке келетін ан азайанда жне анны жалпы млшері азайанда байалады. Вена тонусыны лсіреуі жпалы ауруларда, улананда жне наркоздан болады.

А).Фотоплетизмография. Бл діс кмегімен венозды жйені ткізгіштігі туралы млімет алынады.

Б). Ауалы плетизмография. (воздушная плетизмография). Плетизмография кмегімен ая балтырыны клемі, оныжаттыулардан кейін згеруі, уылан венозды анны клемі мен сына жргізгендегі алды клемі тексеріледі.

В). Флебография.

Жрекке жаын жайасан веналарды ан кернегенде туындайтын оларды іргесіні тербілісі венаны соуы (вена пульсі) деп аталады. алыпты жадайда вена пульсі кері (теріс) крсеткішті вена пульсі (отрицательный венный пульс) депте аталады. Оны арнайы аспап-флебограф олданып, график трінде сызып алуа болады. Кбінесе тс ойы кк тамырыны пульсі жазылады. Алынан флебограммаа арап жректі о жрекшесі мен арыншасыны ызметі туралы тсінік алынады. Жрек ауруларыны салдарынан артериальды жне венозды жйені бір мезетте толуы болымды немесе о вена пульсі деп аталады. Кейде болымды вена пульсі арыншалы деп те аталады, себебі веналарды толуы о арыншаны систоласы мен диастоласына байланысты. Болымды вена пульсі ш жармалы апаша жетіспеушілігінде байалуы ммкін. О жрекшеде ысымны жоарылауына байланысты анны тс ойы кк тамырларынан ауына кедергі пайда болады. Флебограммада «а» тісшесі кішірейеді, о жрекшені жиырылуы лсірегенде тегістеледі. О жрекшеде лкен клемді ан іркілу пайда боланда флебограммада х- коллапс (айтуы) жойылып, ан о арыншада іркілгенде(v) жне (у) тісшелері тегістеледі.

Ультрадыбысты допплерография.

Ультрадыбысты допплерографияны магистральды веналарды; бана асты, мыын, сан, тс ойы, таым кк тамырлары мен сирек жадайда лкен жне кіші жілік шыбы кк тамыры ткізгіштігін анытау шін олданады.

3. Дуплексті сканерлеу. Сканерлеу магистральды веналарды
клемін, диаметрін, ызметін, анны ау сипаты мен жылдамдыын,
тамырлардаы тромбтарды, апашаларды жадайын анытауда
олданады. Кк тамыр апашаларыны жадайы науасты трлі
(отыран, жатан, тран) алпында тексеріледі.

4.Флебография. ( рлеу- восходяшая) . ан тамырлара контрасты зат жіберіп, ая, ол кк тамырларын зерттеуде рлеу флебографиясы жргізіледі.

5.Ретроградты илеокавография. Бл діс тменгі уысты вена жйесіне катетер енгізіп, мыын, сан, уыс веналарыны дегейіндегі тромбозды анытау шін олданады.

6.Сйек ішілік флебография. Жоарыда аталан тексеру тсілдері кмек бермеген жадайда ана те сирек олданатын тсіл.

ан айналу жйесіндегі биофизикалы процесстерді обьективті баалау шін ФКГ, ЭКГ, УДЗ -н баса баллис- токардиография, векторкардиография, эхокардиография олданады. Аталан тексеру тсілдеріні кмегімен жректі заымдалу дрежесін наты анытауа болады.

Жрек жне ірі ан тамырларды ультрадыбыспен зерттеу.

Арнайы дайындыты ажеті жо.Науасты шаласынан кушеткаа жатызып, кеуде тсына датчик ойылады.Ультрадыбыс толындарыны жрекке ену терендігі 21 см. Эхокардиография жрек ісігіні, жрек аауыны диагностикасында кеінен олданады. Эхокардиография кмегімен жректі жмыс істеу (систола, диастола) фазаларыны ерекшелігі,жрек камераларыны клемі, жрек апашаларыны анатомиясы, жрек абаттарыны лшемі толы тексеріледі.

Жрек ан тамырлар жйесі патологияларын радионуклидті зерттеу.

Жрек ан тамырлар жйесі патологияларын радионуклидті зерттеуде жне ірі ан тамырлардаы патологиялы процессті орналасан орны,ан айналуды минутты клемі,о жне сол арыншадаы гемодинамика крсеткіштері,инфаркт кезінде некроз ошаы,инфаркте дейінгі ишемия ошатары аныталады.Клемі кішкене инфаркт ошатарын анытау иын .Радиоактивті изотоп кк тамыра енгізіледі.