Тжірибелік жмыс

Патофизиология-2. «АН ТЗУШІ ЖЙЕ» МОДУЛІ.

 

ТЖІРИБЕЛІК САБАТАРА АРНАЛАН ДІСТЕМЕЛІК СЫНЫСТАР

Таырып № 1. «АНЕМИЯЛАР» (3 са).

6.1.2.Сабаты масаты:

Анемиялы синдромны этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін, гемограммалар мен лейкограммаларды талдауды тжірибелік дадыларын алыптастыру, топта жмыс ткізгенде коммуникативті дадыны жетілдіру

6.1.3.Оытуды міндеттері:

· Анемия, лейкоцитоз, лейкоцитопения бойынша білімін алыптастыру

· ан ауруларымен ауыран науастарды гемограммасы мен лекограммасын талдауды тжірбиелік дадысын сондай-а лейкоцитоздар мен лейкопениялар кезіндегі лейкоцитарлы формуланы згерулерін сараптап тсіндіруді алыптастыру.

· Топта жмыс орындауда коммуникативті дадыны жетілдіру.

6.1.4.Таырыпты негізгі сратары:

1. Анемия аныктамасы, анемияларда эритроциттерді сапалы згерістері, жіктелу станымдары

2. Принципы классификации анемий. Principles of anemia’s classification. Анемияны жіктелу негіздері. (екінші тілде талданады)

3. Жедел постгеморрагиялы анемияны этиологиясы мен патогенезі.

4. Гемолиздік анемия, анытамасы, эритроциттерді тамырішілік жне тамырдан тыс гемолизіні этиологиясы мен патогенезі, тым куатын жне жре пайда болан гемолиздік анемияларда шеткері ан крінісіні згерістері.

5. ВитаминВ12,-фолий тапшылыты, темір тапшылыты анемияларды патогенезі.

6. Аплазиялы анемиялар, себептері, ан тзілуі бзылыстары мен клиникалы кріністеріні патогенезі.

6.1.5.йрету жне оыту дістері: таырып сратары бойынша пікірталас, шаын топпен жмыс істеу: гемограммаларды талдау, тестілеу

Тжірибелік жмыс

№1Тапсырма. Мынандай сапалы эритроциттерді згерістері кездесетін анемияны крсетііз.



 

№2 Тапсырма. Гемограммадарды талдау жне олара орытынды жасау
№1 гемограмма Эритроциттер ……….3.0*1012 /л Гемоглобин ……….78г /л. Т.К. ……….? Лейкоциттер……….7,5*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….2% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….4% блшектенген ядролылар ……….56% Лимфоциттер ……….35% Моноциттер …….3% ан жаындысында: эритроциттерді анизоцитозы, пойкилоцитозы, микросфероцитоз. Ретикулоциттер – 7%. №2 гемограмма Эритроциттер …….2,2*1012 /л Гемоглобин ……….81г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….290*109/л Лейкоциттер……….14*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….4% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….4% таяша ядролылар ……….12% блшектенген ядролылар ..............58% Лимфоциттер ……….16% Моноциттер ……….6% ан жаындысында: эритроциттер анизоцитозы (макроцитоз), пойкилоцитозы, полихроматофилді эритроциттер, нормобластар, базофилді нктеленген эритроциттер.  
№3 гемограмма Эритроциттер ……….3,6*1012 /л Гемоглобин ……….95г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….280*109/л Лейкоциттер……….16*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….3% Базофилдер ……….1% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….2% таяша ядролылар ….9% блшектенген ядролылар ……….64% Лимфоциттер ……….18% Моноциттер……….3% ан жаындысында: анизоцитоз (макроцитоз), пойкилоцитоз, ретикулоцитоз-4%, полихроматофилдер, бірен-саран нормобластар. № 4 гемограмма. Эритроциттер ……….3,02*1012 /л Гемоглобин ……….72г /л Т.К. ……….? Ретикулоциттер ……….4% Тромбоциттер ……….400*109/л Лейкоциттер ……….9*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….1% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….4% блшектенген ядролылар ……….63% Лимфоциттер ……….25% Моноциттер ……….7% ан жаындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, нысана трізді эритроциттер
№ 5 гемограмма Эритроциттер ……….1,8*1012 /л Гемоглобин ……….54г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….94*109/л Лейкоциттер……….3,2*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….0% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….0% блшектенген ядролылар ……….26% Лимфоциттер ……….63% Моноциттер ……….11% ан жаындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, ретикулоциттер – 0,1%.   № 6 гемограмма. Эритроциттер ……….3,8*1012 /л Гемоглобин ……….68г /л. Т.К. ……….? Тромбоциттер……….280*109/л Лейкоциттер……….4,5*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….2% Базофилдер ……….1% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….4% блшектенген ядролылар ……….56% Лимфоциттер ……….30% Моноциттер ……….7% ан жаындысында: гипохромия, едуір млшерде микроциттер, пойкилоциттер, анулоциттер, ретикулоциттер – 0,1%.
№ 7 гемограмма. Эритроциттер ……….1,44*1012 /л Гемоглобин ……….66г /л Т.К. ……….? Тромбоциттер……….120*109/л Лейкоциттер……….2,8*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….5% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….1% блшектенген ядролылар ……….43% Лимфоциттер ……….48% Моноциттер……….3% ан жаындысында: айын анизоцитоз (макроцитоз), пойкилоцитоз, мегалоциттер, мегалобласттар, базофилді нктеленген эритроциттер жне баса патологиялы осындылар, гиперсегменттелген нейтрофилдер, ретикулоциттер-0,1%. № 8 гемограмма. Эритроциттер ……….2,9*1012 /л Гемоглобин ……….52г /л Т.К. ……….? Ретикулоциттер ……….5% Тромбоциттер……….280*109/л Лейкоциттер……….3,8*109/л Лейкоциттік рнек: Эозинофилдер ……….0,5% Базофилдер ……….0% Нейтрофилдер: метамиелоциттер ……….0% таяша ядролылар ……….0,5% блшектенген ядролылар ……….70% Лимфоциттер ……….27% Моноциттер……….2% ан жаындысында: анулоциттер, пойкилоциттер, эритроциттерді базофилді нктеленуі, ан сары суында темір млшері кбейген.  
       

