Х т а р а у. САБАН СІЛІККІШ ПЕН ТАЗАЛАЫШ

 

Сабан сіліккіш

рылысы.Сабан сіліккішт жмысы жнінде 3-параграфта атылан. Енді оны конструкциялы ерекшеліктерін айындайы.

Сыар барабанды комбайндарды бріні клавишасыны млшері бірдей дерлік: оларды зындыы СК-4 пен СК-4А-да 340 мм, СК-5 пен СК-6-да 3618 мм. ос барабанды комбайндарда лавиша едуір ыса: СКД-5-те 2862 мм, СКПР-6, СКПР-5 жне, СК-6-ІІ-де 2559 м,м.

Иінді білік клавишасыны айналу жиілігі онша емес: СК-4 пен СК-4А-да — 196 айналыс/минут; СКД-5-те—195 айналыс/минут; СК-5 пен СК-6-да — 203 айналыс/минут.

СК-4, СК-4А, СК-5 жне СКД-5 комбайндарында клавиша трт каскадты, СКПР-6, СКПР-5 жне СК-6-ІІ-де олар ш каскадты болады. Барлы клавишаны жмысты беті — жалюзді, реттелейді (жалюзді траты брышты клбеуі 45°). Кріш жинауа арналан барлы комбайндарда клавишаа алмалы-салмалы шыбы орнатылан (ажет болан жадайда оны шыарып алуа болады). Бл шыбытар тазалауды иындататын майда сабандарды тазалаыша тсуіне бгет жасайды.

СК-4 комбайнында алдый екі каскадты астына фартук ілінген, оны біріншісі екі бліктен трады (металл жне кенептен сасалан) жне оны реттейді. Сабаны шамалы жне сабаны орташа астыты жинаанда алдыы фартукты толы тсіреді. Са-


баны кп астыта металдан жасалан блігін молотилка апаына бекітеді, ал кенепті блігін салбыратып ояды. алан барлы комбайндарда бірден фартук 12 бар (2-еурет). Фартукты міндеті — атты жылдамдыпен айналанда барабан латыран кейбір днді стап алу. Сонымен оса, ол сабанны йіліп-тгіліп келуін біршама тежейді де, одан днні жасы блінуіне жадай жасайды.

СК-5 жне СК-6 комбайндарыны (рі оны барлы модифи- кациясында) клавишасы сайлы сопа втулкасы бар бір рет май-ланатын шарикті подшипниктен трады. Сонымен бірге жетек- теуіш білік подшипнигіні корпусына резина амортизатор орна- тылан. Бдан баса барлы комбайндарда клавиша ааш под- шипникке орнатылан. Бл подшипниктер шамшат аашынан жасалып, автолда пісірілген, сондытан оларды бкіл жмыс мау- сымы бойы майлауды ажеттігі жо. Баса ааш подшипниктерге де (аспа тазалаышына, брыны шыарылан жатка шнегіні кзшелеріне, шмелелегішті сабан ныыздаышы мен топан ныыздауышыны подшипниктеріне, албаай шабаына, жина-уышты орталы тіреуіне т. б.) осыны олдануа болады. Егін ораы науаны аяталраннан кейін бл ааш детальдарды барлыын тазартып, таы да АКп-10 немесе АК-15 майына салып, 120—130° температурада екі сааттай пісіреді. Иінді біліктен подшипниктерді, сондай-а оларды тсемдерін шыарарда, бларды кейіннен з орнына ою шін белгі соады.

Клавишаларды шмелелегішті сабан ныыздауышындаы са-бана тікелей жаындатады. Сондытан сабан ныыздауышты тоталуы сабан сіліккішті кептелуіне, тіпті сынуына апарып сотырады. Сабан ныыздауышты жмысын баылау шін сиг- нализатор енгізілген, бл сабан сіліккішті шыа беріс блігінде молотилка апаына бекітілген.

Сигнализатор дегеніміз клапан, ол клбеу алпында серіппемен статылады. Мндайда оан пісіріліп бекітілген рычаг осышты кнопкасын басады да, прибор аланыны сигнал лампочкасы мен дыбыс сигналыны арасындаы электр желісін ажыратып жібереді. Егер сабан сіліккіште сабан кп жиналса, онда ол апатаы йлапанды ысады. Мндай жадайда клапан рычагы кнопканы босатып, осыш электр желісін тйытайды. Прибор аланындаы лампочка жанып, дыбыс сигналы осылады.

