Кпаындылыты тарихы
Операциялы жйе ортасында рдістерді тзелуі.
Билет№4
1. Жылжытылатын прораммалар (орындалатын модуль- программаны орындау барысында операциялы жйе оны жадты кез келген ыайлы жеріне орналастыра алады. Ал ол шін компиляцияланан программаны жылжытуа болатындай етіп згерту керек. Жылжытылатын программалар компоновщик (жинатаыш) деп аталатын арнайы программаларды кмегімен жасалады.
2.Енгізу-шыару рылылары: енгізу рылысы арылы делетін апараттар,
бадарламалар компьютерді жедел жадысына енгізіледі, ал шыару рылысы арылы
нтижелерді, аралы мндерді адам тсінетін тілде шыарылады. Енгізу рылыларына пернетата, тышан, джойстик, лшеу кралдары, трлі тсті алам, сканер жатады.
Пернетата - компьютерге апарат енгізуге арналан рылы. Ондаы ріпті жне
цифрлі пернелер арылы компьютерге кез келген апараттарды енгізуге болады. Тышан
– экран бетінде курсорды тезірек озалтуа арналан рылы.
Шыару рылысына принтер, монитор жне график трызушылар жатады.
Монитор - компьютерді экранына апарат шыаруа арналан рылы. Принтер -
апараттарды кааза басып шыаратын рылы. Принтерді ш трі болады:
матрицалы, сия бріккіш жне лазерлік. Сырты жады ретінде магниттік дискілер, яни
кбінесе диаметрі 3,5 дюйм, сыйымдылыы 1,44 Мбайт дискеттер пайдаланылады.
Компакт-дискіні лазерлік дискі деп те атайды. Лазерлік дискіден оу шін CD-ROM
олданылады. Жаа апараттарды айта жазу шін арнайы ондыры – CDRITTER
олданылады.
Компьютерді осымша рылыларына: модем, стриммер, сканер, плоттер жне т.б. жатады.
Стриммер – мліметтерді магниттік таспада жазып сатауа арналан рылы (компьютерлік магнитофон). Стримерлер шаын магниттік таспалы касетаа лкен клемдегі апараттарды жазады. Стример ондырысы апаратты жазан кезде автоматты
трде оны клемін сыып тыыздайды да, оыан кезде саталан апаратты алпына келтіріп клемін лайтады. Стримерлерді кемшілігі апараттарды жазу, іздеу жне оу
кезіндегі жылдамдыыны салыстырмалы трде тмендігі болып табылады.
Плоттер (графопостроитель) — компьютерді басаруымен графиктер, суреттер
жне диограммалар сызатын рылы. Плоттерлер крделі конструкторлы сызбалар,
архитекторлы жоспарлар, географиялы жне метеорологиялы карталар іскерлік
схемалар алу шін пайдаланылады. Плоттерлер аламшты кмегімен бейнелерді
сызады.
Роликті плоттерлер аазды аламшты астына орап алып келсе, планшетті
плоттерлер аламшты горизонталь жатан аазды бетінде жылжыта отырып сызады.
Плоттерге де принтердегі сияты арнайы программа драйвер ажет. Ол программа
аламшты жоары, тмен озалысын реттеп, берілген алыдыта сызы сызуды
орындатады.
Сканер — графикалы бейнелерді, жаттарды компьютерді жадысына енгізетін
рылы. Егер принтер компьютердегі апаратты ааза шыарса, сканер керісінше
ааздаы жаттарды компьютерді жадысына ауыстырады. Сканерлерді жат бетінде
олмен жылжыта отырып істейтін жне кшіретін машинаа сас планшетті трлері
бар.
Мтінді сканер арылы ткізгенде компьютер оны символдар тізбегі трінде емес, сурет
ретінде абылдайды. Графикалы мтінді кдімгі символды формата трлендіру шін
образды оптикалы трде танитын программалар пайдаланылады.
