розыгрыш (лотереи) sortitio [onis, f]; см. шутка

розыск inquisitio [onis, f]; investigatio [onis, f];

роиться examinare [1];

рой examen [inis, n] (apium);

рок fatum [i, n]; fati necessitas; necessitas [atis, f]; fortuna [ae, f];

+ злой рок adversa fortuna;

роковой fatalis [e];

рокот fremor [oris, m] (f. oritur); fremitus [us, m] (maris, Cocyti);

роль momentum [i, n]; valor [oris, m]; partes [ium, fpl]; persona [ae, f] (personam capere; persona alicujus); vicis;

+ главная роль primae [arum, fpl];

+ играть главную роль primas agere [tenere];

+ исполнять, играть роль partes agere; personam (in scaena) tractare, sustinзre;

+ роли исполняют actorum actricumque index / descriptio;

+ играть роль Таиды Thaida sustinзre;

+ назначать на роль / давать роль actores eligere, partes distribuere (in singulos actores)

роман fabula [ae, f] milesia (Romanensis);

романсfabula [ae, f] cantica (mediaevalis);

романский Romaniensis [e];

романтический romanticus [a, um];

ромашка chamomilla [ae, f]; chamaemзlon (um),i,n;

ромб rhombus [i, m];

ромбовидный rhomboideus [a, um];

ронять dimittere [o, misi, missum]; emittere;

+ ронять достоинство dignitate minuere, minui;

ропот fremitus [us, m] (hominum, gentis);

роптать immurmurare [1]; fremere [o, ui, itum] (fremunt omnibus locis);

роса ros [roris, m];

+ с каплями росы roridus [a, um];

росистый roscidus [a, um];

роскошноluxuriose; magnifice; delicate; molliter;

роскошный luxuriosus [a, um]; abundans [ntis] (cena); magnificus [a, um]; locuples [etis]; unctus [a, um]; delicatus [a, um]; sumptuosus [a, um];

роскошь deliciae [arum, fpl]; luxus [us, m]; luxuria [ae, f]; magnificentia [ae, f]; cultus [us, m] effusior;

+ живущий в роскоши abundans (homo);

рослый statutus [a, um] [a, um]; sublimis [e] (armenta); staturosus (gigantes); grandis [e]; statura magna;

Российский Rossicus [a, um]; Rossiacus [a, um]; Russicus [a, um]; Russus [a, um];

Россия Russia [ae, f];

россомаха mustela [ae, f] gulo;

россыпь schistosa [orum, npl]; detritum [i, n];

рост (высота) statura [ae, f] (homo staturae proximae); status [us, m] (canis); (увеличение) accessio [onis, f]; auctio [onis, f]; augmen [inis, n]; augmentum [i, n]; fetus [us, m]; crementum [i, n] (corporum; lunae); incrementum [i, n]; crescentia [ae, f] (dierum); proventus [us, m];

+ отличается более высоким (низким) ростом differt statura altiore (humiliore); crescentia;

+ аномальный рост crescentia anomala;

+ гормоны роста hormona crescentiae;

+ задержать рост дерева fetыs adimere arbori;

+ быть маленького роста esse humili statura;

ростusura [ae, f];

ростовщик danista [ae, m]; fenerator [oris, m]; usurarius [ii, m];

ростовщический danisticus [a, um];

ростовщичество usura [ae, f]; fenus [oris, n];

росток germen [inis, n];

росчерк tractus [us, m];

+ неясным росчерком incerto tractu;

рот os [oris, n];

+ кормить двадцать ртов viginti ventres pascere;

рота manipulus [i, m];

ротапринтный rotaprinteus [a, um];

роща nemus [oris, n]; lucus [us, m]; …etum [i, n] (quercetum, betuletum etc.); arbustum [i, n];

рояль claviarium [ii, n]; clavile [is, n];

ртуть hydrargirum [i, n]; argentum [i, n] vivum; mercurius [ii, m];

рубашка camisia [ae, f]; tunicula [ae, f]; indusium [ii, n]; amiculum [i, n]; subucula [ae, f];

рубеж finis [is, m]; confinium [ii, n]; limes [itis, m]; terminus [i, m]; pomerium [ii, n];

рубец cicatrix [icis, f];

рубидий rubidium [ii, n] (Rb);

рубин carbunculus [i, m];

рубитьcaedere [o, cecidi, caesum] (lignum; silvam; arbores); verberare [1] (costas ense); metere [o, messui, messum];

+ рубить лес lignari [or, atus sum];

рубль rubelus [i, m];

рубрика rubrica [ae, f];

ругань convicium [ii, n]; rixa [ae, f]; altercatio [onis, f];

ругательство maledictum [i, n]; opprobrium [ii, n]; probrum [i, n];

ругать conviciari [or, atus sum]; vituperare [1] (aliquem, aliquid in aliqua re, propter aliquid); compellare [1]; maledicta conjicere [io, jeci, jectum];

+ ругать все и вся caelum vituperare [1];

руда minera [ae, f]; metallum [i, n]; aes [aeris, n];

+ плавить руду в горнах metalla fornacibus vincere;

рудник fodina [ae, f]; ferraria [ae, f]; metallum [i, n]; minera [ae, f];

рудокоп fossor [oris, m]; metallicus [i, m]; operarius [ii, m];

ружье sclopetum [i, n];

руина ruina [ae, f];

рука manus [us, f]; brachium [ii, n]; palma [ae, f]; ulna [ae, f]; lacertus [i, m];

+ приходящий с пустыми руками inanis (vir);

+ вся трава обладает очень сильным запахом, особенно если ее растереть в руках herba tota odorem fortissimum praesertim manibus contrita exhalat;

+ под рукой praesto;

+ к счатью, у меня под рукой имеются превосходные работы Буша fausto casu praesto mihi sunt egregia opera cl. Buschii;

+ иметь вещь под рукой rei copiam habere;

+ быть под рукой suppetere;

+ наложить на себя руки manus sibi inferre; abrumpere vitam [lucem, fata sua, medios annos];

+ руки прочь! Aufer manum!

+ имеющий развязанные руки vacuus (Romani pace Punica vacui);

рукав manica [ae, f]; brachium [ii, n]; ramus [i, m]; manuleus [i, m];

руководитель praefectus [i, m]; dux [cis, m]; princeps [cipis, m]; praetor [oris, m]; rex [regis, m]; praesul [is, m]; archipraesul [is, m]; paedagogus [i, m]; cancellarius [ii, m]; gubernio [onis, m]; gubernius [ii, m]; gubernator [oris, m];

+ научный руководитель praefectus scientificus;

+ руководитель экспедиции praefectus expeditionis;

руководить ducere [o, xi, ctum]; praefectum esse [sum, fui]; praesidзre [eo, sedi, sessum] (alicui rei, aliquid); praeesse; superesse (alicui rei); tractare [1] (pecuniam publicam); administrare [1]; instituere [o, ui, utum]; moderari [or, atus sum]; gubernare [1]; regere;

руководство (управление) ductus [us, m]; administratio [onis, f] (privatarum publicarumque rerum); gubernatio [onis, f]; principatus [us, m]; (инструкция) enchiridion [ii, n]; manuale [is, n]; compendium [ii, n]; norma [ae, f];

+ под руководством ductu;

+ лишенный руководства truncus [a, um] (pecus; urbs);

рукоделие opera manuaria (pl);

рукомойник aquiminale [is, n]; aquiminarium [ii, n]; trulleum [i, n]; trulla [ae, f]; malluvium [ii, n];

рукопись manuscriptum [i, n]; litterae [arum, fpl]; litteratura [ae, f]; chartus [i, m];

+ описание сделано по рукописи descriptio ad manuscriptum facta est;

рукописный manuscriptus [a, um];

+ этот большой рукописный труд никогда не увидел света tractatus hic magnus manuscriptus in lucem nunquam prodiit;

+ рукописные заметки notae manuscriptae;

+ рукописный ключ clavis manuscripta;

+ рукописный материал manuscripta [orum, npl];

рукоплескание plausus [us, m]; favor [oris, m];

рукоплескатьplaudere [o, plausi, plausum]; applaudere; plausum dare;

рукопожатие datв dextrв;

