Рефератты баалау критерийі

Марат Оспанов атындаы Батыс азастан Мемлекеттік Медицина Университеті

Студентті зіндік жмысы

Мамандыы: Жалпы Медицина

Дисциплина: Физиология-1

Кафедрасы:алыпты физиология

Таырыбы:Эмоционалды стресс

Орындау дісі:Мнжазба

Орындаан: Жматай А.О

Тобы:202 Б

Тексерген:Альмаханова М.Ж

Актбе 2016 ж.

Жоспар:

1. Кіріспе:

Эмоциялы стресс туралы тсінік

2. Негізгі блім:

А) Стресс.

Б) Стресті пайда болу себептері.

В) Стресс трлері: эустресс жне дистресс.

3. орытынды:

Кіріспе:

Эмоцияны екі трлі ауытуы байалады. Гипотимия – абыржу, рей, торыу, жабырау кйі. Мндай жадайда мотивация лсірейді, адам ждеп, ішкі азаларды ызметі бзылады. Гипертимия – кіл шалып, имыл кшейеді, желік пайда болады. Адамдарда эмоция ауытулары те крделі. Мндай кйлер эмоциялы зорланауда жиі кездеседі. Ол мтажды пенионы теу ммкіндігі сйкес келмеген жадайда туады. Эмоциялы стресс – осындай атыысуларды жоюа арналан организмні барлы ораныш кшін жмылдыратын маызды икемделу серленісі. Ол жойылмаан кнде эмоциялы озу за уаыт іркіліп, адамны мотивация сезініс саласы бзылып, ртрлі аурулур пайда болады.

Эмоциялы стресс – жрек ишемиясы, гипертензия, асазан жарасы, эндокрин жйесіні ауруларына келіп соады. Мнда орталы жйке жйесіндегі нейромедиаторлар мен пептидтерді млшері кп згереді. Адамдарда мндай ауытулар кбінесе леуметтік атыысуларда те жиі кездеседі. Эмоциялы стресті зерттеу невроздарды емдеу істеріне кмектеседі. Сондытан за жне тиімді психофармокологиялы емдеу психиканы заымдаушы серлерді эмоциялы зерде, ізжазбасын шіріп, толы немесе жартылай психикалы іс – рекетті алпына келтіреді. Сонымен бірге нтижелі емгерлікті алы шартты – миды зіні теміс тетіктерін белсендіріп, дерттену сттерін жою немесе шектеу.

Стресс (аыл. stress) - атты куйзелу, абыржу, млшерден тыс ширатылы деген сияты бірнеше маынаны амтитын жалпылама сзбен айтылан адамны ерекше куйі. ылыма е алаш е алаш осы ымды енгізген канадалы физиолог Ганс Селье. Оны анытамасы бойынша, стресс - те жаымсыз серлерге жауап ретінде туан организмні алыпсыз бейімделу рекеттеріні жинаы. Адамны жеке ерекшеліктеріне, мінезіне, жоары ж6йке рекетіні типтеріне орай стресті бірнеше трлері байалады.

Стресс ш кезенен трады:

1) рейлену - жаымсыз тітіркендіргіш сер еткен стте туатын жауапты алашы кезеі. Таырау іспетті сезім пайда болады;

2) тзімділік – жаымсыз тітіркендіргіш серіне беріліп кетпей, оан тзу реакциясы туады. Бл кезде гипоталамус-гипофиз жуйесіні ыпалымен бйрек сті безіні гормондарыны млшері анда тез млшерде кбейіп кетеді. Симпатикалы жйке жйесіні серімен жректі соу ыраы жылдамданады, тыныс алу ыраы да жиілене тседі. Блшы еттерді жиырылу абілеті кшейеді;

3) лсіреу – бейімделу орыны микіндігі азайып, таусылады, сондытан психологияда дезадаптация (бейімделуді нашарлап жойылуы) пайда болады. Стресті кпке созылан ауыр трі адамды ждетіп, айыа батырады.

Бл трыдан аланда, заманында бу ли Ибн Синаны ойлара ойан тжірибесі те ызы. Ол бір ойды ораа, баса ойларды кретіндей етіп, жалыз зін амаан. Ал екінші ойды баса ораа асырды йшігіні жанына орналастыран. Бірінші табына осылысы келіп, маырай берген, біра алдындаы жем-шпті жеп тран. Ал екінші ой асырды крген сайын ркіп, ашпа болан. Ол алдындаы жемді аузына да алмай, ждеп-жадап лсіреген. Адам да сол сияты жасыны крсе жаындаысы келіп, жаымды стресс туады. Ал жаманды кездестіргенде одан жанын аула салып, ты ашады, жаымсыз стресс туады. Міне, осы екі мысал стресті жаымды жне жаымсыз трлерін біршама сипаттайды.

Стресті тудыратын серлерге арай физиологиялы жне психологиялы стресс деп екіге бледі. Психологиялы стресті мліметтік жне эмоциялы стресс деп атайды. Тосыннан жаымсыз хабар естігенде мліметтік стресс пайда болады. Адам дрыс жауап таба алмай, атты иналады, не істерін білмей, абыржып алады. Ал эмоциялы стресс ауып туанда немесе оыс орыанда, не біреуден атты кілі аланда байалады. Мндайда жоары жйке рекетінде тежеулі серпінісі анат жаяды. Соны нтижесінде іс-имыл рекеті немесе сйлеген сзі бзылады. Стресті физиологиялы тетігі гипоталамус-гипофиз бйрек сті безі жйесіні рефлекторлы ызметіне негізделген. Стресс кезінде анда глюкокортикоидтар мен катехоламиндерді, серотонинні млшері оыс кбейеді. ылымны жаа деректері бойынша оан осымша самототропин жне самотомединдер де стресті, сіресе оны рейлену кезеіні рлеуіне себеп болады. Самототропин иммунды жйені ызметін белсендіріп, организмні стреске арсы тру тзімділігін арттырады.

