Италия. Испания. Португалия.Грекия.

Германия

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Германияны 1918-1939 ж жалпы дамуына сипаттама беріп, 1920 ж. экономикалы жне саяси орныуды иын да за боланын ашып крсету. 1930 ж. экономикалы тоырауды ерекшеліктері мен салдарын наты фактілермен тсіндіріп, Веймар Республикасыны саяси лсіздігіне оушыларды назарын аудару. Германияда фашизмні тууы, кімет басына келуі жне жргіген ішкі-сырты саястына талдау асау.сіндіру.

Трбиелік –Германиядаы фашистік диктатура-дние жзіндегі адамзата сансыз асірет келген КДС бірден-бір айыпкер екеніне оушыларды кзін жеткізу.

Дамытушылы– Оушыларды тарихи фактілерді талдап, ортынды жасау, тарихи ымдара анытама беруа дадыландыру.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Кесте жне тірек сызба арылы тсіндіру.

Крнекілік:карта

Саба барысы:

І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

1. Веймар Республикасы:

Парламент-Жоары за шыаратын орган Рейхсрат(Атарушы орган) Жоары палата -жер иелері

Рейхстаг (за шыарушы орган) Тменгі палата пия дауыспен 4жыла сайланды.

Парламент-Жоары за шыаратын орган Рейхсрат(Атарушы орган) Жоары палата -жер иелері

Жылдар	Тарихи оиалар
1920ж
1922ж
1923ж тамыз
1923ж. азан
1923ж. араша
1924ж
1925ж
1928ж.
1929ж
1931ж
1930ж
1930ж басында
1933ж 30 атар
1933ж Наурыз
1933ж суір
1934ж

Терминдермен жмыс:

Расизм- нсілшілдік саясат
Нацизм- Герман фашизмі, фазистік партия
Нацист-Германияны фашистік партиясы мшелерін ысартып алынан аты
Тоталитарлы кімет-

Ауыл шаруашылыы «Азы тліктік сословие» ндірісті реттеумен айналысты

Неміс ебек майданы

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §3 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

Италия. Испания

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – БДС кейінгі Италия мен Испанияны ішкі жне сырты жадайларына сипаттама беріп, фашистерді билікке келуіні себептерін жне Испаниядаы азамат соысынысебептерін наты фактілермен ашып крсету.

Трбиелік – Адамгершілікке трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды назарын Италия мен Испаниядаы фашизмні негізгі белгілеріне аудару.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Кесте жне тірек сызба арылы тсіндіру.

Крнекілік:карта

Саба барысы:

І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

Кесте

	Италия	Испания
Сырты саясаты	1915ж. И.Антанта жаына шыып,жеіске жеткендер атарында болды. Париж бітіміне байланысты: Солтстіктегі Трентино облысын жне Отстік Тирполь, Адриат жаалауындаы Истрия шыанаын Триестпен бірге иемдене алды. 1935-1936ж. Италия-Эфиопия соысыны нтижесінде Эфиопия отара айналды.	1921ж. Мороккодаы риф тайпаларына арсы кресте Испания жеілді.
Ішкі саясаты	Либералды мемлекетті лсіздігі, демократиялы оппозиция кшіні блшектенуі Италия фашизміні кімет басына келуін жеілдетті. 1919ж.кктемінде – Фашистік йым рылды. 1919ж.наурызында Милан аласында 1-ші жалпылтты фашистік жиын тті. Фашистік скери отрядтар одаы рылды. 1922ж. азанда фашистер съезі кіметтен біратар министрлік портфельдер берілуін талап етті. 1923ж. Халы партиясыны жетекшісі Джакомо Маттеоттиді фашистік ланкертер лдірді. кімет басына Бенито Муссолини келді Сйтіп, буржуазиялы демократия орнына тоталитарлы дидтатура келді.	Мемлекетте саяси кштерді белсенділігі байалды. Анархияшылар ыпалы артты. Оларды масаты: мемлектті жне либерал коммунизмді-жеке адамны ешбір шектеусіз билігіне негізделген оам орнату болды. здіксіз ереуілдер, ланкестік рекеттер йымдастырып, оларды жаппай бліктерге ластырма болды. 1921ж премьер-министр Дантоны лтірді. 1923ж. 13 ыркйекте Каталония скери округін басарушы генерал Мигель Примо де Ривера ірі католик буржуазиясы мен скерилерді олдауына сйенді. 1923-1930ж- Примо де Ривераны диктатурасы кезеі деп аталды.
Экономикасы	Шетелге арызы тым кбейіп кетті.(65 млрд лир) нсыздану сті.	Экономикалы дадарыс, нсыздану
леуметтік жадайы	Жмыссызды,, соыстан айтан солдаттар жмыса орналаса алмады. Мемлекет пен халыты байланыстыруды тетігі болмады.	Жмыссыздыты ршуі
Саяси партиялар	Парламентіндегі буржуазиялы саяси аымдар ртрлі топтардан трды: либералдар, республикашылдар, радикалдар, жне т.б. 1919ж. Социалистік партия наыз саяси партия болды. 1919ж. Ватиканны олдауымен католиктік топтарды жактаушы тыш буржуазиялы Халыты партия рылды.	Испан социалистік жмысшы партиясы басшылыы жне Ебекшілерді жалпы одаы диктаторды олдаудан бас тартты.
		1931-1936ж. Буржуазиялы-демократиялы революция.

