РЫЛЫСЫ ЖНЕ БЕРШІСТЕР
§ 27. Тсіру жйесі бар шана
СК-4 жне С-4А комбайндары шанаыны сыйымдылыы — 1,8 м3 (12—14 ц), СКД-5 комбайнында — 2,3 м3 (16—18 ц), ал СК-5 жне СК-6 комбайндарында — 3 м3 (20—24 ц). Жоарыда жашаны ішінде келтірілген деректер бидайа арналан, оларды клемдік массасы 0,68—0,80 т/м3 те.
Тсіру жйесі мыналардан трады: шана, ш шнек (бір блгіш жне екі тсіру), сатандырыш жне ждырышалы муфталар, тсіруді вибрациялы механизмі, жетек механизмі жне дн толанын білдіретін сигнализатор.
Блгіш шнекті шанаа астыты біркелкі толуын амтамасыз ететін ш спиралды секциясы бар. О жатаысы білікке пісіріліп орнатылан, ал алан екеуін білікке е онтайлы жадайда орнатуа болады.
Клдене шнекке мадайша орнатылан, ол шнектегі асты массасыны ысымын бседетуге жадай жасайды. Мадайшаа жапыш жаланан, бл шнекке днні йылуын реттейді. Жап-ышты жиналатын даылды тріне, сондай-а оны кйіне (р-а, ылалды, таза, арамшп басан) арай реттейді. Алдыыа араанда арты жапышты 30—40 мм кбірек ашу сынылады.
Клдене шнекті ндарына 1 фланецті 2, 3 кмегімен аралы келте ттік 4 болтпен бекітілген. Осы келте ттікке клбеу шнекті ндары топсалы (фланецтер 6, 7 мен ось) жаласан. Клбеу шнекті ндаы мен аралы келте ттікті жаланан жері шаппа тіспен статылады. Егер клбеу шнекті транспорт жадайына ою керек болса, онда шаппа тісті арнайы педальмен ажы-
65-сурет. Клдене жне клбеу босату шнектерін жаластыру:
1 —клдене шнекті ндаы; 2, 3, 6 жне 7 — фланецтер; 4 — аралы келте ттік; 5- сауса; 8 — клбеу шнек ндаы; 9 — клбеу шнекті ттікті білігіні втулкасы; 10 — аралы білікше; 11 — ждырышалы муфта; 12 — ожау кронштейні; 13 — келте ттік ттасы, 14 — спиральды аралы орамы; /5 — шаппа тіс; 16 — универсалды топса.
ратады. Клбеу шнекті транспорт жадайында бекіту шін шаппа тісті тіреу болады.
Клдене шнекті озалысы универсал топсаа 16 аралы бі-лікше 10 арылы беріледі, бан спиральды 14 аралык орамы пі-сіріліп орнатылан. Аралы білікшені 10 клбеу шнекті быр трізді білігіне жалау шін ждырышалы муфта 11 мен саусаты 5 пайдаланады.
Ждырышалы жне сатандырыш муфталар былай рылан. Шнектегі ттік трізді білікті о жатаы цапфасы 12 под-шипникке 13 тіреледі (66-сурет). Цапфаны бос жа шына муфта ондырылан. Босату шнегі, жлдызша 9 арылы озалыса ке-леді, біра тікелей емес, ждырышалы муфта 4 арылы. Роликті подшипникке тірелетін кпшекпен 11 оса жлдызша озалмайтын цапфада 12 бос айналады. Цапфаа шпонкамен втулка 2 бе-
66-сурет. Шанаты босату шнегіяі сатандырыш жне ждырышалы муфталары:
I — май сауыт; 2 — втулка; 3 — шпонка; 4 — ждырышалы муфта; 5 — алмалы-салмалы камыт- 6 — дискі; 7 — кысыш дискі; 8 — фрикционды саина; 9 — жлдызша; 10 — серіппе;
11 — кпшек; 12 — шнекті ттік білігіні 14 цапфасы; 13 — шарикті подшипник.
.
67-сурет. “Колос” комбайнындаы шана корпусыны вибрациялы механизмі:1 — серпіледі тіреу; 2 — шана; 3 — алаша; 4 — жаластырыш буын; 5 —вибрато.
68-сурет. Сыар барабанды “Нива” жне “олос” комбайндары босату шнегінін жетегі:
1 — осыш тартпаны реттелетін ашасы; 2 — аша; 3 — ждырышалы муфта; 4, 5 жне 6 — жлдызшалар; 7 — арсы жетек білігі; 8 — шлицті втулка; 9 — алдыы арсы жетек білігінен озалыса келетін шкив; 10 — кронштейн;11 — соылауыш битер білігі.
