Оқыту принциптері (ұстанымдары)B) Ғылымилық. C) Жүйелілік. G) Сананылық және белсенділік. 2 страница
Дүниетанымды қалыптастыруды анықтайтын шарттар:Болмысына және өзіне деген қатынасы, көзқарастары. Тәжірибесі, білімі, білігі, ұстанымы. Гуманистік қарым-қатынасы, талапшылдығы
Дүниетанымды қалыптастыруды анықтайтын шарттар:Болмысына және өзіне деген қатынасы,көзқарастары ;Гуманистік қарым -қатынасы, талапшылдығы
Дүниетанымның құрылымы:Сенім. Білім. Көзқарас
Дүниетанымның құрамды бөліктері:A)дүниетанымның философиялық негіздері D)жеке тұлғаның құндылық бағыттары F) жеке тұлғаның дүниетанымының қалыптастыру жолдары мен тәсілдері
Дүниетанымның құрамды бөліктері: Дүниетанымның философиялық негіздері;Жеке тұлғаның құндылық бағыттары;Жеке тұлғаның дүниетанымы қалыптасуының жолдары мен тәсілдері
Дүниетанымның құрамды бөліктері: Дүниетанымның философиялық негіздері;Жеке тұлғаның құндылық бағыттары;Жеке тұлғаның дүниетанымы қалыптасуының жолдары мен тәсілдері
Дүниетанымның құрамды бөліктері:Жеке тұлғаның дүниетанымы қалыптасуының жолдары мен тәсілдері;Дүние таынымның философиялық негіздері;Жеке тұлғаның құндылық бағыттыры
Дүниетанымның құрамды бөліктері; Білім. Сенім. Адам мұраты
Дүниетанымның құрылымына енетін: Білім;Көзқарас.
Дүниетанымның негізгі қызметтері (И.Ф.Харламов):Ақпаратты-бейнелі.Бағдарлы-реттеуші.Бағалау.
Дүниетанымның формалары: Саяси, Діни
Дүниетанымның формалары: Діни Мифологиялық Саяси.
Дүниетанымның формалары: Мифологиялық.;Діни;.Көркемдік
Дүниетанымның формалары:C)Мифологиялық. E) Діни.H) Көркемдік.
ЕЕЕЕ
Еңбек тәрбиесі:Оқушылардың еңбекке дайындығын, оған белсенді араласуын, оның нәтижесін ұқыптылықпен қарауын, болашақ мамандықты саналы түрде таңдауын қалыптастыру жөнінде мектеп пен отбасының бірлескен жүйелі жұмысы. Еңбек етуге психологиялық даярлықты, еңбекке деген дұрыс көзқарасты қалыптастыру, еңбек тәртібі мен мәдениетін меңгерту.Тәрбие түрі.
Еңбек тәрбиесін мазмұндық негізін мыналар құрайды:A) Оқу еңбегі.C) өзіндік қызмет еңбегі.F) Қоғамдық пайдалы еңбек.
Еңбек тәрбиесінің мазмұндық негізі:Қоғамға пайдалы еңбек. Өндірістік еңбек. Оқу еңбегі.
Еңбек тәрбиесінің мазмұндық негізі:Өзіндік қызмет еңбегі. Оқу еңбегі. Қоғамдық пайдалы еңбек
Еңбек тәрбиесінің мазмұндық негізі:Оқу еңбегі;Қоғамдық пайдалы еңбек;Өзіндік қызмет еңбегі
Еңбек тәрбиесінің мазмұндық негізі:Өзіндік қызмет еңбегі;Оқу еңбегі;Қоғамдық пайдалы еңбек
Еңбек тәрбиесінің мазмұндық негізін мыналар құрайды:Оқу еңбегі;Өзіндік қызмет еңбегі;Қоғамдық пайдалы еңбек
Еңбек тәрбиесінің мақсаты:Балалардың еңбекке деген дұрыс көзқарастарын қалыптастыру. Еңбек етуге даярлықты, мамандықты саналы таңдауларын қалыптастыру.Еңбек мәдениетін қалыптастыру.
