Тілдік масаттар туралы 1 страница
Жаратылыстану» пні бойынша
Оу жоспары
(орта білім беру мазмнын жаарту аясында)
Сынып
Мазмны
за мерзімді жоспар 3
Тілдік масаттар туралы6
Орта мерзімді жоспар 8
1-блім. Мен -зерттеушімін.ылым мен зерттеушілерді ролі. Табиатты тану дістері 8
2-блім. Тірі табиат: сімдіктер 16
2-блім. Тірі табиат: Жануарлар 24
2-блім. Тірі табиат: Адам 29
5- блім. Табиат физикасы:Кш пен озалыс 35
4-блім. арыш жне Жер: арыш. Жер. Кеістік пен уаыт 40
5 блім. Табиат физикасы: Жылу. Электр. Магниттілік 50
5-блім.Табиат физикасы:Жары 60
5-блім. Табиат физикасы:Дыбыс 64
ыса мерзімді жоспар 67
Саба жоспары 67
за мерзімді жоспар
«Жаратылыстану» пні 1-сынып
| 1-тосан | 2-тосан | 3-тосан | 4-тосан |
| 1 блім: Мен – зерттеушімін. ылым мен зерттеушілерді рлі. Табиатты тану дістері («зім туралы» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушылар білуі тиіс: 1.1.1.1 оршаан лем былыстары,дерістері мен нысандарын зерттеуді ажеттілігін тсіндіру 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілгенэкспериментті тсіндіру | 2А блім.Тірі табиат:Адам («Мен жне мені отбасым» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушыларбілуі тиіс: 1.2.3.1 адам денесіні негізгі бліктерін жне оларды ызметтерін атау; 1.2.3.2 адам міріні кезедерін сипаттау; 1.2.3.3 адамны суі мен дамуы шін керек ажеттіліктерді анытау | 4блім.арыш жне Жер: арыш.Жер. Кеістік жне уаыт («Саяхат» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушыларбілуі тиіс: 1.4.2.1 астрономияны арыш туралы ылым ретінде сипаттау; 1.4.2.2 арышты зерттеуге арналан рылылар мен шу аппараттарын сипаттау; 1.4.2.3 жекелеген арышты денелерді атау жне сипаттау | 5- блім. Табиат физикасы: Жары («Таам жне сусындар» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушыларбілуі тиіс: 1.5.2.1 жары пен араылыты салыстыру; 1.5.2.2 жарыты табии жне жасанды кздерін ажырату; 1.5.2.3 жасанды жарыты ажеттілігін жне оны кздерін анытау 1.2 Табиатты тану дістері 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру |
| 2-блім. Тірітабиат: сімдіктер («зім туралы» жне «Мені мектебім» орта таырыбы аясында) Блімконтекстіндеоушыларбілуітиіс: 1.2.1.1сімдіктердінегізгісипаттамаларынжнеолардымірлікформаларынанытау; 1.2.1.2 сімдіктердінегізгібліктерінажырату; 1.2.1.3 жабайысімдіктерменмденисімдіктердіажырату; 1.2.1.4 сімдіктердітіршілігінеажеттіжадайлардызерттеу; 1.2.1.5 мденисімдіктергектімжасаудытсілдерінсипаттау 1.2 Табиатты тану дістері 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру | 5 блім. Табиат физикасы: Кш жне озалыс («Бізді оршаан лем» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушыларбілуі тиіс: 1.5.1.1 трлі денелерді озалысынан мысалдар келтіру; 1.5.1.2 озалысты адам міріндегі жне табиаттаы маыздылыын анытау; 1.5.1.3 озалысты трлі траекториясын зерттеу, оларды сурет трінде крсету 1.2 Табиатты тану дістері 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру | 5–блім. Табиат физикасы: Жылу. Электр. Магниттілік. («Салт-дстр жне ауыз дебиеті» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушыларбілуі тиіс: 1.5.4.1 жылыту жабдытары мен рылыларын анытау 1.5.5.1 адамдарды кнделікті міріндегі электр энергиясыны маызын тсіндіру 1.5.6.1 магниттілік асиеті бар жекелеген денелерді анытау; 1.5.6.2 магнитті асиетін зерттеу 1.2 Табиатты тану дістері 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру | 5-блім. Табиат физикасы: Дыбыс («Дені сауды жаны сау» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушылар білуі тиіс: 1.5.3.1 дыбысты таралуыны ерекшеліктерін тсіндіру; 1.5.3.2 дыбысты табии жне жасанды кздерін ажырату 1.2 Табиатты тану дістері 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу; 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру |
| 2- блім: Тірі табиат: Жануарлар («Мені мектебім» орта таырыбы аясында) Блім контекстінде оушылар білуі тиіс: 1.2.2.1 жануарлар мен сімдіктерді салыстыру, оларды састытары мен айырмашылыын анытау; 1.2.2.2 жабайы жне й жануарларын ажырату; 1.2.2.3 жыл мезгілдеріні ауысуына жануарларды бейімделуін дайындыын тсіндіру |
Ескертпелер:
Сабата зерттеушілік іс-рекет станымын жзеге асыру шін «Табиатты тану дістері» блімшесіні оу масаттарын баса блімшелерді оу масаттарымен кіріктіріп олдануды сынамыз.
