дріс. Тартыш элементі бар тасымалдаушы машиналар. Таспалы конвейерлер. Шынжырлы конвейерлер. Есептеулер.

Жалпы малматтар. Конвейерлерді рылысы.

Таспалы конвейерлер жазы, клбеу жне вертикаль баыттарда йінді жне майда жекеленген жктерді здіксіз тасымалдау шін арналан. Олар халы шаруашылыыны барлы салаларында, атап айтанда нерксіпте, ауыл шаруашылыында, тау-кен ндіру саласында, металлургия нерксіптерінде ке олданыса ие болды. Оларды мынадай артышылытары бар:

-тасымалдауды здіксіздігі таспалы конвейерлермен бір комплексте жмыс жасайтын машиналарды німділігін арттыруа ммкіндік береді;

-конструкциясыны арапайымдылыы, жмыстаы сенімділігі жне ызмет крсетуді олайлыы;

-реттеу жне баылау ралдарын олданып толы автоматтандыруды ммкіндігі;

-клбеулігі 24⁰ дейін болатын рлерде жктерді тасымалдау ммкіндігі, ал арнайы конвейерлермен 24⁰ дейін болатын рлерде жмыс істей алады, бл баса кліктермен салыстыранда клік коммуникацияларын анарлым ысартады;

-тасымалданатын жкті конвейер трассасыны кез келген жерінде тсіру ммкіндігі.

Таспалы конвейерлерді кемшіліктері: ныны лкендігі, таспаларды ызмет ету мерзіміні аздыы, жоары температуралы, жабыса, шкір жиекті жне баса жктерді тасымалдай алмауы.

Таспалы конвейер (12.1, а,б-сурет) алдын - ала тартылан тйы иілгіш таспадан 1, ол бір уаытта жк алып жруші жне тартыш орган ызметін атарады. Жетекші 2 жне керуші 7 барабандардан, роликті тіректерден 5, редуктордан 3, озалтыштан 4, муфталардан, керме рылысынан 8, тіректі металлды рылымнан 6, тиеуші 9 жне тсіруші рылылардан, тазалаушы рылыдан 10 трады.

12.1 – сурет. Таспалы конвейерді рылысы

12.2.- сурет. Таспалы конвейерлерді трассалары

 

Таспалы конвейерлерді стационарлы жне кшпелі трлері болады.

Конвейерлік ондырыларыны німділік диапазоны те ке, бірнеше тоннадан 20 мы т/са дейін барады. Таспаларыны ені 300 мм-ден ЗОООмм дейін, ал жылдамдыы 8м/с дейін жетеді.

азіргі заманы беріктігі жоары таспаларды жне кп барабанды жетектерді олдану кезінде бір рамадаы конвейер зындыын 8-10 км дейін зартуа ммкіндік туды. Ал конвейерлік магистралдарда зындыы бірнеше ондаан километрге жететін конвейерлер олданылады (ашы кен азу жмыстарында тіпті 200 км асады)

Горизонталь, 5-8⁰ дейін клбеу жоары арай жне клбеу тмен арай орнатылан конвейерлер озалтышты режимде жмыс істейді, ал тмен арай клбеулік б-рышы 5-8° арты болатын трассаларда конвейерлер генераторлы режимде жмыс істейді.

Конвейер трассалары 12.2 - сурет, а- горизонтальды; б,в - вертикаль жазытыта иілген трінде; г-косарланан жетегі бар горизонтальды - клбеу; д- зындыы лкен кптеген конвейерлерден тратын ранды; е - арнаулы болуы ммкін.

Тартышты жне жк алып жруші функциялары ртрлі органдармен орындалатын таспалы конвейерлерді мынадай топтары болады: таспалы - сым аранды жне таспалы - шынжырлы, оларда таспа жк алып жруші орган ызметін, ал сым аран мен шынжыр - тартыш орган ызметін атарады.

Таспалы конвейерлерді есебі.

Берілген німділікте таспалы конвейерлерді жобалау негізгі параметр -таспа енін есептеуден басталады:

(12.1)

 

Таспа стіндегі йінді жкті клдене имасыны ауданы А таспаны еніне Вжне табии иябет брышына байланысты болады.

1.Конвейерді негізгі параметрлерін - таспа енін жне оны озалыс жылдамдыын

анытау .

Алдын - ала таспа енін жктерді гранулометриялы рамы бойынша тадайды:

атардаы жктер шін

(12.2)

 

мндаы а_мах - кесекті е лкен лшемі;

срыпталан жктер шін

(12.3)

Жекеленген жктер шін

(12.4)

 

Берілген німділікті амтамасыз ету шартынан таспа енін анытау шін, алдымен йінді жкті имасыны клдене имасыны ауданын табады:

массалы німділік шін

(12.5)

 

клемдік німділік шін

(12.6)

 

 

Таспа озалысы кезінде таспадан жкті тгілуін болдырмау шарты бойынша таспа еніні брі пайдаланылмайды (м):

 

(12.7)

 

Сонда жазы таспа шін жкті клдене имасыны ауданы А шбрыш ауданы трінде рнектелуі ммкін, ал науашалы таспа шін - шбрыш пен трапеция аудандарыны осындысы трінде рнектеледі. (12.3, б- сурет).