ЖЖЖЖЖ
Жазалау дегеніміз:Баланың мінез-құлқында байқалатын теріс қылықтарды тежеу тәсілдері.Іс-әрекет және мінез-құлықты ынталандыру әдісі.Жағымсыз әрекеттерін тоқтату мақсатындағы тәрбиеленушіге әсер ету
Жазбаша бақылау әдісі:Оқушының бақылау жұмысы.Оқушының шығарма жазуы.Мазмұндама жазу.
Жалпы білім беретін бағдарламалар: A)Жеке адамның мәдениетінің қалыптасуына бағытталады. D) Жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қамтамасыз етеді. G)Оқушының кәсіптік таңдауын шешуге бағытталады.
Жалпы білім беретін бағдарламалар:Жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қамтамасыз етеді;Жеке адамның мәдениеттік қалыптасуына бағытталады; Оқушының кәсіптік таңдауын шешуге бағытталады
Жалпы білім беретін бағдарламалар:Жеке адамның мәдениетінің қалыптасуына бағытталады;Жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қамтамасыз етеді;Оқушының кәсіптік таңдауын шешуге бағытталады
Жалпы білім беретін бағдарламалар:Жеке адамның мәдениетінің қалыптасуына бағытталады;Оқушының кәсіптік таңдауын шешуге бағытталады;Жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қамтамасыз етеді
Басқару іс-әрекеттері үдерісіндегі қызметтер: Ұйымдастыру;Мақсаттарды айқындау;Жоспарлау
Жалпы білім беретін бағдарламалар:Оқушының кәсіптік талдауын шешуге бағытталады;Жеке адамның мәдениетінің қалыптасуына бағытталады;Жеке адамның қоғам мен өмірге бейімделуін қамтамасыз етеді
Жалпы білім беретін мектептің құрылымы:А) Бастауыш В) Негізгі орта С) Мектепке дейінгі
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына қарай бөлінеді:C)мектепке дейіңгі білім D)бастауыш білім G)негізгі орта және жалпы орта білім
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына қарай төмендегідей бөлінеді:орта білім;бастауыш білім;негізгі білім
Жалпы білім беру мекемесінің құрылымы: D) Бастауыш E) Негізгі орта H) Жалпы орта
Жалпы білім беруші мекемелердің білім стандарттарының бөліктері:C) Мемлекеттік.E) ұлттық-аймақтық.G) Мектептік.
Жалпы білім беруші мекемелердің білім стандарты үш бөліктен құралады:В)жалпы адамзаттықС)мемлекеттікҒ)ұлттық мемлекеттік
Жалпы білім беруші мекемелердің білім стандарты үш бөліктен құралады:Жалпы адамзаттық;Мемлекеттік;Ұлттық мемлекеттік
Жалпы білім беруші мекемелердің білім стандартының бөліктері:Мектептік;Мемлекттік;Ұлттық-аймақтық
Жалпы педагогиканың дәстүрлі бөлімдері:Жалпы негізі, дидактика.Мектептану.Тәрбие теориясы.
Жаңа педагогикалық технологияның ерекшеліктері :Білім беруді ізгілендіру; Дамыта оқыту; Бағдарламалап оқыту
Жаңа педагогикалық технологияның ерекшеліктері:Білім беруді ізгілендіру. Дамыта оқыту. Бағдарламалап оқыту.
Жаңа педагогикалық технологияның міндеттері:А)оқу бағдарламасының түрлендірілген нұсқаларын құрастыру Е)білім сапасын жаңа деңгейге көтеру Н)педагогикалық қызметтің өзекті мәселелерін білу
Жаңа педагогикалық технологияның міндеттері:Оқу бағдарламасының түрлендірілген нұсқаларын құрастыру; Білім сапасын жаңа деңгейге көтеру; Педагогикалық қызметтің өзекті мәселелерін білу
Жарыс әдісі:Өз нәтижесін басқалардың нәтижелерімен салыстыра отырып тұлға қасиеттерін қалыптастыру және бекіту;Адамға, қоғамға қажетті сапаларды тәрбиелеуде оқушылардың табиғи, бәсекелестік қасиеттерін бағыттайтын әдіс;Ынталандыру әдістерінің қатарына жатады.