Таырыптарза мерзімді жоспар жне орта мерзімді жоспарда сынылан жаттыулар пнаралы байланыста жоспарланан. р тосанда екі орта таырып аясында оу масаттары арастырылады.
- жым ( бкіл сынып)
Т -топты жмыс
Ж - жпты жмыс
- зіндік жмыс
ОТ - оушы тжірибесі
МК –малім крсетілімі
- алыптастырушы баалау
Тілдік масаттар туралы
Жалпы білім беретін мектептер пн мазмны мен тілді оып йренуге те олдау крсетілетін оу ортасын руа мтылады. р пнні з тілдік стилі бар, оны наты бір пнні «ылыми тілі» деп атауа болады. ылыми тіл – пнні мазмнын оып йрену, ойлау абілетін жне пндік мазмнны негізгі ымдарымен жмыс істеуді жасарту шін олданылатын негізгі рал. Оушылара оларды ылыми тіл мен пн мазмнын толы игеруі шін білім алу дерісінде немі олдау крсетілуі ажет.
Тілдік масаттар ылыми тілді йрену шін маызды рал болып табылады. Оушылар шін здерінен не ктілетіндігін тсінуі тілдік масаттарды аны рылуына байланысты. Сондай-а, тілдік масаттар малімдер мен оушылара оуа деген ынтаны алыптастыруа, лшеуге жне олдауа кмектеседі. Пн мазмны мен ылыми тілді оытуды немі атар назарда стайтын пн малімдері оушылара лгі крсетіп, пн мен тілді оып йренуге кмектеседі.
ылыми тілді оып йренуді олдау шін малімдерге саба жоспарларына келесі оу масаттарын жйелі трде осу сынылады:
• оушылар назарын ылыми тілге аудару (мысалы, пн бойынша оу масаттарына жету шін ажет терминология немесе траты тіркестері бар лексиканы олдану);
• сабата пн мазмныны ымдарымен жмыс істеуге ажетті жмыс тілін олдану (мысалы, топты жмыстар, сраты дрыс оя білу, жадайды талдау жне пікірталас жргізу шін ажетті сздер мен сз тіркестері);
• алдын ала оыту, оны ішінде е бастысы, пнді оуда дрыс олдана білу шін ажетті терминология мен тіркестер жиынтыын амтитын лексиканы алдын алаойдаы контексте олдану;
• оушыларды тілдік трт дадыны барлыын трлі рекеттерде (мысалы, оылым-тыдалым,оылым-жазылым,оылым-айтылым,тыдалым-жазылымжнет.б.)трлі масаттара ол жеткізу шін олдану;
• оушыларды диалог пікірталасаатыстыру (мысалы, оушылардан ыса жауаптарды абылдамау жне білімді ана крсететін сратарды оймау; оушыларды з білімін нтижелі талылау шін пайдалануа ынталандыру, сондай-а оушыларды Диалогке атыса алуы шін бай лексикалы ормен амтамасыз ету);
• тілге тн оу дадыларын дамыту (мысалы, тадамалы трде тыдау, тсіндіру, металингвистикалы жне метакогнитивтік танымды дамыту, баса сзбен айту, сздікпен жмыс істеу дадылары);
• тіл туралы сын трысынан ойлауды дамыту(мысалы тілдерді салыстыру, оушыларды тілді барынша наты пайдалануына ынталандыру, тілді оудаы жетістіктерді баалау);
• сабаты басында тілдік масатты белгілеу жне сабаты соында осы масат бойынша ол жеткізген жетістіктерді талылау.
