Ішкі жне Сырты мотивация деу

Саба № 7

Кредит 2

Таырып 3: Тндырмалар. Оларды алу тсілдері. ндірісті технологиялы схемасы. Тндырмаларды стандарттау. Абсолютті спирт бойынша материалды баланс растыру. Спиртті рекупирациялау.

Мотивациясы

Мотивация ымы бл басарушылы рекет мселесімен те тыыз байланысты.Жаа экономикалы атынастар ткен кезендерге байланысты жмыскерлерге жаа талаптар ойады.Бл тек ана тандау емес, бл кадрларды оыту жне орналастыру жнеде жааша ойлау абілеті. Кзіргі уаытта нарыты арым-атынаса кшкенде жмыскерлерді негізгі мотивациялы факторы бл кепілді жалаы алу. Сонын зінде жмыса берілгендігі, жмыс сапалыы есепке алынбайды. Кбінесе орташа жмыс кепіліді жалаысы бар, Жалаысы кп крделі жмыс емес. Кзіргі кезде нарыта жмысты ыпты орындайтын жне негізі салтты жмыскерлер. Сондада оларда жас тосауылынан жасы жмыс табуа міт аз, кбінесе олар (50жастан тмен немесе улкен) немесе рекомендацияны болмауынан

 

Мотивация – бл жеке тланы немесе топты ішкі немесе сырты серлер ыпалнан з ажеттіліктерін анааттандыру жне ыймны масатына жету процессі . Мотивацияны негізгі міндеттері:

 

- р жмыскерде жмыс процессінде мотивация манасы рылу;

 

- Жсыкерлер мен бастыты фирмаішіндегі негізгі психологиялы нгімелесуге йрету;

 

Р бастыта азіргі мотивациялы дістерімен жмыскерлерді басару пайда болу.

 

Бл міндеттерді шешу шін анализ ажет:

 

Йымдаы мотивация процессі

 

Индивидуалды жне топты мотивация

 

Нарытаы адам мотивация іс-рекетіні згеруі

 

Бл міндеттерді шешу шін мотивацияны р трлі дістері олданылады.

 

Е бірінші жне е кп тараан діс бл жазалау жне кешіру дісі .Бл діс кбінесе з ажеттіліктерін анааттаныру шін олданылан.

 

Бл дісті негізгі ойы бл- сен бірденкеге жете аласын немесе жете алмасан алдындаы орыныш.Біра бл жерде кбінесе амшы жмыс істейді. Мысалы жмысты кешк арай бітіру те ажет болса онда бл саан стимул береді. Немесе сіз брібір кешке арай кетіп аламын десеніз, ал жмысты сосын аятаймын десеніз стимул оданда кштірек болады.. Біра бл діс уаыт тісімен администрациялы жйе мен экономикалы санкцияа жне стимула айналып кеткен.

 

Адамды факторды ктерліуімен психологиялы мотивация дістері пайда болан.. Психологияны кз арасы бойынша, мотивация –Адамды белгілі бір масата тарту кші немесе ажеттілік.

 

Негізінен аланда, адамны ызметке деген мотивациясы - адамды белгілі бір масаттара итермелейтін озаушы кштерді жиынтыы деп тсіндіріледі. Бл кштер адамны іші мен сыртында болады жне адамды кейбір істерді жасауа мжбр етеді. Сонда да баса кштер мен адамны істеріні арасындаы байланыс те крделі рекеттестіктермен орталытандырылан, аырында р трлі адамдар бірдей кштерді бірдей рекеттерін р алай сезінеді. Кбінесе оны, адамны тртібі, оларды жасайтын рекеттері кейбір серлерге деген реакциясына зиян келтіреді, кейін сонда оны сер ыпалын жасау дрежесі згеріп, тіпті ол сер ететін тртіп баыты да згереді. Жоарыда айтыландара арай отырып, мотивацияа толытырылан анытама бере аламыз. Мотивация – бл сырты жне ішкі озаушы кштерді жиынтыы, олар адамды белгілі бір ызметке итермелейді, шекаралара жне ызмет формаларына срау ояды жне осы ызметке белгілі бір масаттара жетуде баыт береді. Мотивацияны адам тртібіне сері бірнеше факторлардан трады, кбінесе индивидуалды жне адам ызметімен кері байланыста згеріп кетуі ммкін. Мотивацияны маынасын жан-жаты толы ашу шін, бл былысты негізгі 3 сраын арап ткеніміз жн:

 

Алдын ала осы сратарды арастырмай трып, бізге келешекте кездесетін негізгі тсініктерді маынасына тотала кетсек дрыс болады.

 

Ажеттіліктер - бл, не адам ішінде пайда болып жне сонда болады, яни, р трлі адамдара жалпы жеткілікті болуы, біра сол уаытта рбір адама айын дара крінуі.

 

Мотив - адамды айын рекеттерге шаырады. Мотив адамны " ішінде " болады , “ арнайы ” мінез-лыы болады, адамны сырты жне ішкі кшіне сер ететін факторлара туелді болады , сонымен атар оан паралель рекет ететін баса мотивтерге де туелді. Адам з мотивіне ыпал ете алад, ол оны ктемелей алады немесе кейбір бсекелестіктерді алып тастай алады.