Жарыс:Адамға, қоғамға қажетті сапаларды тәрбиелеуде оқушылардың табиғи, бәсекелестік қасиеттерін бағыттайтын әдіс.Ынталандыру әдісінің қатарына жатады.Өз нәтижесін басқалардың нәтижелерімен салыстыра отырып тұлға қасиеттерін қалыптастыру және бекіту.
Жас ерекшеліктер: А)Белгілі бір жас кезеңіне тән анатомиялық сапалар G)Белгілі бір жас кезеңіне тән физиологиялық сапалар H)Белгілі бір жас кезеңіне тән психикалық спалар.
Жас кезеңдерінің даму шарттарына: С)Анатомиялық, физиологиялық жағдайы D)Психологиялық педагогикалық жағдай F)Дене көрсеткіштерінің жағдайы.
Жасөспірімдік шақ және оның ерекшеліктері:Балалардың тәртібі нашарлап, сабаққа үлгірімі төмендейді;Бойы бұрынғыға қарағанда бір жылда екі есе шапшаңдықпен өседі;Жүйке жүйесінің құрылымы морфологиялық жағынан жетіліп болады
Жасөспірімдік шақ және оның ерекшеліктері:В)балалардың тәртібі нашарлап,сабаққа үлгерімі төмендейді С)бойы бұрынғыға қарағанда бір жылда екі есе шапшаңдықпен өседі D)жүйке жүйесінің құрылымы морфологиялық жағынан жетіліп болады
Жасөспірімдік шақтың ерекшелігі:Биологиялық және әлеуметтік қасиеттерді өзгереді;Индивиттің әлеуметтік маңызды сапалары артады;Қоғамдық мәні бар адам;
Жаттығу дегеніміз:Үйрету;Дағдыландыру;Жаттықтыру;
Жеке тұлға дамуының қозғаушы күші: В) Ішкі қарама-қайшылық D)Сыртқы қарама-қайшылық F)Жалпы және жеке қарама-қайшылық.
Жеке тұлға проблемасының негіз бағыттыры:А)Биологиялық D)Әлеуметтің Е)Биоәлеуметтік.
Жеке тұлға проблемасының негізгі бағыттары: Биологиялық
Жеке тұлғаға бағыталған білім берудің ғылым – теориялық негіздерін зерттеген ғалымдар:C)Е.В. Бондаревская E)И.С. Якиманская F)К. Роджерс
Жеке тұлғаға бағытталған білім берудің ғылыми-теориялық негіздерін зерттеген ғалымдар:Л.В.Занков;В.В.Давыдов;Р.ГЛемберг
Жеке тұлғаның дамуына әсер ететін факторлар:A)Тұқым қуалаушылық .C) Әлеуметтік орта.G) Тәрбие.
Жеке тұлғаның ең маңызды белгілері: A)Даралығы D)Саналылығы F)Жауапкершіліктері
Жеке тұлғаның маңызды белгілері:Саналылығы,жауапкершілігі;Бостандығы, қадыр қасиеті;Даралығы, қайталанбайтындығы
Жеке тұлғаның өзара әрекеттесу ортасы, тәрбие құралы: С)әлеуметтік Е)рухани G)материалдық
Жеке тұлғаның өзара әрекеттесу ортасы, тәрбие құралы:Қарым-қатыныс;Еңбек;Ойын
Жеке тұлғаның санасын қалыптастыру әдістері:С)әңгімелесу Е)баяндама Ғ)дискуссия
Жеткіншек кезеңіндегі балалар ерекшеліктері:Ағза мүшелерінің тез жетіле бастауы.Ойланбай асығыс шешім қабылдауы.Балалардың тәртібі нашарлап, сабаққа үлгерімдері төмендейді.