Тілдік масат лгісі оу жоспарыны р блімінде крсетілген. Тілдік масат лгісі сонымен бірге ылыми тілді рамдас бліктерін амтиды, оны пайдалану мен есте сатауа оушыларды назарын аудару маызды. Бл рамдас бліктер келесі таырыпшалармен крсетілген:
(1) пнге тн арнайы лексика жне терминология,
(2) диалог/жазылым шін ажетті сз тіркестері. Берілген тіл оушылар шін тсінікті рі аны болса, бл оларды пндік масаттар мен тілді оудаы масаттара ол жеткізуіне кмектеседі.
Тілдік масаттарды анытау шін келесі етістіктерді пайдалануа болады: саралау, санаттарбойынша, тадау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, арсы ою, кшіру, растыру, сынау, анытау, суреттеу, зірлеу, баалау, тсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, негіздеу, келіссздер жргізу, болжау, ндіру, балама шешімдер сыну, себептерді тсіндіру, пысытау, айта йымдастыру, баса сзбен айту, мазмндау, айта арап шыу, кшіріп алу, рлдік ойындар ойнау, орыту, синтездеу жне жазу, трлі масаттар шін пайдалану, з сзімен анытама жазу, безендіру.
Тілдік масаттарды кейбірін пн мазмнын оу масаты деп те есептеуге болатынына арамастан, мазмн мен тілді блінуі оушыларды мазмна да, тілге де баса назар аударуына кмектеседі. Бл, сондай-а, жауаптар мен шешімдер іздеу шін олданылатын дерістермен салыстыранда, жауаптара/шешімдерге аударылатын назарды тегерімге келтіруге кмектеседі. Атап айтанда, осындай дерістерге баса назар аудару тілді наты олданылуы мен ойлау рекетіні жасаруына кмектеседі.
Тілдік емес пндерде оыту масаттарыны кпшілігі мазмна баытталады, біра е кемінде біреуі тілдік сауаттылыты дамытуа баытталуы тиіс.
Орта мерзімді жоспар
| «Жаратылыстану» пні. Бастауыш мектеп. 1-сынып 1-тосан | |||
| 1A блім: Мен зерттеушімін. ылым мен зерттеушілерді рлі. Табиатты тану дістері | |||
| Осыан дейін мегерілген білім | |||
| Оушылар кейбір табии былыстар мен оршаан лем нысандарын атай білуі ажет. | |||
| Контекст | |||
| «зім туралы» таырыбы аясында оушылар тірі жне лі табиат денелері атауын жне оларды адамдара серін біледі. Бл «Кркем ебек» (баылау нтижесінде сурет салу) жне «Математика» (есеп жне сан) пндерімен пнаралы байланыс шін жасы ммкіндік болады. | |||
| Осыблімні тілдікмасаты Оушыларды блім бойынша тілдік масаттарына жету шін тменде ылыми тілді лгісі крсетілген | |||
| Пн бойынша оу масаты | Оытуды тілдік масаты | Пнге тн лексика жне терминология | Диалогке/жазуа пайдалы сз тіркестері |
| Оушылар: • былыстар, оршаан лем дерістері мен нысандарын зерттеуді ажеттілігін тсіндіреді. • «баылау» ымын білетін болады. | Оушылар: • ылым мен техниканы дамуы шін оршаан лем нысандарын баылауды маыздылыын талылайды. • бір-біріне зіні оршаан лемді баылаулары туралы гімелейді. | Келесі терминдер мен сз тіркестерін амтиды: табиат былыстары, оршаан лем нысандары, жабыр, ар, кн кркіреу, найзаай, брша, тірі азалар, ылым, техника, адам мірі. • баылау, тжірибе, баылаушы, зерттеу нысаны, зерттеу жабдытары | Талылауа арналан сратар: • Неге біз табиатта болып жатан былыстар туралы ойланамыз? • Табиатты баылау адама жаалы ашуа аншалыты кмектеседі? • Бір-біріні тжырымдарыды тыдап шыыдар. • «Баылау» сзіандаймаынаныбілдіреді? • Баылаушы оршаан лемді алай баылайды? • Кім баылаушы рлін орындай алады? • Адамдар неге оршаан лемді баылайды? • Неге баылаулар адама жаалы ашуа кмектеседі? |