 

Тапсырма. Кейс-стади

Есеп

14 жастаы ер бала К., ауруханаа лсіздік, бас айналу, дене ызымыны ктерілуі, жтынанда ауыру сезіміне шаымданып тсті. Ауру тарихынан науас уыторлыпен ауыратындыы, соы ш айда бензолды буымен дем аландыы аныталды. Терісіні бозараны, са нктелі жне даты кптеген анйылулар, ауызы мен кмейінде некрозды жаралар, бауыры мен ккбауыры лаймаан. ан сараптамасы:

гемаглобин – 60 г/л; эритроциттер – 2,7*1012/л; ретикулоцит – 0%; тромбоцит – 28*109 ; лейкоцит -1,5*109/л; нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролылар - 0%; блшектенген ядролылар-15%; эозинофил -0%; базофил – 0%; лимфоцит – 82%; моноцит – 3%; ЭТЖ- 45мм/са.

ызыл сйек кемігі: ызыл сйек кемігіні айын босап аландыы жне аздаан антзу ошатары крінеді.

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, тромбоциттер згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.

2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен ЭТЖ згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.

3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын- ала диагнозын негіздеіз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

4.Клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз.

Есеп

38 жастаы ер кісі Д., ауруханаа лсіздік, атты шаршаышты, шашыны тсуі, тырнатарыны сыныштыы жне абыршытананы, дм сезгіштігіні брмалануы, кктем мен кзде кшейетін, ашарында эпигастр аймаындаы ауыру сезіміне шаымданып тсті. ан сараптамасы:

гемоглобин – 70 г/л ; эритроцит – 3,5*1012/л; тстік крсеткіш– 0,6; ретикулоцит – 0,1%; тромбоцит – 385*109/л; лейкоцит - 4,0*109; нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролы -2%; блшектенген ядролы- 65%; эозинофил -3%; базофил – 0%; лимфоцит – 26%; моноцит – 4%

анны темірбайланыстыратын абілеті жоарылаан, ферритин дегейі тмен.

ан жаындысы: микроциттер, анулоциттер. Сйек кемігінде сидеробластар саны азайан.

  1. Эритроцит, ретикулоцит, ТК, Нв, тромбоциттер, ан жаындысындаы згерістеріге патофизиологиялы сараптама берііз.
  2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен тромбюцит згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.
  3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.
  4. Клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз

 

Есеп

2 жастаы ер бала Б., ауруханаа анемия диагнозы жолдамасымен келіп тсті. Ауру тарихынан баланы шала туыландыы, жиі суы тиіп ауырандыы белгілі болды. Балада тбетіні тмендегені, терісіні раандыы, тырнаыны сыныштыы, шашыны тсетіндігі, ауызды шыандыы крінеді. ан талданымы:

гемоглобин – 60 г/л; эритроциттер – 3,0 *1012/л; тстік крсеткіш – 0,6; ретикулоциттер – 0,1%; тромбоциттер - 170 *109/л; лейкоциттер - 4,4 *109/л; нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяша ядролылар -2%; блшектенген ядролылар – 48%; эозинофилдер -3%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 39%; моноциттер – 7%. ЭТЖ 22 мм/са; сидеропения

ан жаындысында: анизоцитоз, пойкилоцитоз, микроциттер

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, тромбоциттер згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.

