Науқас өз бетінше қозғалғанда көмектесу
Науқастың қарсы көрсеткіштері болмаған жағдайда, яғни жеңіл жарақаттарда өз бетімен көмекшінің қолына тірелу арқылы қозғала алады.
«Қолдары арқылы ұстау» әдісі (сурет 30)
 |
|
Сурет 30
Қолдары арқылы ұстау
Іс-шараның орындалуы:
· Науқас қолдарын айқастыруын өтініп, оларды кеудеге қысу (егер бір қолы әлсіз болса науқас күштірек қолымен оны ұстайды).
· Науқастың арқа жағынан келеді (отырған орындық немесе кресло артынан).
· Өз қолдарын артынан қолтық асты аймағына өткізу, науқасты қолдарының білезігінен ұстау
· Науқасты тасымалдау (сурет 31)
Науқас жүрісі кезінде қолдау
 |
 |
Сурет 31.
Науқас жүрісі кезінде қолдау
Іс-шараның орындалуы:
· Науқастың қасына тұру
· «Бас бармақпен алақанды ұстау» әдісін қолдану: науқастың оң қолын өзінің оң қолымен ұстайды (немесе сол қолымен сол қолын), науқас қолы тік, алақанымен мейірбике алақанына тіреледі
· Басқа қолымен науқасты шынтақтан немесе қолтық астынан, белінен ұстап қолдау.
· Науқасқа жақын тұру, оның тізелерін оң жақ аяғымен қолдау (егер мейірбике оң жағында тұрса)
· Науқаспен қатар қозғалу (сурет 32).
«Көтерілген шынтақты қапсыра ұстау» әдісі арқылы науқасты ұстау
 |
Сурет 32
Көтерілген шынтақты қапсыра ұстау
Іс-шараның орындалуы:
· Орындықта (төмен кереуетте) отырған науқасқа бүйірінен бетімен қарап тұру
· Бір аяғын орындықтың жанына қою, келесісін өкшені жеңіл бұрып науқас аяғының алдына қою, оның тізелерін өз аяғымен бекіте отырып
· Науқасты алдыға қарай саны арқылы еңкеюін (немесе оған көмектесуін) сұрау және оның иығы сіздің кеудеңізге тығыз орналасуы қажет
· Науқас арқасы арқылы алдыға қарай еңкейіп және оның шынтақтарынан қатты ұстаймыз да төменнен тірейміз
· Науқас иығы сіздің қолыңызға тіреу ретінде қолдану мақсатында өз иығыңызды ыңғайлы қоясыз
· Науқасты қажет жеріне ауыстырамыз (сурет 33).
«Қолтық астынан қапсыра ұстау» әдісі арқылы науқасты ұстау
 |
|
Сурет 33
Қолтық астынан қапсыра ұстау
Іс-шараның орындалуы:
· Орындықта (төмен кереуетте) отырған науқасқа бүйірінен бетімен қарап тұру
· Бір аяғын орындықтың жанына қою, келесісін өкшені жеңіл бұрып науқас аяғының алдына қою, оның тізелерін өз аяғымен бекітеді.
· Науқас қолтық астына қол басын енгізу: бір қол басын алдынан артқа қарай бағыттау, алақанды жоғары қарату, бас бармақ қолтық астына енбейді, келесісін –артынан алдыға қарай бағыттау, алақанды жоғары қарту, бас бармақ сыртта қолтық астына енбейді.
· Науқасты алдыға қарай саны арқылы еңкеюін (немесе оған көмектесуін) сұрау және оның иығы сіздің кеудеңізге тығыз орналасуы қажет.
· Науқасты қажет жеріне ауыстырамыз (сурет 54).
Науқасты тасымалдаудың кез-келген әдісін қолданбас бұрын қызметкер іс-шараға алдын-ала дайындалуы керек. Ол үшін науқаспен сенімді қарым-қатынас орнатып, науқасқа әс-шараның мақсатын және жолын түсіндіріп, келісімін алу қажет. Тасымалдау әдісін, қосымша көмектің керектігін таңдау үшін науқастың жіне қоршаған ортаның жағдайын бағалау маңызды (еден ылғалдылығы, денде бөгде заттың болуы, кереует биіктігі және т.б.). Жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында қолқап киген тиімді.
Науқасты тасымалдамас немесе тұрғызбас бұрын оны ыңғайлы жатқызып немесе отырғызып дене биомеханикасын есепке аламыз. Сондықтан, тасымалдау, ауыстыру немесе қозғалту кезінде мед.қызметкердің омыртқалары мен кеудесіне түсетін қысымды азайту үшін қолданылатын әдістерді пайдалануды білу аса қажет.
Тарау IV