ПННІ РЫЛЫМЫ МЕН МАЗМНЫ
Орыт Ата атындаы ызылорда мемлекеттік университеті
Филология, тарих жне ы факультеті
В040500-журналистика» мамандыы бойынша білім беру бадарламасы
Филология, тарих жне ы
факультетіні академиялы кеесінде бекітілген
№____ Хаттама
« ____»_______ 2016.
Факультет деканы _____С.Т.Тайманов
Модуль № «ZSMIE 2207» 5В050400-журналистика мамандыына
Телевизиялы хабар дайындау технологиясы» курсы бойынша
СИЛЛАБУС
3-курс, кндізгі, 5-семестр (кзгі), 3 кредит, пнні типі (міндетті)
Лекциялы саба бойынша оытушы:
бдіразаова Аягз ожамырзаызы, баспа ісіні магистрі., аза тілі мен дебиеті жне журналистика кафедрасыны аа оытушысы, байланыс телефондары (жмыс орны 27-85-72, ялы телефоны 87018610875), e-mail: asyakuz.abdrazakova_75@mail.ru, каб. 204. 1-оу имараты.
Лабараториялы саба /семинар бойынша оытушылар:
Нразиева Айдана Алмасызы, педагогика ылымдарыны магистрі, аза тілі мен дебиеті жне журналистика кафедрасыны оытушысы, байланыс телефондары (жмыс орны 27-85-72, ялы телефоны 8702-615-14-25), e-mail: aidunia_92_92@mail.ru, каб. 204. 1-оу имараты.
Ызылорда, 2016
Пнні масаты мен міндеттері
Масаты:
Теледидар бгінде жер шарында болып жатан сан саладаы оиалар мен жаалытарды крермендерге крсете отырып, адам олымен жасалан ндылытарды насихаттауды уатты ралына айналып отыр. Жарты асырдан астам тарихында аза теледидары арышты адам жасап, мдениетіміз бен дебиетімізді, неріміз бен аыл-ойымызды дамуына елеулі лес осуда.
Теледидар – апарат пен насихат ралы. Ол БА ралдарына тн жылдамды пен байампаздыты, ауымдылы пен жан-жатылыты бойына сіірген нерді биік трі. Оны ажаптылыы, газет секілді баяндап, радио сияты н, дыбыс, тынысты естіртумен ана шектелмей, кинодаыдай ткен оиалар елесін пленка арылы ана жаыртып крсетпей, бір мезгілде оларды брін атыстыра отырып, крерменге тіп жатан мір былысын сол стінде, оиа болып жатан ортадан крсетуінде.
Апарат ралдарыны ішінде теледидар кркемдік бейнелеу ралдарыны ауымдылыы жаынан лшеушіз ммкіндікке ие. Ол адамды, адамзатпен жздестіретін, лемні бір брышындаы оиаларды йіні трінен кре алатын ажайып рал. Кгілдір экрандаы фильмдер, театр спектакльдері, концерттер, схбаттар мен тікелей эфир, жаалытар, той-думан, жарнама т.б. сан миллиондаан крермендерді рухани дниесін байытуа ызмет жасауда. Теледидар жртшылыа кнбе-кн саяси, мдени, эстетикалы трбие беруде жаа ммкіндіктерді іздестіруде.
Тележурналистиканы леуметтік институт, оамды саяси ызметті бір саласы болып табылатындыы жнінде тжырым жасап, сондай-а студенттерге тележурналистикадаы принциптер мен задылытарды теориялы негізде мегертіп, телебадарлама дайындауа машытандыру
Курсты міндеті - студенттерді телерадиожурналистиканы ерекшелік сипаттарымен, отанды телерадиожурналистиканы пайда болу жне даму тарихымен, телерадиожурналистикаа тн мамандытар ызметі, телехабар зірлеуді шыармашылы процесі, жанрлары жне пішіндерімен, азіргі телебадарламалар трлерімен жне тележурналистикадаы бейнелеуші ралдар туралы малматтар беру, телебадарламалара жекелеген талдау жасау, апаратты, ойын-сауыты бадарламалар ерекшеліктерімен таныстыру, ток-шоу хабарларыны сипаты, телехабар даярлау, сйлеу мдениетін мегеру, телерадиожурналистика шін бадарлама даярлайтын, дейтін жне тарата алатын мамандарды біліктілігін алыптастыру болып табылады.
