Бап. Ааштар мен бталарды засыз кесу, жою немесе заымдау

й маындаы, саяжай мен бау-баша учаскелеріндегі агаштар мен буталардан баса, орман орына кірмейтін жне кесуге тыйым салынган агаштар мен бталарды засыз кесу, жою немесе заымдау, сол сияты орман даылдарын, орман питомниктері мен плантацияларындагы егілген не отыргызылган кшеттерді, сондай-а ормандарды молытырумен орман сіруге арналган аладарда зі сіп шыан шыбытарды, скіндерді не олдан отыргызылган екпелерді жою немесе заымдау -

2. Орман орына кіретін агаштарды жне буталарды засыз кесу, жою немесе заым-дау-

3. Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген:

1) бірнеше рет;

2) адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып;

3) ірі залал келтіре отырып;

4) ерекше оралатын табии ауматарда жасалган іс-рекеттер -

4.Осы бапты бірінші, екінші немесе шінші бліктерінде кзделген, ылмысты топ жасаан іс-рекеттер -

ылмысты ы бзушылыты объектісі - ормандар мен бталарды орау жэне тиімді пайдалану аясындаы катынастар.

ылмыс й маындаы, саяжай мен бау-баша учаскелеріндегі ааштар мен бталардан баска, орман орына кірмейтін жэне кесуге тыйым салынан ааштар мен бталарды засыз кесу, жою немесе заымдау, сол сияты орман даылдарын, орман питомник-тері мен плантацияларындаы егілген не отырызылан кшетгерді, сондай-а орман-дарды молытыру мен орман сіруге арналан аландарда зі сіп шыан шыбыгарды, скіндерді не олдан отырызылан екпелерді жою немесе заымдау арылы істеледі. Осы ылмыстар ауырлататын трі - Орман орына кіретін ааштарды жэне бталарды засыз кесу, жою немесе заымдау болып табылады (К-ті 340-бабы 2-тармаы).

ылмысты ы бзушылыкты заты - барлы топтаы орман ааштары мен бталары, орман орына кірмейтін немесе кесуге тыйым салынан бталар.

Орманны куыты ережелері азастан Республикасыны 2003 жылы 8 шілдеде абылданан Орман кодексінде белгіленген. Барлы ормандар жэне орман шаруашылыын жргізуге берілген жерлер азастан Республикасыны орман орына жатады.

Орман корына ауылшаруашылы жерлерін орайтын орман ондырылары немесе басадай ааштар мен бталар; темір жол, автомобиль жолы жне каналдарды орап тратын орман белдеулері, елді мекендер мен алаларды кгалдандыратын ааштар, й іргесіндегі, саяжайлардаы жэне саяжай учаскелеріндегі ааштар кірмейді.

азастан Республикасында атаратын экологиялы, генетикалы, элеуметтік-экономикалы ызметтері мен орналасан жерлеріне арап орман орлары екі топа блінеді.

Бірінші топа суды орайтын омандар (зен, кл, бгет жэне баса су оймаларыны я аалауларын орайтын орман белдеулері); санитарлы-гигиеналы жэне сауыктыру орындары, орытар мен орыты айматар, лттык жэне тарихи табии парктердегі ормандар, ерекше нды орман алаптары, ылыми маызы бар ормандар, генетикалы резервтер мен табии ескерткіштер, жаа кэсіпшілігі аймаыны ормандары, биік таулардаы ормандар жатады.

Екінші топтаы ормандар атарына таулы аудандардаы пайдаланылу маызы шекте-улі ормандар жатады.

ылмысты іс-рекет объективтік жаынан аланда барлы топтаы ормандарда ааштар мен бгаларды, сондай-а орман орына кірмейтін ааштар мен бталарды засыз кесу, сол сияты суін тотату - заымдау, бл рекеттер ірі залал келтіру арылы сипатталады.

Орман ааштары мен бталарын, сондай-а олара кірмейтін баса да ааштар мен бталарды кесу арнаулы рксат жаттарды: лицензияны, ааш кесу билетіні, ордерді, орман билетіні негізінде жзеге асырылады.

Засыз ааш кесу деп азастан Республикасыны орман орындаы ааштарды, бталар мен шырмауы тымдас сімдіктерді барлы тобын, оны ішінде рттен заымданандарын, ааш кесу билетінсіз кесуді; ааш кесуді олданылып жрген ереже-лерін крінеу бза отырып алан орман кесу билеті бойынша кесуді, билетте крсетілген учаскелерден тыс немесе оны шекарасынан тыс жерде жзеге асырылан ааш кесуді; ааш кесу билетінде белгіленген млшерден астам ааш кесу немесе ааш кесуді тріне жатпайтын ааштарды, сондай-а бталар мен шырмауы тымдас сімдіктерді кесуді; ааш кесу билетінде белгіленген мерзімді бзып ааш кесуді жэне Р Орман кодексіні 113-бабы 1-тармаыны 4) тармакшасында белгіленген зге ережелер мен баса да нормативтік-ыты актілерді бзу деп тсінген жн (Р Жоары Сотыны 18 мау-сым 2004 жылы №1 нормативтік аулысыны 5-тармаы).

ылмысты ы бзушылы рылысы жнінен материалды рама жатады. Ол зада крсетілген эрекеттер ірі залал экеліп соан жадайда аяталан деп саналады. ылмысты кодексті 288-бабыны ескертуіне сэйкес ылмыс жасаан кезде азастан Республикасыны задарында белгіленген айлы есептік крсеткіштен жз есе асып тсетін залал млшері елеулі задал деп танылады. Іс-эрекет пен келтірілген осы залалды арасында себепті байланыс болуы ажет.

ылмысты кды бзушылы субъективтік жаынан тікелей асааналыпен істе-леді.

ылмысты кы бзушылы субъектісі - 16-а толан адам.

ылмысты кодексті 340-бабыны 3-тармаында осы ылмысты ауырлататын трі: барлы топтаы ааштар мен бталарды, сондай-а орман орына кірмейтін немесе кесу-ге тыйым салынан ааштар мен бталарды засыз кесу, сол сияты суін тотату шін заымдау, егер Бл эрекеттер:

Осы бапты бірінші немесе екінші бліктерінде кзделген:

1) бірнеше рет;

2) адам зіні ызмет бабын пайдалана отырып;

3) ірі залал келтіре отырып;

4) ерекше оралатын табии ауматарда жасалан іс-эрекеттер. Бірнеше рет жасалан ылмысты тсінігі К-ті 12-бабында, адамны ызмет бабын пайдаланып істегені шін жауаптылыы К-ті 3-бабыны 26-тармаында крсетілген. Ірі залалды тсінігі К-ті 3-бабыны 38-тармаында берілген.