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. § 6оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

§ 7. Орталы жне отстік-шыыс Еуропа елдері

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – лтты-демократиялы революция жеісіні нтижесінде пайда болан жаа мемлекеттерге сипаттама ьеріп, 1918жылдан 1923 жыла дейінгі кезедегі экономикалы жне саяси рылымды згерістерді ашып крсету.

Трбиелік – Адамгершілікке трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды тарихи фактілерді талдап, ортынды жасау, тарихи ымдара анытама беруа дадыландыру.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Кесте жне тірек сызба арылы тсіндіру.

Крнекілік:карта

Саба барысы:

І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

1. Жаа мемлекеттерді пайда болуы:

1918 жылы лтты буржуазиялы-демократиялы революция жеісіні нтижесінде Еуропа картасында:

1. Финляндия; 2. Австрия; 3. Венгрия; 4. Югославия; 5. Чехославакия; 6. Польша:

1918-1923ж. Дейінгі кезедерде жанадан рылан мемлекеттерді экономикалы жне саяси жйелерінде рылымды сгерістер болды.
Чехословакия мен Австрия	нерксібі дамыан елдер
Венгрия мен Польша	Аграрлы-индустриалды елдер
Албания, Болгария,Румыния,Югославия	Аграрлы мемлекетке жатты
Саяси жаынан
Австрия,Албания, Польша, Чехославакия	Республикалы рлыста болан
Венгрия, Болгария,Румыния, Югославия	Монархиялы елдер

Кестені толтыр:

Елдер	Революция нтижесінде	кімет басында	Саяси жадайы	Сырты саясаты
Австрия	1918ж 12 арашасында республика деп жарияланды	Социал-демократиялы партиясыны жетекшісі К.Реннер канцлер болып таайындалан коалициялы кімет рды.	Бірінші кімет оамны леуметтік-экономикалы жне саяси рылымын айта ру біратар шаралар жзеге асырылды. 1919ж. Ккмінде рылтай жиналысы двориянды титулдар мен ататарды жойды.	лттар Лигасыны мінбесінен халыаралы несие беруге тініш жасады. Женева келісіміне ол ойды. лыбритания мен Франциядан несие алды. Германиямен досты атынас келісімі орнатылды. 1938ж 12 наурызда неміс скеріні Австрияа басып кіруіне жол ашты.
Венгрия		Хортти	Хортиді шексіз билігі парламентті сатаумен, парламент демократиясыны кейбір элементтерімен, жалпыа бірдей сайлау ыы , оппозициямен, социал-демократлиялы партиямен йлесімдік тапты.	1927ж фашистік Италиямен, Германиямен жакындасу басталды.
Чехославакия	1918ж 14 арашада Чехславакия республика болып жарияланды.	Президенті Томаш Масарик сайланды	1918ж. 28 азанда Славакияны Венгриядан блініп чехтармен бірігіп чехославакия мемлекеті болды. 1918ж 14 арашасында Чехославакия республика болып жарияланды. Буржуазиялы партияларыны, сондай-а социал-демократтарды «жалпыхалыты коалициясы» негізінде рылды. 1920ж. абылданан конституцияда Чехославакия Республикасыны алыптасуы аяталып,негізгі демократиялы бостандытар белгіленді.	Чехославакия Франциямен жаындасты, 1920-1921 ж. Румыния, Ю
Польша
Югославия
Болгария

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §7 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

§ 8. Кеес Одаы.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Кеестік Ресейді 1918жылдан ЕДС арсаына дейінгі жалпы дамуына сипаттама беріп, леуметтік-экономикалы жне саяси дамуындаы басты ерекшеліктерді атап крсету.

Трбиелік – Адамгершілікке, ебекорлыа трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды тарихи фактілерді талдап, ортынды жасау, тарихи ымдара анытама беруа дадыландыру.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Кесте жне тірек сызба арылы тсіндіру.

Крнекілік:карта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

1. 1918-1920 жылдардаы азамат соысы.

Интервенция-Бір немесе бірнеше капиталистік мемлекеттерді лт-азатты озалыныс немесе революцияны басу, немесе территорияны жаулап алу, ерекеше артышылытара ие болу з стемдігін орнату жне т.б. масатпен баса мемлекетті ішкі істеріне кшпен араласуы, ол су оан басып кіру.