Пререквизиттер:Журналистикаа кіріспе, Телерадиожурналистика
Постреквизиттер:БА тілі мен стилі, Мамандану
ПННІ РЫЛЫМЫ МЕН МАЗМНЫ
| Апта | Таырып атауы | Са сан | Межелі балл |
| 1 МОДУЛЬ АЗА ТЕЛЕЖУРНАЛИСТИКАСЫНЫ БГІНГІ БЕТ-БЕЙНЕСІ | |||
| 1 апта | 1-лекция аза тележурналистикасыны алыптасу тарихы мен дамуы 1.1Курса кіріспе. аза тележурналистикасыны тарихы 1.2Тележурналистика тарихыны кезедері | ||
| 2-лекция Телевизияны баса апарат ралдарынан ерекшеліктері 1. 1.1 Теледидар – апарат пен насихат ралы. 1.2Телехабар жасау технологиясы туралы жалпы тсініктеме | |||
| 1-2- лабараториялы саба 1-таырып: Отанды телеарналарды алыптасу тарихы. Тележурналистика саласын зерттеуші алымдар ебектері. Тапсырма: «азастан» лтты арнасы туралы толыанды млімет жинау. Апаратты, сараптамалы, танымды хабарларды талдау. Тележурналистиканы атаратын функцияларын натылау. | |||
| 1-БАОЖ Теледидар саласында жиі кездесетін 10 термин сзге тсініктеме беру. Диктора ойылатын талаптарды сараптау. | |||
| 2 апта | 3-лекция Телестудиялы комплекс 3.1Режиссерлік аппарат 3.2 Дикторлы съемка жне аппаратты блім | ||
| 4-лекция Телехабар жасау механизмдері 3.1 Апаратты бадарламаны дайындау технологиясы 3.2 Телехабар жасау барысында пайдаланатын терминдер | |||
| 3-4-лабараториялы саба 2-таырып:Телеарналардаы «орытынды жаалытар» шыарылымы. Тапсырма: Факті, дерек, дйек туралы не білесіз? Фактілерді атыысуы дегеніміз не? зіндік ткір пікір білдірудегі андай ерекшеліктерді крсетер едііз? | |||
| 2-БАОЖ Кез-келген бір арнаны «орытынды жаалытарына» талдау жасау | |||
| 3 апта | 5-лекция Экран тіліні элементтері 5.1Бейне, дыбыс, сз 5.2Кадр, план, монтаж | ||
| 6-лекция озалыс – теледидардаы басты былыс 6.1 Панорама жасау, Тревелинг, Траекториялы тсірілім 6.2 План жне оны трлері. Кадр жиілігі. | |||
| 5-6-лабараториялы саба 3-таырып: Кадр. Крініс.Кадрдаы сз.Кадрды композициясы. Тапсырма:Телехабарды стті шыуы оператор біліктілігіне байланысты екендігін длелдейтін мысалдар келтірііз. Наты бір хабарды алып, ондаы кріністер мен стті кадрларды талдаыз. | |||
| 3-БАОЖ Телеарналардаы спецэфектілерді маызы: наты мысалдар келтірііз | |||
| 4 апта | №2 МОДУЛЬ ТЕЛЕВИЗИЯЛЫ ЖУРНАЛИСТИКАНЫ БЕЙНЕЛЕУШІ РАЛДАРЫ | ||
| 7-лекция Теледидардаы сценарий ымы 1. 7.1Сценарий ымы. 2. 7.2Сценарийдегі деби жне экранды белгілер | |||
| 8-лекция Телехабарды дыбысты жне сйлем ндестігі 8.1Дыбысты физиологиялы рылымы 8.2Телехабарды шыармашылы трыдан жасауды шарттары | |||
| 7-8-лабараториялы саба 4-таырып: Полемикалы шеберлікті негіздері.Тапсырма: Сз сайысы, дискуссия, полемика. Пікірсайыс мдениеті. Сйлеуді темпі, сйлеуді демелілігі, сйлеуді уені.Осы мселелер туралы толыанды білу жне телеарна журналистеріні наты шыармашылыынан мысалдар келтіру. | |||
| 4-БАОЖ «Тележурналист шін ауызекі сйлеу тілін алыптастыра білуді маызы» таырыбында СЖ | |||
| 5 апта | 9-лекция Телевизиядаы кері байланыс процесі 9.1Аудиториямен тсіністік байланыс орнату 9.2 Кері байланыс процесіні аидалары | ||
