МЕКТЕПТІ ЖЫЛДЫ ЖМЫС ЖОСПАРЫНЫ ЛГІ МАЗМНЫ
МЕКТЕП ЖМЫСЫ ЖОСПАРЫНЫ ТРЛЕРІ , ОАН ОЙЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ТАЛАПТАР
Мектеп жмысыны жоспарын дайындау оны орындалуыны шынайылыын, натылыын, здіксіздігін амтамасыз ететін біратар талаптарды сатауды ажет етеді. Ол е алдымен
масатты баытыны талабын сатауа байланысты. Масатты баыттылы дегеніміз белгілі бір
масатты ондыры деп баалауымыз керек. Оны мні педагог жне оушылар жымы
жмысыны негізгі баыттарын дамытып жне тередетіп, мектеп жмысыны барлыы
тжірибесін есепке алу деген сз. Бл малім, сынып жетекшісі, оамды йымдар рекетіне жне масаттар ою болып табылады. Жоспарластыруа ойылатын перспективалы талап, біріншіден, масатты жаындыы, тсініктілігі, олайлылыы сияты сезімдік сипатын білдірсе, екіншіден, стратегия ретінде масатты за мерзімділігін, сонымен бірге іске асыруа болатын шынайылыын танытады. Ал, жоспарластыруа ойылатын кешенділік талап жоспарды тзу барысында ртрлі ралдар, діс, тсілдер мен рекет трлерін бірттас байланыста арастыруды ажет етеді. Ендігі бір талап трі объективтілік. Ол мектеп ызметіні объективті жадайын, орналасан жерін, оршаан табии, леуметтік ортасын, педагог жне оушылар жымыны ммкіндіктерін ескеруді ажет етеді. Мектеп жмысында бл талаптарды ескермеу талдау негіздемесіні жетімсіздігіне, шашыраылыына, мектептегі зге басару рылымдарыны жоспарымен йлеспеушілікке апарып соады. Мектептерді тжірибесі крсеткендей, кейде мектеп басаруды функциясы ретінде жоспарлауды жоары ояды да, басшыны барлы кш-жігері жасы жоспар жасауа жмылдырылады, ал ол жоспар йымдастырушылы жмыспен амтамасыз етілмейді. Мектеп жмысыны тжірибесінде жоспарды негізгі ш трі ке олданылады: перспективалы, жылды жне аымды. Перспективалы жоспар мектепті соы жылдардаы жмыстарына тере талдау жасау негізінде бес жыла жасалады. Оны рылымы мына сипатта болуы ммкін:
1. Жоспарластыран мерзімдегі мектептік міндеттері.
2. Оушылар контингентіні жылдар бойынша дамуы, сыныптарды арту ммкіндігіні перспективасы.
3. Оу-трбие дерісін жаалауды, педагогикалы инновация енгізуді перспективасы.
4. Мектепті педагог кадрлара деген сранымы.
5. Педагог кадрларды біліктілігін арттыру (ПМБАИ, курстар, семинарлар, тренингтер жне т.б.)
6. Мектепті материалды-техникалы базасы мен оу-дістемелік жаратандырылуын дамыту (рылыс жмыстары, апаратты-коммуникациялы жне компьютер жабдытары, кітап орын толытыру, дрісхана безендіру).
7. Оушылар мен малімдерді леуметтік орау, оларды трмысын, ебек жне демалыс жадайын жасарту. Жылды жоспар жазы каникулды осанда бкіл оу жылын амтиды. Мектепті жмыс жоспарын дайындау аымдаы оу жылында басталады да бірнеше кезеді амтиды. Бірінші кезеде (бірінші оу тосаны) мектеп директоры, оны орынбасарлары дамыту мен білім беру, соны ішінде жоспарластыруа да атысты теориялы м дістемелік, нормативтік жне нсау сипатындаы жаттармен танысады. Екінші кезеде (екінші оу тосаны) директорды басшылыымен жоспар, жобасыны рылымын жасау, ажетті малмат кздерін тауып, млімет жинатайтын бастамашыл топ рылады. шінші кезеде (шінші оу тосаны) жинаталан мліметтер талданады, комиссия мшелеріні есептері талданады, алыптасан иындылытарды себебі айындалып, оларды жоюды жолдары арастырылады. Тртінші кезеде (тртінші тосанны соы) жоспар жобасы дайындалып, талыа салынады. Жоба оу жылыны алашы педагогикалы кеесінде мектепті жмыс жоспары бекітіледі. Аымдаы жоспар жалпы мектептік жоспарды натылау шін оу тосанында жасалады. Осылайша жоспарларды негізгі трлері педагог, оушы мен ата-аналар жымдарыны рекетін йлестіруге ммкіндік береді. Бл жоспарлар малімдер мен сынып жетекшілеріні жмысы шін стратегиялы жоспар болып табылады.
МЕКТЕПТІ ЖЫЛДЫ ЖМЫС ЖОСПАРЫНЫ ЛГІ МАЗМНЫ
Мектептерді жылды жоспарларыны трлі нсаларын жинатай келіп, жоарыда жоспарластыруа ойылан талаптарды ескеріп, жылды жоспарды мынадай лгі жоспарын крсетуге болады:
1. Мектеп жмысыны ткен оу жылыны ысаша орытынды талдауы жне жаа оу жылыны міндеттері.