Контрреволюция-революциядан брыны тртіпті айта орнату шін латынан таптарды революцияа арсы жргізетін кресі.

Ресейдегі азамат соысыны негізгі кезедері:

1917ж апан-наурыз	Самодержавиені лауы, оамны ыдырауы.
1917ж. Наурыз-азан	оамдаы арама-айшылыты асынуы, Азамат соысы ахуалыны кшеюі.
1917ж. азан- 1918 ж. Наурыз-	Уаытша кімет лады. Кеес кіметіні орнауы, арулы кресті таралуы.
1918ж. Наурыз-маусым	аталды, астанды, екі жатан да ланкестікті кшеюі, атар мен ызылдарды скери кштеріні рылуы
1918ж. Жазы- 1920ж. Соы-	скери кштерді арасындаы ырын шайастар (шетел скери кштерімен де) экономиканы милитарландыру.
1921-1922 жылдар	Соыс имылдары басылды жне толы тотатылды.

ІІ. Салыстыру:

«скери коммунизим» саясаты

Жаа экономикалы саясат

1918жылдан-1921жылды басына дейін «скери коммунизм» саясаты жзеге асты 1918ж 28 маусымда Кеес кіметі барлы ірі ксіпорындарды жаппай мемлекет меншігіне айналдыру жнінде Декрет абылдап:

Фабрика-зауыттарды мемлекет меншігіне айналдырды;
Мемлекетті азы-тлік стемдігін барынша кеейту шін азы-тлік салыы азы-тлік салыртымен ауыстырылды;
Кшпен алан азы-тлік шін нсызданан аша немесе тбіртек ааз берілді;
кіметті баасы базар баасынан 40 есе тмен болды;
«скери коммунизм» саясаты тауарлы ашалы атынастарды жаппай жойылуына келді.
1918ж бастап анаушы тап кілдері ебектік міндет тртібіне тартылды;
1920жылы жаппай ебекке араласу міндеті егізілді.

Азамат соысы мен «скери коммунизм» саясаты елді жадайын нашарлап, кеес кіметіне наразылы кшейе тсті, 1921ж. Наурызында РК(б)П-ны Х съезінде шешуші экономикалы згерістер «скери коммунизм» саясатынан бас тартып,, жаа экономикалы саясата (ЖЭС) кшуге, салыртты салыпен 2 есе аз млшерде ауыстыруа шешім абылдады. ЖЭС барысында Кеес кіметі мынадай міндеттерді іске асыруа бел байлады:

ала мен ауыл арасындаы экономикалы байланысты ныайту;
Электрлендіру негізінде ндірісті дамыту;
Мемлекеттік жоспарлау жне басару ісін жетілдіру;
Бюрократизм мен міршіл-кімшіл жйемен кресу;
Барлы салаларда азаматты мдениеттік дегейін ктеру;

1923-1928 жылдары ЖЭС міршіл-кімшіл жйені алыптасуынан дадарыса шырады.

ІІІ. Кесте арылы салыстыру:

Индустрияландыру

Ауылшаруашылыын жымдастыру

1925ж. Желтосанда БК(б)П-ны ХІ съезі елді индустрияландыру баытын жарияланды:

1926-1928ж кімет ескі завод фабрикаларды жндеу мен жааларын соу шін аржыны 3 есе кбейтті;
аржыны 84 пайызы игерілді;
ыса мерзім ішінде машина жасау, орасын нерксібі, химия ндірісі жаадан рылды;

ГОЭЛРО жоспары орындалып, Магнитка,Кузбас,Днепргэсс, Уралмаш,Хибин комбинаты мен Мскеу Горький автомобль, авиация зауыттары мен теміржолдар іске осылды;

БК(б)П-ны Х съезі ауылшаруашылыын жымдастыру міндетін ала ойды:

Шаруашыларды жаппай жымдастыру науаны басталды;
1928ж жымдастыруды тездету масатымен МТС-тер рыла бастады;
жымдастыру кезінде бай кулактарды тап ретінде жою іске асырылды;
жымшар ру аидалары рескел бзылып, халыты жадайы нашарлап, айыршылы аулады;

Жаппай жымдастыру науанында жаадан серпін алан міршіл-кімшіл басару жйесі КСРО-ны бкіл оамды-саяси міріне серін тигізіп, 1932-1933 ж. Елде ашарлы болды.

1920 жылдарды екінші жартысынан бастап И.В.Сталинні басаруымен алыптасан міршіл-кімшіл басару жйесі ркениетті елдерден басару рылымынан згеше болды:

· КСРО-да И.В.Сталинні жеке басына табыну беле алды;

· Партия мен кеес органдары бірікті;

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §7 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9 «а»	Кні:

§ 9. Америка рама Штаттары. Канада.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Екі дниежлік соыс аралыындаы АШ-ты дамуына сипаттама беріп, леуметтік-экономикалы жне саяси даму ерекшеліктерін ашып крсету.екшеліктерді атап крсету.