| 10-лекция Тікелей эфир ерекшеліктері 10.1 Тікелей эфирдегі жргізуші ызметі 10.2 Эфир этикасы | |||
| 9-10-лабараториялы саба 5-таырып: Журналистік индукция, дедукция, ассоциация. Тапсырма: Тікелей эфирде берілетін хабарлара талдау жасау. «азастан» лтты арнасы мен «Евразия» арналарын салыстыру. | |||
| 5-БАОЖ «Хабар» арнасындаы «Бетпе-бет», «31 арнадаы» «Дода», азастан лтты телеарнасындаы «Оян, аза» бадарламаларын салыстыр | |||
| 11-лекция Теле сюжет жне оан ойылатын талаптар 11.1 Телесюжетті жасалу жолдары 11.2 Телесюжетке ойылатын талаптар | |||
| 12-лекция Телесюжет пен мтінні байланысы 12.1Телесюжеттегі жаалытар мтініне ойылатын талаптар 12.2 Телесюжетті дыбысталу ерекшелігі | |||
| 11-12-лабараториялы саба 6-таырып: Эфир жне тіл мдениеті.Тапсырма: Рахман Омаров жргізген «Сен слу» ток-шоуын талдау. Екі топа блініп, артышылытары мен кемшіліктері туралы пікірталас ткізу. | |||
| 6-БАОЖ ылмысты оиаа байланысты дайындалан телесюжетті мтінін жасау, подводка дайындау | |||
| 7 апта | 13-лекция Стэнд-ап жазуды негізгі ережесі 13.1Оиалар сюжеті мен мтін бірлігі 13.2 Стэнд-ап этикасы | ||
| 14-лекция Монтажерді рлі мен міндеті 14.1Монтажды жмысты басы-кадрды іріктеу 14.2Бейнені іріктеуді ерекшелігі | |||
| 13-14-лабараториялы саба 7-таырып: Хабарды жеткізуді бір трі-стэндап. Тапсырма: азіргі аза журналистеріні аламтор арылы хабар жазбаларын кріп, жасаан стэндаптарынан мысалдар келтіру. | |||
| 7-БАОЖ «азастан» лтты телеарнасындаы тікелей эфирде жргізілетін хабарлара талдау жасау | |||
| Аралы баылау | |||
| Midterm exam | |||
| 8 апта | №3 МОДУЛЬ АЗА ТЕЛЕВИЗИЯСЫНЫ ЗІНДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ | ||
| 15-лекция Теледидар рылымы 2.1 Теледидар рылымы 2.2 Телехабарларды практикалы функциясы | |||
| 16-лекция Тележурналист шеберлігіні дістемесі 16.1 Тележурналист шеберлігіні алыптасуы 16.2 Шеберлікті шыармашылы ралдары | |||
| 15-16-лабараториялы саба 8-таырып: Хабар телеарнасындаы «Бармысы, бауырым?» іздеу салу-публицистикалы апталы бадарламасы. Тапсырма: Бадарламаны «мір-дария», «мір-дерек», «Кзайым хат», «Іздеу саламыз» айдарларын талдау. | |||
| 8-БАОЖ «йел баыты» ток-шоуы туралы зерттеу жргізу | |||
| 9 апта | 17-18-лекция аза теледидарындаы жастар бадарламалары 17.1 аза теледидары жастар бадарламасыны тарихы 17.2 Демократия мен жариялылы жадайындаы жастар хабарыны жаашылдыы 18.1Жастар бадарламаларыны жасалу тсілдері | ||
| 17-18-лабараториялы саба 9-таырып: Балалара арналан бадарламаларды жасалу жолдары.Тапсырма: «Балауса», «Бап пен ба», «Мынан тлпар» балалар мен жасспірімдер бадарламаларыны басты масатын, міндетін натылау, сараптау. Бадарламалара тн ерекшелік. Бадарлама тсіру барысында олданылатын тсілдер | |||
| 9-БАОЖ Жастар бадарламасыны ізденістері | |||
| 10 апта | 19-лекция Телеарна жне жарнама 19.1 азіргі арналардаы жарнаманы беруді тсілдері 19.2 Телеарна шін жарнама кіріс кзі | ||
| 20-лекция Хабар таратуды рылымды жйесі 20.1Мемлекеттік арналар 20.2 Туелсіз арналар ызметі | |||
| 19-20-лабараториялы саба 10-таырып:Телевизия жне жарнама. Тапсырма: трмыста олданылатын зата, жеке гигиенаа пайдаланылатын бйыма жарнама жасау. | |||