2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен ЭТЖ, тромбоцит згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.

3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

4. Клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз.

Есеп

22 жастаы науас ыз М. , ауруханаа лсіздік, шаршаышты, бас айналу, жрек аысы, тыныштытаы ентігу, денесінде анйылу ошатарыны пайда боландыына шаымданып тсті. арап тексергенде терісіні бозылттыы, бетіні ісікілігі, кптеген са нктелі жне даты анйылулар аныталды. Бауыры, ккбауыры, лимфа тйіндері лаймаан.

ан талданымы:

гемоглобин – 50 г/л ; эритроциттер – 1,5* 1012/л; тстік крсеткіш – 1,0; ретикулоциттер – 0%; тромбоциттер – 26*109/л; лейкоциттер - 1,4*109/л; нейтрофилдер: метамиелоциттер - 0%; таяша ядролы -1%; блшектенгенядролы- 17%; эозинофилдер -3%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 79%; моноциттер – 3%. ЭТЖ - 41 мм/са. анда темір мен билирубинні млшері алыпты.

ан жаындысында: эритроциттерді анизоцитозы жне пойкилоцитозы, нейтрофилдерді уытты тйіршіктенуі. Сйек кемігін тексергенде гемобластоз белгілері аныталан жо.

  1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК ан жаындысы згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.
  2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен ЭТЖ, тромбоцит згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.
  3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.
  4. Клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз.

Есеп

Науас В., 32 жастаы йел, ауруханаа атты лсіздік, денесіні алтырауымен абаттасан ызымыны ктерілуі, беліні ауыруы, тыныштытаы ентігу, жрек аймаындаы ауыру сезімі, жрек аысына шаымданып тсті. арап тексергенде терісі мен кзіні а абыыны сарыштананы, сипаанда ккбауырыны лайаны мен ауыратындыы аныталды.

ан талданымы:

гемоглобин – 40 г/л ; эритроциттер – 1,5*1012/л; тстік крсеткіш – 0,8; ретикулоциттер – 28%; тромбоциттер – 180*109/л; лейкоциттер – 14,5*109/л; нейтрофилдер: метамиелоциттер -2%; таяша ядролы -11%; блшектенгенядролы -58%; эозинофилдер - 4%; базофилдер – 1%; лимфоциттер – 17%; моноциттер – 3%. ЭТЖ - 40 мм/са

ан жаындысында: эритроциттерді анизоцитозы жне пойкилоцитозы, полихроматофилия, нормобластар.

анда тура емес (бос, коньюгацияланбаан) билирубинні млшері артан. Эритроциттерді осмосты тзімділігі тмендеген.

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК ан жаындысы згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.

2. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

3. анда билирубин кбеюіні клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз.

Есеп

Науас Н., 35 жастаы ер кісі, ауруханаа лсіздікке, атты шаршаыштыа, физикалы жктеме кезінде жрегіні аатындыына шаымданып келді. Ауру тарихынан оны жас кезінен лсіздік пен атты шаршаышты байалан. Науасты кесі мен баласы анемиямен ауырады.

ан талданымы:

гемоглобин – 70 г/л; эритроциттер – 3,5*1012/л; тстік крсеткіш – 0,6; ретикулоциттер – 0,4%; тромбоциттер – 295*109/л; лейкоциттер – 3,9*109/л; нейтрофилдер: метамиелоциттер - 0%; таяша ядролылар - 4%; блшектенген ядролылар - 44%; эозинофилдер -1%; базофилдер – 0%; лимфоциттер – 46%; моноциттер – 5%. ЭТЖ - 30 мм/са

ан жаындысында: эритроциттерді анизоцитозы жне пойкилоцитозы, гипохромды эритроциттер.

Сйек кемігінде сидеробластар млшері жоарылаан. ан сары суыны темір байланыстыратын абілеті тмендеген.

анда билирубин млшері алыпты.

  1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК ан жаындысы згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.
  2. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.
  3. Клиникалы кріністеріні патогенезін тсіндірііз.

