Бап. Адамныазалары мен тіндерін алып оюа мжбрлеунемесе засыз алып ою

1. Трансплантациялау не згедей пайдалану шін тірі адамны агзалары мен тіндерін алып оюга мжбрлеу немесе засыз алып ою, сол сияты тірі адамны азалары мен тіндеріне атысты засыз ммілелер жасасу -

2. Мынадай:

1) кінлі адамга дрменсіз кйде екені крінеу белгілі адама атысты;

2) крінеу кмелетке толмаган адамга атысты; 3) екі жне одан да кп адамга атысты;

4) адамдар тобы, алдын ала сз байласу арылы адамдар тобы жасаган;

5) бірнеше рет;

6) аруды немесе ару ретінде пайдаланылатын заттарды олданып;

7) кінлі адамга жктілік жагдайда екені крінеу белгілі йелге атысты;

8) алдау немесе сенімді теріс пайдалану жолымен;

9) адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып;

10) жбірленушіні материалды немесе згедей туелділігін пайдаланып жасалган дл сол іс-рекеттер -

3. Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, абайсызда жбірленушіні ліміне немесе зге де ауыр зардаптарга кеп соан не ылмысты топ жасаган іс-рекеттер -

Соы жылдары медицина ылымыны елеулі жетістіктеріні Бл трі адамны ор-гандарын немесе тінін баса адамны мірін сатап алу немесе алпына келтіру шін ауыстырып салуа ол жеткізу болып табылады.

Медицинадаы бл жетістік ауыстырып салу не згедей пайдалану шін адамдарды органдарын немесе тінін алуа мэжбр ету сипаты криминалды жадайларды крініс алуына экеліп соты. Осыан орай жаа ылмысты кодексте осы тэдэыдаы ылмыспен крес жргізетін арнаулы норма — П6-бап пайда болды. Брыны ылмысты ко-дексте мндай норма болмаан еді. ылмысты объектісі - адамдарды мірі немесе денсаулыы. Объективтік жаынан ылмыс ауыстырып салу не згедей пайдалану шін адамны органдары мен тінін алуа мэжбр ету немесе засыз алу, сол сияты адамны органдары мен тініне атысты засыз мэмілелер жасау арылы жзеге асырылады.

Мэжбрлеу дегеніміз донора кш олдану, орыту, материалды жэне басадай тэуелділігін пайдалану арылы оны еріксіз органдары мен тінін беруге кндіру бо-лып табылады. Адам органдарын немесе тінін алу тек ана донорды келісімі бойын-ша жзеге асырылады жэне мндай іс-эрекеттер арнаулы замен реттеледі. Егер адам органдары мен тіні донорды келісімінсіз, занда крсетілген басадай талаптарды крінеу бза отырып, жзеге асырылса, онда мндай эрекет засыз деп танылады. Адам органдары мен тініне атысты засыз мэмілелерге донорды келісімінсіз немесе зада крсетілмеген негіздерсіз эртрлі келісім-шарттарды жзеге асыру, органдар мен тіндер-ді засыз айналыма салу жэне т.б. эрекеттер жатады. ылмыс _рамы формальды жэне ал К-ті 116-бабыны 1 -блігінде крсетілген засыз іс-эрекеттерді жасаан уаыттан бастап аяталан деп танылады.

ылмыс субъективтік жаынан тікелей асааналыпен істеледі. ылмысты ниеті эр трлі болуы ммкін: ауру адама жэрдем крсету; бастыыны алдында жасы кріну; пайдакнемдік немесе атамарльщ жэне т.с.с.

ылмысты субъектісі - 16-а толан адам.

Егер ылмыс кінэліге крінеу дэрменсіз кйде екендігі белгілі немесе крінеу кэмелетке толмаана атысты; екі немесе одан да кп адама атысты адамдар тобы-мен, алдын-ала сз байланысуы бойынша адамдар тобымен; бірнеше рет, ару неме-се ару ретінде пайдаланылатын заттарды олданып; кінэліге жктілік жадайында екендігі крінеу белгілі эйелге атысты; алдау немесе сенімге иянат жасау жолымен; зіні ызметтік жадайын пайдаланып; жэбірленушіні материалды немесе зге де тэуелділігін пайдаланып жасаланда, онда бл эрекеттері осы рамны ауырлататын трі болып табылады (116-бапты 2-тармаы).

Осы бапты бірінші немесе екінші тармагарында кзделген, абайсызда жэбірленушіні айтыс болуына немесе зге ауыр зардаптара экеп соан не ылмысты той жасаан іс-эрекеттер - осы ылмысты аса ауырлататын тріне жатады (113-бапты 3-тармаы). зге ауыр зардаптара жэбірленушіні психикалы дертке шырауы, зін-зі лтіру немесе ауыр дене жараатын алу т.с.с. жатады. ылмысты кодексті 113-бабыны 3-тармаында крсетілген ылмыс рамы материалды. Осыан орай ылмыс занда крсетілген осы зардаптарды біреуіні орын алан уаытынан бастап аяталан деп танылады.