Модем — компьютердегі мліметтерді алыс ашытытара телефон желісіні
байланысы арылы тарату рылысы. Модем компьютердегі санды сигналдарды дыбыс
жиілігі диапазонындаы айнымалы тока трлендіруді амтамасыз етеді — бл процесс
модуляция деп аталады, ал оны кері трлендіру демодуляция деп аталады. Осыдан
ондыры модем атауы шыан. Байланыс орнату шін бір модем телефон номері арылы
келесісін шаырады, ал ол шаыруа жауап береді. Сонан со модемдер здеріне тиімді
байланыс режимінде бір-біріне сигналдар жібереді. Бдан кейін таратушы модем
модуляцияланан мліметтерді келісілген жылдамдыпен(лшемі бит/секунд) жне
келісілген форматта жібереді. Байланысты екінші жаындаы модем абылдап алан
апаратты санды трге трлендіреді жне оны зі осылан компьютерге береді.
Байланыс сеансын аятааннан кейін модем ізбектен ажыратылады.
Билет№5
Билет№6
1. Жадыны басару Жады- мультибадарламалы операциялы жйе арылы реттеліп, басаруды талап ететін е маызды ресурстарды бірі болып табылады. Жадыны бос бліктеріні барлыы блістіруді ажет етеді. ОЖ жадыны басаруда мынадай ызметтерді атарады: • бос жне толан жады блігін анытау; • жадыны рдістерге блу мен оларды аяталуы кезінде жадыны босату; • рдістерді оперативті жадыдан атты дискіге ыыстыру; • оперативті жадыда орын босаан кезде оларды айтара кшіру; • бадарлама мекен-жайларын жадыны наты облысына орналастыру; Жадыны басару екі жадайа атысты орындалуы ммкін, яни атты диск жадысына жне оперативті жадыа байланысты. Бл екі жады да бірдей басару рылымын пайдалануы ммкін. Компьютерде жмыс істеу барысында бірнеше рдістер пайда болып, орындалып, аяталып жатады. Сол рдістер орындалуы кезінде жадыны біршама блігін алып отырады. Яни, жады рбір рдіске сйкес орындар бліп, оларды босатып отыруы ажет. Сол шін ОЖ арнайы жады аймаын блістіру тсілдері олданылады. 1. арапайым орналастыру тсілі. Мнда рдістер жады аймаына кезекпен бос яшытара орналасады жне оларды орындалуы сол яшытарды орналасу реттілігіне байланысты. 2. Ыыстыру тсілі. Бл тсіл рдіс аяталуы кезінде немесе келіп тскен рдіске ажетті бос жады алмаан кезде олданылады. Яни, алдыы рдістерді сыу арылы ажетті бос орына ие болады 3. Виртуалды жады кмегімен блістіру тсілі. Виртуалды жады – олданушылара клемі олданыстаы оперативті жады клемінен асып тсетін бадарламаларды жазуа ммкіндік беретін бадарламалы-аппаратты ралдарды жиынтыы;
• Трлі есте сатау рылыларына деректерді орнытырады, мысала бадарлама жартысы - оперативті жадыда, жартысы – атты дискіде. • ажетті жадайда трлі есте сатау рылылары арасында деректерді орнын ауыстырады, мысала, бадарламаны ажетті блігін атты дискіден оперативті жадыа орналастырады. Аталан рекеттерді барлыы автоматты трде орындалып, программист кмегін ажет етпейді. Виртуалды жадыны олданылуды кеінен таралан орындаулары – жадыны параты, сегменттік жне параты-сегменттік блістіру мен свопинг болып табылады. Жоарыда аталандар негізгі тсілдер болып табылады. Оперативті жне атты диск жадылары арасында днекер жады болып табылатын таы бір жады кэш жадыны арастырамыз. Кэш-жады – бл ол жеткізуді орташа уаыты мен бір бит клеміндегі деректерді сатау ндылыымен ерекшеленетін, жиі олданылатын апаратты бір жадыдан екінші жадыа кшіру уаытын азайтуа ммкіндік беретін екі трлі есте сатау рылыларыны бірлесе ызмет етуін йымдастыру тсілі болып табылады. Кэш-жадыны кп жадайда тек екі трлі есте сатау рылыларыны бірлесе ызмет етуін йымдастыру тсілі ретінде ана емес, сондай-а жылдам есте сатау рылысыны бір рылысы ретінде абылдауымыза болады. Ол баасы жнінен ымбат, жады клемі де салыстырмалы жадайда аз. Кэш-жадыны оперативті жадыда саталан деректерге ол жеткізуді орташа уаытын азайтуды жекелеген жадайын арастыралы. Негізінен процессор мен оперативті жады арасында кэш-жады орналасады(сурет 2). Кэш-жадыны рамы – оан енгізілген деректер блшектеріні жиынтыынан ралады. Деректер элементтері жніндегі рбір жазбада оперативті жады мен басарушы апаратта олданыса енгізетін мекен-жайы: модификация белгісі мен соы уаыт аралыындаы деректерге тну белгілері болады.
