Азастан Республикасыны Заы
Осы За білім беру саласындаы оамды атынастарды реттейді, осы саладаы мемлекеттік саясатты негізгі принциптерін айындайды жне азастан Республикасы азаматтарыны, сондай-а азастан Республикасында траты тратын шетелдіктерді жне азаматтыы жо адамдарды білім алуа конституциялы ыын амтамасыз етуге баытталан.
1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-бап. Осы Зада пайдаланылатын негізгі ымдар
Осы Зада мынадай негізгі ымдар пайдаланылады:
1) адъюнктура – скери оу орындарында жоары білікті ылыми-педагогтік кадрлар даярлау нысаны;
2) академия – мамандытарды бір-екі топтары бойынша жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын, ылыми-зерттеу ызметін жне педагогтік ызметті, кадрларды біліктілігін арттыруды жне айта даярлауды жзеге асыратын оу орны;
3) атаулы стипендия - тиісті білім беру бадарламаларын ойдаыдай мегерген, ылыми-зерттеу жмыстарымен айналысатын, оу орныны оамды, мдени жне спортты міріне белсене атысатын нерлым абілетті білім алушыларды ктермелеу шін жеке немесе зады тлалар таайындайтын стипендия;
4) бакалавр - жоары білім беруді тиісті білім беру бадарламаларын мегерген адамдара берілетін академиялы дреже;
5) бейін алды даярлы – білім алушыны жеке білім беру траекториясыны негізгі орта білім беруді тадауын масатты педагогикалы олдау;
6) бейінді оыту – білім алушыларды мдделерін, бейімділігі мен абілеттерін ескере отырып, оытуды саралау жне даралау процесі, білім беру процесін йымдастыру;
7) “Болаша” халыаралы стипендиясы – азастан Республикасы Президентіні азастан Республикасы азаматтарыны шетелдік оу орындарында кндізгі оыту нысанында оуы жне мемлекеттік ылыми йымдар мен жоары оу орындары ылыми ызметкерлеріні лемні жетекші жоары оу орындарында, ылыми орталытары мен зертханаларында таылымдамадан туі шін таайындайтын стипендиясы;
8) білім алушыларды аралы аттестаттау - білім алушыларды бір оу пнін оны зерделеп бітіргеннен кейінгі бір блігіні немесе бкіл клеміні мазмнын мегеру сапасын баалау масатында жргізілетін рсім;
9) білім алушыларды орытынды аттестаттау - тиісті білім беру дегейіні мемлекеттік жалпыа міндетті стандартында кзделген оу пндеріні клемін оларды мегеру дрежесін айындау масатында жргізілетін рсім;
10) білім беру гранты – ксіптік білім алуа тлеу шін азастан Республикасыны занамасымен белгіленген шарттармен білім алушыа берілетін ашаны нысаналы сомасы;
11) білім беру ызметі – білім беру субъектілеріні масатты, педагогтік негізделген, дйекті зара іс-имылы барысында жеке адамды оыту, дамыту жне трбиелеу міндеттері шешілетін процесс;
12) білім беру мониторингі - білім беру процестерін жзеге асыруды жай-кйін жне нтижелері мен шарттары згеруіні серпінін, білім алушылар контингентін, білім беру йымдары желісін жйелі трде байау, талдау, баалау жне болжау;
13) білім беру саласындаы укілетті орган – білім беру саласындаы басшылыты жне салааралы йлестіруді жзеге асыратын азастан Республикасыны орталы атарушы органы;
14) білім беру сапасын баалауды лтты жйесі – білім беру сапасыны мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру стандарттарына, жеке адамны, оам мен мемлекетті ажеттіліктеріне сйкестігін белгілеуді институционалды рылымдары, рсімдері, нысандары мен дістеріні жиынтыы;
15) білім беру туралы жаттарды нострификациялау - баса мемлекеттерде, халыаралы немесе шетелдік оу орындарында (оларды филиалдарында) білім алан адамдара берілген жаттарды баламалылыын айындау масатында жргізілетін рсім;
16) білім беру йымдарын аккредиттеу – білім беру ызметтеріні сапасы туралы объективті апарат беру жне оны жетілдіруді тиімді тетіктеріні бар екенін растау масатында аккредиттеу органыны оларды белгіленген талаптар мен стандарттара сйкестігін тану рсімі;
17) білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттay - білім беру йымдары крсететін білім беру ызметтеріні мемлекеттік жалпыа міндетті стандарт талаптарына сйкестігін баылау масатымен жргізілетін рсім;
18) гимназия – білім алушыларды бейімділігі мен абілетіне сйкес бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім беруді гуманитарлы бейіндері бойынша жалпы білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
19) докторантура - жоары оу орындары мен ылыми йымдарда біліктілігі жоары ылыми жне ылыми-педагог кадрлар даярлау нысаны;
20) доцент, профессор:
тиісті жоары оу орны беретін академиялы ататар;
жоары оу орныны немесе ылыми йымыны тініші бойынша білім беру саласындаы укілетті орган беретін ылыми ататар;
21) жалпы білім беретін мектеп – бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламаларын, сондай-а оушылар мен трбиеленушілерге осымша білім беруді оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