Трбиелік – Адамгершілікке, ебекорлыа трбиелеу.

Дамытушылы– Техникалы прогресті жоары ркендеуіне арамастан, АШ-таы экономикалы тоырауды себептерін тсіндіре отырып, оушыларды ой-рістерін дамыту.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

1. Бірінші дниежлік соысты АШ-а тигізген сері.

БДС кезінде экономикасы:	АШ экономикасы кшейіп, байи тсті. Америка монополиялары шан-теіз табыса ие болды. АШ-ты ндірісі тез лайды. 1920жылдары таскмірді жартысына жуыы, шойын мен болатты 35%-ы, мнайды 23%-ы, автомобильдерді 85%-ы шыарылып жатты. АШ арыз беруші мемлекетке айналды.
Ішкі саясат:	Вудро Вильсон 1918 жылы 8 атардаы конгреске сынан 14 баптан тратын дние жзі елдеріні болашаына байланысты бадарламасын жариялады. 1920ж. Сайлауда демократиялы партия жеіліс тауып, билікке республикашылдар келді. Президент болып Огайо штатыны сенаторы Уоррен Гардинг, ол айтыс болан со президент болып Массачусетс штатыны губернаторлыынан вице-президенттікке ктерілген Калвин Кулидж сайланды.
Сырты саясаты:	Париж конференциясыны нтижесі АШ-ты жетекші елге айналу позициясын толы анааттандырмады. Бл жадайда оппозициядаы республикалы партия жетекшілері пайдаланып, ендігі жерде Еуропа істеріне АШ-ты араласпауын, Еуропа елдеріні АШ пен одатаспауын олдайтынын ала тартты. АШ сынан «Дауэс жоспары», «Юнг жоспары» Еуропа елдерін, сіресе Германияны алпына келтіруде лкен лес осты.

ІІ. Кестені орында:

1922-1929ж. Ішкі саясаты	Сырты саясаты	1929-1933 ж. Экономикасы
1928ж сайлауда республикалы партия кілі Герберт Гувер президент болып сайланып, ол Америка азаматтарына керемет жасы мір орнайтындыы жніндегі уде берді.	АШ кіметі оашалану баытын станып, Еуропа мселелерімен жне сол айматардаы ердермен скери-саяси одатара осылмауа бел байлады.	Экономикалы дадарыс кшті болды. 1932ж нерксіптік ндіріс клемі 50%-а ысарды.

ІІІ. Рузвельтті «Жаа баыт» саясаты (1933-1941ж)

Алашы шаралар	Банк реформасы. Жмыссыздара кмек йымын ру. Жмыссыз жастар лагері. Тозыы жеткен айматы мемлекеттік корпорация ру жолымен жаарту.
лтты нерксіпті алпына келтіру туралы За (НИРА)	І блім- «діл бсеке кодекстерін» енгізу. ІІ блім- ксіпкерлер мен жмысшылар арасындаы атынасты реттеу. ІІІ блім- оамды жмыса, мемлекеттік нерксіп, скери жне т.б. объектілер рылысына аржы блу.
Ауыл шаруашылыын ретке келтіру заы	Фермерлі шаруашылыа материалды кмек. Ферма німдерін сатып алу. Бааны реттеу.
леуметтік реформалар	Ебек атынастары туралы за (Вагнер заы). леуметтік амсыздандыру туралы за. Т.б.
Жоары Сот реформасы	Президент билігін ныайту.
Сырты саясаты	«Бейтарапты» туралы за. «Оашалану» баытын станды «Татау крші» саясаты
Міндеті	Экономиканы мемлекеттік трыдан реттеу.

Канада:

1931ж.-

1932ж.-

1920-1930ж.ж.-

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §9 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

§ 10. Латын Америкасы елдері.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – БДС кейінгі Латын Америкасыны саяси жне экономикалы жадайларына сипаттама бере отырып, 1929-1933 ж. лемдік эк. Дадарысты АШ пен лыбритания арасындаы тайталасты кшейткені, ал оны Латын Америкасы елдеріне алай сер еткендігі туралы айтып тсіндіру.

Трбиелік – Адамгершілікке, ебекорлыа трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды ізденімпаздыа баулу.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.(топпен жмыс)

ІІ. й жмысын тексеру

І топ- АШ-ты экономикасын

ІІ топ-Сырты саясатын

ІІІ топ- ішкі саясатын

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

Жаа сз

Латифундизм-жеке меншікті те клемді жер иелігі. Латифундия артта алан елдерде кбірек тараан.

