Жабдытарыны приборлары

Жалпы мліметтер. СК-4 жне СКД-5 комбайндарында кернеуі 12 вольт электрлік жабдытарды сыар ткізгіштік жйесі пай-даланылан. Теріс полюс ВК-318-Б осышы арылы “массамен” жаласан. “Массаа” осу шін осышты бйір штогын, ал ажырату шін — вертикал штогын басып алу керек. ВК.-318-Б осышын мына тмендегі масаттар шін пайдаланады:

а) двигатель жмыс істемей транда жне комбайн аялдап

тран кезде (здігінен разрядталуды кеміту шін) аккумуляторлы батареяны ажыратып бліп тастау шін;

б) электрлік тізбектерде аау болан кезде аккумуляторлы батареяны ттынушылардан лезде ажыратып бліп тастау шін.

Электрлік жабдытар жйесіне мына топтар жатады; ток кздері, двигательді жргізу жйесі, баылау-лшеу приборлары, сигнал беру жйесі, жары беру.

Ток кздері. Генератор мен аккумуляторлы батарея ток кздері болып табылады.

СМД-15К двигательді СК-4 комбайнында РР-315Д реле-реттеу-іші, траты токты Г-214-АІ генераторы, екі 6ТСТ-120 аккумуля-торлы батарея пайдаланылан. СМД-14 двигательді комбайнын-да осы реле-реттеуішті генератор, біра тек бір ана 6-ТСТ-45 не-месе 6СТ-42-ЭРЗ аккумуляторлы батарея пайдаланылан.

СМД-18К двигательді СКД-15 комбайнында РР-315Д реле-реттеуішті 214-АІ генератор жне бір 6СТ-42-ЭРЗ аккумуляторлы батарея орнатылан.

Г-214-А1 генераторы — траты ток ндіреді, жабы, ішкі б-ліктері ерікті салындатылады. Оны куаты 180 Вт, ал толы жк-теме кезіндегі ток кші 15А.

Г-214-А1 генераторыны подшипниктері ЦИАТИМ-221 немесе № 158 арнайы майымен майланады. Арты жатаы подшипник (коллектор жатаы) 240 сараттан со майланады. Бл шін а-паты алады, подшипниктщ ішін 2/3 блігіне дейін майлау майы-мен толтырады да апаты з орнына ояды. 240 саат жмыс істеген со май сауытты (масленканьл) якорьді бра отырып майа толтырады. 900—1100 сааттан сон, подшипниктерді жуып оны жа-на майлау майымен толтырады. Г-214-А1 генераторы шін баса-дай майлау майлары жарамсыз.

РР-315Д реле-реттеуіште маусымды реттеуге арналан жанаспалы (контактілі) винті бар. Егер айнала оршаан ауаны температурасы +5°С жне одан жоары (жаз айларында) болса, онда жанаспалы винтті тірекке тірелгенше брап ою керек. Батареяны жйелі трде айта зарядтау кезінде винтті брап шыару керек (ауаны температурасына байланыссыз трде). Жйелі трде зарядтамау (электролитті тыыздыыны азаюы) кезінде де маусыма туелсіз трде винтті брау ажет.

Аккумуляторлы батареяны маркаларындаы белгілер мына-ларды білдіреді: 6 цифры — райсысыны номиналь кернеуі 2 В болатын тізбектей жаластырылан аккумуляторды саны; СТ ріптері — стартерлік батарея; ТСТ ріптері — тракторлы стар-терлік батарея; маркадаы сан — 10 саатты разрядтау режимін-дегі ампер-саат есебіндегі номиналь сыйымдылы; марканы со-ы ріптері — моноблокты материалы (Э — эбонит, М — мипласт, МС — мипласт жне йнек талшы, Р —мипор); марка соындаы рпі ратай зарядталан деген ым береді.

 

СМД-15 двигателіні жргізу жйесі. Бл двигательді жргізу жйесі уаты 8 а. к. (5,9 кВт) СТ-100 стартерден, ауыстырып-осыштан жне электр факелдік жылытыштан ралан.

Осы стартерді оректендіру шін 24 В кернеу ажет болады. Сондытан электрлік жабдытар жйесіне ВК-ЗОБ дистанциялы электромагниттік жргізгіш ауыстырып-осыш осылан. Бл прибор екі трлі жмыс атарады; аккумуляторлы батареяны па-раллель осылыстан тізбекті осылыса ауыстырып осады, осы-ны нтижесінде ажетті кернеу алынады жне бан оса бір мезгілде стартерді тізбекке осады.

СМД-14 жне СМД-18 дизельдеріні жргізгіш двигателінде уаты 0,75 а. к. (0,55 кВт) СТ-365 стартері орнатылан.

Баылау-лшеу приборлары. омбайнда мына тмендегідей приборлар орнатылан: су мен майды температурасы, сондай-а майды ысымын крсеткіштер мен датчиктер, электр-факелдік жылытышты (СМД-15К) баылау элементі, амперметр.

Сигнал беру жйесі. Бл жйе дыбысты сигнал беруден, сондай-а шанаты, сабан сіліккішті, шмелелегішті жне элеваторлы ос шнекті сигналды рылыларынан ралан. Сигналды рылыларда трлі-тсті лампочкалар мен осыштар пай-даланылан.