 

Техникалы ызмет крсету.Сабан сіліккіште реттеуіш жо. Егер жалюз майыспаса, ластанбаса жне белгіленген брышты клбеулігі е кемі 45° болса, онда клавиша жасы жмыс істейді. ылтанаты жне арамшп басан даылдарда жмыс істегенде клавишалара ылтана бітеліп алмаандыын тексеріп, ажет болан жадайда оны тазалайды. Клавиша бітеліп алса дн ысы-рабы кбейеді. Жмыс басталар алдында клавишалар бір-біріне, молотилка бйіріне жанаспайтындыын тексереді. Клавишаа ас-

папты немесе баса да заттарды оюа болмайды, йткені мны зі жалюз бетін блдіруі ммкін. Егер жалюзді бастапы формасы згерсе, онда оны тзеу ажет.

Клавишаларды шмелелегіш жаынан жне апаты люгі арылы арнайы ырнаышпен (ол рал-жабдытар комплектісінде бар) тазартады.

Ааш подшипниктегі клавишаларды дрыс растырыланды-ын тексеру шін былай істейді: екінші немесе шінші клавиша-ларды тменгі подшипниктерін шыарады; подшипникті бекітетін болттарды алады; клавишаларды олмен брайды; клавиша крон-штейнімен салыстыранда подшипникті аншалыты жылжы-андыын лшейді, егер 3 миллиметрдей жылжыса, онда сабан сіліккіш дрыс растырылан деп есептелінеді.

 

Тазалаыш

Жалпы млімет.3-параграфта крсетілгендей комбайнны еле-гі, торлы станы, желдеткіші жне жетек механизмі тазаланады. Елек тасымал татайдан, рамадан, саусаты тордан, жоары електен жне зартыштан трады. Торлы станда тменгі елек орнатылан.

Тазалаышты рылысы.Тасымал татайды аасы екі бойлы білеумен, алдыы ораппен жне арты білеумен ста-тылады. Кронштейнні алдыы жбына аспара арналган ось, ал арты жбына елек жетегіні бас осі бекітілген. Арты білеуге саусаты тор статылан.

Цинктелген болат аылтырдан жасалан сатылы татай т-семні кмегімен дн оспасын араластырады. Татайды бойлай тсемге тара орнатылан, ол асты оспасыны бір жаына йілуін болдырмайды, рі оны сабан аралас блігіні тасымалдануын жасартады. Тазалаышты нырыздауды айрыша маызы бар, ол днні ысырабын болдырмауа ммкіндік береді. Тасымал татайды алдына алан бекітілген, ол жмыс кезінде молотил-каны алдыы аланыны жазытыры арылы сыранап, сол жерді нырыздайды. Тасымал татайды бйір жарында йылма орналасан, ол молотилка абырасы мен татайды арасындаы саылауды бітейді. Татайды тменгі жаына фартук статылан, бл желдеткішті жел шыратын уысына жалранан.

Тасымал татай елек рамасына топсалы байланысып, оран жо-ары елек орнатылан. Елек рамасыны жатауын бойлай ны-ыздауыш йылма орналасан. Арнайы мандайша електі зарт-ышына майда топанды баыттайды да, бл топан раманын бойлы білеулеріні жатауларымен озалады.

зартыш дегеніміз жоары електі ілгегіне жаланан шаын жалюзді елек. Рычагты кмегімен зартыш жалюзіні ашы-

лу дрежесін реттеуге болады. Сондай-а зартышты клбеулігін де реттеуге болады, ол шін бекіткішті арт жа блігіні орнын елек рамасыны кронштейніне арай ауыстырады.

 

Торлы стан жатауыньщ алды мен артында бойлы ойы бар. Жатауды сыртында осы ойыа арама-арсы мнерлі ясы бар тсем пісіріліп бекітілген. рбір тсем ойыымен бірге соан тиісті елек шетін бес трлі орналасу жадайыны біреуіне ммікіндік береді. Станны арты шетіне аспаа арналан ось бекітілген. Станны алдыы блігінде оське арналан кронштейн бар. Бл ось екі иінді рычагтара жаланан, олар тербелісті торлы стана береді.

