Толқындар дифракциясы

$$$ 437

Радиусы r дискінің геометриялық көлеңке аймағында толқын ұзындығы l болатын жарық дифракциясы байқалу үшін қандай шарт орындалуы қажет?

А) r~l

$$$ 438

Төменде келтірілген құбылыстардың қайсысы жарық дифракциясын түсіндіре алады: 1- сабын және май қабыршығының кемпірқосақтық түсі, 2 - геометриялық көлеңке аймағына жарық сәулелердің таралуы, 3 - Комптон эффектісі, 4 - көлеңкенің және жартылай көлеңкенің пайда болуы.

С) тек 2 ғана

$$$ 439

Радиусы r саңылаудың төңірегіндегі геометриялық көлеңке аймағында толқын ұзындығы l жарықтың дифракциясы байқалу үшін қандай шарт орындалу керек?

А) r~l

$$$ 440

Периоды d дифракциялық торға, толқын үзындығы l жарық шоғымен тік бағытта жарықтандырылды. Төменде келтірілген өрнектердің қайсысы бірінші бас максимум байқалатын бұрышын анықтайды?

А)

 

$$$ 441

Бөгеттен байқалатын жарықтың дифракция құбылысы қандай шарт кезінде ықтималды болады?

А) Бөгет өлшемі d жарықтың толқын ұзындығы мен шамалас (l~d) болған кезде

$$$ 442

Саңылаудан дифракция құбылысын бақылау қандай шарт кезінде ықтималды болады?

А) Бөгет өлшемі d жарықтың толқын ұзындығы мен шамалас (l~d) болған кезде

$$$ 443

Мөлшері кішкене болатын дискіні монохромат ақ жарықпен жарықтандырғанда экранда дифракциялық бейне байқалады. Дифракциялық бейненің центрінде не байқалады?

А) Ақ дақ

$$$ 444

Ақ жарық дөңгелек саңылау арқылы өткен кезде дифракциялық бейне байқалады. Дифракциялық бейне центрінде не байқалады?

С) Тесік мөлшеріне байланысты не ақ, не күңгірт дақ

 

$$$ 445

Сфералық толқын үшін Френельдің m-нші зонасының радиусын көрсетіңіз.

А)

 

 

$$$ 446

Жазық толқын үшін Френельдің m-нші зонасының радиусын көрсетіңіз.

 

С)

 

 

$$$ 447

Френельдің көршілес екі зоналары арасындағы бақылау нүктесінде қоздырылған тербелістердің жол айырымы мынаған тең:

 

В) l/2

 

$$$ 448

Ені а-ға тең саңылауға тік түскен жарық кезіндегі дифракциялық максимум шартын көрсетіңіз.

А)

 

 

$$$ 449

Ені а-ға тең саңылауға тік түскен жарық кезіндегі дифракциялық минимум шартын көрсетіңіз.

 

D)

 

$$$ 450

Дифракциялық тордың спектріндегі ең аз ауытқуға қандай сәуле ұшырайды?

А) Күлгін

 

 

$$$ 451

Нүктелік монохромат жарықтың (l=500 нм) экранда дифракциялық суреті байқалады. Экран мен жарық көзінің арасына дөңгелек саңылауы бар диафрагма қойылған. Экранда байқалатын дифракциялық. сақиналардың центрінде ең қараңғы дақ пайда болуы үшін саңылау арқылы Френель зонасының нешеуі өте алады?

 

В) 2

 

$$$ 452

Нүктелік жарық көзінен 0,5 м қашықтықта сфералық толқын фронты орналасқан, бақылау нүктесі - толқын фронтынан 0,5 м қашықтықта. Егер толқын ұзындығы 0,49 мкм болса, онда Френельдің төртінші зонасының радиусы неге тең?

 

В) 0,7 мм

 

 

$$$ 453

Дифракциялық тордың периодына 7 толқын ұзындығы сәйкес келеді. Осы тордың көмегімен дифракциялық максимумдардың қандай ең үлкен санын бақылауға болады?

 

С) 15

 

 

$$$ 454

Дифракциялық торға тік бағытта толқын үзындығы 0,5 мкм жарық түсіп тұр. Тордың периоды 2 мкм. Осы тордың көмегімен бақыланатын спектрдің ең үлкен рет саны неге тең?

 

С) 4

 

 

$$$ 455

Ені а=0,005 мм саңылауға тік бағытта монохромат жарық түседі, бесінші қараңғы дифракциялық сызықтарға сәйкес келетін сәулелердің ауытқу бұрышы = 30 °. Түсетін жарықтың толқын ұзындығын анықтаңыз.