Жеткіншектердің дағдарыс кезеңіне тән белгілері: В)Қыңырлық, эгоизм Е)Тұйықтылық, ашуланшаншақ Н)Эффект сезімі.
Жоғары білім нәтижесіне жетудегі адамның иерархиялық білім «сатылары»:кәсіби құзыреттілік;сауаттылық және білімділік;мәдениет және менталитет
Жоғары білім нәтижесіне жетудегі адамның иерархиялық білім «сатылары»:Кәсіби құзіреттілік. Сауаттылық және білімділік. Мәдениет және менталитет.
Жоғары мектеп аты:университет; академия
Жоғары мектеп аты:F)университет G)академия H)институт
Жоспар:Жұмыстың орындалу мерзімі мен бірізділігі алдын ала жобаланып көрсетілген іc-шаралардың жүйесі;Іс-әрекеттің негізгі түрлері мен тұтас іс-әрекеттің тиімділігін арттыруға бағытталған шараларды анықтау;Алдағы уақыттағы іс-әрекеттің негізгі мақсаттары мен міндеттерін анықтау.
Жоспарлау дегеніміз:жағдайды жан-жақты анықтау және нәтижеге бағыттау, міндеттерді шешу жолдарын, әдістерін, құралдарын таңдау, мақсат-міндеттерді анықтау
Жоспарлау:А)жағдайды жан жақты анықтау және нәтижеге бағыттау.D)міндеттерді шешу жолдарын, әдістерін, құралдарын таңдау.G)мақсат, міндеттерді анықтау.
Жүйелілік және бірізділік принципі:Оқу материалының логикалық байланысы мен орналасуын қатаң сақтауды талап етеді;Оқыту процесін және оның мазмұнын бір тәртіппен құрастыруды талап етеді;Оқыту процесінің нәтижесіне жүйелі бақылау жасауды талап етеді.
Жылдық оқу-тәрбие жұмысы жоспарының құрылымы:A) Кіріспе C) Қойылатын міндеттер F) Жоспардың негізгі бөлімдерін сипаттау
Жылдық оқу-тәрбие жұмысы жоспарының құрылымы: жоспардың негізгі бөлімдерін сипаттау; қойылатын міндеттер; кіріспе.
ЗЗЗЗЗЗ
Зерттеліп отырған құбылыстағы байланыстарды көрсетеді және солардан туындайды:A)заңдар D)заңдылықтар E)принциптер
Зерттеу мәселесін таңдау және негіздеу:Зерттеудің жүргізілуіне байланысты;Кез келген зерттеудің нәтижелі аяқталуына байланысты;Проблеманы дұрыс таңдап, оған негіздеме жасай білуге байланысты
ИИИ
И.П. Подласый бойынша оқыту әдістері тобы:B) Практикалық. E) Көрнекілік.F) Сөздік.
И.П. Подласый бойынша оқыту әдістері тобы: Практикалық;Көрнекілік;Сөздік
И.П. Подласый бойынша оқыту әдістері:Практикалық. Көрнекілік. Сөздік.
И.П.Подласый оқыту әдістерін келесі топтарға бөлді:B)Практикалық;іс-тәжірибе,жаттығу,оқу-өндірістік еңбек; көрнекілік D)Сөздік;кітаппен жұмыс әдісі E)Бейне таспа әдісі
И.П.Подласый оқытудың келесі жіктемесін ұсынады:C)Иллюстрация;бейне әдіс;жаттығу;лабороториялық;практикалық D)Білімді,білік және дағдыны жетілдіру мен бекітуді оқыту әдістері E)Танымдық ойындар;программалық оқыту;білімді беруді бақылау;ситуациялық
И.С. Якиманская тұлғаға бағдарланған, білім берудің толық жіктемесін жасап оны шартты түрде үш негізгі топқа бөлді: А.пәндік-дидактикалық В.әлеуметтік-педагогикалық Н.психологоялық.
