Мліметтерді деу

Енгізілетін мліметті сан немесе формула екенін оны алашы символына арап анытайды. Егер енгізілетін символды біріншісі сан болса, онда оны санды типке жатызамыз. Егер біріншісі тедік белгісі болса, формула деп абылдайды. Егер бірінші символымыз ріп немесе апостроф болса, мтін деп абылдайды. Мліметтерді енгізу Enter пернесін басумен жзеге асырылады. Енгізілген мліметтерді енгізбей алып тастау шін немесе яшыты бастапы мндерін алпына келтіру шін esc пернсін басамыз немесе формулалар жолындаы Болдырмау (отмена) батырмасын шертеміз. Excel-де енгізілген санды мліметтер автоматты трде яшытарды о жашетіне орналасады. Санды пішімде. Экономикалы есептерде санны ш трлі пішімде жазылуы олдананылады: кдімгі санды пішім, аржылы жне мерзімдік. Кдімгі санды пішім р трлі санд шамаларды жазуа арналан. Мысалы: айсыбір тауарды санын, пайзын жас млшерін жне т.б. Аша сомасын енгізу аржылы пішімде жзеге асырылады. Уаыт мезгілін жазу шін мерзімдік пішім пайдалынылады. Мтіндік пішім. Мтіндік пішім мтіндік жолдар мен цифрмен крсетілген санды емес мліметтерді жазу шін олданады. Блара жататындар: регистрациялы нмірлер, поштаны индексі, телефонны нмірі. Аымдаы яшыты немесе ерекшеленген ауымдыы млдіметтерді пішімін згерту шін Пішім > яшытар(Формат > Ячейки) командасын пайдаланады. Ашылан яшытарды пішімдеу (Формат ячеек) схбат терезесіндегі ыстырмалардан мліметтерді жазылу пішімін тадап алады. Сол терезеде мтінні баытын крсетіп, оны тзеу, арпін згерту, символдарды жазлуын, фонны тсін, жатауды трін анытайтын параметірлерді енгізуге болады. Excel програмысыны кестесіндегі есептеулер формулаларды кмегімен жзеге асырылады. Формулалар траты сандардан, яшытара сілтеме мен Excel функцияларынан трады. Егер яшытара формулалар енгізілген болса, онда жмыс параында осы формуланы есептеу нтижесі белгіленіп трады. яшытаы санды нтижені емес, оан енгізілген формуланы кру шін сол яшыты ерекшеп алып, формулалар жолында бейнеленген жазуа кзсалу керек. яшытарда адрес крсетіледі оны яшытара сілтеме деп атаймыз. Есептеу нтижесі формуладаы пайдалынылан яшытара туелді болады. Туелді яшытаы мндер бастапы яшытаы мндерді згеруіне байланысты згеріп трады. яшытара сілтемені р трлі тсілдермен беруге болады: • біріншіден, яшыты адресін олмен теруге болады; • екінші тсілі ажетті яшыа тышанмен шерту арылы ерекшелеп енгізуге болады. Салыстырмалы сілтеме. Формулаларды бір яшытан екіншісіне кшіргенде нтиже андай болатыны сілтемені адрестеуіне тікелей туелді. Кдімгі жадайда формуладаы яшытара сілтеме салыстырмалы болып табылады. Бл формулаларды бір яшытан екінші яшыа кшіргенде сілтемені адресі автоматты трде згереді деген сз. Мысалы: В2 яшыында одан бір жол сола арай жне тмен орналасан А3 яшыына сілтеме орналассын. Егер осы формула кшірлсе, онда сілтемені салыстырмалы крсеткіші саталады. Мысалы: А9, D25, F5 салыстырмалы сілтеме болып табылады.

Тапсырма 1:

Нса 1.Таблица рдым, ‘Пайдаланылан йдегі компютер’.

2. Диаграмма рдым,срет бойынша крсеттім.

 

 

 

Тапсырма 2:

Нса 2. Келесі диаграмманы рыдым, кестеге «азастанда лтты рамын ру»атын ойдым

Тапсырма 3:

1.Млімет бойынша кесте рдым.

2. Аылы мен Пенсионный фонд прибылды есептедім .

 

 

Тапсырма 4;5:

Здік жмыс

1. Газа толы электрлік шамны ішіндегі газ ысымы ³. Шам жананда ондаы ысым р₁=8*10⁴ Па-дан р₂=1,1*10⁵ Па-а дейін сті. Осы жадайда газ молеклаларыны орташа жылдамдыы аншаа сті?

2. Осы есепті шыару шін тмендегідей кесте ру керек:

 

1.1 Таблицаны рындым, аым тлемесін есептедім.

1) 1 кг кмірышыл газыны ішінде болатын зат млшері мен молекулалар санын анытау керек.