Жадыны орау ралдары Компьютерде орналасан жады тек ана деректерді сатап оймай, сондай-а, сол деректерді орау ммкіндігіне ие болуы тиіс. Жадыдаы деректерді орау міндеті Операциялы жйелерге жктеледі. Ол шін арнайы жадыны орау ралдары пайдаланылады. Жадыны орау ралдары мынандай жадайларды алдын алуы керек: - Трлі жады аймаында орналасан бадарламалар бір-біріне сер етуден; - бадарламадаы ателіктер есебінен бадарламаны немесе деректерді бзылуынан; - деректер мен бадарламалара сер ететін трлі вирусты файлдардан орау; - олданушыларды оыс рекеті есебінен жйені бзылуынан орау; Бір бадарламаны екінші бадарламаны бзуына бгет жасау шін, сол бадарлама орналасан жады аймаына баса бадарлама тарапынан жазылу рекетінен сатану керек. Бадарламаларды баса жады айматарына енуінен орау р трлі дістер арылы жзеге асуы ммкін. Біра, оранысты кшейтуге баытталан андай болсын іс-рекеттер компьютер німділігін тмендетуге немесе те лкен шыын талап етпеуі керек. ораныс дістері ЭЕМ- дамуына сйкес трленіп, дамып отырады. Олара мыналарды жатызамыз: - жеке яшытарды орау; - шекаралы регистр дісі; - кілттік ораныс дісі; - анытауыштар бойынша орау.
2. Позициялы санау жйесі Позициялы санау жйесі - цифрды маынасы оны сандаы орнына тікелей байланысты болатын санау жйесі. Позициялы санау жйесінде сандарды жазуа арналан цифрлар саны санау жйесіні негізіне (q) те.
Санау жйесі, санау, нмірлеу — натурал сандарды атау жне цифрлы символдар арылы белгілеу дістеріні жиынтыы. Санау жйесі бейпозициялы жне позициялы принцип болып екіге блінеді. Сандарды белгілеуді е жетілген принципі — позициялы принцип, онда бір санны табасы (цифр) орналасан орнына байланысты р трлі мнге ие болады. ПозициялыСанау жйесі арифмет. амалдар орындауа олайлы, сондытан оларды кеінен пайдаланады. Мндай Санау жйесінде 1-разрядты n бірлігі (Санау жйесіні негізі) 2-разрядты бірлік, ал 2-разрядты n бірлігі 3-разрядты бірлік, т.с.с. райды. 1-ден лкен кез келген сан Санау жйесіні негізі бола алады. Мндай жйені атарына онды санау жйесін (негізі n=10) жатызуа болады. Бл жйеде алашы он санды белгілеу шін 0, 1, …, 9 цифрлары олданылады. Негізі баса сандар (5, 12, 20, 40, 60) болатын санау жйелері де пайдаланылан. ыл. зерттеулер мен есептеуіш машиналарда жргізілетін есептеулер кезінде негізі 2 болатын Санау жйесі (екілік санау жйесі) жиі олданылады. Бейпозициялы Санау жйесінде символды мні сандаы орналасан орнына байланысты емес. Бл жйені мысалы ретінде римдік Санау жйесін, яни рим цифрларын алуа болады. Бл жйені негізгі кемшілігі — символдар саны кп, олармен арифмет. амалдар орындау те крделі. Бейпозициялы Санау жйесіне алдытар кластарыны жйесі де жатады; . Модульдік арифметика.[1]
Сан тсiнiгi – математикалы сияты апараттануда да басты негiз. Егер математикада сандрды деу дiстерiне кп кiл блiнетiн болса, онда апараттану шiн сандарды сынуды пайдаланады. Себебi, тек солар ана жадты ажеттi орын, жылдамдыты есептеуде жiберетiн атенi анытайды.
