Таырып. Жаратылыстану пніне ойылатын талаптар жне таырып лгілері

Жоспар:

1.Жаратылыстану пніне ойылатын талаптар жне таырып лгілері

2. Жаратылыстану пнінде олданылатын таырып лгілері

3. Сйлеу тілін дамыту сабатарына койылатын талаптар

 

" Жаратылыстану " пні бойынша саба пен бадарлама мазмнында тікелей бакылаулар жиі кездеседі, сондытан да табии былыстарын, лі жне тірі объектілерді баылауа ммкіндігі бар оытуды негізгі формасы деп саналатын экскурсиялара ерекше мн беріледі. Сабатарда блардан баса р трлі крнекі ралдары (табии объектілер, на пішін, лгі, келтірілген сімдіктер жиынтыы (гербарий, кино жне диафильмдер) пайдаланылады. Оытуды басты дістері: гімелесу, гіме, табиат былыстары мен объектілерді баылау, соны нтижесін сипаттау, малімні баскаруымен оушыларды табиаттаы ебегі мен табиат корау ызметтері. Оытуды негізгі дісі гіме болып табылады. гіме оу кинофильмдерін, затты жне таырыпты суреттерді араанда, тжірибе жмыстары кезіндегі адамдарды ебегін баылауда, пндік сабактарда, экскурсияда байалан табиаттаы мезгілдік згерістерімен, оршаан орта шындыы, былыстары жне заттарымен танысу нтижесінде жргізіледі.

Оушыларды сйлеуі гімені негізгі рамдас блігі болып табылады.

лкен маынасы бар малім сзі балаларды баылауын баыттауа, алаан серін тсінуге, жйелеуге, байланыс себебін табуа кмектеседі. Малім балаларды сйлеу ызметін басарады, ателерін тзетеді, белгілі бір затгар мен былыстара зейін аударуа, дрыс баылауа жне оларды байланысын табуа, з серін, талдауын сзбен жеткізе білуге йретеді. Оушыларды койылан сраа жауап беру нтижесінде оларды сйлемді дрыс ру икемділіктері бекітіледі; заттарды сипаттау, кргендерін айту арылы з ойын байланысты трде айта білуге йренеді. Оушылар затгармен, былыстармен экскурсияда табии жадайда, ал сабактарда тікелей сеніммен абылдау негізінде танысады. Баылау барысында оларды састытары мен айырмашылытарын тауып, арапайым трде жинатап, тжырымдайды. Тжірибе жмыстары алынан білім мен икемділіктерін бекітуге кмектеседі. Табиаттаы мезгілдік былыстар мен ауа райын бакылау оршаан орта туралы тсініктерін кеейтіп, байау абілетін, сезіммен абылдауды, зейінін дамытады. Сабатарды дрыс йымдастыру, тиісті тсілдер мен дістерді олдану оушыларды аыл- ойын, сйлеу тілін дамытуа себепкер болады.

Сйлеу тілін дамыту сабатарындаы сздік жмыс ш баытта жреді:

1) сздік орын жаа лексикалы бірліктерді (сздерді) олдану арылы байыту;

2) таныс сездерді маыналарын нактылау;

3) балаларды сздік орын жандандыру.

Тмендегі жаттыулар осы баыттар бойынша жргізілетін жмыс шін пайдалы болып табылады:

1. Заттарды жне оларды бліктерін атау.

2. Оылатын заттарды жадайын немесе ызметін атау.

3. Белгілерін атау.

4. Жмбатармен жмыс.

5. Аныталан белгілеріне (тсі, пішіні, лшемі жне т.б.) немесе ызме- тіні сипатына арай заттарды салыстыру.

6. Анализ жне синтез: заттарды бліктерге блу жне бліктерінен бтінді тану.

7. Заттарды негізгі белгілеріне карай жіктеу.

8. Антоним жне синонимдермен жмыс.

Бадарлама бойынша "Айналамен таныстыру" пні бойынша мегерген білімін масабатан тыс уаыттарда колдану ажет.

9. Оылан заттар мен оршаан орта туралы тсініктерін кеейту.

10. Оушыларды сйлеу мотивациясын немі ктеру.

11. Таырыпты толы жне дл ашуа ажетті тіл байлыымен амта тематика, тіл дамыту, ол ебегі, сурет сабатарында іске асырып, ма- сыз ету масатымен тілді бір мезгілде, жан-жаты (фонетикалы, лек- сикалы, грамматикалы) дамыту.

Оушыларды сздерді байланыстыра ойын білдіруге йрету. орша- ан орта былыстары мен затгар туралы білім заттарды крсету, оларды белгілерін мият зерттеу, р трлі тжірибе жмыстары мен экскурсияда, табии жадайда былыстар мен заттарды бакылау негі- зінде мегеріледі

ДАЙЫНДЫ СЫНЫБЫ (68 СААТ)

"Айналамен таныстыру" пні акыл-ойы дамымаан балаларды сйлеу тілі мен жалпы дамуына баытталан.

Жаратылыстанусабатарында балаларды коршаан орта туралы тсініктері жне білімдері кеейіп, натыланады. Олар заттарды олара тн белгілеріне арай танып, атауа, жинатаушы сздерді олдана отырып заттарды топтастыруа йренеді.

Аыл-ойы дамымаан балалар суреттегі таныс заттарды кейде таны- майды. Олар суретті шынайы жадайлармен байланыстыра алмайды. сі- ресе, такырыпты суреттегі кейіпкерлерді арасындаы байланысты таба алмайды. Сондытан сйлеу тілін дамытуа арналан барлык сабатар белгілі бір дйектілікпен (накты заттар, шынайы мір жадайларынан оларды бейнелеріне, содан кейін сипатталуына кшеді) жргізіледі:

4) наты заттарды тану жне атау;

5) суретте бейнеленген заттарды тану жне атау;

6) суретте бейнеленген жадайларды тсініп, соларды лгілей білу;

7) арапайым таырыпты суретпен жмыс;

8) сурет бойынша з пікірін айта білу;

9) таырыпты суретпен жмыс, арапайым байланыстарды табу; з пікірін айта білу;

10) балаларды тсінуіне оай тапа, ертегі, гімелерді оу; иллюстра- цияларды арау.

Барлык сабатарда ойындарды, трмыс пен ебек жадайларын жік- теуге баытталан логикалы ойындарды, "тртінші арты ойынын", су- ретті лото, домино жне т.б. пайдалану кажет.

Такырып лгілері:

Мектеп (4 саат).

Мектеп имараты. Сыньштар, дліздер, асхана, жетхана, дрігер, логопед, директор блмелері. Мектеппен жне оны ауласымен танысу. Малімні басаруымен мектепті, оны баса да орындарыны безендірілуін (абырада, терезеде, шкаф срелерінде жне т.б. барын) арау.