рукоятка manubrium [ii, n]; capulus [i, m]; hamus [i, m]; stiva [ae, f] (aratri);

рулевой gubernio [onis, m]; gubernius [ii, m]; gubernator [oris, m];

рулон volumen [inis, n]; rotula [ae, f]; orbiculus [i, m];

руль regimen [inis, n]; gubernaculum [i, n];

Румыния Romania [ae, f];

румяна rubor [oris, m]; fucus [i, m];

румяный rubicundus [a, um]; rubens [ntis];

руно spolium [ii, n] (pecudis); vellus [eris, n];

+ золотое руно Phrixзa vellera, Aeolium vellus;

рупор tuba [ae, f] stentoria;

русло alveus [i, m]; fossa [ae, f];

русский Rossicus [a, um]; Russicus [a, um];

+ русское издание editio rossica;

+ русское описание descriptio rossica;

+ русский перевод versio rossica;

+ по-русски rossice;

+ русские Russi; Rutheni;

русый flavus [a, um]; rutilus [a, um];

рутина repetitio [onis, f] sterilis, assuetus modus [i, m] agendi, mos [moris, m] iteratus agendi, sueta operandi ratio [onis, f];

рухнуть concidere [o, cidi,-]; corruere [o, ui, utum];

ручательство sponsus [us, m]; obses [idis, m]; pignus [oris, n];

ручаться spondзre [eo, spopondi, sponsum] (aliquid); sponsari [or, atus sum]; praestare [o, stiti, stitum]; intercedere [o, cessi, cessum];

+ ручаться за истинность написанного ad paestationem scribere;

ручеек, ручей rivulus [i, m];

ручка penna [ae, f]; graphis [idis [-idos], f]; graphium [ii, n]; scriptorium [ii, n]; calamus [i, m] (scriptorius), stilus [i, m]; (рукоятка) capulus [i, m]; manubrium [ii, n];

+ шариковая ручка sphaerigraphum [i, n];

ручной manualis [e]; (прирученный) placidus [a, um] (animal); mansuetus [a, um];

+ ручная мельница pistrinum [i, n];

рушить destruere [o, xi, ctum]; demoliri [ior, itus sum]; diruere [o, ui, utum];

рушитьсяruere [o, ui, utum]; corruere; collabi [or, lapsus sum]; occidere [o, cidi, casum]; ad irritum cedere [o, cessi, cessum], redigi [or, redactus sum]; vanum evadere [o, evasi, evasum];

рыба piscis [is, m]; piscatus [us, m] (parare piscatum sibi);

+ ловить рыбу piscari;

+ ловить рыбу крючком, на удочку piscem suspendмre hamo;

+ тухлая рыба pisces putentes;

+ в Борисфене (Днепре) водятся крупные рыбы Borysthenes alit magnos pisces;

+ разводить рыбу в прудах frequentare piscinas;

рыбак piscator [oris, m]; hamiota [ae, m];

рыбалка piscatio [onis, f]; piscatura [ae, f]; piscatus [us, m];

рыбацкий piscatorius [a, um] (navis);

рыбачий piscatorius [a, um];

рыбачить piscari [or, atus sum];

рыбий piscis (gen);

+ рыбья кость spina;

рыбка pisciculus [i, m];

рыбный piscatorius [a, um]; piscosus [a, um] (amnis, scopuli); pisculentus [a, um];

+ рыбный рынок piscaria, piscatorium forum, piscarium forum;

+ рыбная ловля piscatio; piscatura; piscatus; venatus;

рыболовpiscator [oris, m]; hamiota [ae, m];

рыболовный piscatorius [a, um] (arundo; piscarius hamulus);

рыболовство piscatio [onis, f]; piscatura [ae, f]; piscatus [us, m]; +заниматься рыболовством venari pisces;

рыботорговец piscator [oris, m]; piscarius [ii, m];

рыданиеfletus [us, m]; singultus [us, m]; ploratus [us, m]; ululatus [us, m]; lamentatio [onis, f]; lamentum [i, n]; planctus [us, m]; plangor [oris, m];

рыдать flзre [eo, evi, etum] (de, ab aliqua re, ad aliquam rem); singultare [1]; ululare [1]; ejulare [1]; lamentari [or, atus sum]; plorare [1];

рыжеватый rufescens [ntis];

рыжеволосыйrufus [a, um] (virgo);

рыжий rufus [a, um] (crinis); russeus [a, um]; rutilus [a, um]; fulvus [a, um];

рыло rostrum [i, n]; os [oris, n];

рынок mercatus [us, m]; mercatura [ae, f]; emporium [ii, n]; feria [ae, f]; forum [i, n]; macellum [i, n];

+ черный рынок mercatura clandestina; annona excandefacta;

рысистый tolutarius [a, um] (equus);

рысью tolutim;

рытвина fossula [ae, f]; eluvies [ei, f] (praerupta);

рыть fodere [io, fodi, fossum]; affodere; sauciare [1]; sulcare [1]; patefacere [io, feci, factum];

рытьсяrimari [or, atus sum];

+ рыться в книгах libros excutere;

рыхлый laxus [a, um]; rarus [a, um] (terra); puter [tris, tre]; mollis [e];

рыцарь eques [equitis, m]; miles [militis, m];

рычаг vectis [is, m];

рычание fremitus [us, m] (canis, leonis); fremor [oris, m] (leonum);

рычать hirrire [4] (о собаке); rugire [4]; fremere [o, ui, itum] (leo fremit); rancare [1] (tigris rancat);

рэкет illicita pecuniae exactio [onis, f];

рюкзак pera [ae, f]; mantica [ae, f];

рюмка vitreum [i, n]; vinarium [ii, n]; scyphus [i, m] (vitreus);

рябина sorbus [i, f];

рябчик rusticula [ae, f];

ряд ordo [inis, m]; series [ei, f]; acies [ei, f] (dentium; columnarum); versus [us, m] (arborum; remorum); tractus [us, m] (arborum); continuatio [onis, f]; classis [is, f];

+ Марий находился в первых рядах Marius apud primos agebat;

+ расположить вязы в ряд in versum ulmos differre;

+ ряды antes [ium, mpl]; gradus [us, m]; forus [i, m] (theatri);

рядовой miles [itis, m] (milites centurionesque); gregarius [ii, m]; caligatus miles; manipularis [is, m];

рядом ad; apud; circa; juxta; prope; propter; non procul;

+ рядом был лес silva adhaerebat;

+ рядом с домом ключевая вода tecto vicinus jugis aquae fons;

+ быть рядом subesse (templa mari subsunt);

С

 

с, соcum;вместе с (una) cum;

+ с первого взгляда primo aspectu (intuitu; obtutu); prima facie;

+ с тех пор (ex)inde;

+ с начала ab initio;

+ с раннего возраста a prima aetate;

+ с момента судебного приговора a sententia;

+ величиной с горошину magnitudine pisi;

+ толщиной с гусиное перо crassitudine pennae anserinae;

+ с большим трудом laboriose;

+ с большими почестямиn perhonorifice;

+ с величайшей готовностью potissimum;

+ с воплем призывать ululare;

+ с двумя рядами весел biremis;

+ с досадой indigne;

+ с другой стороны invicem; iterum;

+ с какой-нибудь стороны alicunde;

+ с намерением sedulo; industriв;

+ с некоторым преувеличением uberius;

+ с неудовольствием graviter; indigne; iniquus;

+ с обеих сторон utrimque; utrubique;

+ с ожесточением acriter;

+ с опасностью periculose;

+ с почетом honorifice;

+ с риском periculose;

+ с таким трудом tantopere;

+ с трещинами rimosus;

+ с трудом vix; aegre;

+ с уверенностью tute;

+ с удовольствием suaviter; jucunde;

+ с утолщенным концом capitatus;

+ с честью (per)honorifice;

+ с шумом бить plangere;

+ с этого времени hinc;

+ со всех сторон undique;

+ со своей стороны equidem;

сабля acinax [acis, m]; machaera [ae, f];

саботаж occulta (clandestina) rei vastatio [onis, f]; eversio [onis, f];

саботировать occulte evertere [o, rti, rsum], occulte doloseque pervertere;