 

Мотвациялау – адамда белгілі бір мотивтер туызып олар адама белгілі бір іс-рекет жасататын процесс. Мотивациялау адамды басару негізі болып табылады. Мотивация нені іздеуіне байланысты 2 негізгі трге блуге болады. Бірінші тр Адамны сырты ортадаы рекетінен туылатын мотив. Бл трде мотивацияны жасы білу ана емес адама бл мотив алай ыпал ететіне байланысты болады. Бл мотивация сауда келісіне сайды: « мен саан керегінді беремін, ал сен маан алаанымды бересін».Егерде екі жа келіспей алса онда мотивациялау жрмей алады. Екінші тр мотивациялы рылымды алыптастыру.Мотивацияны бл тру трбиелік жне оулы жмыстар арылы жзеге асады. Мотивацияны екінші трін жзеге асыру шін кп жігелік жне аыл керек. Себебі мотивациялауды екінші трі біріншісіне араанда результаты жасы болады.

Мотивация (аылш. motіvation) – олданылу ыайына арай азаша "ниет", "трткі", "кірісу", "жігерлену", "ынталану" сздеріні маынасына жаын келетін, азіргі заман мдениеті мен гуманитарлы ылымдарында ке олданылатын ым. Бл ымды алаш рет немісті иррационалды волюнтаризм философы А.Шопенгауэр зіні философиялы шыармасында жеткілікті трт негізді бірі ретінде арастыран. Moveo латынша сз болып, "озалу, рекет ету" маынасын береді, демек motіvation сзбе сз маынада "озалту, рекетке келтіру" маынасын береді. Біра азіргі заман мдениетінде ол тіке маынасында емес, кбіне кп ауыспалы, жетілдірілген, трлендірілген маынада олданылады.

Ішкі жне Сырты мотивация деу

Ішкі мотивация - сырты орта алай болуына арамастан мотивациялы талпыныс ішкі ниеттен оянады жне масат атаулы субъективті болады. Онда міндетті зі штарлы жне шатты туызады. Сырты себеп емес, ішкі нату негізгі озалыс трткісі болады. Ішкі мотивацияны артышылыы, міндетке арата ішкі штарлы оянан жадайда адамны з артышылытары тгел іске осылады жне міндетті орындауа ажетті абілет пен нерді здігінен йренеді. Ішкі мотивация XX. 70 жылдары леуметтік психология мен педагогикалы психологияны назарын аударан болатын.

 

Егер лдекім з табысы мен нтижесін кшейтуге зі белсеніп, зін зі масат талабы бойынша тізгіндеп, ырыты трде з масатына белсенсе, жне оны зіне сенімі айтарлытай жоары болса, онда оны жетістікке жету млшері ашанда жоары болады. Дегенмен, ішкі мотивация сырты ммкіндіктерге назар аудармаса, тырысуды ана біліп, сол тырысуыны німді болуына назар аудармаса, зге табысты адамдардан шабыт алмаса, лгі крмесе, онда ол з масаты шін тым за жол басуы ммкін, немесе кндерді бірі ккейінде теріс мотивация туып, ниетінен аырындап, не бірден айнып алуы ммкін.

 

Сырты мотивация - мотивация траты талпындырушы ретінде кбінесе сырты орта талаптарынан оздатылады. Мнда кіріс, мртебе, мансап секілді сырты нрселерді талабымен масата белсену туады жне оны белсенуі ішкі мотивация ниетімен айшыласып та жатады. Яни, з талпынысын соншылы сйе оймайды, біра ажеттілік шін соан барынша талпынуа мжбр болады. Сырты мотивация жекені сыртынан келеді. рекет з табысынан рахаттану шін емес, аша табу, мансапа жету, мдде, балл алу, мжбрлену, жазалану секілділер сырты мотивацияа ілік болады. Ондаы шабыттандыру лдебір сырты талаптардан тууы ммкін. Жалданып істеу, біреуге туелді болу, трмыс жадайыны нашарлыы, ору, ялу дегендер осы трдегі мотивацияа себеп болады. Кейбіреулерді айтуынша сыйлы алу мен медаль тау да сырты мотивацияа жатады екен. Дегенмен, бл енді сол адамны соны мнді іс кріп з масаты тту-ттпауына атысты болса керек.

 

Леуметтік психологияны зерттеуінше, сырттан алар нпаа мотивацияны з ужі шегінен шыып кететін (over justification effect) крінеді. Сырттан алар нпааа лшынан сайын ішкі мотивация лсірей тсетіні де байалады. Тжірибе крсеткендей, сурет сызу арылы таы да сыйлы алысы келген бала еш сыйлы алмаан балаа араанда аз сурет сызады екен. зі-себепкер ілімі (Self-determination theory) бойынша, сыйланбаан, сыйлау ктпейтін бала міндет орындалса з жеке лшемі мен сенімін анааттандырады, сырты талап здесіп, жекені ішкі сранысына айналады. Ендеше ол сурет сыздуды з талабын анааттандыру шін салудан лззат алатын болады. Демек, сырттан шабыттандырылан мотивацияны ыпалына сене беруге болмайды, ішкі штарлыты оятуа барынша кш салу керек.