Санау жйесi деп белгiлi бiр млшердегi табаларды кмегiмен сандарды рнектеу мен жазуды жиынтыы. Санау жйесi екi топа блiнедi: позициялы жне позициялы емес.
Позициялы емес санау жйесiнде рбiр цифрды мнi оны алатын орнына байланысты емес. Мндай санау жйесiнi мысалы ретiнде римдiк жйенi алуа болады. Осы жйеде жазылан ХХХ санында Х цифры кез келген позицияда 10-ды бiлдiредi. Позициялы емес санау жйесiнде арифметикалы рекеттердi орындау иын боландытан, позициялы санау жйесi олданылады.
Позициялы санау жйесiнде цифрды мнi оны орнына байланысты болды. Позициялы мн санау жйесiнi негiзiнде дрежесi арылы аныталады. Позициялы санау жйесiнi негiзi деп олданылатын цифрлар санын айтады.
Санау жйесi тртке блiнедi: 1. онды санау жйесi; 2. екiлiк санау жйесi; 3. сегiздiк санау жйесi; 4. оналтылы санау жйесi. Онды санау жйесi Онды санау жйесiнегi сандарды рнектеу шiн 0-9 дейiнгi араб цифрлары олданылады:0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. Мыс: 234=200+30+4 2 жздiктер разрядынан, 3 ондытар разрядынан, 4-бiрлiктер разрядынан трады. Онды жйе позициялы болып табылады, йткенi онды санды жазуда цифрды мнi оны позициясына немесе санда орналасан орнына байланысты. Санны цифрына блiнетiн позицияны разряд деп атайды. Егер 234 санын осынды трiнде былай жазамыз: 2*102+3*101+4*100 Бл жазбадаы 10-саны санау жйесiн негiздеушi. Санны рбiр цифры шiн 10 негiздеушi цифрлы орнына байланысты дрежеленедi жне осы цифра кбейтiледi. Бiрлiктер шiн – 0; ондытар шiн – 1, жздiктер шiн – 2-ге те негiздеушi дреже жне т.с.с Егер сан онды блшек болса, ол терiс дрежеде жазылады. Мыс: 38,956=3*101+8*100+9*10-1+5*10-2+6*10-3 Компьютерде онды емес екiлiк санау жйесi, яни екi негiздеушiсi бар санау жйесi олданылады.
Екiлiк санау жйесi Екiлiк жйеде кез келген сан екi 0 жне 1 цифрларыны кмегiмен жазылады жне екiлiк сан деп аталады. Екiлiк санны рбiр разрядын (цифрын) бит деп атайды. Кез келген санау жйесiнi негiзiн осы санау жйесiнде олданылатын цифрлар санын анытап ЭЕМ-де апаратты рнектеу шiн екiлiк жйе олданылады. Екiлiк жйеде осындыда негiздеушi ретiнде 2 санын олданады. Мысалы, 1001,11 екiлiк сан шiн осынды мына трде болады: 1*23+0*22+0*21+1*20+1*2-1+1*2-2 Бл осынды онды сан шiн жазылан осындыны ережесi бойынша жазылады. Екiлiк жйенi маызды ндылыы – цифрды сыну ыайлылыы жне компьютер аппаратурасыны арапайымдылыы. Екiлiк жйенi кемшiлiгi – мнда санды жазу шiн 0 мен 1 цифрлары кп ажет болады. Бл адамны екiлiк санды абылдауын иындатады. Мысалы 156 онды саныны екiлiк жйедегi трi мынадай:10011100. Сондытан екiлiк жйе детте компьютердi “iшкi ажеттiлiгi” шiн олданылады, ол адамны компьютермен жмыс iстеуi шiн лкен негiздеуiшi санау жйесi тадалды. Бл сегiздiк жне он алтылы жйелер. Осы екi жйелердi жне екiлiк жйенi арасында санды бiр жйеден басаа ауыстыруды жеiлдететiн арапайым байланыс бар.