Стрессті пайда болу себептері?

Мамандар, рбір адам кез-келген жадайа кшті эмоциялы сезім тудырса онда бл стрессті пайда болуына келеді. сресс о эмоция крсетуі ммкін, мысалы, нрестені дниеге келуі , йлену смяты, біра теріс эмоция да крсете алады: жаын адамыны дниеден кетуі, жмысынан айырылу ситы.

Стрессті алаш белгілері андай?

· Депрессия;

· бас ауыру;

· йысызды;

· жынысты бзылыстар;

· жрек соысыны тездетілуі.

Стресс –ортаны кші мен асиеті ртрлі трткілеріне жауап ретінде туатын организмні бейарнамалы серленісіні жиынтыы. Бл кйді биологиялы мні –ортаны жааша жадайларына икемдеуші іс-рекетін ктеру. Икемделу серленістері нерлым жоары болса, сорлым организм оршаан ортаны ттенше жадайларына тзімді келеді жне тез бейімделеді.

Стресс бір жаынан организмні ораныс жйелерін шыдау, жаттытыру. Стресс негізінен психофизиологиялы серленіс.

Стерсс трлері

Дистресс

Эустрессс

Эустерсс – жасы стерсс, организмні ораныс жйесі ешандай шыынсыз атарылады( шабыт, ктерікі кіл , нрлану).

Дистресс –арты кш, заымдаушы серден организмні зиян шегуі.

Стрессорлар :

1) оршаан ортаны зиянды серлері (ластану, сулеленіс, ысты-суы іспетті жаымсыз микроклимат);

2) ртрлі физиологиялы рдістерді бзылуы;

3) апаратты тез деу шін уаытты тапшылыы;

4) кдік себептер;

5) тіршілікке ауіп;

6) ошаулау;

7) удалау;

8) масатсыз мір;

9) жадайды баалай алмау;

10) депривация –тітіркеністі жотыы.

Г.Селье организмні тзімділік асиетінде жетекші мні бар негізгі жйелік серленіс тек аденогипофиз бен бйрексті безіні гормондарыны белсенділігі деп санады. Алайда, ол стресс кезінде гормондарды мнін ерекше дріптегенімен, кейінгі ебектерінде , бейімделіске баса тетіктерді атысатындыын теріске шыаран жо. Расында, тітіркендірісті сері вегатативтік жйке арылы ркелкі тіндерге оны ішінде бйрексті безіні боз абатына жететіндігі длелденді. Сйтіп соыларда адрреналин мен норадреналинді жмылдыратындыы аныталды. Ал баса жйке жолдары гиплфизді сырты блігінде вазоперссинді белсендіріп, антамырлары жйесі мен бйрекке ыпал жасайды.

Сонымен атар стрессорды серінен гипофизді алдыы блігнде кортикотропинмен бірге саматотропин жне гонадотропин гормондарыны тзілуі жеделдейді. азіргі кезде бл былыстар гипоталамусты «атарушы трткілері» арылы жзеге асырылатындыы кмнсіз сипатталады. Ол рине зіні ыпалын миды баса рылымдарымен бірігіп іске асырады.

Стресс кезінде ГАМ жйесі гиплфизді серін шекейді, бетолипопротеин затын тежейді, ол эногендік аымдарды, эндорфин, энкефалин, динорфинді тзеді. Бл заттар эйфория тудырады, ауырсыну сезімін азайтады, жмыскерлікті кшейтеді, абыржуды жояды, блшыеттерге за уаыт жмыс істеуге ммкіндік туызады, адамны психикалы серленісін лсіретеді.

Простогландиндер (Е) нейрондарды норадреналинге сезімталдыын тмендетеді, сйтіп стрестік серленісті болдырмайды. Антиоксидант жйесі ( витамин Е, селен, цистейн, цистин) жне трофотрофтф гормондар парасимпатикалы жйкені глюкокордиктарды жанама серлерінен сатайды.

Орытынды.

Сонымен, стресс дегеніміз–ортаны кші мен асиеті ртрлі трткілеріне жауап ретінде туатын организмні бейарнамалы серленісіні жиынтыы. Бл кйді биологиялы мні –ортаны жааша жадайларына икемдеуші іс-рекетін ктеру. Икемделу серленістері нерлым жоары болса, сорлым организм оршаан ортаны ттенше жадайларына тзімді келеді жне тез бейімделеді.

Стрессті пайда болу себептері:

Стрессті алаш белгілері.

· Депрессия;

· бас ауыру;

· йысызды;

· жынысты бзылыстар;

· жрек соысыны тездетілуі.

Депрессия, стресті емдеуде ртлі психотерапия дістері олданылады:

· Когнитивты – тртіп психотерапиясы;

· Психоанализ;

· Гештальт – терапия, гуманистік т.б;

· Психологиялы консультация.

Пайдаланан дебиеттер:

1.Адам физиологиясы. Х..Стбаева, А.А.тепбергенов. Алматы 2005ж

2.Валеология –денсаулы туралы ылым. «Х..Стбаева»

3.www.google.kz.

Рефератты баалау критерийі