Глоссарий

Анемия – анны клеміндік бірлігінде гемоглобин мен (немесе) эритроциттерді санды жне сапалы згерістерімен сипатталатын жадай. Анемия – состояние, характеризующееся уменьшением содержания гемоглобина и (или) эритроцитов в единице объема крови с возможными качественными изменениями эритроцитов Anemia - is a reduction in hemoglobin (Hb) and/or erythrocyte content of blood with possible qualitative changes of erythrocytes.
MCV - зритроциттерді орташа клемі =77-93fl. Есептеу формуласы: Гематокрит л/л / 1л-дегі эритроциттер саны Nano(n) = 10-9, pico (p)= 10-12, femto (f)= 10-15 MCV - средний объем эритроцита =77-93fl Формула подсчета Гематокрит л/л /содержание эритроцитов в 1л Nano(n) = 10-9, pico (p)= 10-12, femto (f)= 10-15 Mean corpuscular volume (MCV) =77-93fl = PCV in L/L / RBC count/L
MCH – эритроциттегі гемоглобинні орташа саны е =27-32pg = Hb / л / 1л-дегі эритроциттер саны. Бл крсеткіш эритроциттегі гемоглобинні орташа санын крсетеді. Ол тстік крсеткішке сйкес келеді. ТК = Hb x3 / эритроцит саныны алашы 3 саны MCH - среднее содержание гемоглобина в эритроците =27-32pg = Hb / л / содержание эритроцитов в 1л Этот показатель определяет среднее содержание гемоглобина в отдельном эритроците. Он аналогичен цветовому показателю. ЦП = Hb x3 / первые три цифры содержания эритроцитов MCH - Mean corpuscular hemoglobin =27-32pg = Hb / L / RBC count/L CI – color idex = Hb x 3/ first 3 letters of RBC content
MCHC –эритроциттегі гемоглобинні орташа дегейі - эритроцитті гемоглобинге аныандыын крсетеді жне гемоглобин саныны жасуша клеміне атынасын сипаттайды = Hb / л / гематокрит л/л MCHC -cредняя концентрация гемоглобина в эритроците - отражает насыщение эритроцита гемоглобином и характеризует отношение количества гемоглобина к объему клетки. = Hb / л / гематокрит л/л MCHC - Mean corpuscular hemoglobin concentration = 30-35g/dl = Hb / L / PCV in L/L
Анизоцитоз – эритроцит лшеміні (диаметріні) згеруі Анизоцитоз - изменение размера (диаметра) эритроцитов Anisocytosis – is variation in size
Нормоциттер - 7.2-8 мкм Нормоциты - 7.2-8 мкм Normocytes have 7.2 - 8.0 mm in diameter
Микроциттер - 7.0 мкм-ден кіші Микроциты - меньше 7.0 мкм Microcytes have less than 7 mm in diameter and are present in iron-deficiency anemia, thalassemia, spherocytosis
Макроциттер - 8,0 -10 мкм-ден лкен Макроциты - более 8,0-10 мкм Macrocytes have more than 8.0-10 mm in diameter and are found in hemolytic and acute posthemorrhagic anemia
Мегалоциттер - 12 мкм-ден лкен   Мегалоциты - более 12 мкм   Megalocytes have more than 12.0 mm in diameter and are classically found in megaloblastic anemia
Пойкилоцитоз - эритроциттер пішініні згеруі Пойкилоцитоз - изменение формы эритроцитов Poikilocytosis is variation in shape
Анизохромия – эритроциттер тсіні згеруі Анизохромия – изменение окраски эритроцитов Anisochromasia is variation in staining
Дерттік кірілімдер: ü Базофильді тйіршіктену –рибосома мен митохондрийді блшектері ü Жолли денешігі – ядро алдытары ü Кебот жзігі – ядро абыыны алдытары ü Гейнц денешігі – рылымы згерген гемоглобин блшектері Патологические включения: ü базофильная пунктация – агрегаты рибосом и митохондрий ü тельца Жолли – остатки ядра, ü кольца Кабо – остатки ядерной оболочки, ü тельца Гейнца - глыбки денатурированного гемоглобина, Pathological insertions: ü Punctate basophilia or basophilic stippling is diffuse basophilic granularity in the cell is seen in lead poisoning, infections, aplastic anemia (aggregates of ribosomes and mitochondria) ü Jolly bodies – are purple nuclear remnants that are present in megaloblastic anemia and after spleenectomy ü Kabo (Kebot) rings – are nuclear membrane remnants ü Heinz bodies are masses of denatured Hb
Мембранопатиялар- тымуалайтын гемолиздік анемиялар, оларды негізінде эритроциттерді мембранасында ааулар болуы жатыр (микросфероцитоз, овалоцитоз, стоматоцитоз) Мембранопатии- наследственные гемолитические анемии, в основе которых лежат дефекты мембраны эритроцитов (микросфероцитоз, овалоцитоз, стоматоцитоз) Membranopathy hereditary hemolytic anemia caused by membrane disorders (microspherocytosis, ovalocytosis, stomatocytosis)
Энзимопатиялар - тымуалайтын гемолиздік анемиялар, оларды негізінде гликолиз, глюкозаны пентозды-фосфатты тотыу жолыны, глютатион жйесіні ферменттеріні жеткіліксіздігі жатыр Энзимопатии – наследственные гемолитические анемии, в основе которых лежит дефицит ферментов гликолиза, пентозо-фосфатного пути окисления глюкозы,системы глютатиона Enzymopathy hereditary hemolytic anemia caused by enzyme deficiencies
Гемоглобинопатиялар - тымуалайтын гемолиздік анемиялар, оларды негізінде глобин тізбегінде аминышылдар орналасу бірізділігіні бзылуы немесе глобин тізбегіні синтезі бзылуы жатыр. Гемоглобинопатии - наследственные гемолитические анемии, в основе которых лежит нарушение структуры гемоглобина, обусловленное нарушением последовательности аминокислот в глобине, либо нарушением синтеза цепей глобина Hemoglobinopathy hereditary hemolytic anemia caused by abnormal Hb structure due to altered amino acid sequence in globin molecule, or altered synthesis of globin chains.