| Басадатілдікмасаттардыою жне ылыми тілді оытуа атысты осымша нсаулы шін жоарыдаы«Тілдікмасат туралы» блімді араыз. | |||
| ысаша шолу | |||
| Оушылартірітабиатбылыстарытуралызтанымдарынкеейтетседі. Олар ылымдаы жаалытарды адам жргізетін баылаулар жне зерттеулермен салыстыра бастайды. |
| Оу бадарламасына сілтеме | Оумасаттары | Сабата сынылатын іс-рекет трлері | Малімге арналан ескертпелер (оыту дістемесі бойынша) | Оыту ресурстары | |||||||||||||||
| ылым мен зерттеушілерді рлі | 1.1.1.1 оршаан лем былыстары,дерістері мен нысандарын зерттеуді ажеттілігін тсіндіру | (МК)Оушылара с пен ша, медуза мен арыш кемесі, балы пен сгуір айы, найзаай мен электр шамы бейнеленген бейнефрагмент не суреттерді арап шыуды сыныыз. Оушылармен бірге тірі табиат нысандарын баылауды адам шін ылым мен техникадаы жаалытара аншалыты сер еткенін талылаыз. (Т)Топтара найзаайлы жауын астында шып келе жатан с бейнеленген бір суреттен таратыыз. Сурет бойынша тірі табиат нысанын (с), табиат былысын (жауын) жне дерісті (озалыс, сты демі) анытауды сыныыз. (Т)Оушылара топта оршаан лем нысандары мен дерістері, табиат былыстары бейнеленген бірнеше суреттерді арастыруды сыныыз. Оушылардан суреттерді екі топа: тірі табиат нысандары мен былыстара бліп шыуды сраыз. Жмыс соында оушылар з тадауларын негіздеп айтуы ажет. () Оушылара «И-Жо» атты ойынды ойнауды сыныыз. Пайымдау ретінде оршаан лемні тасы былыстары мен нысандары жайлы фактілерді тадаыз. Мысалы: · Атмосфераны ластануынан, жоары ылалдылытан немесе зге себептерден Ай кейде боялан болып крінеді. · Алмас шаы дегеніміз Кн жарыын шашырататын суды мз тамшылары | с пен шаты, балы пен сгуір айыты суреттерін арастыран кезде, денені сйір пішініне; медуза мен ракетада озалыса; найзаай мен электрлікте электр разрядтарына кіл блу. Оушылара тірі табиатты нысандары, онда болып жатан дерістер мен былыстар туралы ымды аппаратты алыптастыруа міндетті трде кмектесу. Суреттерді й жмысы ретінде оушылар здері алдын-ала дайындай алады. Ойнау шін оу кабинетіні арама-арсы жатарына «И» жне «Жо» деген жазулары бар ааздарды іліп ойыыз. Сыныпа оршаан лемні нысандары, былыстары мен дерістері жайлы пайымдауларды оыан кезде, оушылар дрыс жауапты «И» деген жазуы бар аазды жанына трып крсетуі керек. | с, ша, медуза, арыш кемесі, балы, сгуір айы, найзаай, электр шамы суреті Жауын астында шып келе жатан с суреті «И», «Жо» жазылан лкен ааз. Табиат былыстары туралы ызыты деректер жинау | |||||||||||||||
| ылым мен зерттеушілерді рлі | 1.1.2.1оршаан лем былыстарына баылау жргізу; | (МК) Оушылара баылау – зерттеу тсілі (ылыми зерттеу дісі) екенін тсіндірііз. Баылау дерісінде немі баылаушы, зерттеу нысаны жне зерттеу жабдыы болады.
(Т) Оушылара «Із кесуші» ойынын ойнауды сыныыз. Барлы оушылар із кесушілер (баылаушы) рлінде шыады. р топты олында зерттеу жабдытары (мысалы: дрбі, фотоаппарат, микроскоп, лайтыш йнек, сызыш, таразы) салынан суреттер топтамасы бар. Малім зерттеу нысанын (мысалы: с, жылан, ааш, сбіз тамыры, жаа) сынады, ал оушылар топтаса зерттеу нысанын анытайды.
(МК)Оушылара орнитологтар туралы суреттер мен бейне сюжеттерді кріп шыуды сыныыз.