12.3 –сурет. Конвейерді есептік слбалары

 

Материалды клдене имасыны ауданын жалпы трде былай жазамыз

(12.8)

 

мндаы k_п - пропорционалды коэффициент.

(12.8) формуласыны мнін (12.5), (12.6) формулаларына ойып таспа енін табамыз

массалы німділік шін

(12.9)

 

клемдік німділік шін

(12.10)

 

 

k_п коэффициентіні мні таспаны пішіні мен иябет брышына байланысты жне 240-710 райды.

Клбеу конвейерлер шін материалды жарым-жартылай тгілуі салдарынан німділікті азаюын ескеру ажет, сонда

(12.11)

 

 

мндаы k = 0,8-1,0 - конвейерді клбеулік брышына байланысты коэффициент.

(12.2) жне (12.9) формулалары бойынша алынан таспа еніні екі мніні лкенін абылдайды. Оны лкен жаына арай МЕСТ 20-76, СЭВ жне халыаралы ИСО стандарттарына сай келетін енге дейін, (300-3000 мм дейін болатын) дгелектейді.

Науашалы пішінді таспаны енін жалпы орытынды формула бойынша анытайды

мндаы k_в - таспа енін пайдалану коэффициенті; k_р1, k_р2 - роликті тіреуіш пішініне байланысты коэффициенттер; с - таспа екіштігін ескеретін коэффициент; _н - таспа стіндегі жкті салу брышы, _н = (0,78…0,8); - жкті табии иябет брышы.

ш роликті тіреуіштер шін коэффициенттерді мні

мндаы - шеткі роликті тіреуіштерді клбеулік брышы.

Тасымалданатын жкті сипатына байланысты тегіс бетті таспасы бар конвейерлерді е лкен рсат етілген клбеулік брышы =15-24° аралыында болады (кіші брыш ра м шін, лкен брыш ылал топыра шін).

Шынжырлы конвейерлер.

Бл топтаы конвейерлерді тартыш органы жлдызшалармен немесе шынжыр табанды жетекпен озалыса келтіретін шынжырлар болып табылады.

Шынжырлара бекітІлген жмысты органдарды конструкциясына байланысты конвейерлер таташалы, ысырмалы, шмішті, арбалы жне аспалы болып блінеді. Шынжырлы конвейерлерді трассалары таспалы конвейерлерге араанда р трлі жне де жктерді айта тиеусіз лкен ашытыа тасымалдауа ммкіндік береді.

Таташалы конвейерлер (12.4-сурет).

Тартыш шынжырлара (12.5-сурет) стінде жк тасымалданатын тсем жасайтын таташалар бекітілген. Таташалы конвейерлер йілген, жекеленген жне талшыты жктерді тасымалдау шін арналан.

Оларды кмегімен сонымен атар таспалы конвейерлерді пайдалануа болмайтын ауыр жеке жктерді, ірі кесекті рудаларды, ысты агломераттарды, кті, ысты ймаларды, шкір жиекті алдытарды жне т.б. тасымалдайды. Бл конвейерлерді сол сияты ауыл шаруашылыында кп олданады.

Шынжырлы конвейерлер технологиялы аымды машина жинау желілерінде, суыту, срыптау, термиялы деу операцияларында, сонымен атар ндірісті технологиялы процестерімен байланысты автоматты цехтар мен заводтарда ке олданыса ие болды.

Таташалы конвейерлерді е лкен артышылыы крделі кеістіктік трасса бойынша озалу ммкіндігі. Конвейеолерді зындыы 2км дейін, німділігі 2000т/са дейін жетеді. Шынжырларды лкен беріктігі жне аз созылуы таташалы конвейерді кез келген зындыта дайындауа ммкіндік береді. Бір-бірінен белгілі бір араашытыта орнатылан жетектерді олдануга болады.

Конвейерлерді кбінесе екі шынжырлы етіп дайындайды: иілетіндері -бір шынжырлы, ал тсем ені лкен конвейерлер — ш, трт шынжырлы болып келеді. Жетектер саны бойынша - бір жетекті жне кп жетекті болады.

Жктерді тасымалдау баыты бойынша таташалы конвейерлер горизонтальды, клбеу жне ранды болып блінеді. Таташалы конвейерлер йілген жкті 35-45° брышпен, ал шміш тріздес тсеммен клбеулігі 65-70° дейін болатын трассамен тасымалдай алады.

Берік алып жруші таташалардан дайындалан ыса таташалы конвейерлерді уатыштарды (дробилок) тсіргіші ретінде олданады.

12.4 -сурет. Таташалы конвейер.

 

12.5 - сурет. Тартыш шынжырлар.

 

сынылатын дебиеттер: /4/ бет. 98-178, /13/ бет. 241-284, /2/ бет. 130-145, 156-164.

Баылау сратары:

1.Конвейерлік таспаны енін алай анытайды?

2.Контур бойымен жру дісін алай тсінесіз?

3.Конвейерлік таспаны трлері?

4.Тартыш элемент дегеніміз не?

5.андай конвейерлер шынжырлыа жатызылады?