6.1.6.ДЕБИЕТТЕР

Негізгі

1. .Нрмхамбетлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2011. – С. 297-324.

2. .Нрмхамбетлы. Клиникалы патофизиология: Оулы: – Алматы; «Эверо», 2010. – Б. 317-416

3. Патофизиология//Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д., Уразовой О.И.– М., ГЭОТАР-МЕД. 2т. 2013.- С. 27-97

4. Патофизиология учебник / СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2010. – С. 309-318.

5. V.Kumar, A. Abbas, J. C. Aster. Pathologic basis of disease/Elsevier.- 2015.- Ch.24

осымша

6. Нурмухамбетов А.Н. Патофизиология в схемах и таблицах – Кітап, 2004 – С.178-190.

7. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с.

8. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007 – С.71-123.

9. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

6.1.7.БАЫЛАУ (сынамалы тапсырмаларды орындау)

«Патологиялы физиология бойынша сынамалы тапсырмалар» сынамалы тапсырмаларды нсасы // азак тіліне аударан М.Б.Байбрі, редакциялаан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Б 243-270.

 

 

6.2.1.Таырып № 2: . МИЕЛО- ЖНЕ ЛИМФОПРОЛИФЕРАТИВТІ СИНДРОМДАРДАЫ АННЫ ЖАСУШАЛЫ РАМЫ МЕН АН ТЗІЛУІНІ ПАТОФИЗИОЛОГИЯЛЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ГЕМАРРАГИЯЛЫ СИНДРОМНЫ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ. (3 са)

6.2.2. Сабаты масаты:

  • Миело- мен лимфопролиферациялы жне гемораргиялы синдромны жалпы этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін алыптастыру, гемограмма мен коагулограмманы сараптауды тжірибелік дадысын алыптастыру, топта жмыс жасауда коммуникативті дадыларды жетілдіру.

6.2.3. Оытуды міндеттері:

§ миело- жне лимфопролиферациялы сидромдарды этиопатогенезі бойынша білімін алыптастыру

§ геморрагиялы синдромны этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін алыптастыру

· ртрлі лейкоздарда гемограммаларды талдауды тжірибелік дадысын алыптастыру

· коммуникациялы дадыны жетілдіру.

6.2.4. Таырыпты негізгі сратары:

1. Лейкоцитоз, анытамасы, жіктелуі. Патогенезі бойынша трлеріні сипаттамасы. Нейтрофилді лейкоцитоз кезіндегі лейкоциттік рнектегі згерістер. Ядролы сола жылжу туралы тсінік. Ядролы сола жылжуды трлері.

2. Лейкоцитопениялар, аныктамасы, жіктелуі. Агранулоцитоз (гранулоцитопении) туралы тсінік, себептері, организм шін маызы.

3. Гемобластоздар туралы тсінік

4. Лейкоздарды этиологиясы мен патогенезі. ауырт жне созылмалы миело- жне лимфолейкоздарда ан тзілуі бзылысы мен ан крінісі. .(орыс тілінде).

5. Миело- жне лимфопролиферациялы синдромны клиникалы кріністеріні патогенезі

6. Балалардаы лейкозды ерекшеліктері.(аылшын тілінде).

6.2.5.йрету жне оыту дістері: таырып сратары бойынша пікірталас, шаын топпен жмыс істеу: гемограммаларды талдау, тестілеу

ТЖІРИБЕЛІК ЖМЫСТАР

№1 Тапсырма. ртрлі лейкоцитоздар мен лейкопениялар кезіндегі лейкоциттік рнекті талдап, орытынды жасау (№1 кесте)

орытынды жасаанда мыналарды крсетііз:

1. Лейкоцитоз, лейкопениялар трін.

2. Гранулоциттерді ядролы сола жылжуы барын.

3. Лейкоциттерді трлеріні шынайы жне салыстырмалы згерістерін.

4. Осындай бзылыстар кездесетін ауруды атау.

5. Лейкоциттік рнек згеруіні патогенезін.