| 10-БАОЖ «Астана» телеарнасыны жарнама саясатымен танысып, журналистік зерттеу жргізу | |||
| 11 апта | №4 МОДУЛЬ АЗА ТЕЛЕВИЗИЯСЫНДАЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫ ЖААЛЫТАР | ||
| 21-лекция Бгінгі телевизияны басты ерекшелігі - кірігу(конвергенция) рдісі 21.1 Телендіріске компьютерлерді кірігуі 21.2 Телеиндустрияа Интернетті кірігуі; | |||
| 22-лекция Телеиндустрияны бгінгі ммкіндіктері 22.1 Жаа апаратты технологияларды телевизия саласына енгізген жаалытары 22.2 рал-жабдытарды техникалы сипаттамасы | |||
| 21-22-лабараториялы саба 11-таырып: Экономика саласына арналан бадарламалар ерекшелігі. Тапсырма: «Хабар», «азастан», «Астана» арналарындаы экономика таырыбын ктеретін хабарлара талдау жасау | |||
| 11-БАОЖ Компьютер арылы жасалатын спецэфектілерді ерекшеліктері мен трлері | |||
| 12 апта | 23-лекция Отанды тыш лтты спутниктік «Хабар» телеарнасыны тарихы мен рылымды ерекшеліктері 23.1«Хабар» телеарнасындаы апаратты-сараптамалы бадарламаларды ерекшеліктері 23.2«Хабар» телеарнасындаы танымды жне ток-шоу бадарламаларыны ерекшеліктері | ||
| 24-лекция Бадарлама зірлеуді аржыландыру трлері 24.1 Рсат жат аукционы 24.2 кімет пен жекеменшіктік хабарларды айырмашылытары | |||
| 23-24-лабараториялы саба 12-таырып: «Хабар» телеарнасындаы «Ел аалары», «Жан дауа» бадарламаларыны масаты. Тапсырма: Аталмыш бадарламарды талдау. «Жан дауа» бадарламасына сас бадарлама дайындау. | |||
| 12-БАОЖ «Хабар» телеарнасындаы танымды, сараптамалы хабарлар (жазба жмысы) | |||
| 13 апта | 25-лекция Саяси хабарлара арналан Ережелер 25.1Саяси хабарлара жасалатын баылауды маызы 25.2Реттеуші орган шін басшылыа алынар талаптар | ||
| 26-лекция Технологиялы рдіс жне сапалы ерекшелік 26.1Эфирлік німні негізгі техникалы ерекшелігі 26.2Телеапаратты беру шеберлігі | |||
| 25-26-лабараториялы саба 13-таырып: Хабардаы режиссер ызметі.Тапсырма: «азастан-ызылорда» телеарнасындаы режиссерлер туралы толы млімет дайындау. Жмыстарымен танысу. | |||
| 13-БАОЖ Сайлау науаныны тсында жасалатын хабарларды трлері мен ерекшеліктері | |||
| 14 апта | 27-28-лекция Телестудиялы хабар жне журналист 27.1Тікелей эфир мдениеті 27.2Тікелей эфирде хабар жргізуге ойылатын талаптар | ||
| 27-28-лабараториялы саба 14-таырып:Апаратты, сараптамалы бадарламаларды ерекшелігі.Тапсырма: зііз ашатын авторлы телебадарламаызды жоспарымен, хронометражымен, масат, міндетімен жне 6 айлы шыарылым жоспарымен таныстырыыз. | |||
| 14-БАОЖ Облысты «азастан-ызылорда» телеарнасыны тікелей эфирде жретін бадарламаларына талдау жасау | |||
| 15 апта | 29-30-лекция Теледидардаы сз діреті 29.1Телеарнадаы тарихи таырыптарды амтитын шыарылымдар 30.2Телевизия – телендіріс орталыы | ||
| 29-30-лабараториялы саба 15-таырып: Тележурналистерге бгінгі кзарас.Тапсырма: Белгілі, танымал тележурналистер туралы зерттеу жргізу. | |||