22) инновациялы - білім беру консорциумы – жоары оу орындары, ылыми йымдар мен ндіріс саласында жмыс істейтін баса да зады тлалар іргелі, олданбалы ылыми зерттеулер мен технологиялы инновациялар негізінде жоары білікті мамандар даярлау шін зияткерлік, аржылы жне зге де ресурстарды біріктіретін, бірлескен ызмет туралы шарт негізіндегі ерікті те ыты бірлестік;
23) инновациялы университет – инновациялы ызметті толы циклін, іргелі жне іздестіру зерттеулерін, олданбалы зерттеулер мен тжірибелік-конструкторлы зірлемелерді жргізуді жне ндіріске ылыми-зерттеулер нтижелерін енгізуді іске асыруа абілетті ылыми-білім беру кешені;
24) интеграцияланан білім беретін оу бадарламалары – білім беру дегейі мен мазмныны здіксіздігін жне сабатастыын ескере отырып зірленген білім беретін оу бадарламалары;
25) институт – мамандытарды бір-екі топтары бойынша жоары білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын, ылыми жне педагогтік ызметті, кадрларды біліктілігін арттыруды жне айта даярлауды жзеге асыратын оу орны;
26) институционалды аккредиттеу – білім беру йымыны білім беру бадарламаларын млімделген мртебесіне сйкес сапалы сынуы жніндегі ызметін баалау;
27) интернатура – медициналы жоары оу орындарыны білім алушыларын базалы медициналы білім беру шеберінде бір немесе екі жылды даярлау нысаны;
28) интернатты йымдар - жатын орны беріле отырып, белгілі бір санаттаы адамдарды білім алу ыына мемлекеттік кепілдікті амтамасыз ететін білім беру йымдары;
29) ксіптік бадар – білім алушыны ксіптік ызыушылытарына, жеке абілеттері мен психикалы-физиологиялы ерекшеліктеріне сйкес білім беру жне ксіптік ммкіндіктер саласында, маманды пен оитын орнын еркін жне саналы тадау ытарын іске асыруына апараттар мен консультациялы кмек беру;
30) ксіптік даярлыты баалау - техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдары білім алушыларыны ксіптік даярлыы дегейіні мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру стандарттарымен белгіленген талаптара сйкес келу дрежесін айындау;
31) ксіптік лицей – жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламалары мен техникалы жне ызмет крсету ебегіні білікті кадрларын даярлау жнінде техникалы жне ксіптік білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
32) ксіптік оыту – техникалы, ызмет крсетуші жне басарушы ебек мамандарын ксіптік даярлауды, айта даярлауды жне біліктілігін арттыруды амтитын ксіптік білім беру жйесіні бір блігі;
33) кешенді тестілеу – апаратты технологиялар олданылып, бірнеше оу пндері бойынша бір мезгілде ткізілетін емтихан нысаны;
34) клиникалы база – жоары оу орныны немесе денсаулы сатау йымыны жергілікті денсаулы сатау йымдарыны базасында жмыс істейтін, материалды-техникалы базасыны жоары дегейі болатын, йымды-дістемелік, оу, емдеу-диагностикалы жне ылыми-зерттеу жмысыны азіргі заманы дістері негізінде дрігерлерді, ылыми кадрларды даярлауды жне айта даярлауды жзеге асыратын жне медициналы кмекті барлы трлерін крсететін клиникасы;
35) колледж – жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламалары мен техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
36) кредиттік оыту технологиясы – білім алушыны жне оытушыны оу жмысыны клемін лшеуді сйкестендірілген бірлігі ретінде кредитті пайдалана отырып, білім алушыларды пндерді оып зерделеу дйектілігін тадауы жне дербес жоспарлауы негізіндегі оыту;
37) абылдау квотасы – І, ІІ топтаы мгедектер, жеілдектер мен кепілдектер бойынша соыса атысушылар мен соыс мгедектеріне теестірілген адамдар, бала кезінен мгедектер, мгедек балалар, ауыл (село) жастары арасынан шыан азаматтар мен азастан Республикасыны азаматтары болып табылмайтын лты аза адамдарды, сондай-а жетім балалар мен ата-анасыны аморлыынсыз алан балаларды техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі жне жоары білім беретін білім беру йымдарына кабылдау шін блінетін мемлекеттік білім беру тапсырысыны, оны ішінде білім беру гранттары клеміні шекті саны;
38) ашытытан білім беру технологиясы – білім алушы мен педагог ызметкерді жанама (алыстан ) немесе толы емес жанама зара іс-имылы кезінде апаратты жне телекоммуникациялы ралдарды олдана отырып жзеге асырылатын оыту;
39) осымша білім беру – білім алушыларды білім алу ажеттерін жан-жаты анааттандыру масатында жзеге асырылатын трбиелеу мен оыту процесі;
40) лицей – негізгі орта білім беруді жне жалпы орта білім беруді жаратылыстану-ылыми, физика-математикалы бейіндері бойынша жалпы білім беретін оу бадарламаларын білім алушыларды бейімділігі мен абілетіне сйкес іске асыратын оу орны;
41) магистр – жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын мегерген адамдара берілетін академиялы дреже;
42) мамандандырылан аккредиттеу – білім беру йымы іске асыратын жекелеген білім беру бадарламаларыны сапасын баалау;
43) мемлекеттік аралы баылау - оыту сапасын білім беру йымдарына туелсіз баылауды бір трі;
44) мемлекеттік атаулы стипендия - азастан Республикасыны Президенті жне (немесе) азастан Республикасыны кіметі таайындайтын стипендия;