1. Л.А мемлекеттері дамуыны жалпы белгілері:

Экономикасы :	БДС кезінде ЛА аймаынан азы-тлік жне стратегиялы шикізат алып труы экономикасын дамытты. Кптеген лтты нерксіп салалары, теміржол рлысы, автомобиль жолдары арынды дамыды. ДЖ саудада шикізатты, азы-тлікті сату баасы ктерілді. 20-жылдарда ЛА тауарлары шін дж саудада тиімді конъюнктур саталды. Эк-лы рлеу брыныдай экстенсивті факторларды негізінде жріп жатты.
Саяси экономикасы	Экономика мен саясатта латифундизм негізгі тежеу болып ала берді. Орта жне са буржуазияны мддесі ескерілмеді.
Сырты саясаты:	Сырты сауда ндірісіні бадары шетел капиталына туелді болды. Латифундистер кбіне сырты саудаа арналан нім (кофе, ант, жеміс) ндірумен айналысты. Азы-тлік жне нерксіп тауарларын импорта жіберуге мжбр болды. Шетел капиталына туелді болды. лы британия мен АШ кптеген мемлекеттерді ішкі ісіне араласа бастады. АШ Краиб бассейні елдерін америкалытар мддесіні мірлік маызы аймаы деп есептеген еді.
Ішкі саясат:	ЛА елдеріндегі саяси кштерді топтасуы наты жадайа байланысты ртрлі алыптасты. Куба мен Чилиде республикалы тртіп реакциялы диктаторлы тртіппен ауыстырылды. Бразилия мен Колумбияда кіметті конститутциялы нормаларды сатай отырып, помещиктік-буржуазиялы олигархия мддесін ораушы консерваторлар стап отырды. Консерваторлар жне диктаторлы тртіптер мейлінше артта алан айматарда орнатылды. Мнда кптеген жылдар бойы диктатор каудильо (ксем) басарып келген. Аргентина, Уругвай, Чили, Перу сията дамыан республикаларда буржуазиялы-реформашыл кіметтер брыныша жріп жатты. БДС кейін билік басына консервативті олигархиялы режім орнына конститутциялы либерал-демократиялы кімет келді.
леуметтік жадайы	Экономикалы жне мдени орталытардан алша жатан сауатсыз не шала сауатты бара халы сайлауа атыстырылмаан. Демокартия кілдері леуметтік базасын жне здеріні азаматты оамын ра алан жо. оамды –саяси мірге бара халы кеінен атыса бастада, саяси еркіндік ке трыда дамыды. Реформашыл кімет леуметтік саясата лкен кіл блді. 1917-1921ж. Аргентина, Чили, Уругвайда, Бразилияда т.б. мемлекеттерде жмысшы озалысыны ктерілуімен сипатталды.

ІІ. Топтар берілген мемлекеттерді тарихын баяндайды.

Мемлекеттер	Басаран	Саясаты	Экономикасы
Мексика
Бразилия
Никарагуа
Чили
Куба

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §10 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

Жапония.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Екі дниежзілік соысы аралыындаы Жапонияны саяси-экономикалы дамуына сипаттама беріп, елді билеуші топтарыныны жргізген ішкі жне сырты саясатыны озбырлы баытын наты фактілермен ашып крсету.ріне алай сер еткендігі туралы айтып тсіндіру.

Трбиелік – лемді ырын соыса киліктіргендерді бірі Жапония милитаристері екеніне оушыларды назарын аудару. Бейбіткерлік руха трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды ізденімпаздыа баулу.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.(топпен жмыс)

ІІ. й жмысын тексеру Тест тапсырмалары арылы тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

І. БДС кезіндегі Жапония.

Сырты саясаты	Ішкі саясаты	леуметтік-экономикалы жадайы
Англиямен жаындасып, оны ыпалында болды. ытайды баындыруды кздеді. 1914ж. Тамызда Германияа соыс жариялап, Тыны мхит пен ытайдаы неміс иеліктерін басып алды. Келесі жылы ытайа 21 талап сынып, оны скери, саяси, аржы салаларына стемдік жргізе бастады.	1918ж тамыз жне ыркйек айларында 36 перферктурасында ашыан трындарды озалысы басталды. Бл озалыс тарихта «Кріш бліншілігі» деп атайды. 144 аланы амтыды.	Елде скери жадай енгізіліп, алы бараны трмысы айтарлытай нашарлады. 1917-1918ж нан жетіспей, азы-тлікті баасы жоарлай берді.

ІІ. БДС кейінгі елді жадайы.