Сегiздiк санау жйесi Сегiздiк санау жйесi, яни сегiздiк негiздеушi санау жйесi, сегiз цифрды кмегiмен санды крсетедi: 0,1,2,3,4,5,6,7. Мысалы, 356 санын негiздеушi 8 осындысы трiнде жазайы: 356=3*82+5*81+6*80
Оналтылы санау жйесi Оналтылы санау жйесiнде санды жазу шiн онды санау жйесiнi цифрлары 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 жне жетпейтiн алты цифрды белгiлеу шiн онды сандарыны мнi 10,11,12,13,14,15 болатын сйкес латын алфавитiнi алашы лкен рiптерi: A,B,C,D,E,F олданылады. Сондытан оналтылы сандарда, мысалы, 3Е5А трi болуы ммкiн. Осы санды негiздеушi 16 осындысы трiнде жазайы: 3Е5А=3*163+Е*162+5*161+А*160
Сандарды андай санды жйеде транын бiлу шiн, оны тменгi жаына индекс жазылады жне индекске андай жйеде екенi крсетiледi.
Билет№8
2.Графикалы рылылар интерфейсі аылшынша Graphical user interface, GUI; сленг. ГУИ) – Пайдаланушыа дисплейде графикалы сурет трінде крсетілген элементтерді( мзір, пернелер, белгілер, тізімдер т.б.) алуан трлілігі. Басшылы жолды интерфейсіне араанда ПИ барлы экранды объектілерге кіру ммкіндігін береді ( егізу рылылары арылы – пернетата, тышан, джойстик жне т.б). жне олармен тыыз атынаста болып, олармен айла-шары жасатызады. Кбінесе ПИ – дегі элементтер интерфейсі метафоралар негізінде ралан жне оларды белгілері мен ерекшеліктерін крсетіп трады. Сондытан арапайым дайындысыз пайдаланушыны тсінуін оайлатады.== Тарихы == 60 –шы жылдарда Даг Энгельбартомны Стэнфорд зертханалы институтындаы жмыстары нтижесінде ПГИ(пайдаланушыны графикалы интерфейсі) ойлап табылды. Одан кейін 70-шы жылдарда ПГИ концепциясы алымдарды шешуімен Xerox PARC зертханасында да абылданды. 1973 жылы Xerox PARC зертханасында барлы жас алымдарды жинап, зерттеу еркіндігін берді. Нтижесінде WIMP(Windows, Icons, Menus, Point-n-Click) графикалы интерфейс концепциясы жары креді. Осы концепция шеберінде Alto компьютерлері дниеге келеді. 1979 жылы Alto-а сас жмыс істейтін PERQ станциясын ойлап табады. 1981 жылы Xerox PARC Alto-ны жаласы Star-ды шыарады. ПГИ концепциясы Apple Computer корпорациясыны німдерінде коммерциялы трде іске асты десе болады. AmigaOS операциялы жйесінде ПГИ зіні кптапсырыстылыымен 1985 жылы олданылды. азіргі тада ПГИ нарыта олданылып жрген операционды жйелер мен осымшаларды негізгі рамдас блігі болып табылады. ПГИ олданатын жйелер: : Mac OS, Solaris, GNU/Linux, Microsoft Windows, NeXTSTEP, OS/2, BeOS. ПГИ – ді кп олданыста болуына арамастан кейбір бадарламалар ПГИ – ге аналог болып есептеледі. Операционды жйеге кіру алдыдаы BIOS Setup баптауларын мысал ретінде келтірсе болады. ОЖ ажет етпейтін ПГИ – лер де баршылы.
