Гетман найвышшы ВКЛ у другой палове XVI ст.
IX ст. н.э.
Памер грашовага спагнання, якое накладалася на забойцу хрысціянскага святара (папа) згодна з 6 артыкулам Готландскай рэдакцыі Смаленскай гандлёвай праўды 1229 года складаў:
20 грыўнаў срэбра
У адпаведнасцi з з 1 артыкулам Готландскай рэдакцыі Смаленскай гандлёвай праўды (дагаворам Смаленскага, Полацкага і Віцебскага княстваў з Рыгай, Готландам і Ганзейскімі гарадамі) 1229 г. за забойства свабоднага чалавека з вiнаватага спаганялася
10 грыўнаў срэбра
Для раннесярэднявечнага звычаёвага права характэрны такія рысы як партыкулярызм, традыцыяналiзм і
Дуалізм
Форма праўлення Полацкага княства з другой трэці XII ст. вызначаецца Сцяпанам Фёдаравічам Сокалам і Аляксеем Фёдаравічам Вішнеўскім як:
раннефеадальная дуалістычная манархія
Судовы працэс у ранефеадальных дзяржавах княствах на тэрыторыi сучаснай Беларусi насiў
абвiнаваўча-спаборны характар
Полацкi князь Усяслаў Брачыслававіч Чарадзей у выніку паўстання жыхароў горада Кіева быў выбраны вялікім князем кiеўскiм у
Што сведчыць пра палiтычную самастойнасць Полацкага княства ад Вялікага Княства Кіеўскага ў час праўлення Брачыслава Ізяславіча і Усяслава Брачыславіча Чарадзея?
наяўнасць асобнай княжацкай дынастыi
«Руская Праўда» – закон, якi дзейнічаў ў Тураўскім княстве у
XI–XII стст. н.э.
Якая сацыяльная група не iснавала ў Полацкiм, Тураўскiм i Смаленскiм княствах у XI стст.?
Шляхецтва
«Руская Праўда» вызначала злачынства як
крыўду, што значыць прычыненне маральнага цi матэрыяльнага ўрону асобе або групе асоб
Памер спагнання за пералюбства згодна з 17 артыкулам дагавора 1229 года (Готландская рэдакцыя) складаў
10 грыўнаў срэбра
У помніках права ранняга сярэднявечча для абазначэння злодзея ужываўся тэрмін
Тать
Ці адрознівалася крымінальнае правапарушэнне ад грамадзянска-прававога па “Рускай Праўдзе”?
не адрознівалася
Найбольш прывілеяванай часткай грамадства ВКЛ XV ст. быў вышэйшы радавіты слой феадальнай знаці – землеўладальнікі-дзедзічы (вотчыннікі). Для азначэння дзвюх асноўных груп феадальнай арыстакратыі выкарыстоўваліся тэрміны
Князі
Паны
Дзяржаўцы і цівуны ў ВКЛ у XV-XVI ст.:
узначальвалі адміністрацыю комплексаў дзяржаўных маёнткаў
Цiвун віленскі і цівун трокскі ў ВКЛ у XV-XVI ст.:
Узначальвалі адміністрацыю комплексаў дзяржаўных маёнткаў адпаведных ваяводстваў
Гарадзельская ўнія паміж Польскім каралеўствам і Вялікім Княствам Літоўскім была заключана ў
Годзе
Асноўнай рэзідэнцыяй вялікіх князёў літоўскіх з 1323 г., а пазней сталіцай ВКЛ быў горад
Вільня (сучасная назва Вільнюс)
З пералічаных земляў ВКЛ да земляў „прыслухоўваючых” не адносілася
Трокскае княства
Віленскае княства
Які ўраднік (службовая асоба) стаяў на чале органаў суда і самакіравання ў гарадах Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага, якія мелі магдэбургскае права?
Войт
Які горад на тэрыторыі сучаснай Рэспублікі Беларусь першым атрымаў Магдэбургскае права?
Берасце (сучасная назва - Брэст)
Да дворных ураднікаў (службовых асоб вялікакняжацкага двара) Вялікага Княства Літоўскага ў XV ст. належалі сярод іншых
Лоўчы
Падкаморы
чашнік (чэснік)
Падчашы
Канюшы
Хто з вялікіх князёў літоўскіх не толькі называўся каралём ў заходнееўрапейскіх крыніцах, але сапраўды быў каранаваны і насіў пасля каранацыі тытул караля Літвы?
Міндоўг(Міндаў)
Паміж Польскім каралеўствам і Вялікім княствам Літоўскім у 1385-1386 гг. была заключана:
Крэўская ўнія
Які павет уваходзіў у склад Віцебскага ваяводства з часу адміністрацыйнай рэформы 60-х гг. XVI ст. разам з Віцебскім паветам?
Аршанскі
Вялікакняжацкі (гаспадарскі) суд у першай палове XVI ст.
з’яўляўся судом як першай, так і другой інстанцыі
Як называўся вышэйшы орган улады ВКЛ да сістэмнай рэформы дзяржаўнага ладу і вышэйшая палата сойма пасля рэформы 1565–1566 гг.?