Сырты саясаты	Ішкі саясаты	леуметтік-экономикалы жадайы
иыр Шыыс пен Тыны мхит аймаындаы беделі ныайды. Версаль бойынша ытайды Шаньдун тбегін, Тыны мхиттаы Каролин,Маршалл, Марин аралдарын зіне бекітіп алды. 1921-1922ж. Вашингтон конф. Шаньдуннан бас тартты. 1932ж.ытайды Солтстік-Шыыс лкелерінде Маньчжоу-го уырша мемлекет рып оны аморлыына алды.	1924-1932ж елді Сэйюкай, Минсэйто, Каккусин, Курабу сияты саяси партиялар басарып келді.Тменгі палаталарды беделі сіп, жоары палатаны алыптастыруда императорды ыпалы тмендеді. 1920ж. Билеушілері озбырлы саяси баыт станды.	ндірісі, скери техникасы, металл ндіру, машина жасау, химия салалары сті. 1929-1933ж. Д.ж экономикалы дадарыс жылдары біраз киыншылытар болды.

ІІІ. Екінші дниежзілік соыс кезіндегі Жапония.

Сырты саясаты	Ішкі саясаты
Отстік-Шыыс Азия мен иыр Шыыс халытарын ан асатты. Тяньцзин, Нанкин,Шанхай, Ухань т.б. иратылып, бейбіт трындар ырына шырады. КСРО-мен бейтарапты шарт жасасып алан со оны негізгі озбырлы баыты Отстік-Шыыс Азияа ауысты.	Шовинистік рандар ктеріп, жапондытар тірді нрына бленген ерекеше халы.

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §11 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

§ 12. ытай. Моолия.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – ытайды 1918-1939 жылдар аралыындаы ішкі жне сырты жадайларына сипаттама беріп, 1919ж, 1925-1927 ж.-даы революциялы озалысты жалпыхалыты, антиимпериалистік сипатын ашып крсету.1918-1940 ж. Моолияны саяси-экономикалы даму сипаттама беріп, 1924-1940ж. Реформаларды мнін ашып крсету.

Трбиелік – Адамгершілікке, ебекорлыа трбиелеу.

Дамытушылы– Оушыларды здігінен ізденіс абілеттерін дамыту.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.

ІІ. й жмысын тексеру Кесте бойынша срай отырып, тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

І. БДС кейінгі ытай

озалыстар	«4 мамыр озалысы»	«30 мамыр озалысы»
Болан жылдар	1919жылы 4 мамырда	1925жылы 30 мамырда
Себеп:	Империалистік елдерді ділетсіз шешімдері
Сипаты:	Е кшті антииимпериалистік озалыс болды.	Жалпылтты, антиимпериялистік
Трткі:	Париж бітім туралы конференциясында ытайды мддесі ескерілмеді.	Шанхайдаы жмысшылар мен студенттерді антиимпериалистік ереуіліне аылшын полицейлері о атып, бірнеше адамды лтірді. Бл жазалау наразалыты жаппай саяси ереуілге айналуына трткі болды.
озаушы кші:	Жмысшылар, олнершілер, саудагерлер, нерксіп буржуазиялы кілдері, зиялы ауым мен аланы кедей трындары.	лтты буржуазиялар
Барысы:	Пекин университеті студенттеріні ереуілдерінен басталды. Жапон тауарларына байкот жариялады. Антижапонды бкілытайлы ереуіл 7 кнге созылды. 1920ж. ытайда, Пекинде, Шанхай, Чанша сияты алаларды бірнеше коммунистік йірме пайда болды.	Сунь Ятсен , бараны патриотты бадарламамен жігерлендіре білді. 1926ж. Шілде Солтстік жорыын бастады. 1926-1927ж Солтстік жоры кезінде лтты-революциялы армия лкен жеістерге жетті. 1927ж наурыз айында Чан Кайши (1887-1975ж) революциялы озалысты тежеп, ткеріс жасап, коммунистік удалай бастады.

Салыстыру:

Гоминьдан	Коммунистер	Сырты саясаты
кіметіні билігі онша берік емес еді. 1927-1937ж аралыында Отстік жне Орталы ытай 15 шаты кеес аудан жне 300 мыа жуы сарбазы бар ызыл Армия блімшелері рылды. скери олбасшылыына Чжу Дэ, комиссары болып Мао Цзэдун таайындалды. Кеестік аудандара помещик жері шаруалара блініп берілді. Ксіпорындара 8 саатты жмыс кні. Жалаысы тленетін демалыс беру тртібі енгізілді. ытайдаы революция ошатарын жоюды кздеді.	арулы крес жолына кшуге мжбр болды. І съезінде згерген жадайдаы кресті жаа тактикасы бекітілді. Оны негізгі міндеттері: 1.Империализмге арсы, лтты туелсіздік жне елді біріктіру жолында кресу; 2.Помещиктік жер иелену жне феодалды бауларды жою; 3.Реакцияшыл Гоминьдан кіметін лату жне кеестер трінде жмысшылар мен шаруаларды революциялы-демократиялы кіметін орнату болды.

ІІІ. Моолия

Тапсрыма хронолиялы кесте.