3. Ішкі шиналар- процессорда жйелік шиналар трізді параллелді ткізгіштер жиынтыы болып келетін, процессорды жеке блоктарын оларды мліметтер алмасуы шін жаластыратын шиналар
Билет№9
1. Басаратын рылыларды типтері. Кпесептілік Кпесептілік – бір процессорды кптеген олданбалы программалар мен апарат
аындарын атар деуге пайдалану (егер олданбалы программалар жеке орындалатын
компоненттерге жіктелсе, соларды да атар орындау) асиеті.
Кппроцессорлы деу – компьютерде бірнеше процессорларды атар жмыс
атаруы, оларды райсысын бір-бірден, бір мезгілде бірнеше есептерді орындауа
болатынын крсетеді. Ттынушыларды интерфейстерін (схбаттасу элементтерін)
олдану баытына сйкес Windows графикалы жйеге жатады. Ал графикалы емес
операциялы жйе мысалы ретінде брыны MS DOS жйесін айтса болады.
WINDOWS 95, WINDOWS NT, OS/2, UNIX кп масатты жйелер болып саналады. Кп масаттылы — бір компьютерде бір уаытта атарласа бірнеше есепті шыару ммкіндігі немесе бірнеше рекетті атар атарылып жатуы. Мысалы, Сіз мтін кшіріліп жатан шата ойнап та отыруыыза боладь, йткені бл жмыстарды ртрлі рылылар атарады немесе ол рылыларды жмыс жылдамдыы адамны жылдамдыынан те жоары болып келеді. Кптеген ІВМ - йлесімді компьютерлер дискілік МS DОS операциялы жйесі мен кп терезелі WINDOWS графикалы операциялы жйесін пайдаланады.Операциялы жкелер кптеген функцияларды орыдайды: информацияны дискіге жазу-оуды жзеге асырады, мліметтер сатауды йымдастырады, компьютер рылыларыны зара байланыста жмыс істеуін, барлы олданбалы программалар жмысыны орындалуын амтамасыз етеді. Бл жйе ЭЕМ іске осыланнан кейін иілгіш не атты дискіден алашы жктелетін кещенді программа болып табылады. Белгілі бір осымша ызмет атаруа керекті программалар тобы утилиттер болып табылады. Олара мысал ретінде антивирустік (вирустерге арсы) программаларды, мліметтерді архивтеу (кысу) программаларын, компыотерді: жмыс істеу абілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест ирограммалары) айтуа болады.
Кпаындылыты моделі. Операциялы жйеде кпаындылыты іске асуы бірнеше абстракцияны дегейлерінен трады. олданушыны кзарасы бойынша оны бадарламасын басару олданушылы дегей аындарыны кітапханасы (user threads)арылы жзеге асады. Наты операциялар жайлы кейінірек арастырамыз. азір аындарды олданушылы дегейлеріндегі моделдерін арастырамыз:
POSIX Pthreads –POSIX стандартымен спецификацияланан аындар жне POSIX осымшаларында олданылады.
Mac C-threads–MacOS жйесіндегі олданушылы аындар;
Solaris threads–Solaris операциялы жйесіндегі олданушылы аындар.
Кпаындыты артышылытары:
- Жылдамдыты артуы ( арапайым рдістермен салыстыранда)Кпаындылы виртуалды жадыны жалпы кеістігінде орындалатын жеілдетілген рдістерді(lightweight processes)олдануа негізделген. Кпаындалыты арасындаUNIX ОЖ-ге тн тиімді емес жадайлар болмайды.рбір shell командасы жеке рдіс ретінде зіні жеке адрестік кеістігінде орындалады.Жеілдетілген рдістерге арама арсы рдістерді ауырсалматы (heavyweight) рдістер деп атайды.
- Жалпы ресурстарды олдау.Бір рдісті аындары жалпы жады мен файлды олданады.
- немдеу.Кпаындыты арысында жадыны немдеуге болады.Сонымен атар арапайым рдіске араанда контекстерді жеілдетілген рдістерге ауыстыру шін ажет стектерді алмастыру жне регистрлерді мнін алпына келтіру тез орындалады.