Бкі електі де тазартышы бірдей етіп жасалан, біра жалюз-деріні млшері трліше.Тменгіге араанда жоары електе олар ірілеу (жоары елекке ірі дн, тменгісінде біршама са дн деледі).

СК-5 жне СКД-5 комбайндарыны електері бірдей болады, жоарысы 1140X1018 мм жне тменгісі 956 Х 1018 мм. СК-6-да елек мынадай: жоарысы 1440X1018 мм, тменгісі 1256 Х1018 мм. СК-4 пен ОК-4А-да екі елек те бірдей — 956Х1018 мм.

Барлы комбайндара бес алаты желдеткіш орнатылан. СК-4, СК-4А жне СКД-5 комбайндарында ауа аынын реттеу шін желдеткішті кіріс терезесіне жапыш орнатылан. СК-5 жне СК-6 комбайндарында жапыш жо, сына-белдікті вариатор бар (62-сурет), ол желдеткішті айналу жиілігін 430-дан 725 айналыс/минут шамасына дейін реттеуге ммкіндік береді. Вариаторды тотаан кезде, біра молотилка жмыс істеп транда пайдаланады.

СК-4, СК-4А жне СКД-5-те екі тордаы жалюзді ашуды, моло-тилканы сол жаындаы сыртына шыарылан тартпаны кме-гімен реттейді. СК-5 жне СК-6 комбайндарында бл шін арнайы винтті механизм орнатылан, оны шкаласына жалюз клбеулігіні (0, 15, 30 жне 45°) р трлі блігі салынан.

Елек алдыы жаынан молотилка рамасыны ааш аспасына, ал арт жаынан — металл аспаа ілінген. Бл аспаларды шатуны топсалы подшипниктерді кмегімен з ашаларына (жоары жне тменгі) жаласан. Осы подшипниктерді корпусындаы уысты ЦИАТИМ-202 жаар майымен толтырады, мны бір рет толтырыланы іс жзінде 2—3 маусыма жетеді.

Тасымал татайды арты жаы, жоарыда крсетілгендей ры-чагты жоары алпашасындаы резиналы втулканы (сайленд-блок) кмегімен оське топсалы жаланан.

Торлы станны арты петі молотилка рамасыны металл аспа-сына, ал оны алдыы шеті рычагты тменгі алпашасына ілінген. Осы екі жаласуда да резиналы втулка олданылан.

 

Жетек механизмі. Тазалаышты жетек механизмі иінді біліктен 6, екі шатуннан 13 жне екі ос иінді рычагтан трады (63-су-

62-сурет. Желдеткішті айналу жиілігіні вариаторы:

7 жне 8 —тартпалар; 3 — арнаулы гайка; 4 — винт маховигі; 5 — шеткі дискі; 6— ортаы дискі; 7 — втулка; 9 — рычагты білік; 10 — рычаг.

рет). Иінді білік былайша озалыса келеді: СК-5 жне СК-6 комбайндарында алдыы арсы жетек білігі арылы о жатаы сына-белдікпен; СК-4 жне СКД-5 комбайндарында желдеткіш бі-лігі арылы шынжырды сол жа тсынан озалыс алады. Иінді білікті шатун мен ос иінді рычагтар арылы айналуы елек пен тор станына айнымалы озалыс тудырады.

Иінді білік подшипниктері корпусыны бекітілген кронштейні мен сол корпусты зіндегі жанасатын беттерінде кертік болады. Соны нтижесінде оны бекітілетін болттары кшті ысым се-рінен босайды.

Шатундар білік иініне конусты жартылай саинаа 12 жне конусты втулкаа 9 орнатылан шатунды подшипниктерге жалан-ан. Мндай конструкция білік иінін подшипник арылы ткізуге ммкіндік береді. има втулка бекіткіш гайкамен 10 тартылан. Тотатыш болт 11 гайканы тартылан алпында стап трады.

Желдеткішті айналыс жиілігіні вариаторы. СК-5 жне СК-6 комбайндарында сына-белдікті вариатор желдеткішіні айналыс жиілігін реттеу 62-суретте крсетілген.