45) мемлекеттік білім беру тапсырысы – мектепке дейінгі трбие мен оыту жнінде, экономиканы ажеттілігін амтамасыз ету, білікті жмыс кші мен оамны зияткерлік леуетін молытыру шін білікті ызметкерлер мен мамандарды даярлау, біліктілігін арттыру жне айта даярлау жнінде, сондай-а білім беру жйесін оу-дістемелік амтамасыз ету жнінде мемлекет аржыландыратын ызмет крсетулер клемі;
46) оу бадарламасы - рбір оу пні бойынша мегерілуге тиісті білімні, шеберлік пен дадыларды мазмны мен клемін айындайтын бадарлама;
47) оу жоспары - білім беруді тиісті дегейіндегі оу пндеріні (предметтеріні) тізбесі мен клемін, оларды зерделеу тртібі мен баылау нысандарын регламенттейтін жат;
48) оу-клиникалы орталыы - медициналы жоары оу орныны азіргі заманы аппаратурамен, фантомдармен жне муляждармен жабдыталан жне білім алушыларды жне (немесе) медицина ызметкерлеріні практикалы (клиникалы) машытарды мегеруіне жне оларды баылауа арналан рылымды блімшесі;
49) орта білім – азаматтарды азастан Республикасыны Конституциясымен кепілдік берілген, білім беруді мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттарына сйкес бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламаларын мегеруі нтижесінде алатын білімі;
50) педагог ызметкерлерді аттестаттау - педагог ызметкерді біліктілік дегейіні біліктілік талаптарына сйкестігін айындау масатында жргізілетін рсім;
51) резидентура – клиникалы мамандытар бойынша жоары оу орнынан кейінгі тередетілген медициналы білім алу нысаны;
52) рухани (діни) білім беру йымдары - дін ызметшілерін даярлауды ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын оу орындары;
53) стипендия - білім алушылара оларды тамаына, кнелтуіне жне оу дебиетін сатып алуына жмсалатын шыындарды ішінара жабу шін берілетін аша сомасы;
54) университет – мамандыты ш жне одан да асатын тобы бойынша (медициналы университет – екі жне одан да кп) жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын, ылыми жне педагогтік ызметті, кадрларды біліктілігін арттыруды жне айта даярлауды жзеге асыратын жне з ызметі саласында жетекші ылыми жне дістемелік орталы болып табылатын оу орны;
55) училище – негізгі орта, жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламаларын жне мдениет пен нер саласындаы техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
56) лтты бірыай тестілеу – орта білімнен кейінгі немесе жоары білім беретін білім беру йымдарына тсу емтихандарымен біріктірілетін, жалпы орта білім беру йымдарында білім алушыларды орытынды аттестаттау нысандарыны бірі;
57) философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор - тиісті мамандытар бойынша докторантураны ксіптік оу бадарламаларын мегерген адамдара берілетін жоары академиялы дрежелер;
58) шаын жинаты мектеп - білім алушылар контингенті шаын, сынып-жинатары біріктірілген жне оу сабатарын йымдастыруды зіндік нысаны бар жалпы білім беретін мектеп;
59) экстернат - білім алушы сабаа немі атыспай-а тиісті білім беру бадарламасыны оу пндерін з бетімен оитын оыту нысандарыны бірі;
60) эксперименттік ала - жаа педагогтік технологиялар мен білім беретін оу бадарламаларын малдаудан ткізуге арналан эксперимент режимінде білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымы;
61) элиталы білім – дарынды адамдара арналан мамандандырылан білім беру йымдарында іске асырылатын арнайы білім беретін оу бадарламалары бойынша алынатын білім.
2-бап. азастан Республикасыны білім беру саласындаы занамасы
1. азастан Республикасыны білім беру саласындаы занамасы азастан Республикасыны Конституциясына негізделеді, осы Занан жне азастан Республикасыны зге де нормативтік ыты актілерінен трады.
2. Егер азастан Республикасы ратификациялаан халыаралы шартта осы Задаыдан згеше ережелер белгіленсе, онда халыаралы шартты ережелері олданылады.
3-бап. Білім беру саласындаы мемлекеттік саясатты принциптері
1. Білім беру саласындаы мемлекеттік саясатты негізгі принциптері мыналар болып табылады:
1) баршаны сапалы білім алуа ытарыны тедігі;
2) білім беру жйесін дамытуды басымдыы;
3) рбір адамны зияткерлік дамуы, психикалы-физиологиялы жне жеке ерекшеліктері ескеріле отырып, халыты барлы дегейдегі білімге олжетімділігі;
4) білім беруді зайырлы, гуманистік жне дамытушылы сипаты, азаматты ндылытарды, адам мірі мен денсаулыыны, жеке адамны еркін дамуыны басымдыы;
5) адамны ытары мен бостандытарын рметтеу;
6) жеке адамны білімдарлыын ынталандыру жне дарындылыын дамыту;
7) білім беру дегейлеріні сабатастыын амтамасыз ететін білім беру процесіні здіксіздігі;
8) оыту мен трбиені бірлігі;
9) білім беруді басаруды демократиялы сипаты, білім беру жйесі ызметіні ашытыы;
10) білім беру йымдарыны меншік нысандары, оыту мен трбиені нысандары, білім беру баыттары бойынша алуан трлі болуы.
2. Білім беру йымдарында саяси партиялар мен діни йымдарды (бірлестіктерді) йымды рылымдарын руа жне оларды ызметіне тыйым салынады.