| 15-БАОЖ «Бл пн маан не берді? Бл пнні артышылыы мен кемшілігі неде? Бл пнді болашата алай оытан дрыс? Дріс оыан оытушы сізді ойыыздан шыты ма? Шыса неге, шыпаса неге? Пнді оу барысында журналист мамандыын дрыс тадааныыза кзііз жетті ме?» сратарына ашы, рі шынайы жауап берсеіз тапсырманы тгел орындаан боласыз | |||
| 2-аралы баылау | |||
| Емтихан | |||
| Барлыы |
Midterm exam бойынша сауалдар:
1. «Интонация, екпін» туралы
2. Телестудиялы комплекс
3. Телерадиожурналистиканы даму процесінде пайда болатын жанрлар мен пішіндерді дістемелік сипаты
5. Телевидениядаы жоспарлау
6. Теледидар жне кино.
7. Теледидардаы жанр формаларыны эволюциясы
8. Теледидарды ерекшеліктері.
9.Теледидарды аартушылы функциясы
8. Тікелей репортаж. Жргізуші шеберлігі
10. Тележурналист жмысыны негізгі дістері
11. ХХІ асыр технологиясы
12. Теледидарды тілі мен стилі
13. « МОНТАЖ », «СЦЕНАРИЙ»
14. Жанрды трлері, оны жаа формалары
15. ТВ хаб- негізгі атарар міндеттері
16. Теледидардаы хабар- мазмн-маынасына, жанрлы ерек-не, берілу пішініне арай топтастыру
17. Телерадиохабарларын жасауды негізгі дістері
18. Тікелей эфирді жзеге асыру тртібі
19. Сценарийлік жобаа жан бітіру дістері
20. Микрофон жне оны мегеру тсілдері
21. Эфир этикасы
22. Факт жне дыбысты дерек
23. Апарат лемі жне жедеабыл жаалытар
24. Телерадиожурналистика жанрлары мен пішіндері
25. Эфирлік материалдарды деу
26. Тікелей эфир мтінін жазбаша зірлеу
27. Аудитория абылдайтын дыбысты апаратты ерекшеліктері
29. Теледидар мен радиодаы музыканы рлі
30. Сйлеу нерін шешендік нер дстрімен байыту дістері
31. Эфирлік материалдарды сатау жне оны адамзат игілігіне жарату
32. Теледидар хабарларыны тарату тиімділігі
33. Теледидарды баса БА-нан айырмашылыы мен састыы
34. ТВ – даы оу – аарту бадарламалар
35. Бейне режиссерлік аппаратты блме
36. Оулы жне аартушылы бадарламалар
37. ХХІ асыр технологиясы
38. Интерактивтік телевидение
40. Теле жне радио репортаж
41. Телеочерк
42. Жанр эволюциясы
43. Теледидар жне оам, теледидарды баралы апарат ралдарындаы алатын орны теледидарды леуметтік эстетикалы міндеттері
45. Телевизиялы журналистиканы рылымды сипаты мен бейнелеуші ралдары
1-аралы баылау сратары:
1. Схбат ою кезінде жргізушіні сра ою шеберлігі
3. Видеомтін жне телемтін
4. ТД-ы ауызекі сйлеу
5. «Хабар» арнасындаы пресс-конференция
6. «Хабар» жне Ресейді «Первый канал» арнасындаы танымал журналистеріні шеберлігін салыстыру
7. «Хабар» арнасындаы «Бетпе-бет» бадарламасыны журналистері оларды жргізушілік шеберлігі
8. Жанр трлері оны формалары
9. ТД-ды оамдаы орны
10. «азастан» арнасындаы сз еркіндігі жне жариялылы проблемалары
11. Тікелей эфир жне студияда хабар жазу
12. Республикаа хабар таратуды бгінгі кезедегі жаа дісі
13. «азастан» теледидарындаы рылымды жне мазмнды згерілімдер
14. Сценарилік жобаа жан бітіру дістері
15. Эфир этикасы
2-аралы баылау сратары:
1. Журналистік зерттеу дістеріні бірі «баылау дісі»
2. Телеарналар аржыландыру кзіне байланысты блінісі
3. Телехабарлар мазмнына байланысты блінісі
4. Студияда тележурналист, дикторды кадрде зін-зі еркін стап сйлеуі, пікір айтуы шін ммкіндік жасайтын, электронды мтін крсету ондырысы.