саванна sabana [ae, f]; savanna [ae, f];

сад hortus [i, m];

+ ботанический сад hortus botanicus;

+ фруктовый (плодовый) сад pomarium;

+ сад паркового типа viridarium;

садизм sadismus [i, m];

садист sadista [ae, m];

садистский sadicus [a, um];

садомазохизм sadomasochismus [i, m];

садомазохист sadomasochista [ae, m];

садиться sidere [o, sidi/sedi, sessum] (sub arbore); assidere (in sella apud magistratum; humi; [propter] aliquem); residere (aves residunt); subsidere; considere (in molli herba; in umbra; saxo; in arbore; in turre; in theatro; in orchestra); insidere (alicui rei, aliquid);

+ давайте сядем resideamus, si placet;

+ пчелы садятся на цветы apes floribus insidunt;

+ садиться на коня insidere in dorso equi/equo;

+ солнце садится sol occidit;

+ кожа садится от огня ignis coria conducit in unum;

садовник, садовод hortulanus [i, m]; topiarius [ii, m]; frondator [oris, m];

+ главный садовник hortulanus primarius;

+ ученый садовник hortulanus doctus;

садоводствоhorticultura [ae, f]; res [ei, f] hortensis; cultus [us, m] hortorum;

+ декоративное садоводство horticultura ornamentalis; ars frondatoria;

садоводческий hortulanus [a, um];

садово-огородный olitorio-hortensis [e];

садовый hortensis [e];

+ садовый нож falx [falcis, f]; falcastrum [i, n];

садок piscina [ae, f]; vivarium [ii, n];

сажа fuligo [inis, f];

сажать plantare [1]; statuere [o, ui, utum] (arborem agro); serere [o, sevi, satum]; conserere; satare [1]; seminare [1]; inferre [fero, tuli, latum]; condere [o, didi, ditum] (in custodiam);

саженец plantare [is, n]; planta [ae, f]; talea [ae, f]; surculus [i, m]; stirps [pis, f];

саксонец Saxo [onis, m];

саксонский Saxonicus [a, um];

салат acetaria [orum, n]; olera [um, npl] acetaria; lactuca [ae, f] (растение);

сало sebum [i, n]; lardum [i, n]; adeps [adipis, f],

сальный sebaceus [a, um]; sebosus [a, um];

салфетка involucre [is, n]; mappula [ae, f];

сальник omentum [i, n];

салют salutatio [onis, f];

сам ipse, ipsa, ipsum;

+ я сам egomet; ipsissime;

+ плоды, которые приносили поля сами по себе fructus, quos ipsa volentia rura sponte tulзre suв;

+ дело само говорит за себя res ipsa per se vociferatur;

+ сам по себе sponte (res, quae sua sponte scelerata est);

самец mas [maris, m]; maritus [i, m]; vir [i, m] (gregis; capellarum козел);

самка femella [ae, f]; femina [ae, f];

самобичеваниеflagellatio [onis, f];

+преувеличенное самобичевание nimia contra se calumnia;

самовар anthepsa [ae, f];

самовластие tyrannis [idis, f];

самовластный tyrannicus [a, um] (dominatio; leges);

самовольный voluntarius [a, um]; spontaneus [a, um]; superbus [a, um]; contumax [acis];

самовоспроизведение reproductio [onis, f] spontanea;

самодержец autocrator [oris, m]; dominus [i, m]; tyrannus [i, m];

самодеятельный per se agens [ntis];

самодовольный valde sibi placens [ntis]; immodice se aestimans [ntis];

самолет aлroplanum [i, n]; aлronavis [is, f];

+ реактивный самолет aлronavis retroversa / inversa vi / contraria vi impulsa;

самолюбивый sui amans [ntis];

самолюбие amor [oris, m] sui, rerum suarum; egoismus [i, m];

самомнениеtumor [oris, m] (vanum tumorem habere); arrogantia [ae, f]; de se inanis opinio [onis, f];

самонадеянность confidentia [ae, f]; arrogantia [ae, f];

самонадеянный confоdens [ntis]; arrogans [ntis] (homo);

самообладаниеimperium [ii, n] sui; temperantia [ae, f]; constantia [ae, f] animi;

+ терять самообладание tumultuari [or, atus sum];

самообман fraus [fraudis, f] (sui);

самообразование educatio [onis, f] sui;

самообслуживание ministratio [onis, f] propria;

самоопределение autodeterminatio [onis, f];

самопожертвование autothysis [is, f];

самопроизвольно sponte;

самопроизвольный spontaneus [a, um];

самородный vivus [a, um] (sulphur); nativus [a, um]; genuinus [a, um];

самостоятельность autonomia [ae, f]; independentia [ae, f];

самостоятельныйliber [a, um]; independens [ntis]; sui juris;

самоубийство suicidium [ii, n]; voluntaria mors [rtis, f]; nex [necis, f] voluntaria; interitus [us, m] voluntarius;

+ покончить (жизнь) самоубийством sponte mortem sumpsisse; ad ultimum supplicium progredi;

самоуверенность fiducia [ae, f]; confidentia [ae, f]; arrogantia [ae, f];

самоуверенный confоdens [ntis]; arrogans [ntis] (homo); inanis [e]; vanus [a, um];

самоудовлетворение masturbatio [onis, f];

самоуправление administratio [onis, f] propria;

самоучка autodidactus [i, m];

самочувствие valetudo [inis, f];

самшит bucus [i, f] sempiterna;

санlocus [i, m] honoratus; dignitas [atis, f];

санаторий sanatorium [ii, n];

сандалия solea [ae, f]; crepida [ae, f]; sandalium [ii, n];

сани traha [ae, f];

санитар vigil [is, m] sanitarius;

санкция (отрицательная) reprobatio [onis, f]; (положительная) probatio [onis, f]; sanctio [onis, f]; poena [ae, f]; actio [onis, f] punitiva;

сановник magistratus [us, m];

сантиметр centimetrum [i, n]; (измерительная лента) mensura [ae, f] metrica;

саперfaber [bri, m]; munitor [oris, m]; cunicularius [ii, m];

сапог ocrea [ae, f]; pero [onis, m]; caliga [ae, f]; calceus [i, m];

сапожник sutor [oris, m];

сапожный caligarius [a, um], caligaris [e];

+ сапожный гвоздь clavus caligarius / caligaris;

+ сапожная щетка peniculus ad calceos detergendos;

сарай horreum [i, n]; receptaculum [i, n]; nubilarium [ii, n];

саранча locusta [ae, f];

сарацины Saraceni;

саркофаг sarcophagus [i, m];

Сатана Satan (indecl); Satanas [ae, m]; Lucifer [eri, m]; diabolus [i, m];

сатира satura [ae, f]; carmen [inis, n] satyricum;

сатрап satrapes [ae, m];

сатрапия satrapia [ae, f];

Сатурн Saturnus [i, m];

сауна sauna [ae, f]; balneum [i, n] vaporeum Finnicum;

сахар saccharum [i, n]; saccharon [i, n];

сахаристый saccharatus [a, um]; saccharinus [a, um]; saccharosus [a, um];

сбалансированный aequilibratus [a, um];

сбегать decurrere [o, rri, rsum]; defluere [o, xi, ctum]; fugere [io, fugi,-]; aufugere; effugere;

сбегатьсяconcurrere [o, rri, rsum]; concursare [1]; confugere [io, fugi,-]; confluere [o, xi, ctum]; convolare [1];

+ народ сбегается concursus fit populi;

сбережение compendium [ii, n]; peculium [ii, n];

сберечь conservare [1]; reservare [1]; condere [o, didi, ditum];

сбивать contundere [o, tudi, tusum]; concutere [io, cussi, cussum]; configere [o, xi,xum];

+ сбивать с толку infatuare; turbare; perturbare;

+ сбиться с пути aberrare;

сбивчивый confusus [a, um]; perplexus [a, um];

сближатьconciliare [1];

сближаться appropinquare [1]; approximare [1];

сближение congressio [onis, f]; congressus [us, m];

сбоку e latere; lateraliter;

сборportorium [ii, n] (portoria et vectigalia); (урожая) messis [is, f]; vindemia [ae, f]; (собрание) coetus [us, m]; concursus [us, m]; conventus [us, m]; congressus [us, m];