Вариатор механиз;міні ондырма реттеуін мынадай тртіппен атарады: тартпаны 1 рычагтан 10 шыарады; белдікті кигізеді;

63-сурет. Елек пен елек станыны жетегі:

 

I — шатун 13 алпашасы резина втулкасымен (сайленд-блокпен); 2 — тасымалдаушы татайды ттікті осі; 3 — ос иінді рычагты жогарры алпашасы; 4 — кронштейн; 5 — подшипник корпусы; 6 — иінді білік; 7 — лотилка рамасы; 8 — фланецтер; 9-подшипникті ималы конус втулкасы 10 — бекіткіш гайка; 11 — тотатыш 12 — конусты жартылай саина.

втулкамен 7 белдікті керіп, молотилканы олмен айналдырады; тартпаны 1 рычагпен 10 жалап, мнда кішкентай маховикті 4 айналдыру арылы тартпаны зындыын реттейді; аралы жіктегі кронштейн шкаласын ктереді; двигательді шамалы айналыс жиіл-гінде молотилканы айналдыра отырып, жылжымалы дискіні 6 е шеткі тсына орнатады, сонда алдыы арсы жетек білігіндегі бел-дік е лкен диаметрінде болады; гайканы 3 жылжыта отырып, оны стрелкасын шкаланы 430 блігіне карама-арсы ояды; стрелка тмен тсу шін кронштейнді тсіреді де, бекітеді; осыдан кейін шаын маховикті 4 айналдыру арылы ажетті айналыс жиілігіне ояды. Шаын маховикті саат тілі баытымен айналдыранда айналыс жиілігі артады.

Егер вариатор белдігі айналмай алса, онда тартпаны 1 рычагтан 10 ажыратады да, белдікті кереді. Белдікті кергеннен кейін ондырма реттеуді айталау керек. Бл ретте мынадай ережені есте стаан жн: молотилканы жмыс органы аялдамада двига-тельді баяу айналыс жтлігінде озалганда ана желдеткіші айналыс жиілігін реттеуге болады.

Тазалаышты реттеу.Тазалаышта мыналар реттеледі:

1) Желдеткішті айналыс жиілігін немесе (СК-4, СК-4А жне СКД-5 комбайндарында) желдеткіш жапышыны ашылуы;

2) екі електегі жалюзді ашылу шамасы (64-сурет);

3) торлы стандаы тменгі електі алпы;

4) жоары елек зартышыны 18 клбеу брышы (2-сурет) жне ондаы жалюзді ашылу шамасы.

64-сурет. Тор жалюзін ашу дрежёсін реттейтін механизм

Жоарыда аталан реттеулерді алашы екеуі негізгі болып саналады. Енді рбір реттеуді пайдалану тсілін тсіндірейік.

1. Желдеткіштен берілетін ауаньщ млшері тазалаыш жмы-сыны сапасына те елеулі сер етеді. Желдеткіштен жел нерлым мол келсе, тазалаыш та сорлым жасы жмыс істейді. Алайда, тым кшті рлеу тазалаыштаы днді (сіресе сатарын) шырып жібереді. Сондытан желдеткішті детте, е кп айналыс жиілігінде (немесе жапышты барынша ашып ойып) пайдаланан жн, тек ауа аыны тазалаыштан днді шырып кетпейтіндей болуа тиіс. Дн кп келгенде желдеткіштін, айналыс жиілігін барынша арттырады (желдеткіш жапышын толы ашып ояды). Тіпті тазартуды бастапы кезіні зінде де желдеткіш жапышын алашында толы ащып ояды. Сонан со біраз уаыт-жмыс істегеннен кейін, нтижесіне арай ажетті тзету енгізеді.

2. Елек жалюзін ашу дрежесін, оан келетін асты массасыны клемі мен сапасына арай реттейді. Мселен, жоары елек шін, оны жмысты аумаыны штен екісі, оан келген массадаы днні блінуін амтамасыз етуге тиіс. Егер днні біразы еленіп лгермей, електі шетіне дейін жетсе, онда оны біразы маса шнегіне тсуі ммкін. Мндай жадайда жалюзді кеірек ашу ажет.

