Двигательді ілінісі
Жалпы мліметтер. Ілініс, сыналы белдікті берілістер мен са-тандырыш муфталар комбайнны йкеліспелі беттері аралыында туындайтын йкеліс кштерді пайдалануа негізделген механизм-деріне жатызылады. Іліністегі йкеліспелі беттер жазы дискілер трінде жасалан, бан оса олар йкеліс кшін арттыратын фрикциялы бастырмамен апталан. Барлы іліністер детте мьі-надай трт элементтен ралан: жетекші блік, жетектегі блік, ысыш рылы жне басару механизмі. ысыш рылыны ерекшелігіне сйкес ілініс екі трге блінеді: траты немі ко-сылан (тйыталан) жне трасыз (уаытша) осылан (т-йыталмаан).
Мны алашысында жетекші жне жетектегі дискілер траты трде бір-біріне серіппелермен ысылан. Дискілерді ажырату шін осы серіппелерді кедергісін жою керек. Трасыз осылан іліністе дискілерді ысу кші рычагтар мен ысу ждырышаларыны жйелерімен тудырылады. Осыларды алпына туелді трде дискілер ысылан немесе боса кйде бола алады.
Трасыз осылан ілініс біраз уаыт ажыратылан кйде ала алады. Траты осылан іліністі беріліс орабын редукторды ажыратып осуа ажет болатын ыса мерзімге ана ажыратуа болады. Ажыратып-осу іске асырылысымен ілініс айтадан осыла кетеді.
Барлы комбайндарды жріс блігіні, сондай-а СК-6 ком-байны двигателіні ілінісі — траты трде осылан (тйытал-ан). СК-4, СК-4А, СКД-5 жне СК-5 комбайндары двигателіні ілінісі — трасыз (уаытша) осылан.
СК-4, СК-4А, СКД-5 жне СК-5 комбайндары двигательдеріні ілінісіні рылысы жне рекеті. Осы двигательдерді ілінісі 130-суретте крсетілген. Жетекші блігі — маховик 7, ысу дискісі 17, тірек (таяныш) дискісі 2. Жетектегі блік — фрикциялы бастыр-масы бар дискі 3. Жетекші дискіні кпшегі 4 ілініс білігі бойымен жырашыы арылы еркін жылжи алады. Маховикпен ата жаластырылан тірек дискіде іске осу механизмі орнатылан.
ысу дискісіне жетекші ш сауса 15 престеліп бекітілген. Б-ларды жалтыратылан белдеулері дискіге 2 бекітілген баыттауыш фланецтерге 16 сындырылан. Саусатарды штарына серіппелер кигізілген. Саусатар айналдыру моментін маховиктен ысу дискісіне беруге, ысу жне тірек дискілеріні зара орналасу алпын орнытыруа арналан. Саусатарды серіппелері іліністі ажыратанда дискілер аралыында саылаулар болуын амтамасыз етеді.
ысу дискісінде ш комплект серіппелер 2 жне 3 орналасан (131-сурет). Бл серіппелер втулкамен 6 жне втулканы центр-лейтін делген екі белдеушесі бар болтпен 4 ысып статылан.
130-сурет. Двигательді ілінісі:
1—-осу муфтасы; 2 —тірек дискі; 3 — жетектегі дискі; 4 — кпшек; 5 — сыра; 6— ос иінді рычаг; 7 — маховик; 8 — кронштейн; 9 —ысу рычагы 10 —ролик; 11 — ілініс білігі; 12 — цилиндрлік кпшек; 13 — аша; 14 — осу муфтасыны корпусы; 15 — жазылмалы серіппелі жетекші сауса; 16— баыттауыш фланец; 17 — ысу дискісі.
131-сурет. Двигательді ілінісін реттеу механизмі:
1 —тегеруші рычаг; 2 жне 3 — серіппелер; 4—арнайы болт; 5 — алпаша; 6 — втулка; 7 — сгіге арналган саылау; 8 — реттеуіш болт; 9 — арсы гайка; 10 — кшелік; 11 — ысу дискісі.
Тірек дискіге осьтерінде ысу 9 жне ос иінді 6 рычагтар ор-натылан ш кронштейн 8 бекітілген (130-сурет). ос иінді рычагта ролик 10 бар. ысу рычагыны жалпа шы роликке жанасады, ал сфералы шы кронштейнде 8 орнатылан тегермелік рычагты тесігіне кіреді.