+ сбор податей exactio vectigalium;

+ сбор за перевоз stips amnica;

сборище coetus [us, m]; concursus [us, m]; conventus [us, m]; congressus [us, m];

сборник collectanea [orum, npl]; collectio [onis, f]; miscellanea [orum, npl];

+ сборник текстов chrestomathia [ae, f]; anthologia [ae, f]; digestum [i, n];

сборный collectivus [a, um]; compositionalis [e];

+ сборный пункт locus conventus;

сборщик collector [oris, m];

сборы cursus [us, m];

сбрасывание dejectus [us, m]; dejectio [onis, f];

сбрасывать dejicere [io, jeci, jectum]; rejicere; conjicere; detrudere [o, trusi, trusum]; deturbare [1]; effundere [o, fudi, fusum]; excutere [io, cussi, cussum]; exuere [o, ui, utum];

сбруя instrumentum [i, n];

сбывать expedire [4] (scruta; musti annonam); extrudere [o, trusi, trusum] (merces);

сбываться evenire [io, veni, ventum] (eveniunt optata); eventum habзre [eo, ui, itum]; evadere [o, evasi, evasum];

сбыт venditio [onis, f];

+ пользующийся сбытом, имеющий сбыт vendibilis [e] (fundus);

свадебный nuptialis [e];

свадьба nuptiae [arum, fpl]; taeda [ae, f];

свайный sublicius [a, um];

свалить dejicere [io, jeci, jectum]; prosternere [o, stravi, stratum]; evertere [o, rti, rsum]; devolvere [o, lvi, lutum];

+ свалить вину на кого-л. transferre culpam in aliquem;

сват consocer [eri, m] (socer свекор - отец мужа, и тесть - отец жены)

сватать destinare [1] (alicui filiam suam);

свая sublica [ae, f]; crus (cruris, n); vacerra [ae, f]; stipes [itis, m] (stipes acernus); pila [ae, f];

+ шаткие мостовые сваи inepta crura ponticuli;

сведение conductio [onis, f]; contractio [onis, f];

сведения notitiae [arum, fpl]; scientia [ae, f];

+новые сведения res novae;

+ общие сведения generalia;

+ первоначальные сведения lineamenta; primitiae;

сведущий peritus [a, um]; sciens (alicujus rei); gnarus [a, um]; prudens [ntis]; versatus [a, um]; exercitatus [a, um]; callidus [a, um] (in re aliqua; alicujus rei; alicui rei; ad aliquid);

свежесть vigor [oris, m] (animi; aetatis); juventas [atis, f]; sanguis [inis, m]; sucus [i, m];

+ свежесть воздуха frigus [oris, n];

свежий recens [ntis]; vegetus [a, um]; crudus [a, um] (vulnus; senectus); vivus [a, um] (ros); viridis [e] (caseus); sucidus [a, um]; integer; primus [a, um]; frigidus [a, um] (aлr);

свекла beta [ae, f];

свекор socer [eri, m]; pater [tris, m];

свекровь socrus [us, f];

свергнуть abdicare [1] (regem); vertere [o, rti, rsum] (regem); dejicere [io, jeci, jectum]; deponere [o, posui, positum];

свержениеeversio [onis, f] (omnis vitae; rei publicae; probitatis et honestatis);

сверкание fulgor [oris, m]; nitor [oris, m]; ardor [oris, m]; splendor [oris, m];

+ сверкание молнии fulgur [uris, n];

сверкать fulgзre [eo, fulsi,-]; nitзre [eo, ui,-]; candescere [o, ndui, -]; ardзre [eo, arsi, arsum]; coruscare [1]; elucзre [eo, xi,-]; scintillare [1]; vibrare [1]; gemmare [1]; micare [1]; emicare;

+ глаза сверкают oculi ardent;

+ молния сверкает fulgurat;

сверкающий fulgens [ntis]; micans [ntis]; ardens [ntis]; fervidus [a, um]; nitens [ntis]; nitidus [a, um];

сверлить terebrare [1]; perforare [1];

сверло terebra [ae, f]; terebrum [i, n];

Свернуться

+ змея свернулась в семь колец anguis septem gyros traxit;

сверстник aequalis [is, m]; par [is, m]; coaetaneus [i, m];

сверток volumen [inis, n]; rotula [ae, f]; sarcinula [ae, f];

свертывание coagulatio [onis, f];

свертывать свернуть plicare [o, cui, atum]; complicare; convolvere [o, lvi, lutum];

свертываться, свернуться coagulare [1]; concrescere [o, crevi, cretum]; coire [eo, ii, itum]; convolvi [or, lutus sum]; conglobari [or, atus sum];

+ в свернувшемся молоке in lacte coagulato (concreto);

сверх super (tres modios); supra; adsuper; ultra; extra;

сверхзвуковой soni fines / sonum exsuperans [ntis], hyperecheticus [a, um];

сверху supra; super (aliquid cernere); superne; desuper; insuper;

+ сверху вниз deorsum;

сверхурочный supervacaneus [a, um] (opus);

сверхъестественный extranaturalis [e]; vires naturae superans [ntis]; divinus [a, um]; caelestis [e]; immanis [e];

сверчок gryllus [i, m];

+ всяк сверчок знай свой шесток ne sutor supra crepidam (judicet);

сверять comparare [1];

свет lux [cis, f]; lumen [inis, n]; flamma [ae, f];

+ появиться на свет surgere ad aetherias auras, ad lumina vitae;

+ слабый, меркнущий свет tenue et extremum lumen;

+ естественный свет lumen naturale;

свет orbis [is, m] (terrarum); mundus [i, m];

+ Новый/Старый Свет Orbis Novus/Antiquus,Vetus.

+ изо всех на свете rerum (animal maximum rerum; dulcissime rerum);

светать lucescere [o, xi,-]; illucescere; albзre [eo, -,-];

светило sidus [eris, n]; astrum [i, n]; sol [is, m]; lumen [inis, n]; luminare [is, n];

светильник fax [facis, f]; lucerna [ae, f]; luminare [is, n]; lychnuchus [i, m];

светить lucзre [eo, xi,-] (stella lucet; sol omnibus lucet); relucзre;

+ слабо светить sublucзre (Aries sublucet; crepuscula sublucent);

светлетьalbicare [1]; albescere [o, bui,-]; illucescere [o, luxi,-];

светло candide; clare;

светлый dilutus [a, um]; pallidus [a, um]; laetus [a, um]; lucidus [a, um]; clarus [a, um]; dilucidus [a, um]; serenus [a, um]; illustris [e]; luculentus [a, um]; splendidus [a, um]; albus [a, um]; purus [a, um];

+ светлая личность homo illustris;

+ светлое пятно eminentia [ae, f];

+ светло-зеленый prasinus [a, um];

+ светло-красный rufus [a, um];

световой solaris [e];

светолюбивый heliophilus [a, um];

светоносный lucifer [era, um];

светофор semaphorum [i, n]; signum [i, n] viale;

светочsol [is, m]; oculus [i, m];

светочувствительный actinosensitivus [a, um];

светский saecularis [e]; mundialis [e]; mundanus [a, um]; laicus [a, um], laicalis [e];

светящийся lucens [ntis]; phosphorescens [ntis];

свеча cereus [i, m]; candela [ae, f]; lucerna [ae, f]; lumen [inis, n];

свечка cereolus [i, m]; suppositorium [ii, n];

свивать plectere [o, xi, xum] (flores; crines); plicare [o, ui, atum]; torquзre [eo, rsi, rtum]; nectere [o, nexui/nexi, nexum];

свидание congressus [us, m];

свидетельtestis [is, m] (alicujus rei); arbiter [tri, m]; signator [oris, m]; spectator [oris, m]; superstes [superstitis, m]; index [icis, m];

+ свидетель при заключении брака signator [oris, m];

+ взять кого-л. в свидетели aliquem testem facere;

+ выставлять свидетелей testes dare, edere, adhibere, producere;

+ наше поколение было свидетелем блистательных побед clarissimas victories aetas nostra vidit;

+ показывать (давать показания) в качестве свидетеля pro testimonio dicere;