И.С.Якиманская тұлғаға бағдарланған білім берудің толық жіктемесін жасап, оны шартты түрде үш негізгі топқа бөлді:әлеуметтік –педагогикалық; пәндік –дидактикалық; психологиялық
Институционалдық белгі бойынша тәрбие бөлінеді:С)отбасылық E)конфессионалды(діни) G)мектептік
ҚҚҚҚҚҚ
Қ.Р Конституциясының 27-тарауында отбасы мен балалар құқығын қорғау мәселесі:Балаларды қорғау мен тәрбиелеу-ата-ананың табиғи құқығы және міндеті;Неке мен отбасы, аналық, әкелік және балалық мемлекет қамқорлығының аясында;Кәмелетке толған және еңбекке жарамды балалар еңбекке жарамсыз ата-аналарына қамқорлық жасау тиіс
Қазақ тілінде алғаш «Педагогика» оқулығын жазған педагог: М. Жұмабаев.
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің сатысы:Жалпы орта білім беру мектебі. Психологиялық-педагогикалық ықпал ету әдістері. Әлеуметтік-педагогикалық әдістер.
Қазақстан Республикасында «Білім беру туралы» Заңдар қабылданған жылдар:1992;1999;2007
Қазақстан Республикасындағы Білім беру туралы Заңдар қабылданған жылдар:B)1992ж D)1999ж G)2007ж
Қазақстан Республикасындағы білім берудің мемлекеттік саясаты принциптеріне жатпайды:Ерлер мен әйелдерді жеке оқыту.Бiлiм берудi басқарудың авторитарлық сипаты.Бiлiм беру ұйымдарында дiни ұйымдардың ұйымдық құрылымдарын құру және олардың қызметiн жүзеге асыру.
Қазақстанда «Білім туралы» Заңдары қабылданды:B)1992 D)1999 F)2007
Қазақстандағы мектеп түрлері:Жалпы білім беретін мектеп;Гимназия, лицей;Шағын жинақталған мектеп
Қазақстандық ғылым-педагог Н.Д. Хмель бойынша педагогикалық процестің негізгі сипаттамалары:B)Оқушылардың ұлгерімі. E) Оқушылар ұжымының қалыптасқандығы .G) Оқушылардың қоғамдық белсенділігі.
Қазақстандық ғылым-педагог Н.Д. Хмель бойынша педагогикалық процестің негізгі сипаттамалары:Оқушылардың үлгерімі;Оқушылар ұжымының қалыптасқандығы;Оқушылардың қоғамдық белсенділігі
Қазіргі дидактика белгілі схема бойынша дамитындығын дәлелдейді:Білімді меңгеруге дайындалу; Танымдық мәселелерді шешу;Жүйелеу, практикада қолдану
Қазіргі дидактиканың тұжырымдауынша оқыту процесі схема-нұсқа бойынша дамиды:Қиындықты сезіну, проблеманы қалыптастыру гипотеза, іс-әрекетті болжау;Білуге құштарлық, танымдық проблемаларды шешу, байыту, жүйелеу, тәжірибеде қолдану;Оның адами қадір-қасиетінің сыйлануына
Қазіргі зерттеушілер бақылау қояды С)бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіруін.Е)алынған ақпарат мазмұнының обьективтілігі мен нақтылығын.F)бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуын
Қазіргі зерттеушілер бақылауға келесідегідей дидактикалық талаптар кояды:A) Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы.C) Алынған ақпарат мазмұнының обьективтілігі мен анықтығы.E) Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіру.
Қазіргі зерттеушілер бақылауға келесідегідей дидактикалық талаптар кояды:Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы ;Алынған ақпарат мазмұнының обьективтілігі мен анықтығы;Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіру
Қазіргі зерттеушілер бақылауға келесідей дидактикалық талаптар кояды:Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы ; Алынған ақпарат мазмұнының обьективтілігі мен анықтығы;Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіру
Қазіргі зерттеушілердің бақылауға қоятын талаптары: Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы. Алынған ақпарат мазмұнының объективтілігі мен нақтылығы.Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіру.
