Абай атындаы аза лтты педагогикалы университеті

Физика, математика жне информатика институты

“Оытуды апаратты жйелері” кафедрасы

5B070300 -“Апаратты жйелер” мамандыы

“олданбалы бадарламалы амтамасыздандыру” пні

Билет №12

1. SQL ммкіндіктерін пайдалану

Мліметтерге ену ммкіндігіні реляциялы тсілі жазбалар тобыны амалдарына негізделген. Амалдарды орындауа SQL (Structured Query Language) рылымды сраныс тіліні ралдары олданылады. Delphi осымшаларында BDE механизмін олдану барысында мліметтер жиыны ретінде SQL-сранысты орындауды беретін Query немесе StoredProc компоненттері олданылады. SQL ралдарын жергілікті жне ашытаы мліметтер орымен амалдар орындауа олдануа болады.Программалауды процедуралы тілінен айырмашылыы: есептеу процестерін басару инструкциясы (циклдер, тарматалу, баса оператора ту) жне енгізу, шыару ралдары жо. Microsoft Access, Visual FoxPro немесе Paradox сияты МБЖ, SQL-де сраныстарды программалаумен байланысты рекеттерді здері орындайды, мысалы Query By Example (QBE) – лгі бойынша сраныс, пайдаланушыа сранысты визуальды ру ралдарын білдіреді.SQL программалау тіліні толы функционалды ммкіндіктерін амтымаанмен, программаны жасау ралына осады жне Delphi жйесіне ендірілген. Сонымен атар, SQL командаларымен жмыс істеу шін сйкес ралдар жне компоненттер бар. Delphi-де мндай компоненттерге Query, SQLQuery жне ADOQuery мліметтер жиыны жатады.SQL тіліні функциялары:

Статистикалы функциялар:

• AVG() – орташа мн;

• MAX() – е лкен мн;

• MIN() – е кіші мн;

• SUM() – осынды;

• COUNT() – мндерді саны;

• COUNT(*) – нлдік емес мндерді саны;

Жолдармен жмыс істеуге арналан функциялар:

• UPPER(Str) – Str символды жолды жоары регистрге айыстыру;

• LOWER(Str) – Str символды жолды тменгі регистрге айыстыру;

• TRIM(Str) – Str жолыны бастапы жне соы бос орындарын шіру;

• SUBSTR (Str FROM TO) – Str жолынан, зі символдардан тратын, n1 жолынан бастап, n2 жолымен аяталатын ішкі жолды бліп алу;

• CAST(<Expression> AS <Type>) – Expression рнегін Type типіне келтіру;

Дата жне уаытпен жмыс істейтін функция:

• EXTRACT(<Элемент> FROM <рнек>) – дата жне уаыт мндерінен тратын рнектен, сйкес крсетілген элементтен мндер алу, дата жне уаыт элементі ретінде YEAR, MONTH. MINUTE жне SECOND элементтерін крсетуге болады [3, 242].

Кестелермен келесі амалдарды орындауа болады:

• жаа кесте ру;

• кестені шіру;

• кесте рістеріні рамын згерту;

Бл рекеттер SQL тіліні инструкцияларыны кмегімен орындалады.

Кестені ру жне шіру.

Кестені ру шін CREATE TABLE инструкциясы олданылады:

CREATE TABLE <Кесте аты>

(<ріс аты> <млімет типі>

. . .

<ріс аты> <млімет типі>);

SQL тіліні мліметтер типі жне сйкес Paradox-ты мліметтер типтері келесі кестеде крсетілген

SQL	Paradox
SMALLINT	Short
INTEGER	Long Integer
DECIMALL	BCD
NUMERIC(x,y)	Number
FLOAT(x,y)	Float(x,y)
CHARACTER(n)	Alpha
VARCHAR(n)	Alpha
DATE	Date
BOOLEAN	Logical
BLOB(n,1)	Memo
BLOB(n,2)	Binary
BLOB(n,3)	Formatted memo
BLOB(n,4)	OLE
BLOB(n,5)	Graphic
TIME	Time
TIMESTAMP	Timestamp
MONEY	Money
AUTOINC	Autoincrement
BYTES(n)	Bytes

 

SELECT инструкциясын арастыруда SQL-сранысы Query компонентіні кмегімен терілген жне орындалан деп йарылады. Бл жадайда сраныс орындалуыны нтижесі мліметтер орыны осы компонентіне сйкес болып табылады. SELECT инструкциясы рістер тізімі жне FROM операндысынан міндетті трде трады, ал баса операндылар болмауы да ммкін болады; WHERE операндысына мліметтер жиыныны нтижесін тадау шарты (критерий) жазылады. Тадау шарты сипатталатын рнек логикалы болып табылады, оны элементтері рістер аттары, салыстыру амалдары, арифметикалы жне логикалы амалдар, жашалар, LIKE, NULL жне баса арнайы функциялар болуы ммкін;

2.Программалы жабдытар

деу кезіндегі ателерді іздеу – нтижелерді тсінбеу, тотап алуларды болуы, циклдан шыпау жне программадан шыап кету кезінде крінеді. design жне run периодты ателер. Жндеу тртібі – жйелік хабарламаларды деу, программадаы кдікті зоналарды табу, SHE фреймдерді оршалуы жне жйелік хабарламаларды жне деуші хабарламаларын генерациялау, баылау нктелерін ру жне кдікті айматара тесттер ру шін пайдаланылады.

Жндеу рал-жабдытары. Декомпиляторлар, жндегіштер жне дизассемблерлер - рамы, ммкіндіктері, олдану тртібі. debuggers олдану – менюі, ммкіндіктері, командалары. Дизассемблирлеу, —процессорды екілік кодтарын тсінікті мнемоникалы инструкцияа келтіру. «IDAдизассемблері интенсивті даму німіне жатады, — деушілермен енгізілген немі даму арасында жне зегрістерді арасында кптеген версиялары пайда болан, соларды ішінде 3.84, 3,84b, 3,85, 4.0, ал кейбіреуілер лі кнге дейін IDA 3.6 олдананды дрыс креді. кінішке орай, бір – біріне сас версияларды зі ерекшеленеді жне сйкес келмейді. Дизассемблер пакетіні ш трлі сыныстары бар — стандартты (IDA Pro Standard), прогрессивті (IDA Pro Advanced) жне демонстрационды (IDA Pro Demo). Мндаы рбір пакетке (демонстрациондытан баса) екі осымша кіреді — бірі Windows-32 шін графикалы (келешекте IDAG деп бергілейміз) жне ш MS-DOS, OS/2 жне Windows-32 шін консольды. Ал демонстрационды пакетке тек бір ана графикалы ана осымша кіреді. Дизассемблерді екі трі бар – автономды жне интерактивті. Автономды пайдаланушыдан зіне керекті шартарды дизассемблерлеу процессінен брын беруді керек етеді жне процессті зіне кірісуге рсат бермейді. Интерактивті дизаассемблерлеу кезінде программаны процессіні орындалуын "олмен" басаруа болады. Пайдаланушы кез – келген кезде процессті орындалуына кірісе алады: адрестерді константалардан ерекшелеу немесе инструкцияны шегін крсетуді анытайды жне т.б. Сйкесінше, интерактивті дизассемблерлерді пайдаланушы интерфейсі жасы дамыан, ал IDA –ды тіптім з си-сас скриптер тілі бар.

3.Delphi – де бадарламасын рыыз

 

Кафедра мегерушісі Сыдыов Б.Д.

Кафедра отырысында талыланып, бекітілді. «26» суір 2014ж. №9 хаттама

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------