Тегермелік рычаг 1 алпаша 5 арылы втулкаа 6 тірелген (131-сурет). Осы рычагты екі шыны ысу дискісіні 11 кшелігіне тірелетін реттеуіш болты 5 бар.
осу механизмі клдене біліктен, ашадан 13 жне тірек дискі-сіне 2 пісіріліп жапсырылан цилиндрлік кпшекке 12 кйгізілген осу муфтасынан ралан (130-сурет). осу муфтасы осы кп-шекте сыранай алады. Кпшек 12 пен білікті 11 аралыында 2 мм саылау бар. Майлау майлары тек осу муфтасыны подшипнигіне ана'емес, сонымен атар осу муфтасыны тесігі мен кертігі арылы кпшекті бетіне де жаылады. Клдене білікті сырты шында басару алашасыны шетінде орналасан рычагпен беріліс жйесі бойынша байланысан рычаг бар. осу муфтасы корпусыны цапфасы ашамен 13 жаласан. Сыралар 5 муфтаньщ аралы сырасын ос иінді рычагтармен 6 жаластырады.
Іліністі осу шін, осу муфтасын маховик жаа (132, б-су-рет), яни сол жаа жылжыту керек. Сыралар 10 ос иінді ры-чагтарды ысады, оларды рычагтарды 8 жалпа штарын ролик-
132-сурет. Ілініс механизмінщ іс-рекеті:
а — ажыратылан; б — осылган; 1 — ос иінді рычаг; 2 — ысу дискісі; 3 — жетектегі дискі; 4 — маховик; 5— втулка; 6 — алпаша; 7 — тегеруші рычаг; 8 — ысу рычагы; 9 — реттеуіш болт; 10 — сыра; 11— іліністі осу муфтасы; 12 — кшелік; 13 — тірек болт.
мен ыса отырып саат тілінін, озалу барыты бойынша брылады. Рычагтар 8 з кезегінше тегермелі рычагтарды 7 ысады. Рычагтар 7 бл ысьшды рмен арай былайша береді: реттеуіш болттармен 9 — кшеліктерге 12; арама-арсы штарымен алпатар 6 кмегі арылы — втулкаа 5 беріледі. Бл кезде втулканы серіппелері сы-ылып жиырылады. Дискі 2 маховикке жетекші дискіні 3 ысады.
Іліністі осылу процесінде ос иінді рычагты 1 жоары иыы алашында оны рычагты 8 аралыында тік брыш болатындай а-лыпта орналасады. Сонан сон, ос иінді рычаг таы біршама жылжиды. Осыны нтижесінде оларды жне рычагтын, 8 аралыында здігінен ажыратылып кетуді сатандыратын бекіткіш кш (лып) пайда болады.
Тегермелік рычагтар косу дискісіне біралыпты кысымны тсуіне жадай жасайды, себебі кысым тсіретін нктелер саны екі есе артады. Серіппелер біркелкі іске осылуды жне ысыш дискіге серпімді ысымны тсуін амтамасыз етеді.
Болтты 4 бркеншегі мен алпашасыны аралыындаы а-лыпты саылау 0,5 мм-ге те. Егер бл саылау болмаса немесе 0,5 мм-ден кем болса, онда іліністі осанда алпаша втулкаа емес, болта 4 тіреледі де іске осу кші крт артатын болады
(ката деп аталатын осылу шыады). Саылау те лкен боланда ілініс тіптен осылмайды.
Ілініс бйір жатары люк арылы реттеледі. Реттеуді былай орындайды: іліністі осады да люкті ашады; іліністі білігін те-гермелік рычаг 1 люкке арама-арсы тратындай етіп брады; санылауды сгімей тексереді; егер саылау дрыс болмаса, онда іліністі ажыратады, арсы гайканы босатады да болтты 8 ажет жаа арай брайды. Реттеп болан со арсы гайканы атайтып тартады. Шыан саылауды дрыстыын тексеру шін іліністі айта осады. Осыдан со іліністі білігін айналдырып екінші, сонан со шінші тегермелік рычагтаы саылауларды реттейді.