кітілген. Осы втулкаа шпонканы кмегімен ждырышалы муфта 4 орнатылан, бл втулканы бойымен еркін озалады. О жа бйірінде (егер 66-суретке араса) храповикті тістер бар.
Кпшекке 11 дискі 6 бос орнатылан, оны сол жа бйірінде
(егер 66-суретке араса) ждырышалы муфта 4 секілді храповикті тістер болады. Дискі 6 екі фрикционды саина 8 аралыында сыылан. ысыш дискі 7 болт пен серіппені 10 кмегімен фрикционды саина мен дискіні 6 жлдызшаа ысады.
Тартпаны, рычагты жне ашаны кмегімен ждырышалы муфтаны о жаа жылжытура болады. Осы муфтаны храповикті тістері дискі 6 тістерімен ілініседі. Біра жлдызшаа ысылан бл дискі немі сонымен бірге айналады. Муфта 4 дискімен 6 ілі-ніскеннен кейін кллі жйе — жлдызша 9, дискі 6, муфта 4, втулка 2, цапфа босату шнегімен — айналады. Муфта 4 дискіден 6 ажырасымен босату шнегі дереу тоталады, ал жлдызша рі арай бос айнала береді.
Серіппені 10 кергенде, берілетін айналдыру моменті 20 кгс. м
(200 Н. м) болуы ескеріледі. Егер шнекке тсетін кш тым кп болса, дискі 6 фрикционды саинаа тіреліп тоталады. Шнек тоталады, ал жлдызша ысыш дискімен 7 жне баса да детальдармен оса, кш біралыпа келгенше, айнала береді.
Ждырышалы муфтаны былайша реттейді. осылан кйінде муфта 4 мен дискіні 6 храповикті тістері толы тередігінде ай-асуы керёк. Ал ажыратылан жадайда олардын, аралыында 5 мм саылау болуа тиіс. Бл саылауды муфтаны іске осатын тартпаны зындыын згерту арылы реттейді.
67-суретте ылал днді тсіруге пайдаланатын “Колос” ком-байныны вибрациялы механизмі крсетілген. Бл механизм ша-на- тбіне серпімді тіреумен 1 жаланан алааншадан 3 трады. XIV тарауда жазылан вибратор 5 алашара 3 тербелмелі озалыс береді. Бл ылалды асты массасынын, йіліп алуын са-тандырып, оны тсірілуін тездетеді. “Нива” комбайнында ала-шаа 3 плита бекітіледі де, ол клдене босату шнегіні ндаын жауып трады.
68-суретте сыар барабанды комбайндарды, ал 69-суретте ос барабанды комбайндарды босату шнегіні жетегі крсетілген.
§69-сурет. ос барабанды “Нива жне “Колос” комбайндарыны босату шнегіні жетегі:
I,— арсы жетек білігі; 2 — жетек шкиві; 3 — ортары дискі 4 — ысыш днскі; 5 — корпус; 6-— аралы битер жетегіні жлдызшасы.
СК-6 комбайнында шана зара ылтамен жаласан екі секциядан трады. Кабина секцияларды арасына орналасан. Екі секциядаы дн сол жатаы жалпы босату бырына йылады. Сондытан о жатаыа араанда сол жатаы шанатын. клдене шнегінін, диаметрі лкенірек.
Шанатаы астыты автомашина жріп келе жатанда тиеген дрыс. Оны былай істейді. Шана толардан бірнеше минут брын автомашина комбайна жаындайды. Комбайншыны берген бел- гісі бойынша шофер орапты орта тсын босату шнегіні буын кабына длдеп келеді. омбайн мен машина бірдей козалады. Комбайншы рычагпен босату шнегін осады. Кузова дн біркелкі толуы шін шофер жылдамдыты згертіп трады. Кейде орапта жкші жмыс істейді де, ол крекпен астыты бетін теестіріп отырады.
Шанаты іші босааннан кейін комбайншы босату шнегін ажыратады, ал шофер астыты ырмана немесе элеватора ж-нелтеді. Комбайн жріп келе жатан жадайда астыты трактор арбашырына да тиеуге болады.
Егер астыты ылалдылыы 15 проценттен аспаса, онда СК-5 жне СК-6 комбайндары шанатарындаы кллі асты 1,5—2 ми-нуттын ішінде тиеліп болуа тиіс.