№1 - кесте

 

Лейкоциттік рнек

1 л андаы лейкоциттер саны (шынайы магына) Базофилдер Эозинофилдер нейтрофилы Лимфоциттер Моноциттер
Миелоциттер Метамиелоциттер Таяша ядро-лылар Блшектелген ядролы
4-9*х 109 0-0,08* 109 0,1-0,35* 109 - - 0,18-,4* 109 3-5,5* 109 1,8-2,5* 109 0,2-0,6* 109
  0-1% 1-5% - - 3-5% 51-67% 21-35% 4-8%
Лейкоциттік рнектегі згерістер
№1. 15*109 - 1% - 2% 15% 65% 13% 4%
№2. 11*109 - 13% - - 2% 59% 21% 5%
№3. 7*109 5% 2% - - 5% 60% 22% 6%
№4. 10*109 - 2% - - 3% 45% 46% 4%
№5. 9*109 - 2% - - 2% 51% 24% 20%
№6. 1*109 - - - - - 30% 61% 9%
№7. 16*109 - 1% 3% 5% 16% 55% 13% 7%
№8. 12*109 - - - - 6% 60% 25% 9%
№9. 3,4*109 - 1% - - 2% 45% 44% 8%
                       
№2тапсырма. ртрлі лейкоздармен ауыратын науастарды гемограммаларын талдау.

Гемограмма талдау жасаанда мына алгоритмдерді олдану керек:

1. Лейкоциттерді жалпы санына іл аудару керек. Осы белгісіне арай лейкозды анытау.

2. Бласты жне жетілген жасушалар араатынасын анытау, лейкоциттерді барлы даму сатыларындаы элементтеріні болу-болмауына назар аудару.

3. ызыл ан тйіршіктері мен тромбоциттер жаынан згерістер барына сипаттама беру.

4. Гемограмма бойынша жалпы орытынды жасау.

Гемограммалар:

№ 1 Гемоглобин-76 г/л Эритроциттер-2,8*1012/л Ретикулоциттер-0,3% Лейкоциттер-12,8*109/л Миелобласттар-97% Промиелоциттер-0,5% Блшектелген ядролылар -2,5%   №2 Гемоглобин-58 г/л Эритроциттер-3,1*1012/л Лейкоциттер-81*109/л Миелобластар-4% Промиелоциттер-12% Миелоциттер-14,5% Метамиелоциттер-10% Таяша ядролылар-8% Блшектелген ядролылар-37,5% Эозинофилдер-5% Базофилдер-9% Лимфоциттер-0% Моноциттер-0%  
№3 Гемоглобин-82г/л Эритроциттер-3,1*1012/л Ретикулоциттер-0% Тромбоциттер-10,6*109/л Лейкоциттер-1,5*109/л Лимфобласттар-78% Лимфоциттер-14% Моноциттер-8% №4 Гемоглобин-64 г/л Эритроциттер-2,05*1012/л Лейкоциттер-84*109/л Миелобласттар-95,5% (лимфобласттар?) Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Блшектелген ядролылар -4,5%   Пероксидазаа реакция о (миелобластар)  
№5 Гемоглобин-18 г/л Эритроциттер-0,78*1012/л Лейкоциттер-288*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяша ядролылар -1% Блшектелген ядролылар -2% Эозинофилдер-1% Базофилдер-0% Лимфоциттер-95% Моноциттер-1% Боткин-Клейн-Гумпрехт денешіктері кп млшерде №6 Гемоглобин-99 г/л Эритроциттер-3,8*1012/л Лейкоциттер-2,8*109/л Миелобласттар-31% Промиелоциттер-1% Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяша ядролылар -4% Блшектелген ядролылар -10% Эозинофилдер-22% Базофилдер-0% Лимфоциттер-30% Моноциттер-2%
№7 Гемоглобин-120 г/л Эритроциттер-4,25 *1012/л Лейкоциттер-2,7*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяша ядролылар -1,5% Блшектелген ядролылар -8,5% Эозинофилдер-0,5% Базофилдер-0% Лимфоциттер-7% Моноциттер-4,5% Бластты жасушалар-78% Цитохимиялы реакциялар теріс (ажыратылмаан бласты жасушалар) №8 Гемоглобин-40 г/л Эритроциттер-0,99*1012/л Тромбоциттер-12,2*109/л Лейкоциттер-9,3*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяша ядролылар -2% Блшектелген ядролылар -10% Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Лимфобластар-62% Лимфоциттер-20% Моноциттер-6%

Тапсырма. Кейс-стади

Есеп

Науас Р., 56 жаста невмония диагнозымен жолданды. Ауру тарихында жиі суы тиіп ауыраны, соы жылы екі айтара пневмониямен ауырып, амбулаториялы емделді. арап тексергенде мойын жне олты асты лимфа тйіндері лайан, эластикалы, жмса, сипаанда ауырмайды. Бауыры мен ккбауыры аздап лайан. ан анализі:

Гемоглобин – 120 г/л; Эритроцит – 4,0х1012/л; Ретикулоцит – 0,2%;

Тромбоцит - 150 х109/л; Лейкоцит -55 х109

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Пролимфоцит – 5%; Лимфоцит – 76%

Моноцит – 2%

ЭТЖ -25мм/са

ан жаындысында кп млшерде Боткин-Гумпрехт денешіктері

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК ан жаындысы згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.