Мултипроцессорлы архитектураны олдану.Бл кп ядролы гибридты жне кп процессорлы жйелердi ке олдануыны мерзiмiнде маызды. Кпядролы рдістерді негізіндегі бадарламаларды кпаындылыы параллелді орындалуды наты артышылытарын крсетеді.
Кпаындылыты тарихы
Кпаындылыты олдануды алашы шарттары 1970-ші жылдарда кеестік компьютерлік аппаратураны растырушылар мен бадарламашылар кмегімен жасалан. 1979 жылы рылан "Эльбрус-1" аппаратурасында жне операциялы жйеде рдісті тиімді тжырымдамасын олданды. "Эльбрусе" рдісінде кбінесе зіні стектерімен сипатталды. "Эльбрусе" рдісінде баса рдістер болмаандытан виртуалды жадыны жалпы кеістігінде орындалады жне жеілдетілген рдістер болады.
Кпаындылыты тжырымдамасы 1980 жылдары UNIX операциялы жйесінде жне оны диалектерінде алыптаса бастады. Кпаындылыты дамуы AT&T фирмасындаы UNIX диалектісінде болды, оны негізінде Solaris жйесі рылды. Бны барлыы POSIX стандартында UNIX-ті негізгі ммкіндіктерімен крсетілді.
1990 жылдарды ортасында кпаындылы осылан ОС Windows NT шыарылды.
2000 жылы пайда болан NET платформасы Java идеясын дамытушы механизмін сынды.
Билет№10
1. Windows реестрі Тіркелу Windows (English Windows Registry.), Немесе жйе тізбе - иерархиялы салынан дерекор параметрлері жне е Microsoft Windows операциялы жйелерінде параметрлері.тізбе аппаратты, бадарламалы амтамасыз ету, пайдаланушы профильдерін, алдын ала апарат жне параметрлерді амтиды. Басару татасындаы згерістер, файл бірлестіктерді, жйе саясатын кпшілігі, орнатылан бадарламалы амтамасыз ету тізбесі тізіліміне тіркеледі.
Windows Тізбе туралы апарат бір тетігі (API) конфигурация оу-жазу амтамасыз ететін INI-файлы трлі Брын саталан, жне ыса атауларды проблемаларды тылу, ол жеткізу ытарын саралау жне INI-файлдара баяу ол болмауы файл жйесінде саталатын болды отайландыру енгізілді оларды лкен санымен каталогтардаы файлдар іздеген кезде елеулі крсеткіштері проблемалар болды FAT16,. Уаыт те келе (аыр соында, - NTFS файлды жйесі пайда) проблемалар тізілімін шеше жоалып, біра тіркелімі кері йлесімділік байланысты болды, жне соы, оны ішінде біреуі Windows барлы нсаларында, осы болып табылады ойды. тек (ReactOS жне eComStation оса аланда емес) операциялы жйесі тізілімін тетігін пайдаланады пайдалану операциялы жйені бгін, оны - мндай тетігі, Microsoft Windows пайдалану шін ешандай наты алышарттар азіргі уаытта бар боландытан.
Билет№11
2.ActiveX - трлі бадарламалау тілдерінде жазылан бадарламалардан пайдалануа жарамды бадарламалы компоненттерді анытауа арналан база. Бадарламалы амтамасыз оларды функционалды ммкіндіктерін олдану шін бір немесе бірнеше сондай компоненттерден жиналуы ммкін.Алашында бл технология 1996 жылы Microsoft компаниясымен Component Object Model (COM) и Object Linking and Embedding (OLE) технологияларын дамыту шін енгізілген, ал азіргі уаыттта ол Microsoft Windows операциялы жйелерді отбасылыында кеінен пайдаланылады, біра технологияны зі операциялы жйеге байланыспаан.
Microsoft Windows-а арналан кптеген олданбалар, Microsoft компаниясыны зіні олданбаларын, мысала Internet Explorer, Microsoft Office, Microsoft Visual Studio, Windows Media Player сияты, осанда ActiveX басару элементтерін функционалды ммкіндіктер тобын жзеге асыру шін жне ActiveX басару элементтеріндегі зіні функционалдылыын инкапсуляциялау шін олданады.