2-тарау. БІЛІМ БЕРУ ЖЙЕСІН БАСАРУ
4-бап. азастан Республикасы кіметіні білім беру саласындаы зыреті
азастан Республикасыны кіметі:
1) білім беруді дамыту жніндегі мемлекеттік саясатты зірлейді жне іске асырады;
2) білім беруді дамытуды мемлекеттік бадарламалары мен білім беру жйесін дамытуды стратегиялы жоспарларын зірлейді жне азастан Республикасы Президентіні бекітуіне сынады, оларды іске асыру жніндегі шараларды жзеге асырады;
3) ебек нарыыны кадрлара аымдаы жне келешектегі ажеттігіні траты мониторингі жйесін алыптастырады;
4) леуметтік ріптестерді ксіптік білім беру проблемаларын шешуге атысуын амтамасыз етеді жне республикалы бюджеттен каржыландырылатын білім беру йымдарында (азастан Республикасыны лтты ауіпсіздік комитетіні білім беру йымдарындаы мамандар даярлауды оспаанда) жоары жне жоары оу орнынан кейінгі, сондай-а техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар мамандар даярлауа мемлекеттік білім беру тапсырысын бекітеді;
5) білім беру грантын беру ережелерін бекітеді;
6) білім беруді мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттарын зірлеу, бекіту тртібін жне оны олданылу мерзімдерін айындайды;
7) Білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттау ережелерін жне Білім беру йымдарын аккредиттеу ережелерін бекітеді;
8) біліктілік талаптарын жне Білім беру ызметін лицензиялау ережелерін бекітеді;
9) мемлекеттік лгідегі білім беру туралы жаттарды трлері мен нысандарын жне оларды беру тртібін анытайды;
10) халыты тыыздыына жне елді мекендерді ашытыына арай білім беру йымдары желісіні кепілдік берілген мемлекеттік нормативін бекітеді;
11) мемлекеттік білім беру йымдары ызметкерлеріні лгілік штаттарын, сондай-а педагог ызметкерлер мен олара теестірілген адамдар лауазымдарыны тізбесін айындайды;
12) азастан Республикасыны Президентіне жеке адамны трбиесіне, оуына жне ксіптік алыптасуына аса зор лес осан жекелеген білім беру йымдарына ерекше мртебе беру туралы сыныс енгізеді жне Инновациялы университет туралы ережені бекітеді;
13) мемлекеттік басару органыны сынысы бойынша бюджет аражаты есебінен аржыландырылатын мемлекеттік білім беру йымдарын рады, айта йымдастырады жне таратады;
14) білім беру мониторингін жзеге асыруды тртібін белгілейді;
15) “Болаша” халыаралы стипендиясын беруге арналан міткерлерді іріктеу ережелерін бекітеді;
16) мемлекеттік атаулы стипендияларды бекітеді;
17) “Алтын белгі” белгісі туралы ережені бекітеді;
18) “Жоары оу орныны здік оытушысы” жне “здік педагог” ататарын беру ережелерін бекітеді;
19) тиісті лгідегі білім беру йымдары, оны ішінде балалара арналан осымша білім беру бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдары ызметіні лгілік ережелерін бекітеді;
20) Дарынды балалара арналан мамандандырылан білім беру йымдары ызметіні ережелерін бекітеді;
21) леуметтік оралмаан білім алушылар мен кнкрісі тмен отбасылардан шыан білім алушылара аржылай жне материалды кмек крсетуге блінетін аражатты жмсау ережелерін бекітеді;
22) Жмыс крсеткіштері жоары мемлекеттік білім беру мекемелеріне гранттар беруге арналан мемлекеттік конкурстарды ткізу ережелерін жне оларды пайдалану тртібін бекітеді.
23) бірінші басшыларын азастан Республикасыны Президенті таайындайтын жоары оу орындарыны тізбесін жне оларды таайындау, аттестациядан ткізу жне ызметтен босату тртібі туралы ережелерді бекіту туралы азастан Республикасыны Президентіне сыныс енгізеді.
5-бап. Білім беру саласындаы укілетті органны зыреті
Білім беру саласындаы укілетті орган мынадай функцияларды орындайды:
1) азаматтарды білім беру саласындаы конституциялы ытары мен бостандытарын сатауды амтамасыз етеді;
2) білім беру саласындаы бірыай мемлекеттік саясатты іске асырады, салааралы йлестіруді жзеге асырады, білім беру жне ылым саласындаы масатты жне халыаралы бадарламаларды зірлейді жне іске асырады;
3) білім беруді дамытуды жай-кйі туралы жыл сайын баяндама зірлеу жне жариялау арылы оам мен мемлекетті білім беру жйесіні жай-кйі жне оны ызметіні тиімділігі туралы наты апаратпен амтамасыз етеді;
4) білім беруді басару жйесіні білім беру мониторингін жне оны апаратты амтамасыз етуді жзеге асырады, білім беруді бірыай апаратты жйесін йымдастыру жне оны жмыс істеу ережелерін бекітеді;
5) білім беру сапасын басаруды, білім беру йымдары сынатын білім беру ызметін дістемелік жне діснамалы амтамасыз етуді жзеге асырады;
6) білім беруді тиісті дегейлеріні мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру (медициналы жне фармацевтік білім беруден баса) стандарттарын зірлеуді йымдастырады жне бекітеді, білім беруді барлы дегейіні лгілік білім беретін оу бадарламаларын жне лгілік оу жоспарларын бекітеді;
7) конкурсты іріктеу тртібі мен критерийлерін бекітеді жне инновациялы білім беру бадарламаларын енгізетін университеттерді конкурсын ткізеді;
8) білім беру ызметін жзеге асыру ыына лицензияны жне (немесе) осымшаларды:
жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын зады тлалара;
білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын жне республикалы бюджет аражаты есебінен аржыландырылатын зады тлалара;
рухани білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын зады тлалара (діни оу орындары);
азастан Республикасыны аумаында ызметін жзеге асыратын жне білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын халыаралы жне шетелдік зады тлалара береді;
9) меншік нысандары мен ведомстволы баыныстылыына арамастан, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарын (медициналы жне фармацевтік білім беруді оспаанда), сондай-а республикалы бюджеттен аржыландырылатын білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттаудан ткізеді;
10) жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарын аккредиттеуді йымдастырады;
11) бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламаларын, техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарына оуа абылдауды лгілік ережелерін бекітеді.