Панская Рада
Путныя баяры
з’яўлялiся паштовымi кур’ерамi, што дастаўлялi асабiстую i службовую перапiску свайго гаспадара або службовых асоб дзяржаўнай адмiнiстрацыi
Найбольш прывiлеяваныя станы класа феадалаў ВКЛ у першай палове XVI ст. гэта –
Князi i паны
Вызначце форму праўлення Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў першай палове XVI ст.
феадальная саслоўна-прадстаўнічая манархія
Якія паветы ўваходзілі ў склад Берасцейскага ваяводства пасля адміністрацыйнай рэформы 60-х гг. XVI стагоддзя?
Берасцейскі павет
Пінскі павет
Панцырныя і путныя баяры ў ВКЛ у другой палове XVI ст. – гэта
найбольш заможная вярхушка асабiста вольных сялян, якія выконвалi ваенныя i iншыя павiннасцi на карысць дзяржавы цi асобных феадалаў
З 1566 г. ваявода менскі ў ВКЛ прызначаўся:
вялiкiм князем лiтоўскiм пажыццёва ці да прызначэння на вышэйшую пасаду
У склад Праднейшай Рады ВКЛ у сярэдзіне XVI ст. уваходзiлi найвышэйшыя духоўныя і земскія ўраднікі (службовыя асобы) дзяржавы, у тым ліку:
біскуп віленскі
ваявода віленскі
ваявода трокскі
стараста жамойцкі
Да рэформы сярэдзiны XVI ст. намеснiк вялiкага князя ў ВКЛ
кiраўнiк вялікай адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі (намесніцтва, ваяводства)
Сістэмная рэформа дзяржаўнага ладу ВКЛ 50–60-х гг. XVI ст. праведзеная вялікім князем Жыгімонтам Аўгустам уключала
аграрную і падатковую рэформу
адміністрацыйна-тэрытарыяльную рэформу
Ваенную рэформу
рэфому дзейнасці вальнага сойма (устанаўленне сталага прадстаўніцтва шляхты)
Судовую рэформу
Вышэйшым заканадаўчым органам улады ВКЛ з часу сістэмнай рэформы дзяржаўнага ладу 1565–1566 гг. з’яўляўся
Вальны Сойм
Да вышэйшых земскіх службовых асоб цэнтральнага кіравання ВКЛ у першай палове XVI ст. належалі:
падскарбій земскі
Гетман
Канцлер
Вызначце склад земскага суда Новагародскага павета з 30 красавіка 1565 года:
новагародскі земскі суддзя
новагародскі падсудак
новагародскі земскі пісар
Гетман найвышшы ВКЛ у другой палове XVI ст.
кiраваў узброенымi сiламi дзяржавы
Канцлер ВКЛ у сярэдзіне XVI стагоддзя
узначальваў дзяржаўную канцылярыю, удзельнiчаў у падрыхтоўцы i канчатковым рэдагаваннi заканадаўчых актаў, зберагаў вялікую дзяржаўную пячатку
Падскарбiй земскi ВКЛ
загадваў дзяржаўнымi фiнансамi, здзяйсняў нагляд за зборам падаткаў і расходваннем грашовых сродкаў, якія знаходзіліся ў дзяржаўным скарбе
Маршалак земскі (найвышшы) ВКЛ у другой палове XVI ст.
быў спікерам на пасяджэннях Панскай Рады, сачыў за парадкам i этыкетам на вялiкакняжацкiм двары
Вальны Сойм ВКЛ з 1566 г. з’яўляўся вышэйшым агульнадзяржаўным органам
заканадаўчым
Які агульназемскі прывілей ВКЛ паклаў пачатак працэсу юрыдычнага афармлення запрыгоньвання сялян?
Г.
Назавіце тэрмін, якім у Судзебніку Казіміра Ягайлавіча 1468 г. абазначаўся кошт скрадзенай рэчы. Менавіта гэтую суму злодзей павінен быў выплаціць ісцу
„истина”
У якіх заканадаўчых актах ВКЛ была ўпершыню замацавана ідэя індывiдуалiзацыi пакарання?
у земскім прывілеі 1447 г. і Судзебніку Казіміра Ягайлавіча 1468 г.
Які агульназемскі прывілей ВКЛ упершыню абмежаваў заканадаўчую і судовую ўладу манарха (вялікага князя):
Г.
Першы Статут ВКЛ у час яго зацвярджэння на Віленскім сойме 1529 г. падзядзяляўся на
13 раздзелаў і 244 артыкулы
У моц нормы якога агульназемскага прывілея прыватнаўласніцкія сяляне выводзіліся з юрысдыкцыі дзяржавы?
Г.
Важнейшы прынцып працэсуальнага права Вялікага княства Літоўскага заключаўся ў тым што:
«старана павадовая» (ісцец) павінна была прывесці факты, якія б па грамадзянскіх справах сведчылі аб наяўнасці ў дзеяннях (бяздзеяннях) адказчыка шкоды, а па крымінальных – віны.