Есептелуіне нсама: М=0,044 кг/моль (М- молярлы масса), Зат млшерін есептеуге арналан формула: , молекулалар санын анытауа арналан формула: , мндаы N_A- Авогадро тратысы: N_A=6,02*10²³

2) Суды молярлы массасын есептеу керек Есептелуіне нсама: Суды формуласы: Н₂О, яни сутекті екі атомы мен оттегіні бір атомы суды бір молекуласын райды. Молярлы массаны табу шін алдымен салыстырмалы атомды массаны табуымыз керек. Ол шін затты райтын атомдарды массаларын зара осу керек. Сутекті атомды массасы- 1,00797 кг/моль жне оттегінікі-15,9994 кг/моль. Бл арада сутегі атомы екеу екенін мытпау керек! Енді Молярлы массаны есептеу ана алды. Ол шін мына формуланы олданамыз: мындаы M_r-Cалыстырмалы атомды масса.

3) С=5*10^-12Ф электр сыйымдылыы бар конденсатор берілген. Оны орамдарыны арасында андай q заряд болады, егер оларды арасындаы потенциалдар айырмасы U=1000 B болса. Есептелуіне нсама: Формуласы: (бл формуладан q-ны табу керек)

 

4) Конденсатор заряды q=3*10^-8 Кл. Конденсатор сыйымдылыы C=10^-11 Ф. Электрон бір пластинадан екінші пластинаа кшкен кезде андай жылдамдыа ие болатындыын анытау керек. Бастпаы жылдамдыы нолге те болады. . Есептелуіне нсама: Формуласы:

 

 

Тапсырма 6:

Тапсырма 7:

айы зенні ары жаасына жеткенге дейін р бес метр аралыа кеткен уаыт згерісін есептеу формулалары бойынша есептедім, айыты жрісіні р 5 метр аралыа кеткен уаыт згерісіні графигін шыардым.

MS Power Point

PowerPoint 2007 бадарламасын бірінші рет ашан кезде пайдаланушылы тілдесуді згергенін кресіз. Терезені жоары блігінде PowerPoint прмендеріне арналан жаа рылым орналасан. Бл рылым ажетті ммкіндіктерді табуа жне пайдалануа, сонымен атар, те тартымды крмелер жасауа кмектеседі.

Ала мтылып, жаа PowerPoint бадарламасын пайдалануды бастаыз. Нені жне неліктен згергенін крііз. Содан кейін деттегіше рекеттеріізді істеп крмемен жмыс істеіз. Кері оралыыз келмейтін болады.

Курс туралы толы млімет алу шін осы бетті оып шыыыз, одан кейін бастау шін

PowerPoint терезесіні жоары жаы елеулі згерістерге е кп шыраан айма болып табылады. детте кріп жрген мзірлер мен ралдар таталарыны орына бл жерде топтара реттелген кптеген те крнекі прмендері бар зын таспаны круге болады.

Бл таспа деп аталады жне ол — крмелерді жасауа арналан басару орталыы. Оны жасатамасы бойынша брыны дадыларды алып, лымдарыны толы мліметтерін арайсыз, сонда оларды пайдалану оай болады.

PowerPoint 2007 бадарламасыны пернелер тіркесімдері, жылдам атынау татасы жне таы басалар сияты баса жайттары туралы кбірек мліметтерді тауып алыыз.

Сонымен, йреншікті прмендер жйесін не масатпен згерттік? Себебі, біз сізді алай жмыс істейтініізді біліп алды. PowerPoint бадарламасын пайдаланатын адамдар наты бір прмендерді натып, сол прмендерді айта айта пайдаланады.

Осыны сипаттап, олдау шін, біз сол прмендерді барынша танымал, е бірінші крінетін етіп жасады. Масатымыз оларды крсетілмейтін мзірлерден немесе ралдар таталарынан іздеп жрмеу шін крнекі етіп жасау жне сатау болып табылады.

Таспаны бірінші абаты немесе ойындысы е кп пайдаланылатын прмендер жинаы жне Басты ойынды деп аталады. Тймешіктер трінде крсетілетін осы прмендер е жиі олданылатын кшіру мен ою, слайдтарды осу, слайд орналасуын згерту, мтінді пішімдеу мен орналастыру жне мтінді табу мен ауыстыру сияты тапсырмаларды олдайды.

Таспада баса да ойындылар бар. ойындыларды райсысы крмені жасау барысында орындалатын жмыстар тріне арналан. р ойындыдаы тймешіктер логикалы топтара блінген. р топтаы е кп пайдаланылатын тймешіктер лшемдері бойынша е лкендері болады. Пайдаланушымен брыны нсаларда сралан, біра табылмаан жаа прмендер енді кзге крінетіндей етіп жасалан.

Таспа бірнеше ойындылардан жасалады. Басты ойындылары:

«Кірістіру» ойындысы Бнда слайда орналастырылуы ммкін барлы элементтер — кестелерден, суреттерден, диаграммалардан, жне мтін яларынан бастап, дыбыстара, еренсілтемелерге, стігі деректеме жне тменгі деректеме бар.

