Бап. Кредитті засыз алу немесе бюджеттік кредитті масатсыз пайдалану

1. Дара ксіпкерді немесе йымны шаруашылы жагдайы, аржылы жай-кйі немесе кепіл млкі туралы немесе кредитті, дотацияны, кредиттеуді жеілдікті шарттарын any шін елеулі мні бар зге де мн-жайлар туралы крінеу жалган мліметтерді банкке немесе зге де кредиторга сыну арылы дара ксіпкерді немесе йым басшысыны кредитті, дотацияны не кредиттеуді жеілдікті шарттарын алуы, сол сияты кре-диттеуді, дотация беруді тотатуга, жеілдіктерді жоюга не блінген кредит пен дота-ция млшерлерін шектеуге кеп сотыруы ммкін мн-жайларды туындаганы туралы апаратты банкке немесе зге кредиторга хабарламауы, егер бл іс-рекеттер ірі залал келтірсе -

2. Бюджеттік кредитті нысаналы масаты бойынша пайдаланбау, егер бл іс-рекет азамата, йымга немесе мемлекетке ірі залал келтірсе -

ылмысты кодексті 219-бабында «Дара ксіпкерді немесе йымны шаруашылы жадайы, аржылы жай-кйі немесе кепілдік млкі туралы немесе несиені, демеуаржыны, несиелеуді жеілдікті шарттарын алуа арналан елеулі мэні бар зге де мэн-жайлар туралы кпе-крінеу жалан мэліметтерді банкке немесе зге де несие берушіге беру арылы жеке кэсіпкерді немесе йым жетекшісіні несие, демеуаржы не несиелеуді жеілдікті шарттарын алуы, сондай-а несиелеуді, демеуаржы беруді тотатуа, жеілдіктерді жоюа не блінген несие мен демеуаржы млшерлерін шек-теуге экеп соатын мэн-жайларды пайда болуы туралы апаратты банкке немесе езге несие берушіге хабарламау, егер осы эрекеттер ірі зиян келтірсе - несиені засыз алу» деп табылады делінген.

ылмысты рсы б^зушылыты тікелей объектісі — банктік немесе басадай несие-лік йымдарды несиелік ьсьізметін реттейтін оамды атынастары.

Несие дегеніміз банк немесе несиелік йымдарды арыз алушылара беретін ашалай аражаттары болып табылады. Аша аражаты — осы ылмысты кьт бзушылыты заты болып табылады.

Объективтік жаынан кылмыстык ы бзушылы іс-эрекеттен, ылмысты зарда-бынан жэне себепті байланыстан трады.

За іс-эрекетті мынадай нысандарын белгілеген: 1) несие алу, 2) несиені жеілдік шарттармен алу. Бл ретте жеке кэсіпкер немесе йым жетекшісі несие алуды неме-се несиені жеілдікпен алуды осы ылмыс рамында крсетілген тэсілдерді - жеке кэсіпкерді немесе йымны шаруашылы жадайы, аржылы жай-кйі немесе кепіл-дік млкі туралы немесе несиені, демеуаржыны, несиелеуді жеілдікті шарттарына арналан елеулі мэні бар зге де мэн-жайлар туралы кпе-крінеу жалан мэліметтерді банкке немесе зге де несие берушіге беру туралы, сол сияты несиелеуді, демеуаржы беруді тотатуа, жеілдіктерді жоюа не блінген несие мен демеуаржы млшерін шек-теуге экеп соатын мэн-жайларды пайда болуы туралы апаратты банкке, зге несие бе-рушіге хабарламау арылы засыз трде жзеге асырылады. Яни бл ылмысты ы бзушылыты істелу тсілі крінеу жалан мліметтер енгізілген ресми жаттарды пайдалану болып табылады. Млдай жаттарда жеке ксіпкерді немесе йым жетекшісіні олы ойылып, белгіленген тэртіппен расталуы ажет.

ылмысты ккык бзушылы зада крсетілген зардап—ірі зиян келтірілсе, аяталан деп табылады. Зиян несие берушіге (банкке немесе зге де несие берушіге) келтіріледі. Ірі зиянны тсінігі ылмысты кодексті 3-бабыны 38-тармаында берілген.

Субъективтік жаынан кылмысты ы бзушылык рамы тікелей асааналыпен жзеге асырылады. ылмысты ккы бзушылыты субъектісі - арнаулы субъект. Олар, жеке кэсіпкер немесе _йым жетекшісі.

Мемлекеттік масатты несиені не мемлекет кепілдігімен берілген несиені тіке-лей масата пайдаланбау, егер осы іс-эрекет азамата, йыма немесе мемлекет-ке ірі зиян келтірсе, ол ылмыс рамыны ауырлататын белгісі болып табылады (219-бапты 2-тармаы). Мемлекеттік масатты несие деп азастан Республикасы ¥лтты Банкі арылы белгілі бір масата пайдалануа (т_рын й рылысы, фермерлік шаруашылыты дамыту, нерксіп объектілерін салу) берілетін аша аражаттары бо-лып табылады. Мемлекет кепілдігімен берілген несиеге ешбір процентсіз несие алушыа банк жйелері арылы белгілі бір масата пайдалану шін аша аражатын белгілі бір мерзімге беру жатады.

Осы несиелерді тікелей масата пайдаланбау деп — масатты несиені не мемлекет кепілдігімен берілген несиені млдем міндеттемеде крсетілмеген баса масата пайда-лануды айтамыз. Мысалы, шаруа ожалыыны жетекшісі ауыл шаруашылы техника-сын, т_ым сатып алу шін мемлекеттен масатгы несие ала отырып, б_л аржыны баса коммерциялы масата — рылыс материалдарымен сауда-сатты жасауа жмсайды. Несиені тікелей масата пайдаланбауды салдарынан азамата, йыма немесе мем-лекетке ірі залал келтірсе - осы ылмысты ы бзушылы рамыны ауырлататын тріне жатады. Ірі залалды тсінігі ылмыстык кодексті 3-бабы 38-тармаында берілген.

ылмысты кодексті 219-бабыны 2-тармаында крсетілген ылмысты ык бзушылы рамыны субъектісі - 16-а толан, кез келген есі дрыс адам, яни жай субъект.