Элеваторлар мен шнектер
Жалпы рылысы.Асты пен майда топандар молотилкаа элеватормен жне шнекпен тасымалданады. Жмыс органдары, детте, егер арты жк тспесе, тотаусыз жмыс істейді. Арты жк тсуін болдырмас шін шнекке сатандыррыш муфта мен сигнализатор орнатылан.
СК-6-дан баса барлы комбайндара шынжырлы-ырнауышты леватор олданылан. СК-6-да элеватор шнекті болып келеді.
Шынжырлы-ырнауышты элеватор дегеніміз зына бойына татаймен блінген зынша металл корпус 6 (70-сурет). Осы кор-пусты шет жаына орналасан екі жлдызшаа кп абатты резина белдіктен жасалан ырнауышы 7 бар роликті-втулкалы шексіз шынжыр кигізілген (адымы 38 мм).
Шнек ндаыны 13 келте ттігіне 10 саина 9 бекітілген, Осы саинаа элеватор корпусы сйенеді. Элеватор корпусыны шнек ндаымен жаласан жері ілмекті болтпен 5 статылады,
ырнауышы бар шынжырды элеваторды жоары алпашасы арылы орнатады: бір мезетте екі тармаын да тмен тсіреді. Дрыс керілген шынжырда ырнауышты екі жаына да 30° жантайтуа болады.
Элеватор апарыны оны алпашасына, сіресе тмендегі”
70-сурет. СК-5 комбайныны дн шнегі:
1 — сатандырыш муфтасы бар жетек шкиві; 2 — сигнализатор;
3 — желдеткіш ндаыны аузы; 4 — торлы станны еіс татайы; 5 — ілмекті болт; 6 — элеватор корпусы; 7 — ырнауыш; 8 — элеватор шынжырыны жетекші жлдызшасы; 9 — элеватор корпусыны тменгі алпашасына бекітуге арналан белдеулі шойын саина; 10 — шнек ндаыны келте ттігі; 11 — ныыздаыш; 12 — шнек ндарындаы люк апаы; 13 — шнек ндаы.
71-сурет. “Нива” комбайнындаы дн шнегінін, сатандырыш муфтасы:
1 — тарту болты; 2 — алпа; 3 — серіппе; 4 — штифт; 5 —ысыш дискі; б —втулка; 7 — снгнализатор; 8 — білік; 9 — контактілі рычаг; 10 — шкив; 11 — кідірмелі тісті дискі- 12 — муфта.
сіне тыыз орналасуыны шыынды азайтуда айрыша маызы бар.
Сактандырыш муфта.Шнек пен элеваторды озалтатын шкив 10 білікке 8 бос орнатылан (71-сурет). Ол білікке озалысты екі тісті кідірмелі дискі 11 мен муфта 12 арылы береді, блар білікке
штифтермен 4 білектермен.
бір кідірмелі дискіні 11 бір жаында трт кертік, ал екінші жаында-биіктігі 6 мм тістер бар. Дискі кертіктері шкив кпшегі 10 мен муфтаа 12 жасалан ойыа сындырылан Дискі тістері бір-бірімен ілініскен. Серіппе 3 шкив кпшегін, 10 кідірмелі тісті дискіні, муфтаны 12 жне дискші 5 бір-біріне ысады. Серіппені керілуі 8-14 кг-м (80-140 Н. м) айналу моментіне есептелген. Егер шнекке немесе элеватора тсетін жктеме осы мннен асса, онда кідірмелі тісті дискі серіппе ысымынан асьш бір-біріне тіреліп алады. Білік тотайды да, шкив білікте бос айналады. Сатандырыш муфтаа сигнализатор 7 орнатылып, бл комбайнны электр желісіне осылан жне прибор аланы мен дыбыс сигналыны лампочкасына жаланан. Дискі кідіргенде шкив кпшегі 10 оа арай ыысады (егер 71-суретке араса) Кпшекті ыысуы 6 миллиметрге жетеді (дискі тістеріні биіктігіндей). Кпшектен 2 мм ашытыта контактілі рычаг 9 орналасан. Кпшек оан сыылады да, сол мезетте сигнализатор прибор аланындаы лампочка мен дыбыс сигналын осады. Комбайншы осы сигналды алысымен дыбыс сигналын ажыратып, комбайнды тотатады да, себебін анытап, ажетті шараларын олданады.