Бап. йымдасан топ, ылмысты йым ру жне олара басшылы ету, сол сияты олара атысу
1.йымдасан топты немесе ылмысты йымды уру, сол сияты оган немесе ылмысты йымны урылымды блімшесіне басшылы ету-
2. йымдасан топа немесе ылмысты уйыма атысу -
3. Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып жасаган іс-рекеттер -
Ескерту.
Осы Кодексті 262, 263, 264, 265 жне 268-баптарында ылмысты топа атысуын з ер-кімен тотатан жне ылмысты топ жасап жатан немесе жасаан ылмыстарды ашуа немесе оларды жолын кесуге белсенді трде ыпал еткен адам, егер оны рекеттерінде зге ылмыс урамы болмаса, ылмысты жауаптылытан босатылады.
Крсетілген ылмысты ы бзушылы рамы азастан Республикасы ылмысты кодексіне тыш рет енгізіліп отыр. ¥йымдасан ылмыс жеке адам, оам, мемлекет шін аса ауіп тудыратыны жалпыа млім. Осыан орай осы ылмысты тікелей объектісі - оамды немесе мемлекеттік ауіпсіздік болып табылады. йткені йымдасан ылмыс мемлекетті, оамды йымдарды эр трлі рылымдарыны біралыпты дрыс ызмет атаруына кедергі келтірумен бірге, оларды дрыс ызметіне сан илы тосауылдар жасап, наты ауіп тндіреді.
Объективтік жаынан ылмысты кодексті 262-бабында крсетілген ылмысты ы бзушылы рамы тмендегіше трде сипатталады:
1. ¥йымдасан топты немесе ылмысты йымды щру;
2. ¥йымдасан топа немесе ылмысты йыма басару;
3. ¥йымдасан топтьщ немесе ылмысты рылым блімшесіне басшылы ету (262-бапты 1-блігі);
4. ¥йымдасан топа немесе ылмысты йыма атысу (262-бапты 2-блігі);
5. Жоарыда крсетілген эрекеттерді адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып жасауы (262-бапты 3-блігі).
¥йымдасан топты ру, сондай-а оны басаруа - бір немесе бірнеше ылмысты ы бзушылы жасау шін кнібрын екіден кем емес адамдарды біріккен траты тобын ру, рылан топа басшылы істеу рекеттері жатады. Осы эрекеттерді істеген адам ылмысты кодексті 262-бабыны 1-тармаы бойынша жауапа тартылады.
ылмысты оамдастыты (йымды) руа осы оамдастыа атысушыларды тарту, олара кіретін рылымды блімшелерді -ру, кылмысты топтарды йымдастырушыларын, басшыларын, зге де кілдерін белгілеу, оларды міндетгерін анытау, йымдастырушылык нысандаы жоспарлар жасау болып табылады. ылмысты оамдасты ауыр немесе аса ауыр кылмыстар жасау шін немесе осындай ылмыстарды жзеге асыру шін жоспарлар мен шарттар эзірлеу масатында рылады. Осындай масатты жзеге асыру - ылмысты оамдастыты немесе оан кіретін блімшелерді басарушыа да тэн болып табылады. Осыан орай онша ауыр емес, ауырлыы орта ылмыстарды істеу шін ылмысты оамдастыты (йымды) _ру жэне оны немесе оан кіретін блімшелерді басару крсетілген ылмыс рамына (262-бапты 2-тармаы) жатпайды, мндай эрекеттер К-ті 262-бабыны 1-тармашасымен амтылады.
ылмысты оамдасты банда рамына сас, біра одан ошау, зіндік згеше-ліктері де бар.
ылмысты оамдасты кп жадайларда за тыйым салан басадай эрекеттер: наркотикалы нэрселерді ндіру, тасымалдау, тарату, жалан аша жасау, жасырын трде алкоголь ішімдіктерін, дрі-дрмек, улар, ару-жарактар, жаппай заымдау заттарын дайындау, жезкшелікпен айналысуа арналан притондар _йымдастыру немесе стау жэне жегетайлы сиякты іс-эрекеттерді істеумен байланысты болады. Ал банда бол-са азаматтара немесе _йымдара шабуыл жасау максатында рылады. ылмысты оамдастыты міндеті эр уаытта шабуыл жасаумен байланысты емес. Банда мшелері сияты ылмысты оамдастыка кіретіндер де аруланан болуы ммкін. Біра ылмысты ауымдастытаы ару шабуыл жасау шін емес, оларды зін, оан кіретін блімшелерді баса ылмысты топтан, йымнан, ауымдастытан орау шін ана ажет болады. Егер ылмысты ауымдасты бандитизм рамындаы ылмысты эрекеттерді істесе, онда іс-эрекетте ылмысты кодексті екі бірдей бабында (262, 268-баптар) крсетілген кылмыстарды жиынтыы бар.
ылмысты оамдастыты басаруа оны немесе оан кіретін блімшелерді тіке-лей басарып, жмысын йымдастыру, оларды жаттарын дайындау, оамдастыа кіретін адамдарды, оларды бірлестіктеріні міндеттерін, рлдерін айындау, олара міндет жктеу эрекеттері жатады.
ылмысты оамдастыа атысуа, осы оамдастыты міндеттерін тіке-лей жзеге асыру шін кьілмысты эрекеттерді тікелей орындаушысы болу немесе ылмысты жзеге асыру шін кмекші міндеттерді атару немесе ылмысты оамдастыты ажетті кркаттармен, баса материалдармен жабдытау эрекеттерін жзеге асырушылытар жатады.
Субъективтік жаынан ылмысты ды бзушылы тікелей асааналыпен жа-салады: кінэлі йымдасан ылмысты топ, ауымдасты (йымды) руды, оны басаруды немесе оан атысуды оама ауіпті, заа айшы екенін сезеді, біледі, біра соан арамастан оны _руды, оан басшылы етуді немесе оны ызметіне атысуды тілейді.
ылмысты кодексті 262-бабыны 1, 2-тарматарында крсетілген кылмысты ы бзушылытарды субъектісі болып 16-а толан, есі дрыс кез келген адам, ал осы бапты 3-блігінде крсетілген ылмысты ы бзушылыкты субъектісі болып - арнаулы субъект (ылмысты эрекеттерді істеуге з лауазымды жадайын пайдаланан лауазым иелері немесе кімет кілдері) танылады.
К-ті 262-бабыны ескертуіне сэйкес:
Осы Кодексті 262, 263, 264, 265 жне 268-баптарында ылмысты топа атысуын з еркімен токтатан жэне ылмыстык топ жасап жаткан немесе жасаан ылмыстарды ашуа немесе оларды жолын кесуге белсенді трде ыпал еткен адам, егер оны эрекеттерінде зге ылмыс рамы болмаса, ылмысты жауаптылытан босатылады