німні леуметтік таайындалу крсеткіші
Бл крсеткіштер – ттынушыны ртрлі топтарынан оамды мніне жне оамны ажеттілігіне німні сйкестігін сипаттайды. Олара мыналар жатады:
-Шыарылатын тауарларды бтін крсеткіші
-леуметтік мекенжайы
-Тауарларды ттыну класы
-Тауар ассортименті
-леуметтік эффектілер
Шыарылатын тауарларды оамды крсеткіштері тауарларды берілген тобына анааттангдырарлы емес сранысты клемін крсетеді.
59. німні интегралды сапа крсеткіштері
німні сапа крсеткіштері- німні сапасын райтын бір не бірнеше нім асиеттеріні млшерлік сипаттамасы. Немесе Сапа крсеткіштері – жасау, пайдалану немесе ттыну шарттарыны белгілі біреуінде арастырылатын німні бір немесе бірнеше асиеттеріні санды сипаттамасы.німні интегралды сапа крсеткіші I кешенді сапа крсеткішіні ртрлілігі болып таб,ол пайдалы эффект жинаыны эксплуатациядан немесе таайындалу бойынша німді пайдаланудан Э ж-е оны жасалуына Зс, эксплуатациясына не олданылуына Зз кеткен шыындарды жинаыны атынасымен бейнеленеді. Ол мына формуламен есептелінеді: I=Э/Зс+Зз. Таайындалуы бой-ша Э німні эксплуатациясынан жина пайдалы эффекті мысалы ретінде капиталды жндеуге дейінгі ызмет ету мерзіміне автомобильді жруін алуа бол.Интегралды сапа крсеткішін сондай-а німні олданылу баасын Ко, оны жасалуына жина шыынын Зс, эксплуатация не пайдаланылуына кеткен жина шыынын Зз анытайтын асиеттер крсеткіші атынасымен бейнелейді. Ол мына формуламен есептеледі: I=Ко/Зс+Зз
60. німні сапа крсеткіштері. Эргономикалы крсеткіштері.
Сапа крсеткіштері – жасау, пайдалану немесе ттыну шарттарыны белгілі біреуінде арастырылатын німні бір немесе бірнеше асиеттеріні санды сипаттамасы. Немесе німні сапа крсеткіштері- німні сапасын райтын бір не бірнеше нім асиеттеріні млшерлік сипаттамасы. німні сапа крсеткіші ртрлі лшеу бірлігімен жазылады. Мысалы, жылдамды- км/с, бояу беріктігі- балдармен жне т.б. ызметтер шін шарттары болып деу мен крсету саналады, ал процесс шін дайындау мен ткізу. Сапаны кез келген асиетін ру шін сапаны келесі компоненттеріне назар аудару керек: оамды ажеттілік, наты шарттар, объект жне ажеттілікті анааттанарлы дрежесі. Эргономды крсеткіштері оны «адам-объект-орта» жйесіндегі адамны ндірістік жне трмысты жадайларын олдануа икемделушілігін сипаттайды. Эргономды крсеткіштерді тобына шаын топтар кіреді:
-антрометрикалы;
- гигиеналы;
- физиологиялы пен психофизиологиялы;
-психологиялы.
Антрометрикалы крсеткіш бйымны адамны лшемі, пішіні жне салмаына сйкестігін анытайды. Бл крсеткішке мынадай сйкестік крсеткіші кіреді: адам млшеріне бйым конструкциялары; адамны дене бітіміне жне жеке мшелеріне бйым конструкциялары; адамны салмаыны таралуына бйым конструкциялары.Гигиеналы крсеткіш бйымны адамны жмыса абілеті мен мірлік ызметіні гигиеналы жадайына сйкестігін анытайды. Гигиеналы крсеткіш тобына келесі крсеткіш дрежелері жатады: температура, жарытылы, ылалдылы, ысым, шады, токсикалылы, жктеу, электрлік жне магниттік рісті кернеулігі. Физиологиялы пен психофизиологиялы крсеткіштер бйымны адамны кшіні, жылдамдыыны ммкіндіктеріне, кру, сезу жне есту ммкіндіктеріне сйкестігін сипаттайды. Осы крсетіштерді рамына мына сйкестік крсеткіштері кіреді: адамны кштік жне жылдамды ммкіншілігіне бйым конструкциялары; адамны кру ммкіндігіне (лшемі, формасы, жарытыы, тсі жне кеістікте орналасуы) бйым конструкциялары; органолептикалы крсеткіш.Психологиялы крсеткіштер бйымны адамны психологиялы ммкіндіктеріне сйкестігін сипаттайды. Бл топа бйымны абылдау жне апаратты деу (есте сатау,ойлау) ммкіндігіне, сонымен атар, дадылара (рылан жне бекітілген) сйкестік крсеткіші жатады.Жалпы эргономикалы крсеткіштер адамны німмен зара рекеттесуіні эффективтілігін сипаттайды.