 

С) 0,5 мкм

 

 

$$$ 456

Толқын жеткен әрбір нүкте екінші реттік толқындардың центрі болады да, ал бұл толқындардың бәріне жанама бет берілген уақыт мезетіндегі толқын шебінің орны болып табылдады. Бұл:

 

 

E) Гюйгенс принципі

 

$$$ 457

Толқын шебінің әрбір S элементі амплитудасы dS элементінің шамасына пропорционал болатын екінші реттік сфералық толқындардың көзі болып табылады. Сфералық толқынның амплитудасы толқын көзінен 1/r заңы бойынша r ара қашықтық артқан сайын кемиді. Амплитуда толқындық бетке түсірілген сыртқы нормаль мен dS элементінен бақылау нүктесіне жүргізілген бағыттың арасындағы a бұрышқа байланысты. Бұл болып табылады.

 

 

D) Гюйгенс-Френель принципі

 

 

$$$ 458

Френель теориясы бойынша, толқын шебі белгілі бір өлшеммен сақиналы зоналарға бөлінеді және онда көршілес зоналардың шебінен бақылау нүктесіне дейінгі қашықтықтың ... айырмашылығы болуы тиіс.

 

D) l/2-ге

 

 

$$$ 459

Егер бөгетке сфералық немесе жазық толқын түсетін болса, ал дифракциялық көрініс бөгеттен шекті қашықтықта орналасқан экранда байқалатын болса, онда бұл:

А) Френель дифракциясы

 

 

$$$ 460

Егер бөгетке жазық толқын түсетін болса, ал дифракциялық көрініс бөгеттен өткен жарық жолына қойылған жинағыш линзаның фокаль жазықтығында орналасқан экранда байқалатын болса, онда бұл:

 

В) Фраунгофер дифракциясы

 

$$$ 461

Кристалдарда … байқалады.

 

В) рентген сәулелерінің дифракциясы

 

$$$ 462

Нүктелік жарық көзінен (l=0,6 мкм) толқын шебіне және толқын шебінен бақылау нүктесіне дейінгі қашықтық 1,5 м. Френелдің үшінші зонасының радиусын анықтаңыз.

 

E) 1,16 мм

 

$$$ 463

Диаметрі d=5 мм дөңгелек тесігі бар диафрагмаға толқын ұзындығы l=0,6 мкм параллель жарық шоғы нормаль бойынша түседі. Егер тесік Френелдің екі зонасын ашатын болса, онда бақылау нүктесінен тесікке дейінгі қашықтық қандай болады?

 

С) 5,21 м

 

$$$ 464

Диаметрі d=5 мм дөңгелек тесігі бар диафрагмаға толқын ұзындығы l=0,6 мкм параллель жарық шоғы нормаль бойынша түседі. Егер тесік Френелдің үш зонасын ашатын болса, онда бақылау нүктесінен тесікке дейінгі қашықтық қандай болады?

 

В) 3,47 м

 

$$$ 465

Ұзындық бірлігіне келетін дифракциялық тор саңылауларының саны 250 рет/мм. Тордың периодын анықтаңыз.

A) 4 мкм

 

 

$$$ 466

Жазық монохроматты толқын саңылауға нормаль бағытта түскен кезде, экран қараңғы болып қалу үшін саңылауға қанша Френель зонасы сыяды?

 

B) 22

 

 

$$$ 467

Егер ауданы бірінші Френель зонасына тең тесігі бар мөлдір емес экранмен толқын фронты жабылса, онда бақылау нүктесінде жарық толқынының интенсивтілігі қалай өзгереді?

 

 

D) 4 есе артады

 

$$$ 468

Радиусы 2 мм дөңгелек тесігі бар диафрагмаға тік бағытта монохроматты жарық сәулелерінің паралель шоғы ( ) түседі. Бақылау нүктесі тесік осінен 1 м қашықтықта тұр. Тесікке неше Френель зонасы сыяды?

 

D) 8

 

 

$$$ 469

Дифракциялық тордың периоды 3 мкм-ге тең. Толқын ұзындығы 0,6 мкм жарық диафрагмаға тік түскен кезде, тор қандай максималь ретін беруі мүмкін?

A) 5

 

 

$$$ 470

Егер жазық монохромат толқын дифракциялық торға тік түсіп тұрса, онда қанша максимум санын бақылауға болар еді? Тордың периоды 2 мкм, толқын ұзындығы 0,5мкм.

 

E) 9

 

$$$ 471

Толқын ұзындығы 480 нм болатын төртінші ретті сызықпен дәл сәйкес келетін үшінші ретті дифракциялық спектрдің сызықтары үшін толқын ұзындығы неге тең болады?

