Сынып. азастан тарихы
Сабаты таырыбы: § 30. азастан аумаындаы казак скерлері
Сабаты масаты:
v Оушылара Ресейдегі казак скерлеріні рылуы тарихы туралы айта отырып, кімет оларды мемлекет пайдасына жасаан кез-келген іс-рекетін ызу олдаанына тоталу жне оларды азастармен арадаы арым-атынастарыны ерекшеліктерін ашу (сауда-атты, айырбас жне кбінесе скери атыыстар);
v Оушыларды жатпен жмыс істей білуге, алан апатарттарды пайдаланып, кестелер мен сызбалар жасауа йрету;
v Ебекорлыа, шыдамдылыа, білімді жетілдіре беруге трбиелеу.
Сабаты трі: аралас
Сабаты дісі: интерактивті
Крнекілік: карта, сызба
Негізгі тсніктер: казактар, казактарды ы мен міндеттері, казак скерлерін ру тарихы мен маызы, казак шендеріні терминологиясы, ескі дінді станушылар, т.б.
Сабаты барысы:І.йымдастыру кезеі
· Оу ралын тексеріп тгелдеу
· «Хабар» /ел жаалытарынан.../
· Оушы зейінін сабаа аудару
ІІ.й тапсырмасын срау:
Ø 1886 жне 1891 ж. кімшілік тбасаруды 1867-68 ж. реформамен салыстырыдар.
Ø Сот жйесінде андай згерістер болды?
Ø Бл згерістерді мні неде?
Ø азастанны 1886-1891 ж. ережелер бойынша жаа кімшілік-ауматы блінісін картадан крсетідер.
ІІІ.Жаа таырыпты оытуды жоспары:
1. азастандаы казак скерлеріні негізгі міндеттері.
2. Орал казактары
3. Орынбор казактары
4. Сібір казактары
5. Жетісу казактары
лкеде кімшілік реформалар жргізуде жне жергілікті халыты ктерілістерін басуда казак скерлеріне те кп мн берілді. Олар азастанны шекараларымен атар аумаында да орналастырылды. Казак скерлеріні рылу себептері мен міндеттерін мыналардан креміз:
Ресейге жаа жерлерді осуа белсене араласуы.
Шекараны крші мемлекеттерді скерлерінен орап трды.
Ресей халытарыны лт-азатты ктірілістерін жне орыс шаруалары мен жмысшы табыны басктерулерін басуа атысты.
XVIII –ХХ . орыс скерлеріні шетелге жасаан жорытарына да атысты.
азак скерлерін ру таралы гімесі барысында крнекілік ретінде казак скерлері жнінде жалпы мліметтер беретін жне оны ерекшеліктерін ашатын тмендегідей салыстырмалы кестені толтырамын:
| Орал казактары | Орынбор казактары | Сібір казактары | Жетісу казактары | |
| Жылдары | ||||
| Аумаы | ||||
| рамы мен саны | ||||
| Басару жйесі | ||||
| Казактарды ы мен міндеттері | ||||
| Шаруашылыы | ||||
| Салдары мен маызы |
Оушыларды деректермен жмыс істеуін дамыту жне логикалы ойлау жйесін жетілдіру масатында, азастан тарихы хрестоматиясындаы жаттара сйене отырып, тапсырма беріледі. Оулыта жазылан тарихи деректерге талдау жасай отырып, оушылар ажетті апараттарды таба білуге, оларды салыстыру арылы орытынды жасауа йренеді.
1-топа тапсырама:
Мтінді оып шыып, Сібір казак скерлерінеерекше скери блім ретінде жалпы сипаттама берідер. Оларды кіметке толы туелді екендігіне мысал келтірідер.
2-топа тапсырма:
Мтінді оып шыып, сратара жауап берідер:
Сібір казактарыны ерекшеліктерін анытадар.
1. Сібір казактарыны шаруашылы ызметінде андай ерекшеліктер бар?
3-топа тапсырама:
жаттармен жмыс. Оулыты 215-бетінде берілген жат. Омбы облысты мемлекеттік мрааты. 8-к, 66-іс, 117-118-паратар.
Осы жаттардан тмендегідей деректерді длелдейтін фактілерді табыдар.
Патша кіметіні саясаты е алдымен Ресейді жадайын ныайтуа жне отаршылды езгіні кшейтуге баытталды.
азаатды ы саяси жаынан да, леуметтік-экономикалы жаынан да шектелді.
рбір топты жмысын талылааннан кейін, сабаты орытындысын шыару.
IV.Сабаты бекіту:
2. Сендер алай ойлайсыдар, азсатнда казак скерлерін ру ажетті шара ма еді?
3. Олар аза халыны туелсіздік шін кресіне кмектесті ме?
4. Казак скерлерін руа аза халы алай арады?
Баалау:
йге тапсырама:
жатпен жмыс. Оулыты 215-бетіндегі жаттаржды мтінін оып шыып, мына сратара жауап берідер.
1. тініш авторлары кімдер?
2. Олар андай талаптар ойды?
3. здеріні жер жніндегі ын орау шін олар андай деректер келтірген?
Кестені толтыру.
| Орал казактары | Орынбор казактары | Сібір казактары | Жетісу казактары | |
| Жылдары | ||||
| Аумаы | ||||
| рамы мен саны | ||||
| Басару жйесі | ||||
| Казактарды ы мен міндеттері | ||||
| Шаруашылыы | ||||
| Салдары мен маызы |