дріс. Кпірлі крандар. Стрелалы крандар. здігінен жретін крандар

Кпірлі крандар. Жалпы малмат.

Кпірлі крандар е кп таралан крандарды бірі болып саналады. Олар технологиялы жк аымдарына ызмет крсету шін нерксіптік ксіпорындар цехтарында, растырушы контейнерлік алашаларда, ашы жне жабы оймаларда тиеп-тсіру, тасымалдау операцияларын орындау шін арналан. Мндай крандар цех еденінен едуір биіктікте орналасан рельсті жолдармен жылжып озалып отырады. Олар пайдалы кеістікте аз орын алады жне оны барлы ауданына ызмет крсетуді амтамасыз етеді. Кейбір жадайларда кпірлі крандар эстакадаларда орналасады. Кпірлі крандарды параметрлері мен лшемдерін МЕСТ 6711-70 стандарты бойынша тадайды. Жк ктергіштігі 1000 тоннаа дейінгі крандарды аралытары (пролеты) 2-34м, жк ктеру жылдамдыы 1м/с дейін, кранды арбаларды озалу жылдамдыы 0,17-0,83м/с, кпірді зіні озалу жылдамдыы 0,66-2,5м/с дейін болатын кпірлі крандар болады.

Е кп тараландары жк ктергіштігі 5-320тонналы кпірлі крандар барлы кпірлі крандарды 2/3-сі ілгекті аспалармен жабдыталан. Жк ктергіштігі бес тонналы крандар 20%, ал он тонналы крандар 17% райды.

Кпірлі крандарды бірыайланан бліктерден жинатайды. Олар бір жне екі арбалы болып келеді. Кпірлі крандарды конструкциясына байланысты бір жне екі аралыты (балкалы) деп бледі (арнайы крандар кп аралыты болуы ммкін).

Екі аралыты кпірлі крандар.

Екі аралыты (бренелі) кпірлі крандар осы крандарды ішіндегі е кп тараландарды бірі. Кран екі блектенген механизмдерімен 4 озалып жылжып отырады. Крана электр тогы басты троллеямен жеткізіледі, ол кабинаа арама-арсы жатаы цехты аралы бойымен тартылан. Кран арбасына ток иілгіш кабельмен 7 беріледі. Кран кабинадан 3 басарылады. Кран кпірін ттас бренеден немесе болатты ртрлі профильдерінен жасалан ферма трінде жасайды.

10.1,б-суретінде орталы жылжыту механизмі бар екі бренелі кранны цехтаы орнатылымы крсетілген. 10.1,в-суретінде кпіріні бренесі ерекше кранны жеілдетілген конструкциясы крсетілген, ол ктергіш механизмі электрлі таль болатын жинаы арбадан трады.

Сатандырушы жне лшеуші рылы. ауіпсіз пайдалану шін крандар арнайы рылылармен жабдыталан. Ктергіш механизмдерде тпкі аыры шіргіштер орнатылады, олар мысалы жк е шеткі жоары орына (сол сияты тменгі жадайа) келген кезде электр тізбегі ажыратылу салдарынан механизм автоматты трде тотайды. Мынадай тпкі аыры шіргіштер олданылады: жрісті бір жаты шектеу шін рычагты жне кнопкалы жне шпиндельді брамалы жрісті екі жаты шектеу шін.

Ктеру биіктігін шектеуші 10.2,а-суретінде крсетілген. Арбада тпкі аыры шіргішті 5 тйіспелерін тйытауды амтамасыз ететін рычагпен 3 жне жкпен 2 сым аранмен 1 осылан тпкі аыры шіргіш 5 орнатылан. Ілгекті аспа 4 жоары орына жеткен кезде рычаг 2 сл ктеріліп, тпкі аыры шіргішті тйіспелерін ажыратады, осы кезде ктеру механизмні электр озалтышын шіріп тастайды.