5. Тележурналистиканы бейнелеуші ралдарын ата.
6. Экран тіліні негізгі элементтері
7. Экран тіліні осалы элементтері.
8. Экран тіліні екі аспектісін ата.
9. Теледидардаы «сценарий» ымы
10. Тележурналистика мен киноны састыы
11. Тележурналистика соы жылдары енген жаашылытар
12. Тележурналистика мен радиожурналистиканы састыы
13. Тележурналистика жанрларын баспасз, радиожурналистика жанрларымен салыстыра зерттеген алымдар ебектері
14. Теледидар теориясын зерттеген алымдар
15. Марат Барманловты теледидар жайлы ебектері
16. «КТК»- телеарнасыны ерекшелігі
17. Тележурналистикадаы аудиториямен арым-атынасты айрыша тсілі
18. Дэвид Рэндалл айтандай, репортер анша принцип стануы керек?
19. «азастан-ызылорда» телекорпорациясыны ерекшеліктері
20. Журналистік зерттеуді «журналистік ызметті бір трі» деп атаан:
21. Журналисті тек тексерілген шынайы фактілерге сйене отырып, оамдаы келесіздіктерді дйекті трде шкерелеуі
Пайдаланылатын дебиеттер тізімі:
1. Трсын . аза тележурналистикасы: алыптасып даму жолдары мен проблемалары / Алматы: Білім, 2006
2. Трсын . Кгілдір экран пиясы. А, 1999
3. Барманкулов М. Телевизия бизнес пе билік пе? / Алматы: аза университеті, 2007
4. 4.Тележурналист анытамалыы / Алматы: 2005
5. Барманкулов М.К. Вехи эфирной истории / Алматы: 1981
6. Омашев Н. аза журналистикасы. 2-том. А, 2010
7. Мастов С. Кгілдір экран - мір айнасы / Алматы: 1976
8. Кузнецов Г. В. Телевизионная журналистика / М:.2002
9. Цвик В.Л. Телевизионная журналистика /М:. 2002
10. Есенбекова . Тележурналистика: телехабар жасау технологиясы. А; 2011
11. Рэндалл Дэвид. Универсальный журналист. Алматы, 1996
12. Саымбеков С. Алматыдан сйлеп трмыз А.,азастан, 1979
13. Омашев Н. Радиожурналистика А.,Экономика., 2005
14. абылазина К. Аудиотехника жне радиохабарлар технологиясы, А, 1999
15. Ружников В.Н. Основы радиовещания.М.,1993
16. Барманлов М. Искусство современной информации А.,1993
Осымша дебиеттер
1. Барманлов М. Общность и специфика документальных жанров
2. печати, телевидения и радио., 1990
3. Омашев Н. аза журналистикасы. 3-том. А, 2008
4. Зарва.М.В. Слово в эфире, М., 1977
5. Жаан С. Сйлеу техникасы. А.,аза университеті, 2002
6. Велитченко С.Н. Принципы формата в современном радиовещании и его специфические особенности А, 2002
7. Радиожурналистика.Учебник 2- издание. Под.ред. А.А.Шеремя М, 2002
8. абылазина К. Журналист шеберлігін алыптастыру жолдары а,2012