12) лтты бірыай тестілеуді, сондай-а кешенді тестілеуді ткізу технологиясын зірлейді жне бекітеді;
13) мдделі министрліктермен, зге де орталы атарушы органдармен, жмыс берушілермен жне баса да леуметтік ріптестермен зара іс-имыл жасай отырып, ксіптік оу бадарламаларыны дегейі бойынша кадрлар даярлау шін ксіптер мен мамандытар тізбесін айындайды жне ксіптер мен мамандытарды сыныптауыштарын бекітеді;
14) меншік нысандарына жне ведомостволы баыныстылыына арамастан, білім беру йымдарында оу жылыны басталу жне аяталу уаытын айындайды;
15) сырттай, кешкі нысандарда жне экстернат нысанында білім алуа жол берілмейтін ксіптер мен мамандытарды тізбесін белгілейді жне жоары білім беретін білім беру йымдарында экстернат нысанында оытуа рсат береді;
16) білім алушыларды білім беру йымдарыны лгісі бойынша ауыстыруды жне айта абылдауды ережелерін бекітеді;
17) білім беру йымдарында білім алушылара академиялы демалыстар беруді тртібін бекітеді;
18) мемлекеттік аралы баылауды жргізу ережелерін жне саныны асып кетуі кезектен тыс мемлекеттік аттестаттауа кеп соатын мемлекеттік аралы баылаудан тпеген білім беру йымдарында білім алушыларды шекті санын бекітеді;
19) білім алушыларды лгеріміне аымды баылау, аралы жне орытынды аттестаттау ткізуді лгілік ережелерін бекітеді;
20) ксіптік даярлы дегейін растауды жне техникалы жне ызмет крсететін ебек ксіптері (мамандытар) бойынша біліктілікті беруді тртібін зірлейді жне бекітеді;
21) білім туралы жаттарды тану жне нострификациялау тртібін белгілейді;
22) білім жне (немесе) біліктілік туралы мемлекеттік лгідегі жаттарды бланкілеріне тапсырыс беруді жне олармен жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарын, ведомстволы баыныстаы білім беру йымдарын амтамасыз етуді йымдастырады жне оларды пайдаланылуына баылауды жзеге асырады;
23) білім беру йымдары білім беру ызметінде пайдаланатын ата есептіліктегі жаттарды нысанын зірлейді жне бекітеді, білім туралы жаттарды ресімдеуге ойылатын талаптарды айындайды; білім алуды аятамаан адамдара берілетін анытама нысанын бекітеді;
24) білім беру ызметтерін крсетуді лгілік шартыны жне ксіптік практикадан ткізуге арналан лгілік шарт нысандарын бекітеді.
25) оу-дістемелік жмыса басшылыты жзеге асырады жне жргізуді йлестіреді, оу-дістемелік жмысты йымдастыруды жне жзеге асыруды ережелерін, оытуды кредиттік технологиясы жне ашытытан білім беру технологиялары бойынша оу процесін йымдастыруды ережелерін бекітеді;
26) республикалы орта білім беру йымдарын, сондай-а халыаралы келісімдерге сйкес шетелдік мектептерде оитын отандастарды оулытармен жне оу-дістемелік кешендермен амтамасыз етеді;
27) оулытарды, оу-дістемелік кешендері мен оу-дістемелік ралдарын зірлеу, сараптама жасау жне басып шыару жніндегі жмысты йымдастыру ережелерін бекітеді жне осы жмысты йымдастырады; білім беру йымдарына арналан оулытарды, оу ралдары мен баса да дебиеттерді, оны ішінде электронды жеткізгіштегілерін пайдалануа рсат етеді;
28) республикалы маызы бар мектептен тыс іс-шаралар ткізуді йымдастырады;
29) жалпы білім беретін пндер бойынша республикалы олимпиадалар мен ылыми жарыстарды, орындаушылар мен ксіби шеберлікті республикалы конкурстарын йымдастыру ережелерін бекітеді жне ткізуді йымдастырады;
30) ведомостволы баынысты йымдарды белгіленген тртіппен бюджет аражаты есебінен аржыландыруды жзеге асырады;
31) ведомстволы баыныстаы білім беру мекемелеріні жарыларын бекітеді;
32) білім беру йымдарында меншік нысандарына жне ведомстволы баыныстылыына арамастан, азастан Республикасыны білім беру саласындаы занамасыны жне нормативтік ыты актілеріні, мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру стандарттарыны, сондай-а ведомстволы баыныстаы йымдардаы бюджеттік жне аржылы тртіпті азастан Республикасыны занамасына сйкес орындалуына мемлекеттік баылау жасауды жзеге асырады;
33) азастан Республикасыны Президенті лауазыма таайындайтын жне лауазымнан босататын жекелеген мемлекеттік жоары оу орындарыны басшыларын оспаанда, ведомстволы баыныстаы білім беру йымдарыны бірінші басшыларын лауазыма таайындайды жне лауазымнан босатады. Білім беретін ведомстволы баыныстаы йым басшысыны орынбасарларын жне бас бухгалтерін таайындауа келісім береді;
34) педагог ызметкерлер мен олара теестірілген адамдар лауазымдарыны лгілік біліктілік сипаттамаларын зірлейді жне бекітеді;
35) мемлекеттік мекеме йымды-ыты нысанындаы мемлекеттік орта білім беретін йымдарды басшыларын конкурсты таайындау ережелерін бекітеді;
36) жоары оу орындарыны профессор-оытушылар рамы мен ылыми ызметкерлерін лауазымдара конкурсты таайындау ережелерін бекітеді;
37) педагог ызметкерлерді аттестаттау ережелерін бекітеді;
38) педагог кадрларды айта даярлау мен оларды біліктілігін арттыруды йымдастырады;
39) салалы ктермелеу жйесін зірлейді жне бекітеді;
білім алу шін ажетті леуметтік-экономикалы жадайлар жасау арылы амтамасыз етеді.
Білім беру сапасын мемлекеттік баылау білім беру сапасын баалауды лтты жйесін жасау жне оны жмыс істеуін амтамасыз ету арылы жзеге асырылады.
2. Мемлекет азастан Республикасы азаматтарыны тегін мектепалды, бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім алуын, сондай-а егер азамат осы дегейлерді райсысында бірінші рет білім алатын болса, мемлекеттік білім беру тапсырысына сйкес конкурсты негізде тегін техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім алуын амтамасыз етеді.
азастан Республикасында траты тратын шетелдіктерді жне азаматтыы жо адамдарды білім беру саласындаы укілетті орган белгілеген тртіппен азастан Республикасыны азаматтарымен бірдей мектепалды, бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім алуа ыы бар.
азастан Республикасында траты тратын азаматтыы жо адамдара, егер олар осы дегейлерді райсысында бірінші рет білім алатын болса, мемлекеттік білім беру тапсырысына сйкес конкурсты негізде тегін техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім алуа ы беріледі.