(Т)Сынып ішінде топтар арасында «Негеш» ойынын йымдастырыыз. Ол шін лкен куб (жмса ойыншы трінде де болады) алып, оны жатарына сратар бекітііз:
| Тсіндіру шінPowerPointбадарламасындаы таныстырылым не бейне роликтер/анимациялы фильмдер пайдалануа болады. Материалды визуалды крсету оушылараапаратты абылдауды зге трлерімен те ммкіндікті береді. Суреттерді гербарий, длбедер, жануарларды тлыбы тріндегі тірі табиатты шынайы нысандарына, сонымен атар, микроскоп, лайтыш йнек, сызыш, таразы, дрбі, фотоаппарат сияты зерттеуді наыз жабдытарына алмастыруа болады. Сюжет немесе суреттер оушылара тсінікті боларлытай спетті жне ыныты болуы шарт. Жаттыу кубты брыштарына р трлі сратарды жазуды болжалдайтын сыни ойлауды «Кубизм» атты стратегиясына негізделген. Оушылар кубты латыра отыра, сра абылдайды. Кубтаы сратарды здеріне сйкес келетін сандармен тыып оюа болады. Ойын барысында малім сратарды оиды. Талылауа арналан сратардытатаа жазып оюа болады немесе оушыларды сратармен шектемей, ойлануа толы еркіндік беруге болады. | Барбоскиндер–ылыми зерттеулер (мультфильм) https://www.youtube.com/watch?v=KFEdhzgFWuE суреттер, дрбі, фотоаппарат, микроскоп, лайтыш йнек, сызыш, таразы, с, жылан, ааш, сбізді тамыры, жаа. Орнитологтар туралы аза тілінде бейне роликтерhttps://www.youtube.com/watch?v=vhtu0dNKhaQ Орыс тілінде https://www.youtube.com/watch?v=7ZYhCZge0TQ Сратар нмірлері бар картон не жмса куб. | |||||||||||||||
| 1.1.2.2 оршаан лем былыстарына баылау жргізу | (ОТ)Оушылара оршаан лемні былыстарын баылауды сыныыз. Ол шін «Барлаушылар» ойыны шін мектеп учаскесіне экскурсия йымдастырылады. р барлаушы жорыа зерттеу жабдытарыны (дрбі, лайтыш йнек, сызыш) біреуін алады. «Барлаушыларды» тапсырмасы – табиаттаы здеріне таныс глдер, ааштар, бталармен болан згерістерге кіл блу. (ОТ)Оушылара кн сулелеріні серінен су температурасыны згеруін баылауды сыныыз. Ол шін су йылан ыдысты терезе алдына кнні тіке сулелелрі астына ойыыз. Оушылардан белгілі уаыт аралыында (3-5 минут) температураны лшеп труды сраыз. Баылауды м пайдалана отырып, айталауа болады. (ОТ, Т)Оушылардан ауа райын белгілейтін дстрлі белгілерді пайдалана отыра, оу кабинетінен сырт даладаы ауа райын сипаттауын сраыз. ()Оушылара «Жас метеоролог» конференциясын ткізуді сыныыз. рбір оушы конференцияа ауа райы жадайыны жасару не нашарлауыны бір белгісіні суретін (постер) даярлайды. Конференция соына арай оушылара ауа райы жадайларын баылауа жне оларды згеруін болжауда тжірибелі болуа сыныс жасаыз. | Экскурсия алдында оушылар алдында ауіпсіздік техникасы бойынша нсаулытар ткізу ажет.
Экскурсия барысында оушылар жануарлар леміндегі згерістерді баылай алады.
Бл зерттеуді р трлі клемде су йылан ыдыстарды топтара таратып орындауа болады. Бл жадайда клеміне байланысты суды ызуыны трлі жылдамдыын баылауа болады.
Ауа райын крсетуді дстрлі белгілері:
Конференцияа жергілікті оамдастыты: жоары сынып оушыларын, ата-аналар мен малімдерді шаыруа болады. иналан оушылар топта шыа алады. Сабаты ткізуді формасын «Галереядаы тур» трінде де ткізіп, оушыларды жмыстарын оу кабинетіне іліп оюа болады. | Зерттеу жабдытары: дрбі, лайтыш йнек, сызыш, ааз, трлі тсті арындаштар. лшем ыдыстары (пластмассадан жасалан жн), термометрлер (электрлік боланы жн). ааз паратар, баылау кнделіктері, дрбілер. Постерлер, маркерлер, скотч. | ||||||||||||||||
| 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру | () Оушылара тжірибені баылау секілді зерттеу тсілі (ылыми зерттеуді дісі) екенін тсіндірііз. Тжірибе – зерттеуді белсенді тсілі екендігіне оушыларды назарын міндетті трде аудару ажет.
(МК)Оушылара орнитологтарды старды баылауы туралы бейне фрагменттер жне химия бойынша арапайым тжірибелер круді сыныыз.