Жары беру. Жары беру жйесі ш фарадан, ауыстырылмалы лампочкалардан жне приборлар аланын жарытайтын лампоч-кадан ралан. Бл жйеге жары сулені лыпты ауыстырып-косышын да жатызуа болады.

Фараны біреуі шанаты алдыы жаында о жата, екіншісі — басару алашасыны сйенішіне, шіншісі — радиаторды тірегіне орнатылан. Кронштейндер фараларды ажет баыта бруа ммкіндік жасайды.

 

Аккумуляторлы батарея. Завод 1-майдан бастап 1-сентябрьге дейін жнелтілетін комбайндарды зарядталан, яни пайдалануа толы жарамды 6ТСТ-132 аккумуляторларымен жабдытайды.. 1-сентябрьден бастап 1-майа дейінгі мерзімде комбайндара за-рядталмаан аккумуляторлар орнатылады. 6ТСТ-50-ЭМС аккуму-ляторлары рашан ратай зарядталан кйде жнелтіледі.

Электролит дайындау шін йнек, орасын немесе фаянс ыдыс пайдаланылады. Электролит дайындау кезінде ышылды суа ю керек, ал керісінше істеуге болмайтынын есте сатау ажет. Дистилденген суы бар ыдыса ышылды жайлап йып, оны йнектен немесе ра таза ааштан жасалан таяшамен ара-ластырады.

Егер батареяны сыртына электролит тамса, оны 10 проценттік мстір спиртіне немесе кальциленген сода ерітіндісіне малынан шперекпен сртіп тазартады. Батареяны ысыштарын тотыудан орау шін, оларды техникалы вазелинмен майлап ояды.

рбір 60 саат жмыс істеген со электролитті дегейін тек-

 

середі (оны сатандырыш аландардан 10—15 мм жоары болуы керек). ажет боланда аккумулятора дистилденген су йылады.

Электролитті дегейін мына тмендегіше тексереді. Аккумуля-торды бетін, сіресе тыынды жне оны айналасын жасылап тазартады. рбір элементті тыынын кезекпе-кезек алып тастап, оан шы жаынан 10 мм жне 15 мм ашытыта екі белгісі бар, диаметрі 3—5 мм йнек ттікшені салады. Ттікше сатандырыш алана жеткен кезде, оны жоары шын саусапен ныыз жауып, абайлап жоары шыарады. Ттікшедегі электролитті биіктігі оны сатандырыш аланнан жоары дегейін крсе-теді.

240 саат жмыс істеген со электролитті тыыздыьш лшейді жне аккумуляторды сирексушілік дрежесін анытайды.

Тыыздыты лшеумен бірге температуралы тзетуді ескеру шін электролитті температурасын да анытайды. Егер электро-литті температурасы 15°С-тан жоары немесе тмен болса, онда температуралы тзетулер енгізу арылы ышыл лшеуішті крсетуін 15°С температурадаы тыыздыа келтіруге болады. Егер электролитті наты температурасы 15°С-тан тмен болса, онда рбір градус айырмаа ышыл лшеуішті крсетуінен 0,0007-ден шегеру керек. Егер де электролитті наты температурасы 15°С-тан жоары болса, онда осы крсетуді рбір градусына 0,0007-ден осу керек. ыста 25%-тен астам, ал жазда 50%-тен астам разрядталан батареяларды машиналардан алып, степ зарядтауа жіберіледі.

6-таблицада толытай зарядталан батареяларды электролит-теріні тыыздыы жайындаы жне батареялардаы электролит-

 

 

 

 

 

 

 

Климатты аудан	Топратан за- рядталан - батарея электролитті - 15°-а келтіріл - ген тыыздыы. г/см2	6 - т а б л и ц Егер батарея разрядталан болса электролитті 150-а келтірілген тыыздыы,г/см2
25-%ке	50- %ке
Тым континенталь климатты жне ыста температурасы —40°С-тан тмен аудандар: ыста жазда Температурасы ыста —40°С-ка дейін жететін солтстік аудандар (жыл бойы) Температурасы ыста —30°С-а дейін жететін орталы аудандар (жыл бойы) Отстік аудандар	1,31 1,27   1,29 1,27 1,25	1,27 1,23   1,25 1,23 1,21	1,23 1,19   1,21 1,19 1,17

257

терді тыыздыыны кемуі кезінде оны разрядталу дрежесі ту- ралы мліметтер келтірілген.

Батареяларды зарядталан кйінде жне электролитімен за мерзім сатау шін оны артыымен зарядтайды; батарея багын мият тазартады; аккумуляторды апаын 10 проценттік мстір спиртіне немесе кальциленген сода ертіндісіне матырылан шберекпен сртеді, сонан со ра таза шберекпен тазалайды; полюстік клеммалар мен оларды арасын зара осыштарды ратып сртіп, оларды вазелинмен майлайды. Осылайша дайын-далан батареяны температурасы 0°С-тен жоары желдетілетін ра блмеге ояды. р ай сайын электролитті дегейі мен ты-рыздыын тексереді. Егер тыыздыы 1,23 г/см³-тен (15°С-та) т-мендеп кетсе, онда батареяны степ зарядтайды.