Шетелдіктерді мемлекеттік білім беру тапсырысына сйкес конкурсты негізде тегін техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім алуа ыы азастан Республикасыны халыаралы шарттарымен айындалады.
3. Техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім алуа олжетімділікті амтамасыз ету масатында мемлекеттік емес білім беру кредиттерін дамыту шін жадайлар жасалады.
Мемлекет екінші дегейдегі банктер беретін білім беру кредиттеріні кепілдік жйесін ру жне білім беру кредиттері бойынша талап ету ытарын иелену арылы екінші дегейдегі банктерді айта аржыландыру жнінде шаралар абылдайды.
4. Мемлекет леуметтік кмекке мтаж азастан Республикасы азаматтарын оларды білім алуы кезеінде аржылау шыыстарын толы немесе ішінара тейді.
леуметтік кмек крсетілетін азастан Республикасы азаматтарыны санатына:
1) жетім балалар, ата-анасыны аморлыынсыз алан балалар;
2) даму ммкіндіктері шектеулі балалар, мгедектер жне бала кезінен мгедектер, мгедек балалар;
3) кп балалы отбасыларды балалары;
4) азастан Республикасыны задарымен айындалатын азаматтарды зге де санаттары жатады.
леуметтік кмекті млшерін, кздерін жне беру тртібін азастан Республикасыны кіметі айындайды.
5. Денсаулы жадайына арай за уаыт бойы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беретін йымдара бара алмайтын азаматтар шін йде немесе емдеу йымдарында тегін жеке оыту йымдастырылады.
6. Мемлекет даму ммкіндіктері шектеулі азаматтарды білім алуына, дамуындаы ауытуды тзетуіне жне леуметтік бейімделуіне жадай жасауды амтамасыз етеді.
7. Мемлекет трындар саны аз елді мекендерде тратын балаларды бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім алу ытарын амтамасыз ету шін шаын жинаты мектептер мен интернат йымдарыны жмыс істеуіне кепілдік береді.
8. Мемлекет азастан Республикасыны дарынды азаматтарыны элитары білім, оны ішінде шетелде білім алуына ажетті жадай жасайды.
9-бап. Оыту жне трбиелеу тілі
1. Білім беру йымдарындаы тіл саясаты азастан Республикасыны Конституциясына жне азастан Республикасыны тіл туралы занамасына сйкес жзеге асырылады.
2. Меншік нысандарына арамастан барлы білім беру йымдары білім алушыларды мемлекеттік тіл ретінде аза тілін білуін, сондай-а білім беруді тиісті дегейіні мемлекеттік жалпыа міндетті стандартына сйкес орыс тілін жне шет тілдеріні біреуін оып-йренуін амтамасыз етуге тиіс.
3. Ана тілінде білім алу ыы тиісті білім беру йымдарыны ммкіндіктері болан жадайда сыныптар, топтар румен, сондай-а оларды жмыс істеуіне жадай жасаумен амтамасыз етіледі.
4. Мемлекеттік тіл жне орыс тілі бірыай лтты тестілеу бадарламасына енгізілетін міндетті пндер болып табылады.
3-тарау. БІЛІМ БЕРУ ЖЙЕСІ
10-бап. Білім беру жйесі ымы
азастан Республикасыны білім беру жйесі зара іс-имыл жасайтын:
1) білім беру дегейіні сабатастыын амтамасыз ететін мемлекеттік жалпыа міндетті білім беру стандарттарыны жне білім беретін оу бадарламаларыны;
2) меншік нысандарына, лгілері мен трлеріне арамастан, білім беру бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарыны;
3) білім беруді басару органдары жне тиісті инфрарылымдар, оны ішінде білім сапасы мониторингін жзеге асыратын ылыми жне оу-дістемелік амтамасыз ету йымдарыны жиынтыын білдіреді.
11-бап. Білім беру жйесіні міндеттері
1. Білім беру жйесіні міндеттері:
1) лтты жне жалпы адамзатты ндылытар, ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды алыптастыруа, дамытуа жне ксіптік шыдауа баытталан сапалы білім алу шін ажетті жадайлар жасау.
2) жеке адамны шыармашылы, рухани жне кш-уат ммкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты мір салтыны берік негіздерін алыптастыру, даралыты дамыту шін жадай жасау арылы ой-рісін байыту;
3) азаматты пен патриотизмге, з Отаны - азастан Республикасына сйіспеншілікке, мемлекеттік рміздерді рметтеуге, халы дстрлерін астерлеуге, Конституцияа айшы жне оама жат кез келген кріністерге тзбеуге трбиелеу;
4) белсенді азаматты станымы бар жеке адамды трбиелеу, республиканы оамды-саяси, экономикалы жне мдени міріне атысу ажеттігін, жеке адамны з ытары мен міндеттеріне саналы кзарасын алыптастыру;
тізбесін жне тртібін;
тртіппен телмеген немесе алынбаан соттылыы бар адамдар жіберілмейді.
52-бап. Білім беру йымдары ызметкерлеріні ебегіне аы тлеу жйесі
1. Мемлекеттік білім беру йымдары ызметкерлеріні ебегіне аы тлеу жйесі азастан Республикасыны занамасында белгіленген тртіппен айындалады.
Мемлекеттік емес білім беру йымдары ызметкерлеріні ебегіне аы тлеуді азастан Республикасыны олданыстаы занамасына сйкес оларды рылтайшылары немесе оан укілетті адам айындайды.
2. Бюджет аражаты есебінен аржыландырылатын мемлекеттік білім беру йымдары ызметкерлеріне жалаыны есептеу ережесін ебек саласындаы укілетті органмен келісім бойынша білім беру саласындаы укілетті орган бекітеді.
3. Білім беретін мемлекеттік мекемелер мен азыналы ксіпорындарды педагог ызметкерлеріні лауазымды айлыаысы, осымша аылар мен стеме аылар, сондай-а ынталандыру сипатындаы баса да тлемдер азастан Республикасыны занамасымен айындалады.