 

C) 640 нм

 

$$$ 472

Толқын ұзындығы 0,5 мкм монохромат жарық тік бағытта дифракциялық торға түсіп тұр. Тор төртінші ретті үлкен спектр беру үшін, тордың ең кіші периоды қандай болу керек?

 

E) 2 мкм

 

$$$ 473

Дифракциялық тордың периоды 2 мкм-ге тең. Дифракциялық тордың ұзындық бірлігіне келетін саңылаулар санын анықтаңыз.

 

B) 500 саң/мм

$$$ 474

Дифракциялық торға тік бағытта толқын ұзындығы 0,5 мкм жарық толқыны түссе, онда периоды 1 мкм болатын дифракциялық тор көмегімен қанша дифракциялық максимумды бақылауға болады?

 

D) 5

 

 

$$$ 475

Ені а=6l саңылауға толқын ұзындығы l монохромат жарықтың параллель шоғы тік бағытта түседі. Жарықтың үшінші дифракциялық минимумы қандай j бұрышпен бақыланады?

 

D) 30о

 

 

$$$ 476

Сфералық толқын фронты нүктелік жарық көзінен 0,5 м қашықтықта, ал бақылау нүктесі толқын фронтынан 0,5 м қашықтықта тұр. Егер толқын ұзындығы 0,49 мкм болса, онда Френелдің төртінші зонасының радиусы неге тең?

 

B) 0,7 мм

 

 

$$$ 477

Дифракциялық тордың периодына 7 толқын ұзындығы келеді. Осы тор арқылы дифракциялық минимумдардың қандай үлкен санын бақылауға мүмкін болады?

 

C) 15

 

 

$$$ 478

Дифракциялық тор 1 мм-ге n=500 штрихты құрайды. Торға l=0,5 мкм болатын монохромат жарық тік түседі. Бұл тор максимумның қандай ең үлкен ретін береді?

 

D) 4

 

 

$$$ 479

Экрандағы дифракциялық бейне нүктелік жарық көзінен шыққан монохромат жарық (l=600 нм) арқылы бақыланды. Экран мен жарық көзінің ортасына дөңгелек тесігі бар диафрагма қойылған. Экранда байқалатын дифракциялық сақинаның центрі қараңғы болу үшін, тесіктен қанша Френель зонасы өтуі керек?

 

B) 2

 

 

$$$ 480

Жарық сәулесі екі ортаның бөліну шекарасына 54024¢ -ке тең Брюстер бұрышымен түсіп тұр. Шағылған және сынған сәулелер арсындағы бұрыш неге тең?

 

C) 900

 

 

$$$ 481

Дифракциялық тордың сызықты дисперсиясының формуласын анықтаңыз.

 

В)

 

 

$$$ 482

Ені а-ға тең саңылаудан алынған дифракцияда жарықтану минимумы қандай формуламен өрнектеледі?

 

В)

 

$$$ 483

Толқын ұзындығы l монохромат жарықтың паралель шоғы ені -ға тең болатын саңылауға нормаль түрде түседі. Жарықтың үшінші дифракциялық минимумын қандай бұрыш арқылы бақылауға болады?

 

D) 300

 

$$$ 484

Дифракциялық тордың периодына үш толқын ұзындығы сияды. Бұл тор көмегімен дифракциялық максимумның қандай ең көп санын байқауға болады?

 

D) 7

 

 

$$$ 485

Дифракциялық торға нормаль бойынша түскен жарықтың үшінші максимумы нормальға 300 бұрышпен байқалады. Мұндай тордың периодына қанша толқын ұзындығы сияды?

 

В) 6

 

 

$$$ 486

Периоды =2,5мкм дифракциялық торға толқын ұзындығы = 625 нм жарық сәулесін түсіргенде, спектрдің қандай ең көп санын байқауға болады?

 

С) 4

 

 

$$$ 487

Дифракциялық тордың бұрыштық дисперсиясы қандай формуламен есептелінеді?

 

В)

 

 

$$$ 488

Ақ жарық дифракциялық тор арқылы өткенде, жарық оның түрлі-түсті құраушыларына жіктеледі. Қандай жарық сәулелері ең үлкен бұрышқа ауытқиды?

 

D) қызыл

 

 

$$$ 489

Дифракциялық тор дайындау үшін 1 мм-ге 50 штрих жүргізілген. Толқын ұзындығы =500 нм монохромат толқынның бірінші ретті максимумы көрінетін бұрыштың синусы қандай болады?