2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен ЭТЖ, тромбоцит згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.

3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

4. Клиническалы кріністерді патогенезін тсіндірііз

 

Есеп

Науас Е., 35 жаста, ауруханаа аятарыны ауыранына, ішіні аздап ауыратынына, ра жтелге шаымданып тсті. арап тексергенде са нктелі, даты кптеген геморрагиялар аныталды. Лимфа тйіндері, бауыры, ккбауыры лайан.

ан анализі:

Гемоглобин – 90 г/л; Эритроцит – 3,0х1012/л; Ретикулоцит – 0,2%;

Тромбоцит - 30 х109/л; Лейкоцит -17 х109

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Бласты жасушалар – 58%

Лимфоцит – 23%; Моноцит – 2%

Пероксидаза мен липидтерге реакция теріс. Шик реакция о (гликоген блек тйіршіктер трінде)

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК ан жаындысы згерістеріне патофизиологиялы сараптама берііз.

2. Лейкоциттік рнектегі згерістер мен ЭТЖ, тромбоцит згерісіне патофизиологиялы сараптама берііз.

3. Гемограмма мліметтеріне арап алдын ала диагнозын ойыыз, этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

4. Киническалы кріністерді патогенезін тсіндірііз

Глоссарий

Лейкоз – сйек ызыл кемігіні біріншілік заымдануымен жретін, табиаты спе тріндегі ан тзетін тіндерді жйелі ауруы Лейкоз – системное заболевание кроветворной ткани опухолевой природы с первичным поражением красного костного мозга. . Leukemiasare malignant neoplasms of the hematopoietic cells characterized by diffuse replacement of the bone marrow by neoplastic cells.
Жедел (жіті) лейкоздар – сйекті ызыл кемігімен шеткері анда бласты жасушаларды басым болуы Острые лейкозы – в красном костном мозге и периферической крови преобладают бластные клетки Acute:replacement of the marrow with very immature cells (blasts)
Созылмалы лейкозда – сйекті ызыл кемігі мен шеткері анда жетілудегі жне жетілген жасушаларды басым болуы Хронические лейкозы в красном костном мозге и периферической крови преобладают созревающие и зрелые клетки Chronic:replacement of the marrow with well differentiated (mature) leukocytes
Лейкемиялы зік (гір) –бласты жне жетілген лейкоциттер аныталанда аралы жетілудегі жасушалар трлеріні болмауы Лейкемический провал (Hiatusleukemicus) - отсутствие промежуточных форм созревания лейкоцитов при наличии бластных и зрелых лейкоцитов. “hiatusleukemicus” – absence of intermediate forms of neutrophil maturation in the presence of blast cells and matured leukocytes
Филаделфиялы хромосома – 9-шы хромосоманы бір блшегіні 22-ші хромосомаа транслокациясы, abl-bcr онкоген белсенденеді. Филадельфийскаяхромосома – транслокация участка хромосомы с 9 на 22, активируется abl-bcr онкоген Philadelphia chromosome - t(22; 9) ® activation of abl-bcroncogen
Лейкоцитоз – анны клемдік бірлігіндегі лейкоциттер саныны 9x109/л-ден арты кбеюі. Лейкоцитоз – увеличение лейкоцитов в единице объема крови более 9x109 Leukocytosis is an increase in circulating leukocytes above 9x109/L
Нейтрофилдерді ядролы сола жылжуы – жас нейтрофилдерді кбеюі, лейкопоэзді белсенділігіні артандыын білдіреді. ü Гипорегенерациялы ядролы сола жылжу – таяшаядролы нейтрофилдерді кбеюі (5%-дан арты) ü Регенерациялы ядролы сола жылжу – таяшаядролы нейтрофилдерді жне метамиелоциттерді кбеюі Гиперрегенерациялы ядролы сола жылжу – жас нейтрофилдерді – миелоциттерді, промиелоциттерді, тіпті миелобластарды пайда болуы, бл анэозинофилиямен абаттасады, іріді-сепсистік ауруларды олайсыз аымын крсетеді. Ядерный сдвиг нейтрофилов влево – увеличение молодых форм нейтрофилов, свидетельствует об активации лейкопоэза. ü Гипорегенеративный ядерный сдвиг влево – увеличение содержания палочкоядерных нейтрофилов (свыше 5%) ü Регенеративный ядерный сдвиг влево – увеличение палочкоядерных нейтрофилов и появление метамиелоцитов