4. Білім беру йымдарыны ызметкерлеріне ауылды жерде жмыс істегені шін, сынып жетекшілігі шін, дптерді, жазу жмыстарын тексергені шін, оу кабинеттеріне мегерушілік еткені, пндерді тередетіп оытаны, эксперимент режимінде жмыс істегені шін азастан Республикасыны занамасында белгіленген тртіппен осымша аы жне баса да тлемдер тлеу жргізіледі.
5. Ерекше мртебесі бар жоары оу орындарыны профессор-оытушылар рамы мен басшы ызметкерлеріні лауазымды айлыаысы арттырылып отыратын коэффициентті ескере отырып айындалады.
6. Мемлекеттік білім беру йымдарыны педагог ызметкерлеріне тиісті дипломы бар болан кезде негізгі жмыс орны бойынша:
философия докторы (PhD) жне бейіні бойынша доктор дрежесі шін бір айлы е тменгі жалаы млшерінде;
ылым кандидаты дрежесі шін бір айлы е тменгі жалаы жне ылым докторы дрежесі шін екі айлы е тменгі жалаы млшерінде осымша аы белгіленеді.
7. Мемлекеттік білім беру йымдарыны педагог ызметкерлеріне айлы жалаыны есептеу шін аптасына нормативтік оу жктемесі:
1) 18 сааттан аспайтындай:
бастауыш білім беру йымдары шін;
негізгі, жалпы орта, техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білім беру йымдары шін;
білім алушылар мен трбиеленушілерге осымша білім беру йымдары шін;
мамандандырылан жне арнайы білім беру йымдары шін;
2) 24 сааттан аспайтындай:
мектепке дейінгі йымдар жне мектепке дейінгі трбие беруді мектепалды топтары жне білім беру йымдарыны мектепалды сыныптары шін;
балалар мен жасспірімдерді спортты білім беру йымдары шін;
3) 30 сааттан аспайтындай интернатты йымдарды, демалыс лагерьлеріні, техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі білім беру йымдары жатаханаларыны трбиешілері шін белгіленеді.
Жоары оу орындарын оспаанда, мемлекеттік білім беру йымдарында педагог ызметкерлерді лауазымды міндеттеріне (біліктілік талаптарына) атысты нормативтік оу жктемесін білім беру саласындаы укілетті органны сынысы бойынша азастан Республикасыны кіметі белгілейді.
Жоары оу орындары профессор-оытушылар рамыны жылды оу жктемесі жмыс уаытыны жылды нормасыны шегінде белгіленеді жне ылыми кеесті шешімі негізінде жоары оу орныны басшысы бекітеді.
8. Мемлекеттік тапсырысты айындау кезінде мемлекеттік жоары оу орындары профессор-оытушылар рамыны жалпы саны мынадай орташа араатынасты негізге ала отырып есептеледі:
1) студенттер мен оытушылар (бір оытушыа шаандаы студенттерді орташа саны) тиісінше:
кндізгі оу нысаны шін - 8:1 (медициналы жоары оу орындары шін - 6:1);
кешкі оу нысаны шін - 16:1;
сырттай оу нысаны шін - 32:1;
2) магистранттар жне оытушылар - 4:1;
3) докторанттар жне оытушылар - 3:1.
53-бап. леуметтік кепілдіктер
1. Педагог ызметкерлер мынадай:
1) азастан Республикасыны занамасына сйкес трын й, оны ішінде ызметтік й жне (немесе) жатахана;
2) жалпы орта, техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беру йымдарыны педагог ызметкерлері шін затыы кнтізбелік 56 кн; оу-дістемелік амтамасыз ету, мектепке дейінгі жне осымша білім беру йымдарыны педагог ызметкерлері шін - кнтізбелік 42 кн аы тленетін жыл сайыны демалыс алуды леуметтік кепілдіктерін иеленеді.
2. Ауылды жерде жмыс істейтін білім беруді педагог ызметкерлеріне жергілікті кілді органдарды шешімі бойынша:
1) ала жадайында педагогтік ызметпен айналысатын педагог ызметкерлерді ставкаларымен салыстыранда айлыаылар мен тарифтік ставкалар кемінде жиырма бес процентке арттырылып белгіленеді;
2) коммуналды ызмет крсетулерге шыыстарды жабуа жне трын й-жайларды жылыту шін отын сатып алуа жергілікті кілді органдарды шешімі бойынша белгіленетін млшерде бюджет аражаты есебінен біржолы ашалай темаы тленеді;
3) жеке меншігінде малы барлара ауылшаруашылы йымдарыны ызметкерлерімен бірдей, жемшп, малын жаю жне шп шабу шін жер учаскелері беріледі.
3. Білім беру йымдарыны педагог ызметкерлеріне жыл сайын тиісті бюджет аражаты есебінен:
1) олара кезекті ебек демалысын беру кезінде мемлекеттік білім беру йымдарында азастан Республикасыны ебек туралы занамасымен айындалан млшерде кнтізбелік жылда бір рет сауытыруа жрдемаы;
2) “Жоары оу орныны здік оытушысы” атаын иеленушіге айлы есептік крсеткішті 2000 еселенген млшерінде мемлекеттік грант;
3) “здік педагог” атаын иеленушіге айлы есептік крсеткішті 1000 еселенген млшерінде мемлекеттік грант тленеді.
8-тарау. БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫНДАЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
54-бап. Білім беру саласындаы мемлекеттік реттеуді масаты мен нысандары
1. Білім беру саласындаы мемлекеттік реттеу білім алуа конституциялы ытарды іске асыруды амтамасыз ететін жадайларды жасауа жне білім беру йымдары сынатын білім беру ызметтерін крсетуді жоары сапасын амтамасыз етуге баытталан.
2. Білім беру саласындаы мемлекеттік реттеу ыты амтамасыз ету, білім сапасын басару, стандарттау, баылау жргізу арылы жзеге асырылады.