Ылалды немесе арамшпті астыты жинаанда жалюзді

 

кбірек, ал рра астыта — шамалыра ашады. алыпты жмыс істеген жадайда жалюзді жартылай ашып ояды. Тменгі електегі жалюзді ашу дрежесін маса шнегіне дн аз келетіндей, ал шанаа нерлым таза дн кп тсетіндей етіп белгілейді. детте тменгі електе днні еленуі оны зына бойында теді. Егер тменгі електі жалюзі тым кп ашылан болса, онда шанаа шп-шалам аралас дн тседі. Ал ол жнді ашылмаан жадайда маса шнегіне дн кбірек жиналып, соны салдарынан дн жармаланады жне сабандаы бос днні ысырабы артады.

Шыымдылыы орташа жне ылалдылыы алыпты астыты жинау шін тазалаышты бабына келтіргенде жалюзді мынадай шамада ашады: жоары електе 14—17 мм, тменгіде — 8—10 мм.

СК-5 жне СК-6 комбайндарында жалюзді былайша ашады: жоары електе 30°; тменгіде — 20°.

3. Тменгі електі клбеулігіне арай реттеуге болады. Торлы станны екі жаына да саылау 28, 34 жасалан (2-сурет), мны зі тменгі електі шетін реттеуіш бес тесікті біреуіне оюа мм-кіндік береді. Мндай реттеу сирек, мселен, маса шнегіне дн кп йыланда жргізіледі. детте електі орташа алпына ояды.

4. зартыш 18 (2-еурет) бос дн мен бастырылмаан масаты (ол оны іліп алып маса шнегіне баыттайды) ысырабын бол-дырмауа септігін тигізеді. зартышты клбеулік брышын жне ондаы жалюзді ашылу шамасын, осындай шыын болмайтындай етіп белгілейді. зартышты тым ктеру тиімсіз, йткені ол іріккен дн мен топаннык біразы маса шнегіне тіп кетеді. Сондай-а зартышты жалюзін тым ашуа да болмадйы, йткені маса шнегіне бастырылмаан маса пен дн ана тсіп оймай, дн аралас топан да кебірек тседі.

зартышты клбеулігін реттеу шамасы 8-ден 30° дейін. Оны ажетті алпында бекіту шін тесікті 16 пайдаланады (2-сурет). зартыш жалюзіні клбеулігін рычагпен 15 реттейді. Орташа (алыпты) жадайда жинаанда тазалаышты бастапы бабына келтіру шін мынадай реттеуді пайдаланады: зартышты ажетті алпында бекітетін болттарды еківші 16 тесікке (жоарыдан санаанда) екі жарынан статады; рычагты 15 шінші тесікке (алдынан санаанда) бекітеді.

Тазалаышта таы да бірнеше рылы бар, оларды реттеу ке-зінде пайдаланады.

Маса шнегіні ндаына ашпалы тсем татай 25 топсалы жаланан. Бл татайда имек мадайша 24 бар. Тсем татайды клбеуін згерткенде, оньщ арасында жне науада 22 саылау пайда болады да, одан топан саулайды. Мадайшаны 24 міндеті — осы саылауды бітеу жне топанны саылауын болдырмау.

Тсем татайа 25 жылжымалы калан 23 бекітілген. Бл ал-анды 2-суретте крсетілгендей етіп біралыпты статады (олар-

 

ды жне жоары елек зартышыны аралыы, зартыш-арты жаында трада 15—20 мм болуа тиіс). Ол жоары електін, арты шеті мен жоары електі зартышыны желдеткіштен шыан ауамен жасы рленуін амтамасыз етеді,соны нти-жесінде маса шнегіне майда жне жеіл оспалар онша кп тс-пейді. Егер зартышты сер ету аймаынан дн рленсе, онда аланды 23 тмен тсіріп, зартыш пен електі арты шетіні рленуін бседетеді.

Тазалаыш жасы реттелген жадайда асты пен бастырылмаан масаты шыыны болмайды (немесе млде шамалы, небары 0,3%), шанаа таза дн йылады (арамшп баспаан ра асты тазалыын 96—97 процентке дейін жеткізуге болады), ал маса шнегіне бастырылан дн млде аз тседі.