III. Пайдаланылан дебиеттер

Биологиялы рлі.

 

 

Орындаан: Крібай .Е.

Тобы: 202 «А»МПД

абылдаан: Асилбекова Г.К.

 

2016 ж.

 

Жоспар

 

I. Кіріспе

II. Негізгі блім

а) гликогенді амин ышылы

б) кетогенді амин ышылы

в) гликогенді жне кетогенді амин ышылыны алмасуы

III. орытынды

III. Пайдаланылан дебиеттер

 

 

 

Кіріспе

 

Бізге белгілі 20-жуы амин ышылдары райсысы здеріне жаын катаболиттік жолдармен згеріске шырайды. Е соында оларды бл згерістері 5 метаболитті тзілуіне келеді. Олар пирожзім ышылы,фумар ышылы,-кетоглутарь ышылы,сукцинил-SKoA ышылы. Осы метоболиттер ш карбон ышылдарыны циклінде СО2 жне суа дейін ыдырайды. Адам азасындаы амин ышылдарыны негізгі кзі-ауыз.

Аминышкылдарын радикалындаы сутек атомдары амин тобына алмасан карбон ышылдарыны туындылары ретінде арастыруа болады. Кейбір аминышылдарыны рамында екі аминтобы, гидроксил тобы, тиол тобы — SH, екі карбоксил тобы болады.
рамында р трлі функционалды топтары боландытан, аминышылдары гетерофункционалды осылыстара жатады. Аминышылдары табиатта кп таралан: белоктарды, пептидтерді жне т.б. физиологиялы белсенді осылыстарды крамына кіреді жне бос кйінде де кездеседі. Тіршілік шін аса маызды осылыс белок молекуласы аминышылдар алдытарынан ралатындытан, оларды маызы те зор. Аминышылыны арапайым кілі — аминсірке ышылы NH2—СН2—СООН.

Гликогендік амин ышылдары:

Азотсыз алдытары кмірсуларды синтезі шін пайдаланылатын аминышылдар глюкогенді деп аталады. Олара:аланин,треонин,глицин,серин,цистеин-олар азотсыз алды пируватты тзеді,сонымен бірге амин ышылдары- аспаратты,аргининді ,гистидинді, пролинді, глутаматты , изолейцинді,валиндіжне метионинді тзеді.

Бл амин ышылдарыны ыдырауынан тзілетін пирожзім глюкоза,одан рі глюкогенге айналу ммкіндігі бар,сондытан оларды гликогендік амин ышылдары деп атайды.

Аланин — аминопропион ышылы.ртрлі белоктарды рамына кіреді. ан плазмасында бос кездеседі ауыз рамына кіретін 20 амин-ышылыны біреуі: СНЗ-СН - NН2-СOOН+табиатта аминышылыны 2 изомері трінде ке таралан

 

Аланин

 

Глицин — амин сірке ышылы, е арапайым алмасатын амин ышылы. Барлы белоктарды рамына кіреді, тірі организмде боста кездеседі.Глицин — кптеген протеиндер мен биологиялы белсенді осылыстарды (глутатион, креатин т.б.) рамына кіреді.

Кетогендік амин ышылдары:

Азотсыз алдытары кетон денелерімен ацетил-КоА жне ацето- ацетил-КоА-дан синтезделеді. Азотсыз алдытары кетон денелері мен май ышылдарыны синтезі шін пайдаланылатын амин ышылдары кетогенді амин ышылдары деп аталады. Олара: фенилаланин, тирозин, лейцин, лизин жне триптофан жатады Осы сияты липидтік алмасуды кейбір метаболиттерінен ауыстырылатын аминышылдары жне глюкоза синтезделуі ммкін..

Мысалы:а) гликогендік амин ышылы треонинні ыдырау жолдарыны сызба нсасы:

ТГФ

R VuX5WWFzF470htOWGyUQirk10DIPudaxbtHbuAgDktw+w+gtyzg22o32KHDf6yxJltrbjuRDawd8 brH+2h68gaza82m9qXh65duXvc82N9VQG3N5MT89gmKc+S8MP/qiDqU47cKBXFS9geV1+iBRgaUp KAncJVkGave70GWh/zcovwEAAP//AwBQSwECLQAUAAYACAAAACEAtoM4kv4AAADhAQAAEwAAAAAA AAAAAAAAAAAAAAAAW0NvbnRlbnRfVHlwZXNdLnhtbFBLAQItABQABgAIAAAAIQA4/SH/1gAAAJQB AAALAAAAAAAAAAAAAAAAAC8BAABfcmVscy8ucmVsc1BLAQItABQABgAIAAAAIQD1bqnbCwIAAMMD AAAOAAAAAAAAAAAAAAAAAC4CAABkcnMvZTJvRG9jLnhtbFBLAQItABQABgAIAAAAIQCtJNzo3QAA AAkBAAAPAAAAAAAAAAAAAAAAAGUEAABkcnMvZG93bnJldi54bWxQSwUGAAAAAAQABADzAAAAbwUA AAAA "> треонин глицин серин ПЖ Ацетил-КоА

 

ацетильдегид глюкоза

 

Ацетил-КоА гликоген

б) кетогендік аминышылыны атарына жататын фениаланинні ыдырау жолдарыны сызбансасы:

фенилаланин тирозин Ацетоацетат

(кетонды денелер)

Тироксин Фумар ышылы

Адреналин

Норадреналин

Меланин

Аргинин, гистидин, глутамин, пролин ыдырау процесі кезінде -кетоглутарь ышылын тзеді. Ал, метионин, изолейцин, валин болса клетка-ішілік згерістері кезінде сукцинил-SkoA тзеді,яни алдымен амин тобын тасымалдау реакциясы нтижесінде -кето-ышылдары тзіледі,сонан со олар -кетоышылдарыны дегидрогеназа ферментімен тотыып декарбоксилдену процесіне шырап,сукцинил-SKoA тзеді. Егерде бл процес жрмесе,-кетоышылдарыны андаы концентрациясы артып,одан рі несепке тіп “йекі шырыны” деген науаса шырайды.