Ауіпсіздік техникасы жне рттен сатандыру ережелері
ауіпсіздік техникасыны негізгі ережелері.ауіпсіздік техни-касы ережелерін білу мен орындауды ерекше маызы бар, йткені мны зі кездейсо атерлерден сатандыруды бірден-бір кепілі. ауіпсіздік техникасыны ережелерін дрыс бааламау, сіресе, оны орындамау жмыс істеуші адамны денсаулыына, тіпті міріне те ауіпті із алдыруы ммкін. Егер оып йренушілер ауіпсіздік техникасын білмейтін болса, одар машинаа жмыс істеуге жіберілмейді. Тменде кауіпсіздік техникасыны негізгі ережелері берілген.
1. Комбайнда жмыс істеуге жасы 18-ге толан, тиісті кулігі бар адамдар ана жіберіледі. Комбайнда жмыс істеуге кмелетке толан (17-ден кіші емес) жастар да жіберілуі ммкін, біра ондай жардайда мына шарттар саталуа тиіс: а) дрігерлік комиссияны рхсат аазы; ) ксіпода комитетіні келісімі; б) комбайнды жргізуге право беретін кулік.
2. Аз млшерде болса да алкоголь ішімдігін ішкен жадайда комбайнды басаруа тыйым салынады.
3. кімшілік тапсыран жмысты жне оны орындау ауіпсіздігі белгілі болан жадайда ана жмыса кірісу ажет.
4. ауіпсіздік ызмет операцияларын орындаан кезде тек кана жарамды ралдарды пайдалану керек. Басы мжылан бала, басы заымдалан кескіш сияты аауы бар ралдарды пайдала-нуа болмайды.
5. андай да болмасын бір затты немесе детальды комбайн шанаына салып тасуа болмайды. Шанаты дннен босатан кезде днді крекпен немесе баса да заттармен итеруге болмайды.
6. андай жк болмасын шмелелегіш камерасына салып тасуа болмайды.
7. Жріс блігіне озалыс (айналыс моменті 30—33 кгс. м, я-ни 300—330 Н. м) беретін двигатель шкиві кергішін ауы-ауы тек-серіп отыру керек.
8. ыпты ымталан, жинаы киіммен (комбинезонмен) ж-мыс істеу керек жне кннен орауыш кзілдірікті пайдаланан жн. Комбайнда ажетті медикаменттермен жабдыталан аптечка болуа тиіс.
9. Комбайн немесе жинау агрегаты жмыс істеп жрген учас- келерде, сондай-а оларды тратарында йытауа немесе дем алуа болмайды. Дем алуа арналан орындарды алыстан байа- латын адалармен белгілейді, ал тнгі уаытта фонарьлармен жа-рытандырады.
10. Жатканы трактора тіркеген кезде оан ыру аппараты жаынан келуге болмайды.
11. Двигатель ілінісін осар алдында е бірініш комбайнды
реттеп жрген ешкімні жо екендігіне кз жеткізу керек, “оса-мын” деген сигнал беріп, осыдан кейін ана іліністі осу ажет.
12. Шалыны саусаты білёуден аланда немесе оан саланда олапты пайдаланып, те сатыпен имылдау керек.
13. албаай вариаторыны жоары шкивіні ортаы серіп-песін бекітетін саинаны серіппені алдын-ала преспен сыу арылы ана монтаждау немесе блшектеу ажет.
14. Двигатель жмыс істеп транда комбайна жанар май юа, ыру аппараты мен баса да жмыс органдарын тазалауа, подшипниктерді майлауа немесе комбайн механизмдеріні андай да болмасын аауларын жндеуге болмайды.
15. Аккумулятор батареясын аланда немесе орнатанда денені ашы бліктері мен киімге электролит шашырауынан сатану керек.
16. Суымаан двигатель радиаторынын, апаын олапсыз не-месе шберексіз ашуа болмайды. апаты ашан кезде ю те-сігіне бетті таамау керек.
17. Комбайна баспалдапен ктеріліп жне тсу ажет. Бас-палдаты жиі-жиі тазалап тран жн.
18. Комбайнда жмыс істеген кезде мына ережелерді сатау ажет:
жріп келе жатанда рульдік доалаты олдан шыарура болмайды;
ілініс осылып транда жмыс органдарын брауа бол-майды;
комбайнды тотатанда берілісті ауыстыру орабынын, рычагын бейтарап алыпа ою керек;
еістен тскенде берілісті ауыстыру орабын ажыратуа бол-майды;
жріп келе жатанда комбайна жаын мада, сіресе шме-лелегіште артында бгде адамны болуына жол бермеу керек;
комбайнды берілісті ауыстыру орабы осулы кйі тіркеуге болмайды;
тежеуіш жйесі мен рульдік механизмді немі тексеріп отыру керек;
жатка корпусын клбеу корпуса асып орнатанша теестіру механизмі рычагыны бекіту болттарын кронштейннен босатпау
ажет;
двигатель тотаанша басару алашасынан кетуге болмайды;
егер комбайн жаткасы ктерулі алпында сенімді трде бекі-тілмеген болса, оны астына кіріп андайда болмасын тетікті жн-деуге болмайды;
комбайн немесе жатка домкратпен ктеріліп транда, олара осымша сандал (козел) немесе баса да тіреуіштер оймайынша, астына кіруге болмайды. Жмса жер жадайында домкратты астьша берік татай тсеу керек;
305 
комбайн жмыс істеп тран кезде ыру аппаратыны алдын-
да труа болмайды;
двигатель жмыс істеп транда гидрожйе штуцерлерін брап
алуа болмайды;
доала рсауы дискісіні бекіту болттары атты тартылма-
са шинаа жел толтыруа болмайды;
шинада ысым бар кезде доалак рсауы дискісіні бекіту болттарыны гайкаларын брап алуа болмайды:
комбайнды тмен жылдамдыпен (саатына 3—4 километрден арты емес) бру керек;
жмыс кезінде жне тасымалдаранда комбайнны барынш кп клбеулілігі— 10°, 'бл ретте оны жылдамдыы саатына 3-4 километрден артпауа тиіс.
