Маркетинг тжырымдамалары
АЗАСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ БІЛІМ ЖНЕ ЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
М.УЕЗОВ атындаы ОТСТІК АЗАСТАН
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
| |
ТАЫРЫБЫ: Маркетинг тжырымдамалары,аидалары жне ызметтері
Орындаан: скерова Ж.
Тобы: СТ-10-6К
Абылдаан: уатова .
Шымкент 2012 жыл
Маркетинг тжырымдамалары
Маркетинг нарыты экономикалы жйеде орны бар, ойлау стилі, іргетасты алайтын ондыры немесе басару философиясы сияты ксіпкерлікті де е негізгі тірегі болма. Маркетинг тжырымдамасы фирма ызметіні басты мраты – сатып алушыларды ажеттіліктерін анааттандыру жне осыны негізінде оны осу мен мол пайда табу масатына жетуді кздейді.
Маркетингті теориясы мен тжірибесінде мынадай тжырымдамалар белгілі:
• ндірістік;
• тауарлы;
• ткізу немесе саудалы;
• маркетингтік;
• оамды немесе леуметтік – этикалы маркетинг тжырымдамасы;
зара рекеттесу маркетингі Траты сатып алушалар мен бизнес – серіктерді бар болуы. Сатып алушылар мен бизнес – серіктер арасындаы за мерзімді зара атынастарды орнытыру мен олдау.
Бл тжырымдамалар американды экономиканы дамуыны белгілі бір кезедерін, сонымен атар лемні дамыан елдерінде болып жатан экономикалы жне саяси згерістерді сипаттайды. Оларды практикалы іс-рекетте олдануа фирманы масаттары, тауар трлері, бсекелестік артышылытарды шыу кздері, маркетингті шоырлану дрежесі нарытаы бсекелестік дегейі сияты кптеген факторлар сер етеді.
Маркетингті ндірістік тжырымдамасы жаппай ндіріс жне жаппай ттыну дуіріне сйкес келеді. Бл тжырымдаманы олдануы мынадай шарттарды талап етеді:
• сраныс сыныстан жоары;
• халыты кп блігіні табысыны тмендігіне байланысты шыарылатын тауарларды зіндік нын тмендету ажеттілігі;
• компания тауарын ттынушылар саны лайан сайын, ндірістік шыындар тмендейді, ол з кезегінде нарыты лкен лесін жаулапалуа ммкіндік береді;
• лкен жне траты нарыты болуы;
Маркетингті тауарлы тжырымдамасы – тауарды жетілдіру жне оны сапасын жасартуды негізгі масат деп ояды. Бл тжырымдаманы негізгі аидасы – ттынушыны зіні сапалы сипаттамалары бойынша бсекелестерді сас тауарларынан асып тсетін тауарлар мен ызметтерге бейімдеу.
ткізу немесе сауда тжырымдамасы йымдарды мынадай масаттарды орындауа бейімдейді: ндірілген тауарды сату, сатып алушыларды табу, ткізу бойынша жоспарды орындау. ндірушілер жне сатушылар з ызметін, маркетингті барлы ралдары мен тетіктерін олдана отырып, тауарды ткізуге жне сатуа бейімдейді. Осы тжырымдаманы олданатын ндірушілер тауарлар тапшылыында жне монополия жадайында жмыс істейді.
Маркетингтік тжырымдама азіргі тадаы жаа тжырымдама ретінде ткен асырды 50-жылдары алыптасты. Оны мні мынада: йымны табысты ызмет етуіні шартты ттынушыны ажеттіліктері мен мтаждытарын анытау жне оларды анааттандыру есебінен фирма мен компанияларды з масаттарына жету. Басты объект – фирманы мтаждытары мен ажеттіліктері бар масатты клиенттері. Демек, маркетингтік тжырымдама – клиенттнрді мтаждытары мен ажеттіліктерін теуге баытталан фирма жмысын бір арнаа біріктіру жне оларды бсекелестермен салыстырана тауармен тиімді амтамасыз ету. Маркетингтік тжырымдаманы «Ттынушы – король!»; «Клиентті айтан сзі рашанда дрыс» деген сияты рандар бейнелейді.
Кптеген компанияларды масыты – пайда табу,ал маркетинг тжырымдамасы осы масата клиенттерді анааттандыру арылы жетуге кмектеседі. Ттынушылара сатып алан тауары мен ызметті ндылыы білініп траны керек жне олар сатып алан тауарыны сапалы боланан алайды.