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §12оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні: 21.10.2011

§ 13. Отстік-Шыыс Азия елдері.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Отстік-Шыыс Азия елдеріні ХХ асырды 1920-1940 жылдарындаы леуметтік- экономикалы жне саяси жадайларына сипаттама беріп, бесты ерекшеліктерін ашып крсету. Дниежзілік экономикалы дадарысты осы елдерді экономикасына тигізген серін наты фактілермен тсіндіру.

Трбиелік – Батыс елдері мен Жапонияны отаршылды, басыншылы саясатына оушыларды назарын аудару. Туелсіздік азаттыа рмет сезімдерін алыптастыру.

Дамытушылы– Тарихи фактілерге балдау жасап, ортынды шыаруа баулу.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.(топпен жмыс)

ІІ. й жмысын тексеру Тест тапсырмалары арылы тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

І.Экономикасын салыстыру.

1920-1930 жылдардаы ндіытай елдеріні экономикалы жадайы

1929-1933 ж. ндіытай елдеріні экономикалы жадайы

Елді ірі шетел капитала есік ашып, бл елдерді француз капиталистеріні ауылшаруашылыы жне шикізатты орына айналдыру еді. Франция отаршылдары ндіытай елдерінен метрополияа кмір, ола, мыс, ааш німдерін, ара жне ызыл брыш, кардамон, лимон, апелсин, мандарин сияты жемістерді кбірек тасуа кш салды. 1920ж. Басында .елдеріне Франция капиталы енгізіліп, каучук, шай, кофе плантацияларына аржы салу арын алды. Ф. Каптиалы тау-кен ісіне, деуші ндіріс орындарына, банктерді дамытуа, клік жне сауда салаларын жандаруа жмсады.

Кптеген нерксіп орындары жабылып, ндіріс едуір ысарды. Кріш, жгері жне баса да ауылшаруашылы німдеріні баасы кенет арзандап, рынокта тпейтін болды. АШ німдеріні баасы крт тмендеп, егістік клемін ысартты. Кмір ндіру 25 пйыз кеміді. Жібек маталарды экспорта шыарылуы 4 есеге азайды. Сайхон, Хайфон, Ханой аларында 300-ден астам ірі жне орта ксіпорын жабылды. Кріш, жгері, ола, мырыш сияты німдерді баасы крт тмендеді. Каучук 5 есе арзандады.

ІІ. леуметтік жадайы.

1920-1930ж леуметтік жадай	1929-1933ж леуметтік жадай
Трындарды 80 пайызынан астам шаруалар болатын Едуір ірі алаларды боланына арамастан, ала трындары халыты 10-20 пайыздан аспады.1929жылы француз капиталны фабрика-зауыттарындаы жмысшылар саны 221 мы адама жетті.	Жерсіз шаруалар саны артып, жмыссызды етек алды. Тек фабрика-зауыттарыды зінде жмыссыздар саны 25 мынан асты.

ІІІ. ндіытай халыны лт-азатты кресіні дамуы.

Себебі: Дадарыс жылдарындаы француздарды дрменсіздігі халыты ашу-ызасын келтіріп, азатты озалыстарды басталуына трткі болды

1930ж. Басында Вьетнамда 98 ереуіл болып тті. Азатты озалысты барысында:

1930ж. 3 апанда Вьетнамда Коммунистік партиясы жарияланып, азан айында ндіытай Коммунистік партиясы болды.

Тапсырма «жылдар оиалар»

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §12 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні: 22.10.2011

§ 14.-15. ндістан. Иран. Ауанстан.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – ндістанны БДС кезіндегі жне БДС-дан кейінгі,ЕДС кезіндегі елді жадайын жне отар елдерге арсы лт-азатты озалыстары мен елді саяси жадайын айтып тсіндіру.Иран мен Ауанстанны ішкі жне сырты жадайларын айтып тсіндіру.

Трбиелік – Туелсіздік азаттыа рмет сезімдерін алыптастыру.

Дамытушылы– Тарихи фактілерге балдау жасап, ортынды шыаруа баулу.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.(топпен жмыс)

ІІ. й жмысын тексеру Тест тапсырмалары арылы тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

Кесте арылы сабаты тсіндіру.

