Билет.Радиобайланыс жүйесіндегі модуляция түрлері.
Модуляция-хабар заңы брйыншасигналдардың параметрлерінің биоөрісінің өзгеруі.Мадуляцияның 3түрі қолданады:а)амплитудалық б)бұрыштық с)импулсьтік.
Амплитудалық модуляция(АМ) ДВ,СВ,КВ (500кГц-30МГц аралығында)диапазонында қолданылыды.Бір жолақты ж/е екі жолақты болады;
Бұрыштық модуляция(БМ) жиіліктік ж/е фазалық модуляцияға бөлінеді.ФМ –тасушы сигнал фазасының хабар амплитудасына тәуелді өзгеруі.Жиілігі 30МГц-тен жоғары диапазонда қолданылыды.ФМ тарату тракт сұлбасының күрделі болғандықтан сирек қолданылыды.ФМ топтық хабарларды таратуда қолданылады.
Импульстік мадуляция(ИМ) түрлері:1)амплитудалы-импульсті;2)жиілікті-импульсті;3)фазо-импульсті;4)кодалы импульсті;5)ендік импульсті.ИМ 10МГц-тен жоғары жиіліктерде телефония ж/е телеграфия сигналдарын тарату үшін қолданылады.
Супергетеродин қабылдығышының құрылымдық жүйесі.Супергетеродин қабылдағыштар-радиоқабылдағыштың түрі болып табылады,негізгі принципт бойыенша қабылданатын сигнал фиксированный жиілігін оның кезекті кушейтішін түрлендіреді.
Жылжымалы байланыстың радио жиілікте қолдану диапозоны.Жылжымалы байланыс жүйесі – телекоммуникацияның қарқынды дамып келеді.Жылжымалы радтобайланыс құрғақ жолды жүйесінің типті моделі н/е ұялы жүйелердің тарату линиялар базалық станцияның жоғары көтерілген антеннасы тұрады ж/е тікелей көру линиясының таралуының қысқа аймағынан тұрады.Сонымен қатар қайта шағылысы бар көптеген трассалардан ж/е жылжымалы н/е тасушы радио станция таратқыштарда н\е автомабильде бірнеше жылжымалы антенналардан тұрады.Жиіліктік диапазоны 3-1000МГц.Жылжымалы байланыс түрлері:транкингті,ұялы байланыс,пико ұялық,оптикалық,пейджингтік.
Билет 1. Спектр кенейтужуйелері.Спектрди кенейту термини коптеген аскери жане коммерциялык байланыс жуйелеринде колданылады . Спектрди кенейтилген жуйелерде хабарлаудын ар сигналотасымалдаушысыкарапайыммодулияциялангансигналгакаргандарадиожиликтишамалыкенжолагынталапетеди . Биршамакенжиликжолагы баска адистерменалугакиынкейбирпайдалыкасиеттер мен сипаттамалардыалугамумкиндик береди . Спектирдинкенеиуибаскаасигналдаргаасеретуининнтомендеуи мен ганаемессоныменбиргесигналдарспектирининкенейиунинкамтамасызететинмодулияциянынкосымшасатысынынкормегиаркылыспектирдинкенейуи бар сигналдын куру адисиболыптабылады. Кен жолактыжуйелерпотенциялдыкартыкшылыктарынынаркасындаколданыстабуда . –Жоогарыбогелугекарсытурушылык – CDMAтехникасынколданатынжуйелердеги коп станциялыруксаттынегизиндеги коп ст-ялы руксатушинарнанынкодтыболинумумкиндигинкамтамасызетилуи – Спектральдитыгыздыктынтоменденгеининасериненболатынэнергетикалыктуйыктылыгы – Байланыстынкорганыстынкамтамасызетилуи
Сымсыз жүйенің классификация мүмкіндігі А) Урпак бойынша: -биринши урпак аналогтык — Екинши урпак сандык – ушинши урпак амбебап – Тортинши урпак кен жолакты мультимедиалык б) Тагайындауы бойынша – Уялык – пикоуялык (сымсыз телефондык) – Транкингтик – Спутниктик – Оптикалык – Пеиджингтик в) Копстанциялык руксат ету адистери б/ша болинеди – арналарды жиликтик болу аркылы FDMA – Арналарды уакыттык болу аркылы TDMA – Кодтык болу аркылы CDMA – киыстырылгандар г) Байланыс каналынын уй ымдастыру адиси бойынша – симплекстик — дуплекстик – Жартылай дуплекстик
Радиоарнаның байланыс жүйесіндегі құрылымы Таратылатын хабар турлендиргишпен электр сигналдарына турлендиреди. Ол телеграф килти немесе хабардын туринен байланысты микрафон ретинде пайдалануы мумкин . Радиотараткыш курылгы генератордан модулятордан радиожиликтин кушеикишинен жане тараткыш антенаддан турады . Тараткыш станциядагы ЖЖ токты генерациялау жогары жиликти генератормен ЖЖГ иске асырылады . Электр сигналдары ЖЖГ генераторына тусип антенаны коректендиретин улкен ЖЖ токты баскарады. Таратылатын сигналдын асеринен ЖЖ токтын озгеруи салуленетин толкындардын сайкести озгертулерин акеледи . Озинде электр сигналдарын бейнелеиди .
17 – билет 1. СDMA стандартындағы кодтау түрлері СDMA кодты болинуи бар копшиликти кирис журеси . Сымсыз абоненттик кирис WLL (Wireless local loop ) СDMA арналарынын кодтык болинуи бар жана цифрлык техналогия негизинде иске асырылган . CDMA стандартынын кодтык турлерине шыгарылган куат шамасы 10 мВт шамасында , бул ман DAMPS мен GSM желисинде анагурлым аз, СDMA жеке шакырылуларды болу ушин 4,4 трилион кодтарды колданып , зансыз косылуларды алдын алып толык корганысты камтамасчыз етеди . СDMA арбир шакыру ушин жеке кодты колданады, жеке акпаратты сенимди коргайды .
