Бап. Микробиологиялы немесе баса да биологиялы агенттермен немесе уытты заттармен жмыс істеу кезінде экологиялы талаптарды бзу
1.Микробиологиялы немесе баса да биологиялы агенттерді немесе уытты заттарды жинап ою, жою немесе кму кезінде экологиялы талаптарды бузу не оларды айта деу, сатау немесе кему шін азастан Республикасына засыз келу, егер бул іс-рекет оршаган ортага айтарлытай залал келтіруге кеп соса немесе экеп соуы ммкін болса немесе адамны денсаулыгына зиян келтірсе -
2.оршаган ортага ірі залал келтірген не келтіру атерін тугызган, сол сияты ттенше экологиялы ахуал аумаында жасалан дл сол іс-рекет -
3.Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, оршаган ортага аса ірі залал келтіруге не адам ліміне не адамдарды жаппай сыраттануына кеп соан іс-рекеттер –
ылмысты ы бзушылыты объектісі - экологиялы ауіпсіздік аясындаы атынастар.
ылмысты кы бзушылыты заты - микробиологиялы, биологиялы агенттер, микроорганизмдер (бактериялар, вирустар, микроскопиялы грибоктар т.б.), улы заттар.
ылмысты ккьт бзушылы объективтік жаынан микробиологиялы немесе баса да биологиялы агенттерді немесе улы заттарды жинап ою, жою немесе кму кезінде экологиялы талаптарды бзу немесе оларды азастан Республикасына сату, сатау немесе кму шін засыз экелу, егер блар адам денсаулыына немесе оршаан ортаа елеулі зиян келтіру атерін туызаны арылы сипатталады.
Миробиологиялы немесе баса да биологиялы агенттер немесе улы заттар-мен жмыс істеуді тэртібін белгілейтін кптеген нормативтік-ыты актілер бар. Осы заттармен жмыс істеуді экологиялы талаптарын бзу фактісін анытау шін маманны немесе сарапшыны кмегі ажет. Демек крсетілген бапты диспозициясы бланкеттік. Осы бапа сэйкес экологиялы талаптарды бзу эрекет немесе эрекетсіздік арылы жзеге асырылады. рекетке биологиялы агенттерді, улы заттарды жарамсыз тэсілдермен сатау, лшеу немесе оларды ндіруге сатау кезінде белгіленген темпера-тураны немесе сатау режимін бзулар жатады.
рекетсіздікке осы заттарды жинап ою, ндіру, сатауды белгіленген ауіпсіздік ережелерін сатамау жатады.
ылмыстан адам денсаулыына немесе оршаан ортаа елеулі зиян келтірілу аупі тууы керек. ылмыс формальды рама жатады. Занда крсетілген экологиялы талаптарды бзан елеулі зиян келтірілу аупі наты болан уаыттан бастап ылмыс аяталан деп саналады.
ылмысты ы бзушылы субъективтік жаынан асааналыкден немесе абайсыздыпен істеледі.
ылмысты ы бзушылыты субъектісі — арнаулы, жоарыда крсетілген заттармен жмыс істеуге жіберілген адам.
ылмысты кодесті 326-бабыны 2-тармаында осы ылмысты ауырлататын трі -оршаан ортаны ластануына, улануына немесе заымдануына, адамны денсаулыына ірі залал келтіруге, не келтіру аупін туызан не жануарлар немесе сімдіктер дниесіні жаппай рып кетуіне экеп соан, сондай-а ттенше экологиялы ахуал аумаында жасалан дэл сол эрекеттер, ал осы бапты 3-тармаында ылмысты те ауырлататын трі - осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, абайсызда адамдарды жаппай сыраттануына немесе адам ліміне экеп сокан эрекет шін жауаптылы бел-гіленген.
ылмысты ы бзушылыты. Кодексті 326-бабы 2-тармаында сз бо-лып отыран ттенше экологиялы жадай аумаы деп азастан Республикасыны «оршаан ортаны орау жніндегі» 1997 жылы 15 шілдедегі заыны 8-тарауына сэйкес белгілі бір аумата адамдарды іс-рекеті немесе табиат апаты салдарынан пай-да болан оршаан ортаны адамдарды мірі мен денсаулыына, жануарлар немесе сімдіктер дниесін сатауа траты кауіп тндіретін олайсыз экологиялы эсері бар объектілерді айтамыз.
Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген, оршаан ортаа аса ірі залал келтіруге не адам ліміне не адамдарды жаппай сыраттануына экеп соан іс-эрекеттер - осы ылмыс рамыны аса ауырлататын трі болып табылады К-ті 326-бабы 3-тармаы.
Аса ірі залал деп — оршаан ортаны жэне табии ресурстарды тлынушылы асиеттерін калпына келтіру шін ажетті шыындарды бір мы айлы есептік крсеткіштен асатын млшедегі лды крінісі болып табылады (К-ті 3-бабы 38-тармаы.
Бап. Ветеринариялы аидаларды немесе сімдіктерді аурулары мен зиянкестері не арсы кресу шін белгіленген аидаларды бузу
1. Ветеринариялы агидаларды эпизоотияларды таралуына немесе зге де ауыр зардаптарга кеп соан бзу-
2. сімдіктерді аурулары мен зиянкестеріне арсы кресу шін белгіленген аидаларды ауыр зардаптарга кеп соан бзу -
ылмысты объектісі й жэне жабайы жануарларды, хтарды жэне сімдіктерді орау жніндегі оамды атынастар болып табылады.
ылмысты заты - жабайы жэне й жануарлары, стар, балытар, адар жэне баса жануарлар, сондай-а сімдіктер дниесі.
Объективтік жаынан ылмысты кодекті 327-бабыны 1-тармаындаы ылмыс малдэрігерлік ережелерді бзу эпизоотияларды тарауына немесе зге де зардаптара экеліп соу арылы сипатталады.
Малдэрігерлік ережелерді тізбегі азастан Республикасыны 2002 жылы 10 шіл-деде абылданан малдэрігерлік заында берілген. Осы ережелерді бзу індеттерге немесе зге де зардаптарга экеліп соан жадайда ылмысты ккьт бзушылы шін жауаптылы орын алады.
Індеттер деп жануарларды жаппай жпалы аурумен ауруы (эпизотия, тйнеме, топала, арасан т.б.) зге де ауыр зардаптара, індетке байланысты ауылшаруашылы німдерін (ет, ст, жмырта) ндіруді жою, белгілі бір трын пунктеріне келіп-кетуді тыю т.б. сиятылар жатады.
ылмысты ы бзушылы рамы материалды, ол занда крсетілген зардаптар орын алан уаыттан бастап аяталан деп саналады.
ылмысты кы бзушылы субъективтік жаынан асааналыпен де, абайсыз-дыпен де жасалады.
ылмысты уы бзушылыты субъектісі - арнаулы, малдэрігерлік ережелерді жэне сімдіктерді аурулары мен зиянкестеріне арсы крес шін белгіленген ережелер зіне жктелген адам.
Осы бапты (327-бап) 2-тармагында сімдіктерді аурулары мен зиянкестеріне арсы кресу шін белгіленген ережелерді бзу, ауыр зардаптара экеп соаны шін жауаптылы белгіленген.
сімдіктерді аурулары мен зиянкестеріне арсы крес шараларын белгілейтін сан трлі арнаулы ыты-нормативтік актілер бар. Осыан орай сімдіктерді аурула- ры мен зиянкестеріне арсы кресу шін белгіленген ережелердін наты айсысыны бзыланын арнаулы за жаттары арылы аныктау ажет. Бапты бл блігіні диспози-циясы да бланкеттік. Белгіленген ережелерді бу_зу ауыр зардаптара экеп соса ана кінэлі адам ылмысты жауаптылыа тартылады. Ауыр зардаптара - сімдіктер ауруларыны жаппай тарауы (эпифитотия); ірі клемдегі ауылшаруашылык даылдарыны жойылуы немесе жануарларды ауруы, орман ааштарыны ауруа шыраулары жатады.