«Жасатау» ойындысы жасатамасын, аріптерді жне тсті схемаларды амтитын слайдты кемел крінісін тадаыз. Одан кейін сол трді тешеіз.

«имылдану» ойындысы Барлы имылдану серлері осы жерде жинаталан. Тізімдерге немесе диаграммалара негізгі имылдануларды осу енді лдеайда оай.

«Слайдтарды крсету» ойындысы Бастау шін тсті арындашты немесе наты бір слайдты тадаыз. Жазба мтіні, крсетуді іске осу жне басадай дайынды элементтері.

«Сараптау» ойындысы Емлені тексеру мен анытамалы материалдар ызметін осы жерден таба аласыз. Егер тобыыза крмені арап шыу шін тйін жасап, одан кейін сол аартпалара шолу жасау ажет етілсе, осында кірііз.

«Крініс» ойындысы Ескерімдер бетіні крінісіне жылдам ауысуды, тор сызытарын осуды немесе ашы тран барлы крмелеріізді терезеде йлестірііз.

ажет етілетін ойындылар

Таспада жмыс істегенде пайда болып жне жасырылып отыратын бірегей тсті ойындылара назар аударыыз. Оларды атарына суреттер мен сызбалар сияты элементтерге арналан арнайы пішімдеу ралдары бар мтінмндік ойындылар болады. Олар жнінде осымша мліметтер кейінірек беріледі.

1. ту серлеріні бірнеше трі таспада крсетілген.

2. осымша серлерді табу шін осымша тймешігін басыыз.

3. ту серлеріні толы жиынтыы крсетілген. Слайдта алдын ала арап алу шін мезерді кез келген серге апарыыз; оны олдану шін ныыз.

Алдын ала арап шыуды крсету Тінтуір мезерін жиынтытаы нобайа апаранда (крсеткішті апару), кескін немесе имылдану сері олданыланда андай крініске ие болатындыын круге болады. Оны натпасаыз, болдырмайтын ештее жо. Не бары крсеткішті баса нобайа апарып, олданыыз келетінні бірін ныыз.

 

 

Тапсырма

 

Turbo Pascal

Программалар белгілі бір мселені, есепті шешуге арналан. Есеп шыару барысында компьютерге бастапы мліметтер енгізіледі., оларды алай делетіндігі крсетіледі жне нтиже андай трде, андай рылыа шыарылатыны айтылады. Паскаль тілінде программа жеке-жеке жолдардан трады. Оларды теру, тзету арнайы мтіндік редакторлар атарылады. Программа алдындаы азат жол немесе бос орын саны з алауымызша алынады. Бір атарда бірнеше команда немесе оператор орналаса алады, олар бір-бірімен нктелі тір арылы ажыратылып жазылады, біра бір жолда бір ана оператор траны дрыс, л тзету жеіл, рі оуа ыайлы. Паскаль тілнде программа ш бліктен трады:

· Таырып;

· Сипаттау блімі;

· Операторлар блімі;

Кез келген программаны алашы жолы PROGRAM сзінен басталатын оны таырыбынан трады. Одан кейін программаны ішкі объектілеріні сипаттау блімі жазылады. Бл блім программадаы айнымалылар, тратылар трізді объектілерді жалпы асиеттерін алдын ала анытап алуа кмектеседі. Сипаттау блімі бернеше бліктерден трады, біра программаны крделілігіне байланысты кбінесе ол бір немесе екі ана бліктен труы ммкін. Программаны соы жне негізгі блімі операторлар блімі – болып табылады. Орындалатын іс-рекеттер, командалар осы блімде орналасады. Ол begin тйінді сзінен басталып, біра атарылатын операторлар тізбегі жеке-жеке жолдара жазылып біткен со end тйінді сзімен аяталады. Операторлар блімінде командалар ретімен орналасады. Операторлар блімінде орнатылатын негізгі рекеттерді арастырайы. Деректер – сан мндері мен мтін тріндегі сз тіркесін мн ретінде абылдай алатын тратылар, айнымалылар т.б. осы ирізді рылымдар немесе соларды адрестері.

Программада пайдаланылатын мліметтерді немесе шамаларды мндері Паскаль тіліндегі алдын ала келісілген типтерді біріне тн болуы тиіс. Мліметтерді немесе шамаларды типі деп, оларды абылдай алатын мдеріні жне олармен орындауа болатын амалдарды жиыны анытауды айтады, яни тип дегеніміз – шамаларды абылдайтын мндеріне берілетін сипаттама. Мліметтерді р типі тек зіне ана сйкес келетін операциялар жинын орындата алады. Мысалы, 1 мен 2 мндері бтін сандар типіне жатады, оларды осуа, азайтуа, кбейтуге жне блуге болады. Паскаль тілінде тмендегі арапайым типтер пайдаланылады:

· Бтін типтер – Byte, Shortint, Integer, Longint, Word;

· Наты типтер – Real, Single, Double, Extended, Comp;

· Логикалы тип – Boolean;

· Символды тип – Char;

· Ауымды тип – Саналатын тип;