А) 0,025

 

 

$$$ 490

Саңылауға нормаль бойынша монохромат жарық түседі. Екінші қараңғы дифракциялық жолақ sіna=0,01 бұрыш мәнінде байқалады. Саңылау ені түсетін жарықтың қанша толқын ұзындығына тең болады?

 

В) 200l

 

 

$$$ 491

Жарық толқынының ұзындығын өлшеу үшін периоды d дифракциялық торды пайдаланған. Экранда бірінші ретті максимум орталық максимумнан l қашықтығында орналасқан. Экран мен тор аралығы L. Жарық толқынының ұзындығы қандай?

 

В)

 

 

$$$ 492

Толқын ұзындығы 510 нм төртінші ретті спектр сызығымен беттесетін, дифракциялық спектріндегі үшінші ретті сызығының толқын ұзындығы қандай болады?

А) 680 нм

 

$$$ 493

Ені a=2 мкм саңылауға нормаль бойынша монохромат жарықтың параллель шоғы түседі (l=500 нм). Екінші ретті жарықтың дифракциялық минимумын қандай бұрышпен байқауға болады?

 

 

С) 30о

 

 

$$$ 494

Дифракциялық тордың бетіне нормаль бойынша толқын ұзындығы l=0,5 мкм параллель жарық шоғы түседі. Дифракциялық тордың тұрақтысы d=5 мкм. Дифракциялық тор беретін ең көп максимумдар саны қандай болады?

 

 

D) 21

 

$$$ 495

Дифракция дегеніміз не?

 

 


D) толқын ұзындығымен өлшемдес болатын бөгеттерді толқындардың орап өтуі
$$$ 496

Френель зоналарының жұп саны орналаса алатын дөңгелек тесіктен болатын дифракциялық көріністің центрінде қандай дақ байқалады?

 

B) қарақоңыр дақ

 

$$$ 497

Френель зоналарының тақ санын ашатын дөңгелек тесіктен туындайтын дифракциялық көріністің центрінде қандай дақ байқалады?

A) жарық дақ

 

$$$ 498

Тор тұрақтысы 2 мкм, ал сәулелер жолдарының айырымы

1 мкм болса, онда дифракциялық бұрыш неге тең?

 

B) 300

 

 

$$$ 499

Қандай сәулелер үшін кристалдық кеңістік тор, дифракциялық тор ретінде пайдаланылады?

 

D) рентген сәулелері үшін

 

 

$$$ 500

Дифракция бұрышы 30о болған кездегі саңылаудан байқалатын дифракциядағы сәулелердің жол айырымы 1 мм. Саңылаудың ені неге тең?

 

B) 2 мм

 

 

$$$ 501

Саңылауды ақ жарықпен жарықтандырғанда саңылау артындағы экранда:


E) түрлі түсті жолақтардан тұратын дифракциялық спектр байқалады

 

$$$ 502

Тор саңылауының ені 0,4 мкм, ал күңгірт бөлігінің ені 0,6 мкм болса, дифракциялық тор тұрақтысы неге тең?

C) 1 мкм

 

$$$ 503

Ені 2 мкм саңылаудан байқалатын дифракцияланатын сәулелердің жол айырымы

1 мкм болса, дифракция бұрышы неге тең?

B) 300

 

$$$ 504

Тор тұрақтысы 2 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, тордан дифракцияланатын сәулелердің жол айырымы неге тең?

B) 1,5 мкм

 

$$$ 505

Тордағы саңылау ені 4 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, толқын ұзындығы

500 нм жарықтың тордағы дифракциясы кезінде байқалатын бас минимумның реті қанша?

D) 4

$$$ 506

Тор тұрақтысы 2 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, толқын ұзындығы 500 нм жарықтың тордағы дифракциясы кезінде байқалатын бас максимумдардың реті қанша?

A) 1

 

$$$ 507

Толқын ұзындығы 4 нм рентген сәулелері периоды 16 нм кристалдық торға түседі. Ауытқу бұрышы 30о болған кездегі пайда болатын максимумның реті қанша?

D) 4

 

$$$ 508

Голографияның негізінде қандай оптикалық құбылыстар жатыр?

A) интерференция және дифракция

 

$$$ 509

Тор тұрақтысы 2 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, тордан өтіп дифракцияланатын сәулелердің жол айырымы неге тең?

C) 1 мкм

 

$$$ 510

Тордағы саңылау ені 4 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, онда толқын ұзындығы 500 нм жарықтың тордағы дифракциясы кезінде байқалатын бас минимумның реті қанша?

 

D) 4

 

$$$ 511

Тор тұрақтысы 10 мкм болатын дифракциялық тордың 1 мм-де неше штрих бар?