свидетельство testinonium [ii, n]; indicium [ii, n]; documentum [i, n]; instrumrntum [i, n];

свидетельствовать attestari [or, atus sum]; (con)testari; testimonium dicere [o, xi, ctum], dare [o, dedi, datum] (in aliquem); ostentare [1]; loqui [or, locutus sum] (res ipsa loquitur);

свинец plumbum [i, n] (Pb); Saturnus [i, m];

свинина porcina [ae, f]; suilla [ae, f];

свинка porcella [ae, f]; porcula [ae, f];

свиноводporculator [oris, m];

свиноводство porculatio [onis, f];

свиной porcarius [a, um] (vulva); porcinus [a, um] (caro; vox; caput); porcellinus [a, um]; suillus [a, um];

свиноматкаscrofa [ae, f];

свинопас subulcus [i, m];

свиноторговец porcinarius [ii, m];

свинцовый plumbeus [a, um]; saturninus [a, um];

+ свинцовая пуля plumbum [i, n];

свинья sus [suis, m/f]; porca [ae, f]; porcus [i, m]; porcus femina; scrofa [ae, f];

+ свинья, опоросившаяся только один раз porcetra [ae, f];

свирель calamus [i, m]; tibia [ae, f]; fistula [ae, f]; harundo [inis, f];

+ играть на свирели terere labellum calamo;

свирепостьsaevitia [ae, f]; violentia [ae, f]; furor [oris, m];

свирепыйacer [acris, acre] (aper; leo); ferox [cis]; ferus [a, um] (hostis; homo); efferus [a, um]; atrox [cis]; acerbus [a, um] (Libitina); vehemens [ntis] (lupus); truculentus [a, um] (tigris); trux (aper); saevus [a, um]; torvus [a, um]; dirus [a, um];

свистsibilum [i, n]; stridor [oris, m];

свистеть stridзre [eo, stridi,-] (sagitta stridet); sibilare [1];

свитаturba [ae, f] (ducum); comitatus [us, m]; pompa [ae, f];

свитер strictoria [ae, f] lanea;

свиток volumen [inis, n]; liber [bri, m];

свитый textilis [e];

свищ fistula [ae, f]; syrinx [ngis, f];

свободаlibertas [atis, f]; vacatio [onis, f]; immunitas [atis, f]; licentia [ae, f];

+ отпустить кого-л. на свободу aliquem jussisse liberum esse;

+ требовать свободы для кого-л. vindicare aliquem in libertatem;

+ кто-л. отпускается на свободу на поруки родственников aliquis vindicatur spondentibus propinquis;

+ притязания на чью-л. свободу откладываются до следующего дня aliquis vindicatur in posterum diem;

+ получивший свободу действий vacuus (Romani pace Punica vacui);

+ служить целям сохранения свободы conservandae libertatis esse;

свободноlibere;

свободнорожденныйliber [era, um]; ingenuus [a, um];

свободный liber [era, um]; liberalis [e]; vacivus [a, um] (tempus vacivum laboris); vacuus [a, um] (aliquв re, ab aliqua re, alicujus rei; tempus); solutus [a, um]; remotus [a, um]; laxus [a, um]; patens [ntis];

+ свободный человек liberum corpus;

+ быть свободным vacare (domus vacat; locus vacat); sui juris esse;

+ свободный от повинностей immunis [e];

+ служанка, сегодня еще принадлежащая мне, теперь свободна ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est;

+ неоценимое благо – быть свободным inaestimabile bonum est suum fieri;

+ когда у него выдается свободная минута quicquid illi vacat;

+ напишу что-нибудь, если буду свободен scribam aliquid, si vacabo;

сводcamera [ae, f]; fornix [icis, f]; convexa [orum, npl]; convexio [onis, f];

свод corpus [oris, n]; codex [icis, m]; thesaurus [i, m]; repertorium [ii, n]; syllabus [i, m]; sylloge [es, f];

+свод законов corpus juris;

сводить conducere [o, xi, ctum]; deducere (вниз); componere [o, posui, positum]; contrahere [o, xi, ctum];

сводка synopsis [is, f]; compendium [ii, n];

сводник leno [onis, m];

+ как сводник lenonie; lenonice;

своднический lenonius [a, um] (genus, ludus);

сводничество lenocinium [ii, n];

+ заниматься сводничеством lenocinium facere [exercere]; lenocinari;

сводный generalis [e]; synopticus [a, um];

+ генеральный каталог catalogus generalis;

+ генеральная таблица tabula synoptica;

сводчатый convexus [a, um];

+ сводчатый потолок testudo [inis, f];

своеволие protervia [ae, f]; protervitas [atis, f]; petulantia [ae, f];

своевольный improbus [a, um] (fortuna, Amor); petulans [ntis]; liber [era, um];

своевременно temperi (sua conficere officia); tempestive (arare; intervenire); tempestivo; mature;

+ умение своевременно вставить слово tempestiva vox;

своевременный temporaneus [a, um] (erumpat temporanea lux); tempestivus [a, um] (imbres; hora; tempora; sarritio); maturus [a, um];

своенравиеprotervia [ae, f]; protervitas [atis, f]; difficultas [atis, f]; morositas [atis, f];

своеобразиеproprietas [atis, f]; character [eris, m];

своеобразный peculiaris [e]; proprius [a, um]; singularis [e]; sui generis; specialis [e];

свозитьtollere [o, sustuli, sublatum] (triticum in horreum ex area);

свой meus [a, um], tuus, suus, noster, vester; ipsius;

+ погибнуть по своей (собственной) вине suв culpв perire;

+ умерший своей (естественной) смертью sua morte defunctus;

+ он был своим собственным обвинителем suus accusator fuit;

+ сражаться на свой лад, по-своему suo Marte pugnare;

+ быть не в своем уме suae mantis non esse;

+ она была сама не своя vix sua erat;

+ в свое время suo tempore;

+ каждому предназначен свой день (кончины) stat sua cuique dies;

свойственный proprius [a, um];

+ всякому человеку свойственно ошибаться (заблуждаться) cujusvis hominis est errare;

свойство proprietas [atis, f]; character [eris, m]; efficacia [ae, f]; virtus [utis, f]; vis [is, f]; indoles [is, f]; affinitas [atis, f]; habitus [us, m]; mos [moris, m]; ingenium [ii, n] (loci; campi);

+ неприятное свойство (вкус, запах и т.д.) taedium [ii, n] (vetustas oleo taedium affert);

+ отвага (безрассудство) – свойство цветущего возраста temeritas est florentis aetatis;

+ природные свойства ingenium [ii, n] (loci; campi);

сворачивать deflectere [o, flexi, flectum]; devertere [o, rti, rsum];

свыше plus quam; ultra; desuper; divinitus;

связка fascis [is, m]; fascinulus [i, m];

связный continuus [a, um]; perpetuus [a, um]; continens [ntis];

связывать vincire [io, nxi, nctum]; nectere[ o, nexi, nectum]; connectere (sanguine inter se connexi); ligare [1]; colligare [1]; alligar [1]e; illigare [1]; obligare [1]; religare [1]; nodare [1]; jungere [o, nxi, nctum]; jugare [1]; conjungere [o, nxi, nctum]; contexere [o, ui, textum]; conglutinare [1] (argumenta); constringere [o, nxi, ctum] (loris constringere pelles); stringere [o, nxi, ctum] (pedes vinculis); astringere; cohaerзre [eo, haesi, haesum]; conserere [o, serui, sertum]; applicare [1] (priora sequentibus);

связь nexus [us, m] (причинная связь nexus causalis); connexus [us, m], conexio [onis, f] [connexio]; affinitas [atis, f]; conjunctio [onis, f]; conjunctus [us, m] (balneae instructae communi conjunctu); contextus [us, m]; retinaculum [i, n]; vinculum [i, n] (vincula concordiae; uno societatis vinculo contineri); cohaerentia [ae, f]; societas [atis, f]; tenor [oris, m]; textus [us, m]; contextus [us, m]; coetus [us, m]; compages [is, f]; complexus [us, m]; congregatio [onis, f]; congressio [onis, f]; congressus [us, m]; consolidatio [onis, f];

+ внебрачная связь adulterium [ii, n]; pelicatus [us, m];