Сол сияты редукторлы жетегі бар ктеру биіктігін шектеушілер олданылады. Мнда олар тпкі аыры шіргішті білігі 8 белгілі бір брыша брылан кезде озалтышын шіріп тастайды. Барабан білігінен 6 тпкі аыры шіргішке айналу берілісі редуктор 7 арылы жзеге асырылады. Крандарды жк ктергіштікті шектеушілермен жабдытайды. Олар егер жк салмаы кранны е лкен жк ктергіштігінен 20% асып кетсе, ктеру механизміні жетегін автоматты трде шіріп тастайды. Гидравликалы жетегі бар крандарда жк ктергіштікті шектеуші бл саты клапан. Крандарда жне арбаларда буферлер арастырылан (серіппелі, гидравликалы жне басалары), олар соыларды жмсартып отырады. Арналуына байланысты кпірлі крандарда ртрлі ктеру кші бар бір немесе екі ктеру механизммен жабдыталан жктік арбалар орнатылады.

Жк ктергіштігі лкен (450-630т) арнайы кпірлі крандарды бас арбаа арналан екі негізгі бренелері жне екі ктергіші бар (100/20т) осалы арба озалатын екі ішкі бренелері болады.(10.3, б-сурет).

Жалпы масаттаы екі бренелі кпірлі кран (10.4,а-сурет) екі басты бренеден 2, онымен жылжып озалатын жктік арбадан 1 трады. Басты бренелер шты бренелерге 6 бекітілген, ал шты бренелер жріс доалатары 5 арылы кпір рельстеріне орнатылан.

Кпірлі крандарда жолды аяында тпкі аыры шіргіштер орнатылады. Мнаралы, порталды жне трт таанды (екі тіректі) крандарда тпкі аыры шіргіштерді озалыс жылдамдыыны шамасына арамай орната береді.

Трт таанды (екі тіректі) крандар.

Трт таанды крандарды (10.4-сурет) кпірлі крандардан айырмашылыы, оларды кпірі жрістік доалатары рельстерге ойылан екі биік вертикальді фермалара орнатылан. Рельстер еден дегейімен бір дегейде немесе ртрлі дегейде болуы ммкін. Мысалы бір ферма эстакада дегейінде немесе аралы рылым дегейінде орналасуы ммкін. Олар негізінде ашы алашалардаы тиеп-тсіру жне растыру жмыстарына арналан, сол сияты гидротехникалы рылыстарда, кемелерді жинау жне баса арнайы жмыстар шін арналан.

Крандарды консольсіз, бір жне екі консольды трлері болады. Олар темір жол жолдарын, автомобиль тетін жерлерді жне ойма аладарын жауып трады.

Жалпы масаттаы трт таанды крандар темір жол клігінде жекеленген жне йінді жктерді контейнерлерін, ааш жне рылыс материалдарын тиеу жне тсіру кезінде те кеінен пайдаланылады.

Жалпы масаттаы трт таанды крандар (10.4,а-сурет) жк ктергіштігі 5-50 тонналы етіп, ал арнайы крандарда жк ктергіштігі 500-2000тоннаа дейін болатын трлері шыарылады.

Крандарды аралытары (пролеты) 140м дейін, ктеру биіктігі 80-м дейін жететіндері болады. Арбаларды озалыс жылдамдыы 10м/с дейін болады.

 

 

 

10.3-сурет. Екі аралыты (бренелі) крандар

 

Трт таанда крандарды барлы трлерін жк ктергіш органдарыны сипаты бойынша кранды рылым конструкциясы бойынша, жктік арбаларды озалу тсілі бойынша, растыру жне блшектеу дісі бойынша жіктеуге болады. Кранны кпірін тіреу типі бойынша екі тіреуіштері де ата немесе бір тірегі ата, ал екіншісі иілгіш болуы ммкін.

Аралытары лкен (L_К>30м) трт таанды крандарда сіресе айта тиеу кпірлерінде вертикальды фермаларды біреуі кеістікті трде, ал екіншісі жазы конструкциялы трде орындалады.

Вертикальды фермалары бар кранны кпірі екі тсілмен бекітіледі. (10.4,б-сурет):

1) кеістіктік фермасы – ата, жазы фермасы – шарнирленіп; 2) кеістіктік фермасы – істікке (штырь) атысты кпірді брылуын амтамасыз ететін сыранау тірегі кмегімен, жазы фермасы – сфералы шарнир кмегімен. Тіректерді мндай конструкциялары айасу кезінде кпірді кейбір брышты ыысуларына жне де кпірді температуралы заруы немесе кран асты жолды деформациясынан бір тірек исайан кезде кпірді кейбір брышты ыысуларына ммкіндік береді. Сонымен атар тіректі біреу озып кеткенде кпірді майысуын болдырмайды.