E) 100

 

$$$ 512

Тор тұрақтысы 1,6 мкм дифракция бұрышы 30о тордағы дифракция кезіндегі максимумның реті қандай? Жарық толқынының ұзындығы 400 нм.

B) 2

 

$$$ 513

Периоды 16 нм, толқын ұзындығы 4 нм рентген сәулелерінің сырғанау бұрышы 30о болған кездегі кристалдық тордағы дифракциясында туындайтын максимумның реті қандай?

D) 4

 

$$$ 514

Ені 2 мкм саңылаудан байқалатын дифракция кезінде дифракция бұрышы 30о болғандағы сәулелердің жол айырымы неге тең?

E) 1 мкм

 

$$$ 515

Тор тұрақтысы 3,5 мкм, ал дифракция бұрышы 30о болса, толқын ұзындығы 500 нм сәулелердің тордағы дифракциясы кезіндегі қосымша минимумның реті қандай?

C) 3

 

$$$ 516

Тор тұрақтысы 1,6 мкм тордан 2-ші максимум қандай дифракция бұрышында пайда болады? Жарық толқынының ұзындығы 400 нм.

C) 300

 

$$$ 517

Дифракциялық тордың максимум шартының өрнегін көрсетіңіз.

 

С)

 

$$$ 518

Толқын фронтын Френель зоналарына бөлудің мүмкіндігі тәжірибе жүзінде қалай дәлелденген?

А) Зоналық пластина көмегімен

$$$ 519

Френельдің көршілес екі зоналары арасындағы қоздырылған тербелістердің бақылау нүктесінде жол айырымы қандай болады?

D) /2

 

 

$$$ 520

Жарықтың түзу сызықты тараудан ауытқу құбылысы қалай аталады?

В) Дифракция

 

$$$ 521

Дифракция дегеніміз не?

С) Геометриялық оптиканың заңдарынан ауытқу

 

$$$ 522

Жарық дифракциясы қалай тұжырымдалады?

С) Бөгеттер мен саңылауларда жарықтың түзу сызықты таралуынан ауытқуы

 

 

$$$ 523

Сфералық толқын үшін Френельдің m – ші зонасының радиусының өрнегін көрсетіңіз.

Е)

 

$$$ 524

Голография негізінде қандай оптикалық құбылыстар жатыр?

В) Интерференция және дифракция

$$$ 525

Жарық дифракциясы қалай тұжырымдалады?

В) Бөгеттерде, саңылауларда жарықтың түзу сызықты таралудан ауытқуы

$$$ 526

Төменде келтірілген өрнектердің қайсысы сәулелердің дифракциялық тор арқылы өткендегі дифракциялық максимум шартын өрнектейді (d=a+b- тор тұрақтысы)?

D) d sinj=кl

 

$$$ 527

1мм ұзындыққа сәйкес сызықтар саны 200 болатын дифракциялық тордың тұрақтысы неге тең?

D) 5 мкм

 

$$$ 528

Радиусы r дискінің геометриялық көлеңке аймағында толқын ұзындығы l болатын жарық дифракциясы байқалу үшін қандай шарт орындалуы қажет:

A) r~l

 

$$$ 529

Ені -ға тең саңылауға тік түскен жарық кезіндегі дифракциялық минимум шартын көрсетіңіз:

D)

$$$ 530

Дифракциялық торға тік бағытта толқын ұзындығы 0,5 мкм жарық түсіп тұр. Тордың периоды 2 мкм. Осы тордың көмегімен бақыланатын спектрдің ең үлкен рет саны неге тең?

С) 4

 

$$$ 531

Толқын жеткен әрбір нүкте екінші реттік толқындардың центрі болады да, ал бұл толқындардың бәріне жанама бет берілген уақыт мезетіндегі толқын шебінің орны болып табылады. Бұл:

E) Гюйгенс принципі

 

$$$ 532

Кристалдарда ... байқалады:

В) рентген сәулелерінің дифракциясы

$$$ 533

Бөгеттен байқалатын жарықтың дифракция құбылысы қандай шарт кезiнде ықтималды болады?

C) Бөгет өлшемi d жарықтың толқын ұзындығы мен шамалас (λ~d) болған кезде

 

$$$ 534

Френельдiң көршiлес екi зоналары арасындағы бақылау нүктесiнде қоздырылған тербелiстердiң жол айырымы мынаған тең:

C) l/2

 

$$$ 535

Голография негізінде қандай оптикалық құбылыстар жатыр?

B) Интерференция және дифракция.

 

$$$ 536

Жарық дифракциясы қалай тұжырымдалады?

C) Бөгеттерде, саңылауларда жарықтың түзу сызықты таралуының бұзылуы.

 

Модуль-28