55-бап. Білім беру сапасын басару
1. Білім беру сапасын басару білім беру саласындаы бірыай мемлекеттік саясатты іске асыруа баытталан жне білім сапасын баалауды бірыай лтты жйесін райтын мемлекеттік жне институционалды рылымдарын, білім беруді аржыландыруа блінетін аражатты пайдалану тымдылыын жне білім беру жйесі жмыс істеуіні ттастай тиімділігін амтиды.
2. Білім беру сапасын басару білім беру мониторингіні нтижелері негізінде барлы дегейлерде басарушылы шешімдерді абылдау арылы жзеге асырылады.
3. Білім беру мониторингі білім сапасын сырттай жне ішкі баалау дістері арылы ткізіледі.
Білім беру сапасын сырттай баалау білім беру йымдарын лицензиялауды, мемлекеттік аттестаттауды, білім беру йымдарын аккредиттеуді рсімдерін, лтты бірыай тестілеуді, мемлекеттік аралы баылауды, сондай-а барлы лгідегі жне трдегі білім беру йымдарын саралау мен техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі йымдарда білім алушылара біліктілік беруді рсімдерін амтиды.
Білім беру сапасын ішкі баалау сапа менеджменті жйесін, білім беру йымдары ызметіні барлы трлеріні зін-зі баалауыны ртрлі рсімдерін, лгерімді аымдаы баылауды, білім алушыларды білім алу жетістіктерін баалауды амтиды.
Жоары оу орындарыны ызметін баалау осы оу орнындаы оыту сапасы туралы студенттерді пікірін амтиды.
56-бап. Білім беруді мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттары
1. азастан Республикасында рбір білім беру дегейі бойынша:
1) білімні мазмнына;
2) білім алушылар мен трбиеленушілерді оу жктемесіні е кп клеміне;
3) білім алушыларды даярлы дегейіне ойылатын жалпы талаптарды жиынтыын айындайтын білім беруді мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттары белгіленеді.
2. Тиісті білім беру дегейлеріні мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттары, меншік нысандарына, лгілері мен трлеріне арамастан, барлы білім беру йымдары шін міндетті.
57-бап. Білім беру ызметін лицензиялау
1. Зады тлаларды (бдан рі - лицензиат) білім беру ызметі азастан Республикасыны лицензиялау туралы занамасына сйкес лицензиялануа жатады.
2. Техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары, жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын зады тлаларды ызметін олар шін жаа ксіптер мен мамандытар бойынша лицензиялау, оларда лицензияларды болуына арамастан, жалпы негіздерде жргізіледі.
3. Лицензиар лицензияны беру, оны олданысын тотата тру мселелерін алалы жне жария арау шін консультациялы-кеесші орган рады.
4. Лицензиарды білім беру ызметімен айналысуа ы беретін лицензияны олданысын алты ай мерзімге дейін азастан Республикасыны кімшілік ы бзушылы туралы занамасында кзделген тртіппен тотата труа ыы бар.
5. Білім беру ызметімен айналысуа ы беретін лицензиядан айыруды азастан Республикасыны кімшілік ы бзушылы туралы занамасында кзделген тртіппен сот жзеге асырады.
58-бап. Білім беру йымдарын аккредиттеу
1. Аккредиттеуді білім беру йымдарыны тініші негізінде, оларды ведомстволы баыныстылыына жне меншік нысандарына арамастан, аккредиттеу органы бес жыл мерзімге жзеге асырады.
Аккредиттеу институционалды жне мамандандырылан трде жзеге асырылады.
2. азастан Республикасыны аумаында рылан халыаралы жне шетелдік білім беру йымдары немесе оларды филиалдары аккредиттеуден азастан Республикасыны білім беру йымдары сияты шарттармен жне тртіппен ткізіледі.
3. Білім беру йымдарын аккредиттеу білім беру йымдарыны з аражаттары есебінен ткізіледі.
4. Жоары оу орындары халыаралы дрежеде танылан шетел агенттігі жзеге асыратын халыаралы аккредиттеуден туге ылы.
59-бап. Білім беру жйесіндегі мемлекеттік баылау
1. Білім беру жйесіндегі мемлекеттік баылау мемлекетті білім алуа деген ыты амтамасыз етуге жне білім беру бадарламаларын іске асыратын зады тлаларды здері жзеге асыратын білім беру ызметіні азастан Республикасыны білім беру саласындаы занамасыны талаптарына жне білім беру ызметін лицензиялау ережелеріне сйкестігін сатауа баытталан жне оны білім беру саласындаы укілетті орган мен жергілікті атарушы органдар з зыреті шегінде жзеге асырады.
2. Білім беру жйесіндегі мемлекеттік баылау объектілері:
1) білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын зады тлаларды білім беру ызметі;
2) білім алушыларды тиісті білім беретін оу бадарламаларын мегеру дегейі болып табылады.
3. Мемлекеттік баылауды негізгі трлері:
1) білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттау;
2) мемлекеттік аралы баылау;
3) азастан Республикасыны білім туралы занамасын жне білім беру ызметін лицензиялау ережелеріні саталуын баылау болып табылады.
4. Білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттауды, оларды ведомстволы баыныстылыы мен меншік нысандарына арамастан, білім беруді мемлекеттік басару органдары здеріні зыретіне сйкес жоспарлы трде бес жылда бір рет ткізеді.
Медициналы жне фармацевтік білім беру йымдарын мемлекеттік аттестаттауды денсаулы сатау саласындаы укілетті орган жзеге асырады.
Бірінші мемлекеттік аттестаттау жаадан рылан:
1) бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беруді жалпы білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарында трт жылдан кейін;
2) техникалы жне ксіптік, орта білімнен кейінгі, жоары жне жоары оу орнынан кейінгі білім беруді ксіптік оу бадарламаларын іске асыратын білім беру йымдарында мамандарды алашы бітіру жылынан кешіктірілмей;