Прызнанне адказчыкам іску, зробленае ў судзе, разглядалася правам часоў ВКЛ як:
поўны доказ і падстава для прыняцця судовага рашэння на карысць ісца
Як называліся нарматыўна-прававыя акты ВКЛ і іншых феадальных дзяржавах Еўропы, якімі вялікі князь ці кароль надаваў або пацвярджаў асаблівыя правы пануючага класа, стана, пэўных сацыяльных, этнічных і рэлігійных груп, асоб, а таксама пэўных тэрыторый, гарадоў, мястэчак.
Прывілеі
Магдэбургскае права
давала права гарадам ВКЛ на самакіраванне па ўзору нямецкага горада Магдэбурга
Унія (саюз), паводле якой Вялікае княства Літоўскае і Польшча (Карона) аб’ядноўваліся ў Рэч Паспалітую Абодвух Народаў была заключана
1 ліпеня 1569 г.
Суддзі Галоўнага Трыбунала ВКЛ
выбіраліся на павятовых грамнічных сойміках
Соймавая ўхвала вальнага сойма Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў, якая прадугледжвала, што кожны трэці ардынарны сойм Рэчы Паспалітай павінен збірацца ў Горадні была прынята ў
Годзе
Акт «Ураўнавання праў» («Coaequatіonіs Jurіum») Вялікага Княства Літоўскага і Польскага Каралеўства быў прыняты ў
Годзе
Які ўраднік з 1586 г. выконваў абавязкі дзяржаўнага абвінаваўцы па асобных крымінальных справах, якія разглядаліся ў Галоўным Трыбунале ВКЛ і соймавым суддзе Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў?
Інстыгатар
Віленская канвакацыя – гэта:
агульнадзяржаўны з’езд паўнамоцных паслоў і сенатараў ВКЛ, які мог вырашаць усе пытанні, якія тычыліся ВКЛ як суверэннай дзяржавы
Як называліся надзвычайныя суды, якія ствараліся ў паветах ВКЛ у часы бескаралеўяў, выракі якіх звычайна абскарджанню не падлягалі?
Каптуровыя
Які тэрмін выкарыстоўваўся ў Рэчы Паспалітай абодвух народаў з канца XVI ст. для абазначэння пасады дзяржаўнага абвінаваўцы, які прадстаўляў інтарэсыВялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага як дзяржавы ў соймавым судзе, Галоўным Трыбунале і гаспадарскім задворным судзе?
Інстыгатар
У другой палове XVI ст. пануючым прывілеяваным станам у ВКЛ з’яўлялася:
Шляхта
Канчатковае запрыгоньванне сялян адбылося ў Вялікім Княстве Літоўскім у:
Г.
Тэрмін які выкарыстоўваўся ў Статутах ВКЛ для абазначэння афіцыйнага распараджэння ўласніка сваёй маёмасцю на выпадак смерці (у бел. мове – духаўніца, у рускай мове – „завещание”)
Тэстамент
Як называлася судовае следства ў ВКЛ у адпаведнасці з соймавай ухвалай 1578 г. і арт. 61–66 раздзела XI Статута ВКЛ 1588 г.?
“шкрутыниум”
Згодна з Урадавай уставай (Канстытуцыяй) 3 мая 1791 г. заканадаўчая ўлада ў Рэчы Паспалітай абодвух народаў Польскай Кароны і Вялікага княства Літоўскага належала:
Вальнаму сойму
У адпаведнасці з нормамі Статута ВКЛ 1588 г. у шлюб маглi ўступiць юнакі, якія не былi ў другiм шлюбе, у блiзкiм сваяцтве з нявестай і дасягнулi ўзросту
18 гадоў
Па Статуту 1588 г. працэсуальнае права:
было адзіным і для крымінальных і для цывільных спраў
Які нарматыўны акт Рэчы Паспалітай абодвух народаў быў распрацаваны ў 1573 г. і насiў нязменны характар. У гэтым законе абвяшчалася свабоднае абранне караля, абавязак манарха склiкаць сойм раз у 2 гады тэрмiнам на шэсць тыдняў і інш.
Генрыкавы артыкулы
Статут ВКЛ 1588 г. падзядзяляўся на
14 раздзелаў i 488 артыкулаў
Згодна са Статутам 1588 г. «пракуратар» гэта:
прафесійны адвакат
Згодна прававых норм Статута ВКЛ 1588 г. пры аднолькава няпоўных доказах, якія прадстаўлялі суду ісцец і адказчык суд
аддаваў перавагу адказчыку
У адпаведнасці з нормамі Статута ВКЛ 1588 г. у шлюб маглi ўступiць дзяўчаты, якія не былi ў другiм шлюбе, у блiзкiм сваяцтве з жаніхом і дасягнулiўзросту
Год
Па Канстытуцыі 3 мая 1791 г. Рэч Паспалітая з’яўлялася
канстытуцыйнай манархіяй
Назавіце вышэйшую службовую асобу і калегіяльныя органы ўлады Рэчы Паспалітай Абодвух Народаў у час паўстання 1794 г.
Найвышэйшы начальнік нацыянальных узброеных сілаў