Тірек болтпен 13 осу муфтасын ажыратылан алпында бекітеді (132-сурет). Мны былай істейді: арсы гайканы босатады; тартпадан босатылан рычагты тік алпында ояды; тірек болтты 13 ілініс апаыны фланеціне тірелгенге дейін (а позициясы) жеткізеді; рычагтан болтты бір толы айналыса брап шыарып, арсы гайканы тартады; тартпаны реттейді де оны рычага жал-астырады. СК-5 комбайнында бл рычагты радиатор жака 10° клбеулікпен орнатады. Осы клбеулікті жасау шін болтты 40 мм-дей брап шыару керек.
СМД-64 двигателіні ілінісі.Бл іліністе (133-сурет) маховик 3, аралы дискі 5, ысу дискісі 6 жне маховик бекітілген тірек дискі 20 жетекші блікті райды. Фрикциялы бастырмасы бар екі дискі 2 — жетектегі блік. Аралы 5 жне ысу 6 дискілеріні трт десі маховикті кертігіне кіргізілген. Жетектегі дискілерді 2 жырашыты кпшектёрі ілініс білігіне 15 еркін кигізілген. Же-тектегі дискілер кпшекпен серіппелер (демпферлер) 1 арылы жаласан — бл іліністі біркелкі осылуын амтамасыз етеді.
Жоарыда СМД-64 двигателіні ілінісі траты трде осулы (тйытаулы) болатындыы айтылан еді. Серіппелерді 19 се-рімен дискілер 2, 5 жне 6 траты трде осулы — олар бір-біріне жне маховикке ысулы болады.
Тірек дискіге 20 гайкалармен 10 аралы сыраларында ажы-ратыш рычагтар 7 топсалы болып бекітілген трт аша 8 бекітілген. ысу дискісінде 6 де ажыратыш рычагтарды сырты штары топсалы бекітілген аралы сыралары бар. Ажыратыш рычаг-тарды ысу жне тірек дискілермен осылайша байланысуды нтижесінде мыналар болады: тірек дискі 20 маховикке ата жаланан, сондытан ол жне бан бекітілген ашалар 8 озал-майтын болады; ысу дискісі 6 маховикті кертігінде жылжи алады (егер серіппенін, 19 ысымын жеетін брлса); ажырату муфтасы 13 рычагтар, білікше жне аша жйесі арылы ажыратыш рычагтарды 18 саиналарын кшпен ысса, онда ажыратыш ры-чагтар ашадаы 18 осьтерде айналып бралады да, сырты шта-рымен ысу дискісін 6 серіппелерді 19 арсылыын жеіп, махо-
133-сурет. СМД-64 двигателіні ілінісі:
1 — демпфер серіппесі; 2 — жетектегі дискі; 3 — маховик; 4 — кергіш серіппе; 5 — аралы дискі; 5 — ысу дискісі; 7 — кергіш рычаг; 8 — аша; 9 — тотатыш пластина; 10 — ретіеуіш гайка; 11— кергіш рычагты 7 — серіппесі; 12 — болт; 13 — ажырату муфтасы- 14 — втулка 15 —іліністі білігі; 16 — аша; 17 — гайка; 18 — кергіш рычагты 7 саинасы; /9 — серіппе 20 — тірек дискі.
виктен ажыратып тартады: ажыратыш серіппелер 4 дискілердед ажыратады, бдан ілініс ажыратылады, себебі дискілер мен махо- вик аралыындаы сыранау йкелісіні кші жойылады; махо- викті (жне онымен байланысан дискілердід 5 пен 6) айналдыру моментін дискілер 2 бере алмайтын болады жне блар мен білік 15 айналуын тотатады.
Іліністі осу шін ажыратыш рычагтарды 7 босату керек. Се-'І ріппелер 19 дискілерді бір-біріне ж-е маховикке айтадан ыса-" тын болады. ( і
Дрыс реттелген іліністе саина 18 мен ажырату муфтасыны втулкасы аралыында 3,5^4 мм саылау болуы керек. Жеке ры- чагтар шін саылауларды айырмашылыы 0,3 мм-ден артпауьи
керек. Осы саылауды тексеру шін ілініс люгінін апаын ашу керек. те иінді білікті олмен айналдыру керек. Саылауды реттеу шін былай істейді; тотатыш пластинаны 9 бекітетін екі болтты 12 брап шыарады; гайканы 10 ажетті жаа бура отырып, керекті саылау шыарылады. Реттеп болан со гайканы 10 айтадан пластинамен атайтып тастау керек.