+ любовная связь amor [oris, m]; necessitudo [inis, f] amatoria; amicitiae conjuntionisque necessitudo;

+ интимная связь usus [us, m] (furtivus);

святилище templum [i, n] (Jovis); sacrarium [ii, n]; sacrum [i, n]; fanum [i, n]; delubrum [i, n];

святоsancte; religiose; pie; diligenter;

святой sanctus [a, um]; sacer [cra, um]; beatus [a, um];

святостьsanctitas [atis, f]; caerimonia [ae, f]; religio [onis, f]; majestas [atis, f];

святотатецsacrilegus [i, m];

святотатственныйsacrilegus [a, um];

святотатствоsacrilegium [ii, n];

святыняsacrum [i, n]; res [ei, f] sacra; res divina;

священникsacerdos [otis, m]; pontifex [icis, m]; prebyter [eri, m];

священническийsacerdotalis [e]; pontificius [a, um];

+ священнический посох pastorale [is, n];

+ священнический сан sacerdotium [ii, n];

священный sacer [cra, um]; sanctus [a, um]; sacratus [a, um]; religiosus [a, um]; sacrosanctus [a, um]; augustus [a, um]; pius [a, um];

+ священный долг officium summum;

+ священное место fanum [i, n];

+ священный обряд caerimonia [ae, f];

+ священный ужас superstitio [onis, f];

сгиб curvatura [ae, f]; flexura [ae, f];

сгибатьtorquзre [eo, rsi, rtum] (taxos in arcus); flectere [o, xi, ctum]; inflectere; inclinare [1]; curvare [1]; incurvare; sinuare [1]; duplicare [1];

сглаживать levigare [1];

Сглазить

+не сглазить бы praefiscine [praefiscini];

сгнивать computrescere [o, rui,-];

сгнивший putrefactus [a, um];

сговор conjuratio [onis, f];

сговориться pacisci [or, pactus sum];

сгонять cogere [o, coegi, coactum]; compellere [o, pulsi, pulsum]; depellere; deturbare [1]; congregare [1];

сгореть conflagrare [1]; deflagrare; cremari [or, atus sum]; concremari; comburi [or, bustus sum]; exurмre [o, ussi, ustum] (lucerna exusta est);

сгребатьconverrere [o, rsi, rtum] (hereditates omnium); accumulare [1];

сгруппировать aggregare [1]; congregare [1];

сгусток crassamentum [i, n];

сгущать densare [1]; condensare; concrassare [1] (liquida);

сгущатьсяcondensari [or, atus sum]; concrescere [o, crevi, cretum];

сдаватьdedere [o, didi, ditum]; tradere [o, didi, ditum]; locare [1] (внаем);

сдаваться deditionem facere [io, feci, factum]; se dare [o, dedi, datum]; se tradere [o, didi, ditum]; in fidem ac potestatem venire [io, veni, ventum]; concedere [o, cessi, cessum];

+ сдаваться неприятелю se hostibus tradere;

+ признаю свою вину и сдаюсь peccavi, fateor, vincor;

сдавить deprimere [o, pressi, pressum]; comprimere;

сдавшийся dediticius [a, um];

сдача (в плен) deditio [onis, f]; (денежная) commutatio [onis, f] nummorum;

сдваивать geminare [1];

сдвиг motus [us, m]; motio [onis, f]; commotus [us, m]; commotio [onis, f]; remotio [onis, f];

сдвигать moliri [ior, itus sum]; amoliri; amovзre [eo, movi, motum];

сделать facere [io, feci, factum] (statua ex aere facta; scuta ex cortice; aliquem herзdem; consulem); agere [o, egi, actum];

+ он ничего не может сделать nihil (non multum) agit;

+ я охотно бы это сделал, если бы… ego non gravarer, si…

сделка pactio [onis, f]; pactum [i, n]; condicio [onis, f]; res [ei, f]; negotium [ii, n];

сдельный condicialis [e]; negotialis [e];

сдержанность continentia [ae, f];

+ сдержанность в речи verecundia sermonis;

сдержанный moderatus [a, um]; modicus [a, um];

сдерживать arcзre [eo, ui,-]; coлrcзre [eo, cui, citum]; tenзre [eo, ui, tentum] (risum; iracundiam; lacrimas); continзre; sustinзre; cohibзre [eo, ui, itum]; domare [o, ui, itum] (invidiam; libidines; vim fluminis); sistere [o, stiti, statum] (hostem; equum); comprimere (risum); supprimere [o, pressi, pressum] (hostem; impetum); resecare [o, cui, ctum]; servare [1] (promissa); castigare [1] (equum frenis; animi dolorem; risum); vincire [io, nxi, nctum]; frenare [1]; confutare [1]; constringere [o, strixi, strictum]; temperare [1] (iras); tardare [1] (libidines); suspendмre [o, ndi, nsum] (fletum; spiritum; lacrimas);

+ (с трудом) сдерживать слезы abdere lacrimas; vix (a) lacrimis temperare;

+ сдерживать смех temperare risui;

сдерживаться se comprimere [o, pressi, pressum];

сдирать (шкуру) excoriare [1]; detrahere [o, xi, ctum]; detegere [o, texi, tectum];

сеанс ostensio [onis, f]; sessio [onis, f];

сев sementis [is, f]; disseminatio [onis, f];

+ производить сев segetem administrare;

север septentrio(nes) [onis, m]; aquilo [onis, m]; boreas [ae, m]; Ursa [ae, f]; Arctus [i, m]; Helice [es, f];

+ к северу от железнодорожной станции ad septentriones (s. versus) a statione viae ferreae;

+ на севере Кольского полуострова ad septentriones paeninsulae Kolaеnsis;

+ обращенный к северу ad aquilonem conversus;

северный in parte boreali (septentrionali); borealis [e]; boreus [a, um]; septentrionalis [e]; arctous [a, um]; aquilonalis [e]; aquilonius [a, um] (regio; frigedo);

+ северное сияние aurora borealis;

северо-восток Euroboreus [i, m];

северо-западcaurus [i, m];

сегодня hodie; hodierno; hoc die;

сегодняшний hodiernus [a, um];

седалищный ischiadicus [a, um];

+ седалищная кость ischium [ii, n];

седеть canescere [o, nui,-]; canзre [eo, ui,-];

седина canities [ei, f]; canitia [ae, f]; canitudo [inis, f];

седлать sternere [o, stravi, stratum] (equi strati);

седло sella [ae, f]; ephippium [ii, n];

седой canus [a, um]; incanus [a, um] (caput, homo); candidus [a, um] (barba; caput);

седьмой septimus [a, um];

Сезон tempus anni; periodus,i,f;

сейчас hoc tempore; hodie; nunc;

+ сейчас же protinus; statim; subinde; extemplo;

секира securis [is, im, i, f];

секрет secretum [i, n]; arcanum [i, n]; occultum [i, n]; res [ei, f] occulta;

+ по секрету sub rosa;

+ говорить по секрету submonere (aliquem);

секретариат secretarii sedes [is, f] / officium [ii, n];

секретарь secretarius [ii, m]; ab epistulis; amanuensis [is, m]; scriba [ae, m]; cancellarius [ii, m];

секретно secreto; clam; arcano; occulte; obscure; tecte; silentio;

секретныйarcanus [a, um]; absconditus [a, um]; tacitus [a, um] (aliquid tacitum relinquere, tenere; judicium; vulnus); secretus [a, um]; occultus [a, um]; abditus [a, um]; obscurus [a, um];

сексуальность sexualitas [atis, f];

сексуальный sexualis [e];

секта familia [ae, f] (Peripateticorum); secta [ae, f]; disciplina [ae, f];

сектор sector [oris, m]; sectio [onis, f]; pars [partis, f]; area [ae, f] circumscripta, regio [onis, f] definita, campus [i, m]; provincia [ae, f];

секунда minima pars horae; minuta secunda; secunda [ae, f]; secundum [i, n];

секция sectio [onis, f];

селезенка lien [lienis, n]; splen [splenis, m];

селекционер selector [oris, m];

селекционный selectionalis [e];

селекция selectio [onis, f];

селение pagus [i, m]; vicus [i, m];