Қазіргі зерттеушілердің бақылауға қоятын талаптары:Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы;Алынған ақпарат мазмұнының объективтілігі мен нақтылығы;Бақылаудың даралқ және ұжымдық формаларын үйлестіру
Қазіргі зеттеушілер бақылау қояды: Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үлестірілуін, Алынған ақпарат мазмұнының обьективтілігі мен нақтылығын, Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуын.
Қазіргі кездегі педагогикалық зерттеулерде қолданылатын анкетаның(сауалнаманың) түрлері: С)Ашық. Д)Жабық. Е)Атаулы.
Қазіргі кездегі педагогикалық зерттеулерде қолданылатын анкетаның (сауалнаманың) түрлері: атаулы
Қазіргі қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуда оқушы белсенділігі байланысты:Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың тиімділігіне;Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың көлеміне
Қазіргі қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуда оқушы белсенділігі мыналарға байланысты:А)Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың тиімділігіне.С)Мұғалім позициясына. G)Қойылатын талаптардың мазмұнына.
Қазіргі қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуда оқушы белсенділігі мыналарға байланысты:А)Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың көлеміне .С)мектеп директорының позициясына. G)Сынып жетекшісінің өз алдына мақсат қоюына
Қазіргі қоғамдық пайдалы жұмыстарға қатысуда оқушы белсенділігі мыналарға байланысты:Мектепте ұйымдастырылатын жұмыстардың көлеміне;Мектеп директорының позициясына;Сынып жетекшісінің өз алдына мақсат қоюына
Қазіргі педагогика ғылымына баланың жас кезеңдерінің жіктелуі:А)Сәбилік кезең(1 жасқа дейін) мектепке дейінгі кезеңнің алдындағы кезең(1 жастан 3 жасқа дейін) В)Мектепке дейінгі кезең(1жастан 6жасқа дейінгі),бастауыш мектеп кезеңі(6 жастан 10 жасқа дейін) D)Орта мектеп кезеңі немесе жеткіншек кезең (10 жастан 15 жасқа дейін),жоғары мектеп жасындағы кезең(15 жатан 18 жасқа дейін).
Қазіргі педагогиканың әдіснамасы:А)әдіс туралы ғылым Е)зерттеу процесі туралы ілім G)тәрбие принциптерін зерттейтін ғылым
Қазіргі педагогиканың әдіснамасы:Әдіс туралы ғылым;Зерттеу процесі туралы ілім;Тәрбие принциптерін зерттейтін ғылым
Қазіргі педагогиканың әдіснамасы:Әдіс туралы ғылым;Зерттеу процесі туралы ілім;Тәрбие принциптерін зерттейтін ғылым
Қазіргі педагогиканың әдіснамасы:Әдіс туралы ғылым;Зерттеу үдеріс туралы ілім;Бір нәрсені тану туралы ғылым
Қазіргі педагогиканың әдіснамасы-бұл:A) Әдіс туралы ғылым. C) Бір нәрсені тану туралы ғылым .E) Зерттеу үдерісі туралы ілім.
Қазірігі зерттеушілердің бақылауға қоятын талаптар:Алынған ақпарта мазмұнының объективтілігі мен нақтылығы;Бақылаудың даралық және ұжымдық формаларын үйлестіру;Бақылау мазмұнының бағдарламалық талаптарға сәйкес болуы
Қалыптастырушы тұғырдағы тәртіп үлгісі:Үлгі көрсету; Түсіндіру;Жаттығу
Қалыптастырушы тұғырдағы тәртіп үлгісі:Үлгі көрсету.Түсіндіру. Жаттығу
Қарым-қатынас стилі бойынша тәрбие бөлінеді:А)авторитарлық С)демократиялық E) либералдық
Қоғамдық тапсырма:Тәрбие әдісі.Белсенді топ пен ұжым тарапынан берілуі керек.Тапсырма беру оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты шешіледі.қойылатын талаптардың мазмұнына
қорыту.
ҚР «Білім туралы» заңы білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың қағидалары: C) ҚР азаматтары білім алуға тең құқылы E) Жеке тұлғаның білімінің жіне дарының дарынының дамуына жағдай жасау G) Оқушыларды кәсіптік бағытқа бейімдеу