Түзу күшейткіштің қабылдау кезіндегі құрылымдық сұлбасыКүшейткіш Шығысындағы сигнал функционалды түрде кірісіндегімен байланысты және одан әрдайым үлкен болатын құрылғы. Қолданылуына байланысты күшейткіштерді жоғары (ЖЖК), аралық (АЖК) және төменгі жиілікті, бейне күшейткіші, операциялық күшейткіш және т.б. деп ажыратады.Күшейткіш - қосымша энергияны пайдалану арқылы механизмнің басқаруын жеңілдететін құрал; ол энергия көзінен, бөліп таратқыш тетіктен және атқару механизмінен тұрады
Күшейткіш түрлері Вакуумды күшейткіш - жетекке қосымша күш беретін немесе құралдарға іштен жану козғағышының енгізу коллекторын пайдалану арқылы жұмыс істейтін күшейткіш.Гидравликалық күшейткіш - жетекке косымша күш беретін немесе құралға сұйық қысым энергиясы арқылы басқаратын күшейткіш.Магнето күшейткіш - іштен жану қозғағышын қолмеоталдырғанда роторының бұрыштық жылдамдығын артыратын серіппелі құрылыс.Механикалық күшейткіш - жетекке қосымша сығылған серіппе энергиясы арқылы күш беретін күшейткіш.Пневматикалық күшейткіш - жетекке компрессордан сығылған ауа қысым энергиясы арқылы қосымша күш беретін күшейткіш.Рөлдік күшейткіші - рөлмен басқару жетегіндегі күшейткіш.Тежегіштердің күшейткіші - тежегіш жетегіндегі күшейткіш.3. Қозғалғыш байланыс жүйесінің 3-ші тұқымдары – Мобильди байланыстын ушинши урпагы фиксирленген байланыс желилеринде корсетилетин кызметтер жиынына уксас.Ушинши урпак жуйелеринде корсетилетин кызмет еки топка болинеди 1.мультимедили емес ( тар жолакты соз , малиметтерди таратудын томен жылдамдыгы , желелрдин коммутацияланатын арналы трафиги ) жане Мультимедиялы (ассиметриЯлы жане интерективти ) Мультимедиянын интерактивти кызмети алыстагы абоненттерге табиги карым катынас жасауга , ягни естип кана коймай , бир – бирин коруге мумкиндик бере алады .
Билет .1. Ұлы байланыс жүйесінің құрылымдық сұлбасы Қазіргіуақытта GSМарналарыбойынша деректерді тарату келесідегідей ұйымдастырылған: абоненткежүйемобильдітерминалғаорнатылғанмодельарқылыдыбыстытаратуүшінқолданатынжекеарнабөлінеді, бұларнаарқылыдеректемелердіңтаратылуыжүреді, бұкездедеректердітаратуарасындағыарна бос болмай тұрады. GPRS –бұл GSМстандарттыұялыЖБЖжелісініңшеңберіндеақпараттыңдестеліктаратухаттамасынқолдайтынжәнежүзегеасыратынжүйе. GPRS жүйесінқолданғанкездеақпаратдестелергежиналады , және абоненттердіңсөйлесулерініңаралықтарында әрқашанболатын, қазіргімезеттеқолданылмайтындыбыстықарналарарқылыэфиргеберіледі. Бірнешедыбыстықарналардыбіруақыттақолданудеректемелердітаратудыңжоғарыжылдамдықтарынқамтамасызетеді.
WiFI технологиясыЖелiнiң Wi-Fiсi схема әдетте кемiнде бiр қол жеткiзу нүктесi және кемiнде бiр клиентте болады. Сонымен бiрге қол жеткiзу нүкте (Ad-hoc ) нүкте екi клиенттердiң тәртiбiндегi қосу қолданылмағанында емес, клиенттер желiлiк бейiмдеуiштер арқылы тiкелей жалғастырғанында болуы мүмкiн. Қол жеткiзу нүктесi әрбiр 100 мстiң 0, 1 Мбит/стiң жылдамдығындағы арнайы сигналдық пакеттерi көмегiмен (SSID ) желiнiң өз идентификаторын алып бередi. 0, 1 Мбит/с сондықтан — Wi-Fi үшiн ең кiшi деректердi беру жылдамдығы. Клиент SSID желi болуы мүмкiн бiле анықтай алады, рұқсаттың осы нүктесiне қосу. Қабылдағыштың ұқсас SSIDтерi бар рұқсатының екi нүктесi әрекет ету аймақтарында дәл тигiзуде сигналдың деңгейi туралы олардың арасындағы мәлiметтер негiзiнде таңдай алады. Wi-Fi стандарт Қосу үшiн толық бостандықты клиентке белгiлердiң таңдауында бередi. Жұмыс принцибы толығырақ стандарттың ресми мәтiнiнде сипатталған
Алалық жағдайдағы сигналдардың тарату ерекшелігі Абоненттер арасында мобильди байланыс еки жакты радиоарналарды жане сымсыз желилерди колдану аркылы уйымдастыррылады . Желини жилик кайталап колдану ягни . жеке бириккен радиожиликтерди кайталап коолдану жане кызмет корсету аясында асери аз болу керек сонын салдарынан бир мезгилде абоненттер сандарынын максимальди алуга мумкиндик береди . – Уяшык олшемдери адамнын санына озгерип отырады – Интерференция толкындардын кабаттасуы .