Гиперрегенеративный ядерный сдвиг влево – появление более молодых форм нейтрофилов – миелоцитов, промиелоцитов и даже миелобластов, часто сопровождается анэозинофилией, указывает на неблагоприятное течение гнойно-септических заболеваний “Shift- to- left” is the term used for elevation in blood juvenile granulocytes – band forms, metamyelocytes, myelocytes. It reflects activation of leucopoiesis. Types of shift-to left: ü Hyporegenerative shift to left (elevation band-forms) ü Regenerative shift to left (elevation of band forms and appearance of metamyelocytes) ü Hyperregenerative shift to left (band forms, Metamyelocytes, myelocytes, myeloblasts). Reflects unfavorable course of septic diseases
Нейтрофилдерді ядролы оа жылжуы – лейкоциттерді дегенерациялы белгілерімен осатасатын кпблшектенген нейтрофилдерді пайда болуы жне таяшаядролы нейтрофилдерді саны азаюы. ü ü Ядерный сдвиг нейтрофилов вправо – появление гиперсегментированных нейтрофилов в сочетании с признаками дегенерации лейкоцитов и уменьшением содержания палочкоядерных нейтрофилов “Shift-to-right” is appearance of hypersegmented granulocytes, absence of juvenile granulocytes, it reflects inhibition of leucopoiesis.
Лейкопения – анны бірлік клемінде лейкоциттер саныны 4*109/л-ден азаюы.. Лейкопения - уменьшение количества лейкоцитов в периферической крови ниже 4,0*109 Leukopenia - is a decrease in the peripheral white cell count (less than 4*109/L).
Агранулоцитоз - анда гранулоциттерді (нейтрофилдерді 0,75 х109/л) кенеттен азаюымен сипатталатын синдром. Лейкоциттерді жалпы саны 1,0*109/л-ден аз. Агранулоцитоз - синдром, характеризующийся резким снижением гранулоцитов (нейтрофилов ниже 0,75 *109/л) в крови. Общее количество лейкоцитов ниже Agranulocytosis - is severe neutropenia (less than 0,75 х109/L), when the total white cell count is reduced to 1,0*109/L.
Лейкемоидты рдіс– лейкоз кезіндегіге сас біріншілік рдісті серінен пайда болан,рдісті жойаннан кейін алыпа келетін шеткері ан згерісін сипатайтын ан жйесіні патологиялы рдісі. Лейкемоидные реакции – патологические реакции системы крови, характеризующиеся изменениями в периферической крови сходными с таковыми при лейкозах и исчезающими после купирования вызвавшего их первичного процесса
Жедел ажыратылмаан лейкоз-ан жасау жйесіні заманауи тізбегібойынша II-III клас жасушаларымен таныстырылан ісікті морфологиялы рылымы. Морфологиясы бойынша лимфобласттара сас, біра цитохимиялы реакциялара теріс. Острый недифференцированный лейкоз- морфологический субстрат опухоли представлен клетками II-III классов по современной схеме кроветворения, которые морфологически напоминают лимфобласты, ноотличаются цитохимической интактностью.

6.2.6.ДЕБИЕТТЕР

Негізгі

  1. .Нрмхамбетлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2011. – С. 297-324.
  2. .Нрмхамбетлы. Клиникалы патофизиология: Оулы: – Алматы; «Эверо», 2010. – Б. 317-416
  3. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга О.И. Уразовой- М.: ГЭОТАР-МЕД, 2т.-2013. -С. 63-97, 112-144
  4. Патофизиология учебник / СД. Литвицкий П.Ф. – 4-е изд. – М., ГЭОТАР-МЕД., 2010. – С. 309-318.
  5. V.Kumar, A. Abbas, J. C. Aster. Pathologic basis of disease/Elsevier.- 2015.- Ch.13

осымша

  1. Шиффман Ф. Дж. Патофизиология крови. Пер. с англ. – М. – СПб: ЗАО «Издательство Бином», «Невский Диалект», 2007 – С.71-123.
  2. Руководство по гематологии//Под ред. А.И Воробьева.- М.: Ньюдиамед, 2007.-1275 с
  3. Л.А. Кузьмина. Гематология детского возраста. М.: 2001.- 400 с.

6.2.7.БАЫЛАУ

Аралы балау (сынамалы тапсырмаларды орындау, ситуациялы есептерді шешу)

«Патологиялы физиология бойынша сынамалы тапсырмалар» сынамалы тапсырмаларды нсасы // азак тіліне аударан М.Б.Байбрі, редакциялаан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Б 270-293.