2. Мектеп жымыны жалпы білім орыны жмысын атаруы. Жмыс жоспарыны бл блігінде мектеп млтек ауданы аныталады, наты мектептану ммкіндігі ескеріледі. Мектеп оушыларды жалпы орта білім алуына баытталан шараларды жоспарластырады. Р ''Білім туралы'' заны баптарыны орындалуын басшылыа алады, ата-анасы жо, аморлыа зру балалара материалды кмек йымдастырады. Бл жоспар бойынша баланы ын орау, оларды йде оыту, трбиесі иын оушылара кмек крсету мселелері де амтылады. Педагогикалы жым мен ата-аналарды жмыс жоспарында балаларды дербес-шыармашылы дамуына жадай жасау да арастырылуы тиіс.
3. Педагогикалы жымны оу-трбие дерісіні сапасын ктеру ызметі. Оушы мен малім ызметіні барлы саласын амтитын боландытан жоспарды бл бліміні клемі барынша мол болады. Бл, сіресе, білімні, дадыны іскерлікті сапасын амтамасыз ету, ол шін оу дерісін йымдастыруды жаа трлерін олдану, оытуды дербестендіру м жіктеу болып табылады. Сыныптан тыс жне сабатан тыс жмыстарды йымдастыру, оушы тласыны мдени базасын алыптастырудаы мектеп ызметіні алуан трлілігі оушыларды зін-зі басаруын дамыту, балаларды оамды йымдарын олдауды ''Бала ытары туралы Б Конвенциясына'' сйкестігі.
4. Мектепті, отбасыны, оамды йымдар мен ебек жымыны оушылар трбиесіндегі бірлескен жмыстары. Мектепті ата-аналарды педагогикалы білімін ктерудегі жмыстары. Бл жмысты мазмны отбасы мен оамды орталы бірлескен рекетіндегі мектепті йымдастырушы орталы ретіндегі рлін ныайтуа баытталады. Ол мазмна ата-аналар жымы м мектеп кеесіні жмысы, педагогикалы лекторийлер, жалпы мектептік педагогикалы конференция, педагогикалы университет сабатары, ата-аналар шін ашы есік кндері енеді. Ата-аналарды йірме, секция, студия жне т.б. оамды жмыстарды жетекшісі ретінде оушыларды трбие жмыстарына тарту, сол сияты ата-аналармен дербес жмыс жргізу де осы баытты мазмнын райды.
5. Педагог кадрлармен жмыс. Педагог кадрларды аттестаттау, оларды ксіптік дайындыыны дегейіне баа беруде информатика мен апаратты-комуникациялы технология ралдарын пайдалану, мектеп жымыны жалпы мектептік ылыми-дістемелік мселелермен - семинар, конференция, педагогикалы оу, дістемелік кеес отырыстары, педагогикалы кеес ткізу. Озы педагогикалы тжірибе мектебіні жмысын жола ою. Пн малімдері мен сынып жетекшілеріні дістемелік бірлестіктері ызметіні мазмнын айындау. Педагогикалы тжірибені зерттеу, жинатау жне таратуа басшылы жасау. Мектепте инновациялы орта алыптастыру, педагогикалы инновацияны баалау жне енгізу.
6. Мектепішілік баылау жйесі. Бл тарауда баылауа байланысты арнайы іс-рекет бадарламасы арастырылады.
7. Мектепті оу-материалды базасын ныайту мектепті материалды ндылытары, оытуды техникалы ралдары, оу ралдарын тгендеп отыру жыл бойына жоспарластырылады. Оу дрісханаларын безендіру м айта жабдытау. зартылан кн тобы мен 6 жасар балалармен жргізілетін саба жмыстарын жетілдіру. Спорт, туризм, техникалы шыармашылыпен айналысуды материалды-техникалы базасын ныайту. Мектеп кітапханасыны орын толытыру. Мектепті аымдаы жне крделі жндеуден ткізуді бадарламасы.
8. йымды-педагогикалы іс-шаралар. Жоспарды бл блімінде мектеп кеесі отырысыны, педагогикалы кеесті, ндірістік жиынны таырыптары жазылады. Мектеп басшылары арасында міндет блісіледі, мектепті бірттас жмыс тртібі, кезекшілік кестесі аныталады, оу жктемесі, сынып жетекшілігі, дрісхана мегерушілігі жне т.б. блініп беріледі. Бірттас басару циклында жоспарластыру ызметін іске асыру мектеп ызметіні тиімділігін арттырады. абылданан шешімдерді іске асыруда оан ажетті жйені іске осу, оны трлі компоненттеріні зара тиімді рекеттесуін амтамасыз ету шін йымдастыру кезеі ажет. "йымдастыру" ымы бірнеше маынада олданылады. Біріншіден, ткізілген сабаты сыныптан тыс жмысты сапасын, ттас оу-трбие дерісіні немесе оны бір блігіні жадайына берілген баа ретінде олданылады. Екіншіден, йымдастыру ымы мектеп басшыларыны, малімдерді, оушыларды зін-зі басару органдарыны белгіленген жоспарды іске асыруа, ала ойан масата ол жеткізуге баытталан, жалпы ттас педагогикалы дерісті басаруды йымдастыру маынасында олданылады. Зерделесек, адамны йымдастырушылы ызметі зіні табиатынан наты жадайда психологиялы-педагогикалы білімдерді шыл олдана алуа негізделген практикалы ызмет. ріптестермен, оушылармен траты трде зара байланыста болу йымдастырушылы ызметке біршама танымалды бадар береді. йымдастыру ызметін жетілдіруді жоспарлауда мектеп басшысы тлааралы атынастарды йымдастыру, мектеп менеджерлерін дайындау жйесі сияты мектепішілік менеджмет идеяларын олдану ммкін.