Кезеі	Ішкі саяси жадайы	Экономикалы жадайы	леуметтік жадайы
БДС –дан брын	ХХ асырды басында лт-азатты озалыс жандана тсті. 1885 ж рылан нді лтты конгресс (К) партиясы, негізінен, реформалар шін кресіп келген. БДС арсаында басшылыында Б.Г.Тилак (1856-1920ж) бастаан солшыл топ кшейіп, сварадж тілектерін ала тартты.БДС арсаында Мсылман Лигасы (МЛ) мірге келіп, мсылман ауымын азатты креске тартуа кірісті.
БДС кезінде	1916 жылы ала трындары мен шаруалар олданан лт-азатты крес р аймата орын алды. Саяси талаптар ою, салы тлемеу, кімшіліктерге баынбау т.б. озалыстары: 1916ж. К мен МЛ Лакхау аласында з съездерін шаырып, кпшілік тілектеріне сйке шешім абылдады. 1916ж. елге М,К. Ганди (1869-1948ж) оралып, бл жадай озалысты рістете тсті.	Елді азба байлыы мен азы –тлік метрополияа здіксіз тасылды. Алым салы кбейді	нді азаматтары майдан шебіне жіберілді, оларды кбі ара жмыс атарды. нді халынын тонады.
БДС кейінгі	1917-1923ж революциялы крес бкіл ндістана тарап, негізгі озаушы кші шаруалар болды. М.К.Ганди бастаан бкілхалыты антиимпериялистік майдан алыптастырып, озалыс ршіді.
ЕДС кезіндегі

Салыстыру:

Иран	Ауанстан

Топпен жмыс жасау. Талдау.

І топа- БДС кезіндегі нді еліні жадайы

ІІ топа- БДС кейінгі нді еліні жадайы

ІІІ топа- ЕДС кезіндегі ндістан жадайын

І топа- БДС кезіндегі Иран еліні жадайы

ІІ топа- Иранны 1921-1945 жылдардаы саяси-экономикалы даму жолдары

ІІІ топа- 1918-1945жылдардаы Ауанстан

ІV. Жаа таырыпты бекіту сратары.

1. ндістанны 1920-1940 ж, лт-азатты озалысына сипаттама берідер. андай саяси партиялар мір срді, оларды бадарламасы андай?

2. М.К. Ганди саясатына андай баа бердідер?

3. Аылшындарды реттерін алай баалауа болады? Оларды саясаты елге не келді?

4. Дадарыс жылдарында ндістанны саяси-леуметтік рлысында андай ерекшеліктер болды?

V. орытындылау.

ІV. йге тапсырма. §14-15 оу

Саба жоспары

Пн: азіргі дние жзі тарихы
Сынып: 9	Кні:

§ 16. Тркия.

Сабаты масат-міндеттері:

Оытушылы – Трік халытарыны 1916-1917жылдары мен 1918-1923 жылдардаы лт-азатты крестеріні басталуы. Сакария шайасы туралы гімелей отырып, Кемалды ран мемлекеті жайлы тсіндіру.

Трбиелік – Туелсіздік, азаттыа рмет сезімдерін алыптастыру.

Дамытушылы– Оушылара здігімен тарихи фактілерді талдау жасау дадысын алыптастыру.

Саба трі:Аралас саба

Оытуды дісі:Логикалы сра-жауап, гіме, мтінмен жмыс.

Крнекілік: Д.Жкарта

Саба барысы:І. йымдастыру сті – тгендеу, сабаа назар аударту.(топпен жмыс)

ІІ. й жмысын тексеру Тест тапсырмалары арылы тексеру.

ІІІ. Жаа таырыпты тсіндіру.

Трік халыны лт-азатты кресі:

лт-азатты озалысты пісіп жетілуі:		БДС жылдарындаы шаруашылыты кйзелісімен тікелей байланысты. Слтан кметіні соыса кірісуі, ел экономикасын кйзелісі.
Себебі:		Германия саясатына арсылы білдіру Трік офицерлері арасында да байалды.
Козаушы кші:		Ресейде ттында болан 80 мы адам елге айтты.
Барысы:	1918ж	Осман империясы соыста жеіліс тауып, территориясын Антанта мемлекеттері кпациялады.
1918-1923ж	озалысты басшылыында ы орау йымдары атты буржуазиялы-патриотты оамдар болды.
1919ж мамырда	Бытыраы йымдарды басын осып, жалпы лтты йым ру жмысын Анадолыа келген генерал Мстафа Кемал паша з олына алды.
1905ж	«Жас тріктер» озалысына жаындап, Сирия тобындаы офицердлерді біріктіріп, «Ватан»саяси йірме рылды
1918-1923ж	Тркиядаы лт-азатты крес оны атымен «кемалды революция» деп аталды.
1922ж араша	Тркияны лы Халы Жиналысы слтан билігін жою туралы за абылдады.
Маызы:	1918-1923ж	лт-азатты озалысты ара сйейтін кші Анадолы шаруалары болды.
Кемал бастаан революция слтан билігін біржолата жойды.
Осман империясыны орнына Республика билігі орнады.

Сырты саясаты:

1920 жылы мамыр	Ресейге кіл жіберілді
1921ж 16 наурызда	«Кеес-Тркия жне зара кмек туралы келісімге»	Ресей кіметі Анкара тобына 10 млн сомды алтын, ару-жара, о дрі жеткізді.
1921ж наурыз
1921ж 23 тамыз-13 ыркйек
1922 ж
1924ж 24 шілде

Кемал реформасы.