ActiveX басару элементтері ActiveX басару элементтері – бадарлама шін рылыс блоктары секілді, олар браузер арылы жмыс істейтін таратылан осымшаларды (таратылан есептеу технологиясын пайдаланатын клиент-сервер осымшасы) жасау шін пайдаланылуы ммкін. Оан мысалды мліметтерді жинау бойынша тешелген осымшаларды, файлдарды аныталан типтерін кру жне анимацияларды крсету кіреді. ActiveX басару элементтері Java - осымшаларын технологиясымен салыстырмалы : бадарламашылар браузер тек жктеп алу шін ана емес, оларды деуге де болатындай етіп екі механизмді жасайды. Біра ActiveX басару элементтері тек Microsoft Internet Explorer жне Microsoft Windows операциялы жйесімен деледі, ал Java – осымшалары кез келген платформада жмыс істей алады.ActiveX басару элементтері технологиясын олдана отырып зиянды бадарламалы амтамасыз, компьютерлік вирустар секілді жне шпионды бадарламалы амтамасызды зиянды веб-тораптардан абайсызда орната аласыз. Бадарламашылар Component Object Model ( COM ) компоненттерін пайдалана алатын кез келген бадарламалау тілінде ActiveX басару элементтерін жасай алады, тменде крсетілген тілдерді оса:· C++
· Delphi
· Visual Basic
· .NET Framework (C#/VB.NET)
ActiveX басару элементтері бірыай мысалдар тймелерін, тізімдер, диалогты терезелерін , жне таы басаларды амтиды.олданылуыActiveX технологиясы - Internet Explorer зіні ішіндегі баса осымшаларды олдануа ммкіндік беретін рал. ActiveX арылы Internet Explorer Windows Media Player , QuickTime жне баса да осымшаларды орнатады.ActiveX басару элементі жмыс параы пішіндерінде VBA кодымен немесе кодынсыз жне VBA UserForms пішінінде пайдалануа болады. Жалпы аланда, пішін басару элементтерімен берілгеннен баса, икемді растыру талаптары ажет боланда, ActiveX басару элементтерін пайдаланыыз. ActiveX басару элементтерінде трін, тртібін, аріптерін жне баса да сипаттаманы тешеу шін пайдаланылатын кеейтілген сипаттары бар.
Сондай-а, ActiveX басару элементімен рекеттескенде кездесетін р трлі оиаларды басаруа болады. Мысалы, пайдаланушыны тізімді жолаыны басару элементінен тадайтынына байланысты р трлі рекеттерді орындауа болады немесе пайдаланушы тймешікті басан кезде дерекорды згертпелі шаршыны элементтермен айта толтыруын срауа болады. Сондай-а, ActiveX басару элементтерімен байланысты оиалара жауап беретін макростарды жазуа болады. Пішінді пайдаланушы басару элементімен рекеттескенде, VBA коды сол басару элементі шін орын алатын оиаларды деуді іске осады.
Сондай-а, компьютерде Excel бадарламасы мен Calendar Control 12.0 жне Windows Media ойнатышы сияты баса бадарламалармен орнатылан ActiveX басару элементтері кп.
Маызды: ActiveX басару элементтеріні барлыын жмыс паратарында тікелей пайдалану ммкін емес; біразын Бадарламалара арналан Visual Basic (VBA) UserForms пішіндерінде ана пайдалануа болады. Егер бл белгілі бір ActiveX басару элементтеріні кез келгенін жмыс параына осып крсеіз, Excel бадарламасы «Нысанды кірістіру ммкін емес» хабарын крсетеді.
Дегенмен, ActiveX басару элементтерін диаграмма паратарына пайдаланушы интерфейсінен немесе XLM макрос паратарына осу ммкін емес. Сондай-а, пішін басару элементінен іске осан сияты ActiveX басару элементінен іске осу шін макрос таайындау да ммкін емес.