оамды немесе леуметтік – этикалы маркетинг тжырымдамасы 80 – жылдарды басында экологиялы жне ттынушылы озалыстарды кшеюіне байланысты дамыан. Бл тжырымдама мынандай сйкестендірілген ш факторды пайдалануды талап етеді: олар фирма пайдасы, ттынушылар ажеттілігі жне оам мдделерін анааттандыру.
Тжірибеге сйенетін болса, маркетингтік деріс тігінен де, клденеінен де жзеге асырылады. Осыны негізінде маркетинг трлерін жіктеу белгілері арылы жйелендіруге болады. ылыми – теориялы негіздерді талдау жне синтездеу негізінде сонымен атар маркетинг тжірибесіне сйеніп, біз жіктелу белгілерін олдана отырып, маркетинг трлерін жйелендірдік.
Экономикада пайдалану дегейіне байланысты маркетингті макро жне микромаркетинг деп блуге болады.
Микромаркетинг теориясыны эволюциясын талдаан Дж.Шит, Д.Гаррет сияты американды алымдар оны пні ретінде фирманы маркетингтік ызметі мен оамны зара арым-атынасын есептейді, ал 60 – 80 жылдары аралыында оан кп назар аударылуы себебін сол кездегі оамны леуметтік жне экономикалы мірінде ксіпкерлік пен бизнес роліні артандыымен тсіндіреді.
Микромаркетинг ажеттіліктерді оам дегейінде талдауа жне оларды тауарлы нарытарды дамуына ыпалын анытауа ммкіндік береді. Сол себепті макромаркетинг мселелері микромаркетингке араанда, оам мдделеріне негізделіп жне жалпы экономикалы жйе дегейінде арастырылады.
Маркетингті макродегейде дамуын тауар жне ызмет маркетингі деп, екі баытта ажыратып крсетуге болады. Маркетингті олдану ауматарын жйелей отырып, оны олданатын негізгі салаларына сйкес: нерксіп, ттыну, ызмет крсету жне коммерциялы емес деген трлерін бліп крсетуге болады. Осыларды райсысына сйкес нарытардаы маркетингтік ызметті сипаттайды.
Нарыты экономика жйелеріндегі маркетингті е дамыан тріне ттыну маркетингі жатады. Ол тлалар мен отбасыларынан трытын тпкі ттынушылар жне фирмалар арасындаы ызмет рісін амтиды.
азастан экономикасындаы ызметтерді келешегі шаын жне орта бизнесті , оамды таматану мен онакй шаруашылыы саласындаы бірлескен ксіпкерлікті, делдал – коммерциялы ызмет, ктерме жне блшек сауданы жаа нышандарыны, халыаралы туризмні дамуына байланысты. Осыан байланысты ызмет сектроы ксіпорындарыны саясаты мен стратегиясын зірлеп, іс – жзіне асыру ралы ретінде ызмет крсету маркетингіні ролі арта тсуде.
ызмет крсету саласыны арынды дамуы жне осы нарытаы бсекелестікті ршуі ызмет крсету маркетингіні пайда болуына келді. Оны тсілдері мен дістері, аидалары тауарлар маркетингімен сас боланымен кейбір айырмашылытары да бар.
Жзеге асыру шекараларына байланыстымаркетингті лтты, халыаралы, аламды деген трлері бар.
р мемлекетті экономикасыны даму тиімділігіні шарты – бл маркетингті ішкі жне сырты нарытарда олдану. Ішкі маркетинг екі аспектіде арастырылады: лтты нарыа мемлекет ауымында жне фирма ішіндегі жзеге асырылатын маркетинг.Соысы фирманы клинттерін жне з ызметкерлерін нары субъектісі ретінде арастырып бейімдеуін кздейді. азастанды ксіпорындарда з ызметкерлері ішкі маркетинг блігі ретінде зір арастаралып жатан жо.
лемдік экономиканы аламдану жадайында халыаралы маркетигті дістері мен аидаларын пайдалану зекті мселе болуда. Ішкі маркетингке араандда, халааралы маркетингті р елді лтты, экономикалы жне саяси ерекшеліктеріне байланыстыжзеге асыру згешелігі бар.
Тлалы немесе эго – маркетинг – наты тлаа оамны о карасын тудыру жне оны демеуге баытталан ызмет. Саяси айраткерлер, ртістер, спортшылар жне бизнесмендер зіні танымалдылыын жне имиджін ктеру масатында маркетинг дістерін олданады.
азіргі кезде маркетингті маызды трі – идеялар маркетингі. Маркетинг жйесінде идея тауар ретінде арастырылады жне «леуметтік маркетинг» тсінігімен тыыз байланысты болады.
ндірушіні ттынушымен байланысына арай тікелей жне желілік сиятымаркетингті екі трін айындаймыз.