10.4-сурет. Трт таанды кран

 

здігінен жретін мобильді крандар.

здігінен жретін крандарды автономды жетегі, маневрлігі лкен жне мобильді болады. Олар нерксіпті ртрлі салаларында, рылыста, ауыл шаруашылыында лкен ашытытарды жріп тіп тиеп-тсіру жне растыру жмыстарын орындай алады.

Бл крандар жру блігіні конструкциясы бойынша автомобильді, пневмодоалаты жне шынжыр табанды болып блінеді.

здігінен жретін крандарда брылмалы платформада стрела жне мынадай механизмдер растырылан: жк ктеру механизмі, стрела созылымын згерту, кранды бру механизмдері. Кранды жылжыту механизмі кранны жрістік брылмайтын блігінде орнатылан. Егер кран грейфермен жмыс істесе, онда ктеру механизмі екеу болады – грейферді ктеру жне оны аузын жабу механизмдері.

Механизмдерді басару кранны брылмалы блігінде орнатылан кабинадан жзеге асырылады. Кранды механизмдерді жетегі ш негізгі слбалар бойынша жзеге асырылады: 1) трансмиссиялы біліктер мен ілінісу муфталары арылы бір іштен жанатын озалтыштан; 2) іштен жанатын озалтыш жйесінен – траты немесе айнымалы токты генератордан энергия алатын жеке энергия озалтыштарынан; 3) рбір механизмні гидромоторына сйы беретін гидравликалы соылары бар гидравликалы жетектерден.

азіргі уаытта электрлі жне гидравликалы жетектер здігінен жретін стрелалы крандарда олданылады. Бл жадайда механизмдерді басару жеілденіп, крандарды сенімділігі артады. Жмысты механизмдерінде гидравликалы жетектері бар крандар маневрлігі те жасы, массасы лкен емес, механизмдер жылдамдыын лкен шектерде реттеу ммкіндігіне ие. Бл айтыландар жасы пайдалану крсеткіштерін алуа ммкіндік береді.

Автомобильді крандар. Оларды стандартты немесе арнайы жк автомобильдеріні шассилерінде растырады. Олар ілгекпен бекітілген тсірілген стреласымен жылжып озалып отырады. Жетек жалпы іштен жанатын озалтыштан немесе жеке электрлі жне гидравликалы озалтыштардан труы ммкін.

10.7,а - суретінде автомобиль стінде растырылан жеке электр жетектері бар механизмдер крсетілген. Электр жетектер ш фазалы токты синхронды генератордан 7 оректенеді. Ал генератор уатты алу орабы арылы іштен жанатын озалтыштан оректенеді. Брылмалы рама тіректі – брылмалы рылы 9 стінде орнатылан, оан стрела 10 бекітілген жне жкті ктеру 5, кранды айналдыру 4, стреланы ктеру 6,

10.5-сурет. Кранды стрелалар

10.6-сурет. Тіректі – брылмалы рылылыр

10.7-сурет. Автомобильді крандар

 

грейферлік шыыр 7 механизмдері растырылан. Кран 3 бекетінен (кабинасынан) басарылады. Тменгі брылмайтын рама кран орнытылыын амтамасыз ететін берік тіректемен жне стабилизатормен 8 жараталан. Жмыс алдында кранды тірек биіктігіне орнатады, ал ресссорлар шіріледі.

 

азіргі кезде гидрожетегі бар мынадай автомобильді крандар шыарылады. КС-1571; КС-2571; КС-3571; КС-4571 жне КС-5471. Оларды жк ктергіштігі сйкесінше 4;6,3;10;16 жне 25т. Оларда орапты ималы зандыы 10,5-21,75м дейін болатын телескопты стрелалары болады.

сынылатын дебиеттер: /7/ бет. 170-220 , /2/ бет. 258-322 .

Баылау сратары:

1.Аралыты крандарды андай трлері болады?

2. Аралыты крандарды негізгі механизмдері.

3. Бір аралыты кран рылымына сипаттама берііз.

4. Стрелалы крандарды жіктелуі.

5. здігінен жретін крандарды негізгі механизмдері.

6. Автомобильді крандара сипаттама берііз.