селитраkalium [ii, n] nitricum;

селиться se collocare [1]; sedem collocare; considere [o, sidi, sessum]; residere [eo, sedi, sessum]; insidere; sedem ac domicilium constituere [o, ui, utum];

село pagus [i, m]; vicus [i, m];

сельдерей apium [ii, n];

сельдьharenga [ae, f];

сельский rusticus [a, um]; agrestis [e]; agrarius [a, um]; paganus [a, um]; bucolicus [a, um]; silvestris [e]; foraneus [a, um];

+ сельское хозяйство res rustica;

+сельский житель ruricola [ae, m];

+ сельское население pagus [i, m];

сельскохозяйственный agriculturae; agrarius [a, um];

семантика (doctrina / ratio) semantica [ae, f], de significatione doctrina

семантический semanticus [a, um];

семафор semaphorum [i, n]; signale [is, n];

семга salmo [onis, m];

семейныйfamiliaris [e]; gentilis [e]; domesticus [a, um]; privatus [a, um];

семейство familia [ae, f]; domus [i, f]; domestici [orum, mpl];

+ отец семейства pater familiae (familias);

семена semina [um, n]; sementis [is, f];

семенной seminalis [e]; seminarius [a, um];

семеноводство seminicultura [ae, f]; seminum cultura;

семерка hebdomas [adis, f];

семерной septenus [a, um];

семидесятилетие septuaginta anni; (jubilaeum) septuagenarium;

семидесятый septuagesimus [a, um];

семинар seminarium [ii, n] (academicum);

семинарист alumnus [i, m] seminarii;

семинария seminarium [ii, n] (clericale);

семисотый septingentesimus [a, um];

семиструнная (лира, гитара) septem discrimina vocum;

семит Semita, ae, m;

семитский Semiticus [a, um];

семиугольный septangularis [e]; septangulatus [a, um]; septangulus [a, um]; heptagonus [a, um];

семнадцатый septimus decimus;

семнадцать septendecim; decemseptem;

семь septem;

+ в семь раз septies;

+ по семи septeni;

семьдесят septuaginta;

семьсот septingenti;

семья familia [ae, f]; domus [i, f];

семя semen [inis, n]; sementis [is, f];

сенат senatus [us, m];

+ сенат должен был собраться (заседание сената должно было состояться) сегодня senatus hodie fuerat futurus;

сенатор senator [oris, m]; pater [tris, m] conscriptus; vir [i, m] ordinis senatorii;

сено fenum [i, n];

сенокос fenisicium [ii, n];

сенсор instrumentum [i, n] sensorium;

сентенция sententia [ae, f]; verbum [i, n]; dictum [i, n];

сентиментальный mollis;

сентябрь September [bris, m];

сень umbra [ae, f]; tegimen [inis, n];

сепаратизм separatismus [i, m]; secessionis studium [ii, n];

сепаратист separatista [ae, m];

сепаратор separator [oris, m];

сера sulphur / sulfur [uris, n] (S); +ушная сера cerumen;

сердечность festivitas [atis, f]; sinceritas [atis, f]; veritas [atis, f];

сердечныйsincerus [a, um]; verus [a, um];

сердитыйacer [acris, acre] (uxor; pater); iratus [a, um]; iracundus [a, um]; offensus [a, um]; vehemens [ntis]; saevus [a, um];

сердиться stomachari [or, atus sum]; irasci [or, atus sum];

сердобольный misericors [cordis] (in aliquem);

сердце cor [cordis, n]; mens [mentis, f]; pectus [oris, n]; medulla [ae, f]; viscus [eris, n];

+ глубоко запасть в сердце alicui in visceribus haerere;

сердечко corculum [i, n];

сердцевина medulla [ae, f]; cerebrum [i, n] (arboris); mediale [is, n];

серебро argentum [i, n] (Ag);

+ очищенное серебро argentum pustulatum;

+ изделия из серебра argentum factum;

+ серебро в слитках argentum infectum;

+ чеканное серебро argentum signatum;

+ столовое серебро argentum ad vescendum factum;

серебристый argenteus [a, um]; argyraceus [a, um]; argentatus [a, um];

серебряный argenteus [a, um];

середина medium [ii, n]; centrum [i, n]; mediale [is, n]; medianum [i, n] (cenaculi); mediocritas [atis, f]; centrum [i, n];

сережка amentum [i, n]; inauris [is, f];

серия series [ei, f]; vicis [is, f];

серна rupicapra [ae, f]; capra [ae, f] fera; dama [ae, f];

сернистый sulfuratus [a, um]; sulfurosus [a, um];

сернокислый acidulus [a, um] (fons; aqua);

серный sulfuricus [a, um];

серовато-голубой caesius [a, um];

серовато-желтый alutaceus [a, um]; ravidus [a, um];

сероватый griseolus [a, um]; cinerescens [ntis]; canescens [ntis];

сероводород hydrogenium [ii, n] sulphuratum;

серпентин serpentinum [i, n];

серп falx [cis, f]; sоcоlis [is, f];

серповидныйfalciformis [e]; falcatus [a, um];

сертификат certificatum [i, n]; testimonium [ii, n] scriptum, litterae [arum, fpl] scriptae;

сероватыйsubvulturius [a, um];

серый griseus [a, um]; fumeus [a, um]; fumosus [a, um]; margaritaceus [a, um]; chalybeus [a, um]; murinus [a, um]; cinereus [a, um]; plumbeus [a, um]; canus [a, um], incanus [a, um]; caesius [a, um]; palumbinus [a, um]; schistaceus [a, um]; ardesiacus [a, um];

серьга inauris [is, f];

серьезноserio; graviter; solide; severe; austere;

серьезностьgravitas [atis, f]; severitas [atis, f];

серьезный gravis [e]; serius [a, um]; severus [a, um]; austerus [a, um]; constans [ntis]; amplus [a, um] (morbus); tristis [e] (genus orationis);

сессия sessio [onis, f];

сестерций sestertius [ii, m]; nummus [i, m];

сестра soror [oris, f]; consors [rtis, f];

сетка, сеточка reticulum [i, n]; transenna [ae, f] (quasi per transennam aliquos aspicere);

сетование querela [ae, f]; querimonia [ae, f]; questus [us, m];

сетчатка retina [ae, f] (oculi);

сеть rete [is, n]; nassa [ae, f]; laqueus [i, m]; plaga [ae, f]; circuitus [us, m] (electricus);

+ телевизионная сеть intextus us televisificus;

сечение sectio [onis, f];

+ поперечное (продольное) сечение sectio transversalis (longitudinalis);

+ в поперечном (продольном) сечении transverse (logitudinaliter) sectus;

сечь caedere [o, cecidi, caesum] (aliquem pugnis; virgis); verberare [1] (aliquem pulsare verberareque); flagellare [1];

сеялка automaton [i, n] serens; disseminator [oris, m]; disseminatrix [icis, f] (machina);

сеяние disseminatio [onis, f];

сеятель sato [oris, m]r;

сеять serere [o, sevi, satum]; asserere; inserere; satare [1]; seminare [1]; disseminare [1]; jacere [io, jeci, jactum] (semina); superseminare [1];

сжалиться commiserescere [o,-,-]; misereri [eor, ritus sum]; commisereri; parcere [o, peperci (parsi),-];

+ об одном прошу тебя, сжалься над этой женщиной unum te obsecro, ut te hujus commiserescat mulieris;

сжатоstricte; strictim;

+ сжато излагать stringere [o, nxi, ctum];

сжатыйpressus [a, um]; compressus [a, um]; confertus [a, um]; congestus [a, um]; densus [a, um]; condensatus [a, um]; coar(c)tatus [a, um]; contractus [a, um]; concisus [a, um]; parecisus [a, um]; strictus [a, um]; succinctus [a, um]; castigatus [a, um]; collectus [a, um];

сжечьcomburere [o, ussi, ustum]; exurмre (aliquem vivum; classem); concremare [1]; cremare [1];

+ сжечь тело corpus igni abolere;

сжигание crematio [onis, f]; combustio [onis, f];

сжигатьcomburere [o, ussi, ustum]; exurere; conflagrare [1]; cremare [1]; concremare; inflammare [1];