19. Комбайншы машинаны ауыстырушы адама ткізгенде бай алан барлы ааулар жнінде оан ескертуге тиіс.
20. Ашы егістікте жмыс істеген кезде кн кркірегенде ком -байннан тсіп, одан 10 метрдей ашытыта болуы ажет.
21. Темір жолдан ткенде те са болан жн; темір жолда тер алдында поезді таап алмаандыына кз жеткізу керек
22. Комбайнды едуір ашытыа жргізіп апаранда мын ережелерді сатау керек:
тманды немесе жауын-шашынды ауа райы жадайында тме жылдамдыпен абайлап озалу ажет;
кез келген транспорт трімен арсы кездескенде жолды о жаын станып, арсы жріп келе жатан транспорттан кемінді 2 м араашытыта жріп отыру керек;
алда келе жатан транспортты (автомашинаны, тракторды комбайнны) соынан кемінде 30 метрлік интервалды сатап жріп отыру ажет.
23. Жинауа арналан егін учаскесіні жадайын тексеріп оларды загона блуді, егінні жиегін орып, шалы жолын салуды кндізгі жарыта атару ажет.
рт ауіпсіздігіні негізгі ережелері.рбір комбайнда: саадай сай сндіргіш, екі крек жне екі швабра болуа тиіс; двигательді шыару бырында шын шіргіш орнатылуы керек (тру- бонаддувы бар двигательдерге шын шіргіш орнатылмайды) Двигательді шыару коллекторы сабанды бліктерден металл аланмен немесе тормен (тор ясы 20 мм) оршалуа тиіс. Ге- нераторды, аккумуляторды, стартерді, магниттік жргізгішті жне баса электр тетіктеріні жыжымалы алыптарыны клемі- маларында ошаулаыш алпашалар болуа тиіс.
Клемді егін алаптарын (50 гектардан арты) загондара бледі. Загондар аралыындаы жыртылан жерді (екі 8 метрден кем емес) ртке арсы да мні бар.
Клемді алаптарды загондара блген кезде бес корпуст плугты екі жрісінден ртке арсы да жыртады. Мндай алаптар
да рт шыан жадайда жылдам жыртуа арналан плугы бар трактор даяр труа тиіс.
рттен сатану шін мына негізгі ережелерді сатау керек:
1) комбайн двигателін ааусыз таза стау ажет;
2) двигательді (сіресе коллектор мен шыару бырыны) ластануына жне жанар май мен майды аруына жол бермеу керек;
3) коллекторды двигатель алпашасымен, шыару бырыны коллекторымен, жалрасатын жерін ауы-ауы тексеріп отыру кажет;
4) шын шіргіш пен жргізу двигателіні свечасына баратын ткізгіш сымны дрыс екендігін адаалап отыру ажет;
5) двигательді ызып кетуіне жол бермеу керек;
6) комбайнда жне егін жинап жрген загонда темекі шегуге болмайды (темекі шегуге арнаулы орын белгіленуге тиіс);
7) ттанан мнай німдеріне су юа болмайды, оны рт сн-діргішпен шіру керек, топыра шашып, швабрамен ру ажет;
8) мнай німдері сіген киіммен жанып жатан ота жаын-дауа болмайды.
9) заправка жасау пункті мен комбайн агрегатыны тра ор-ныны айналасын оршап жыртып, ртке арсы ралдармен жаб-дытау керек;
10) комбайндарды тра орныны заправка жасау пункті мен трын йлерден ашытыы 80—100 метрден кем болмауа тиіс, ал тнгі тра кезінде комбайн агрегаттарыны ара ашытыы 20 метрден кем болмауы керек;
11) шапша айналатын біліктерге (барабан, битер жне баса жмыс органдарыны біліктеріне) сабан оралып алган жо па, немесе ауіпті йкелу аймаы пайда болан жо па, соны ауы-ауы тексеріп отыру керек;
12) “масса” ажыратып-осышыны дрыстыын баылап, ж-мыс аяталан со электр желісін ажырату ажет;
13) жанар май баына заправканы механикаландырылан діс,-пен егіні жиналан жерде (жыртылан жерде, жол стінде) двига-тельді сндіріп барып жасау керек.
XXII тарау. ЖИНАУ ЖМЫСТАРЫНЫ
ТЕХНОЛОГИЯСЫ