сжимать premere [o, pressi, presssum]; comprimere (digitos; in pugnum manus compressa; dentes); stringere [o, nxi, ctum]; restringere; astringere; coartare [1]; convexare [1];

+ сжать сердце stringere animum;

сжиматьсяcontrahi [or, ctus sum]; se contrahere [o, xi, ctum]; coire [eo, ii, itum];

сзади a posteriore; postice; a dorso; a tergo; retro; pone; post;

сибирский Sibericus [a, um];

+ сибирская язва anthrax [acis, f];

Сибирь Siberia;

сигара sigarum [i, n]; bacillum [i, n] (nicotianum);

сигарета sigarellum [i, n]; sigarillum [i, n]; fistula [ae, f] (nicotiana), cigarulus [i, m], fusulus [i, m];

сигнал signum [i, n]; lituus [i, m];

+ сигнал наступления bellicum [i, n];

сигнализироватьsignificare [1];

сигнальный praenuntius [a, um]; signalis [e];

сиделка toraria [ae, f]; curatrix [icis, f] aegrotorum;

сидение sessio [onis, f]; sessus [us, m];

сиденье sedes [is, f]; sella [ae, f]; tribunal [is, n];

сидеть assidзre [eo, sedi, sessum] (подле, у, при alicui, apud aliquem; aliquem, aliquid); insidзre (alicui rei, aliqua re); sedзre (in sella; in equo/equo; sella curuli; ad latus alicujus); residзre; obsidзre (domi; in limine); (на чем-л.) supersedзre (elephanto; aliquid); circumsedзre (вокруг aliquem; populus circumsedens); lucubrare;

+ сидеть сложа руки (без дела) дома compressis manibus domi sedзre;

+ сидеть дома servare limen;

+ сидеть у постели больного assidere aegro / aegrotum;

+ сидеть у очага assidere foco;

+ сидеть у государственного кормила / у кормила власти assidere gubernaculis;

+ сидеть на коне insidзre equo;

+ слезы тех, которые, как вы видите, сидят вокруг меня horum lacrimae, a quibus me circumsessum videtis;

сидр mustum [i, n];

+ фруктовый сидр mustum pomarium;

сидячий sessilis [e]; sedentarius [a, um];

сизый glaucus [a, um];

сила vis [is, f] (corporis; equi; veneni; flammae; morbi; consuetudinis); virtus [utis, f] (animi; corporis); pollentia [ae, f]; potentia [ae, f]; potestas [atis, f]; nervus [i, m] (omnibus nervis contendendum est; nervi oratorii); robur [oris, n]; sucus [i, m]; manus [us, f]; mucro [onis, m]; ops [opis, f]; arma [orum, npl]; copiae [arum, fpl];

+ движущая сила nervus (nervi belli – pecunia infinita; nervi conjurationis); motoria vis;

+ вооруженные силы armata vis; praesidium (Italia tenetur praesidiis);

+ притягательная сила vis attractrix;

+ отталкивающая сила vis repulsiva;

+ центробежная сила vis centrifuga;

+ центростремительная сила vis centripeta;

+ по мере сил моих pro modulo meo; pro viribus; pro virili parte;

+ свыше сил supra vires;

+ это не в моих силах non est nostri ingenii;

+ общими силами sociatis viribus;

+ со всей силой summв (maximв) vi;

+ делать что-л. изо всех сил ventis remisque facere aliquid;

+ обладать силой vi gaudere;

+ иметь силу valere (haec lex valet in omnes; hoc in caesarem non valet);

+ иметь силу договора foederis vim habere;

+ силой заставить кого-л. vim alicui afferre;

+ применить силу к кому-л. vim facere in aliquem;

+ прорваться силой через теснину vim facere per fauces;

+ попытаться прорваться силой iter per vim temptare;

+ вступать, входить в силу valere (lex valet);

+ в силу роковой случайности vitio fortunae;

+ придавать удару новую силу dare animos plagae;

+ всеми доступными мне силами quвcumque vi possim;

+ своими силами sponte (nec sua sponte, sed eorum auxilio);

+ сущность счастливой жизни я усматриваю целиком в силе духа totam vim beate vivendi in animi robore pono;

+ жизненная сила vigor;

+ подтачивать силу mutare vigorem;

+ сил не стало torpent vires;

силач homo [inis, m] robustus; viribus ingens; athleta [ae, m];

силикатный silicatus [a, um];

силиться conniti [or, nisus sum];

силок transenna [ae, f] (aliquem in transennam ducere); laqueus [i, m]; tendicula [ae, f];

силомер dynamometer [tri, m];

силос silo [onis, m]; sirus [i, m];

силосный silonaris [e];

силурийский период periodus silurica;

силуэт figura [ae, f] umbratim circumducta (circumscripta); umbra [ae, f] lineis circumducta;

сильнее magis;

сильноvalde; unice; firme; valide; fortiter; vehementer; graviter;

сильнодействующийpollens [ntis] (herba); potens [ntis]; valens [ntis] (medicamentum; remedium); validus [a, um] (venenum); efficax [acis]; operosus [a, um]; fortis [e];

сильный validus [a, um] (homo); valens [ntis] (homo; bos; medicamentum; remedium); fortis [e]; improbus [a, um] (imber); pollens [ntis] (alicujus rei; aliqua re; aliquid); strenuus [a, um] (remedium); robustus [a, um] (corpus; vox; animus); vehemens [ntis] (telum; imber; ventus; dolor; vis calorum; clamor; argumentum); vegetus [a, um]; vigoratus [a, um] (juvenis); viridis [e] (leo); virilis [e]; vividus [a, um]; firmus [a, um]; ingens [ntis]; intentus [a, um]; percussibilis [e] (odor); altus [a, um] (dolor; pavor; lux); adultus [a, um] (pestis); animosus [a, um] (ventus); opulentus [a, um];

+ сильное желание cupiditas fortis;

+ при сильном увеличении sub lente valida (validiore);

+ сильное лекарственное средство medicamentum forte;

+ сильный яд venenum forte;

+ сильные ветры venti vehementes;

+ быть сильным valere (dextrae ad caedendum valent; imbecillitate aliorum valere);

симбиоз symbiosis [is/eos, f];

символ symbolum [i, n]; signum [i, n]; imago [inis, f]; monumentum [i, n]; character [eris, m];

символизировать symbolizare [1];

символизм symbolismus [i, m];

символический symbolicus [a, um], symbolisticus [a, um];

симметричный symmetricus [a, um];

симметрия symmetria [ae, f]; aequitas [atis, f] (membrorum);

симпатичный mitis [e]; lenis [e]; humanus [a, um]; sympathicus [a, um];

симпатия sympathоa [ae, f]; voluntas [atis, f] (mutua; in [e]rga aliquem); consensus [us, m]; concordia [ae, f];

+ он пользуется симпатиями ei favetur;

+ иметь одни и те же симпатии eadem aeque studere;

симпозиум symposium [ii, n]; doctorum conventus [us, m];

симптом symptoma [atis, n]; signum [i, n]; indicium [ii, n] (morbi); nota [ae, f];

симптоматический symptomaticus [a, um], significans [ntis], significativus [a, um], rem indicans [ntis];

симулировать simulare [1]; dissimulare [1];

симуляция simulatio [onis, f]; dissimulatio [onis, f];

симфония symphonia [ae, f]; concentus [us, m];

синагога synagoga [ae, f];

синдром syndromum [i, n]; syndrome [es / ae, en, e] (Gr);

синеваvenetum [i, n]; color [oris, m] caeruleus;

синевато-серый lividus [a, um];

синеватый caerulescens [ntis]; cyanescens [ntis];

сине-зеленый, сизый glaucus [a, um];

синий caeruleus [a, um]; cyaneus [a, um]; indigoticus [a, um]; cobaltinus [a, um]; venetus [a, um]; (l)azureus [a, um]; thalassinus [a, um]; sapphirinus [a, um]; ultramarinus [a, um]; violaceus [a, um]; glaucus [a, um]; lividus [a, um];

синкретизм syncretismus [i, m]; eclecticismus [i, m];

синкретистsyncretistes [ae, m] (Gr);

синод synodus [i, f];