() Оушылармен тжірибені баылаудан айырмашылыын талылап тііз. Олара сратара жауап беруді сыныыз:
| «Тжірибе» анытамасын толы тсіну шін оушылара тжірибемен баылауды мысалдарын крсетіп туге болады. Бейне фрагменттерді оушылармен бірге алдын-ала дайындалан суреттермен, фотографиялармен алмастыруа болады. Оу дерісіні инклюзивтілігін саната ала отырып, оушыларды сыни ойлауын дамыту шін, сратарды руда Блум таксономиясына жгінііздер. Тапсырманы орындау барысында оушыларды «жаын аралаы даму аймаын» есепке алыыз. Ол шін олара тсеме таталар ойластырып ойыыз. | Балалара арналан арапайым химиялы тжірибелер: http://www.tavika.ru/2011/04/blog-post_13.html алай орнитолог болуа болады: https://www.youtube.com/watch?v=jZuDr2v6WkU | ||||||||||||||||
| 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру | (ОТ) Оушылара азы-тліктерде (крделі кмірсу) крахмалды анытау бойынша тжірибе ткізуді сыныыз.Ол шін азы-тлікті бестен кем емес лгісін алып, оны майдалап тураыздар, сосын кішігірім сумен араластырып, йод ерітіндісіні бірнеше тамшыларын (5%) тамызыыздар. Боялан тс ерітіндіде крахмалды бар екенін растайды – ккшіл тстен (тмен концентрация) ара-кк тске дейін (жоары концентрация). (Т, ОТ)Оушылара топта заттарды р трлі тыыздыына негізделген крделі емес тжірибе ткізулерін сыныыз. р топа трт стаканнан таратыыз. Бірінші стаканда – 50 мл боялан су, екінші стаканда – 50 мл кнбаыс майы, шінші стаканда – 50 мл сироп йылан, тртінші стакан (лкен) – бос. Балалара егер барлы стакандаы сйытыты бір стакана йса, не болатыны жайлы жорамалдауды сыныыз. Тжірибеден ктілетін нтижелерді талылаан со, оны жзеге асыруларын сраыз. Тжірибе орытындысында мынадай жадай ріс алу керек: е тыыз сйыты ретінде сироп стакан тбіне тседі, су ортасында алады, ал май бетіне алып шыады. (Т, ОТ)Оушылара топта суды жылуды жтып алуы бойынша тжірибе жргізуді сыныыз. Ол шін рбір топа екі уе шарынан таратыыз. Біреуін рлеп, екіншісіне су толтырыыз. Оушылар майшамны стіне бірінші ауа толтырылан шарды стап, екінші рет суы бар шарды стасын. Су толтырылан шарды жарылмайтынын балалар атап теді. Ойлануа жне з пікірлерін негіздеуге уаыт берііз. Шарды ішіндегі су майшамны жылуын жтып оятынын тсіндірііз. Сондытан шарртенбейді, демек жарылмайды. | Азы-тлік трінде сынарымыз: н, жеміс шырыны, ст, сімдік майы, кріш. Тжірибеге дайынды дерісінде оушылармен техника ауіпсіздігін адаалау ережелерін талылап шыыыз. рбір оушыда алжапыш не халат болуын адаалаыз. Нтижесінде ойын барысында балаларда сйытыты р трлі тыыздыы туралы ым алыптастырылады. Тжірибеге дайынды дерісінде оушылармен техника ауіпсіздігін адаалау ережелерін талылап шыыыз. рбір оушыда алжапыш не халат болуын адаалаыз. Тжірибеде ашы отты болуына орай, тжірибені крсетілім ретінде ткізіп, оны нтижелерін топта талылауды сынуа болады. | Келі, келсап, 5% йод ерітіндісі, дрі тамызыш, Петри ыдыстары, пинцет, лшем стакандары, су. 100 мл ш лшем стакандары, 500 мл бір лшем стаканы, 50 мл боялан су, 50 мл кнбаыс майы, 50 мл сироп. Балалара крсетуге трарлы 5 арапайым тжірибе: http://www.adme.ru/zhizn-nauka/5-prostyh-opytov-kotorye-stoit-pokazat-detyam-897310/ уе шарлары, су, сіріке, майшам, шамдал. |
| «Жаратылыстану» пні. Бастауыш мектеп. 1-сынып 1-тосан | |||
| 2- блім. Тірі табиат: сімдіктер | |||
| Осыан дейін мегерілген білім | |||
| Оушылар сімдіктерді тірі азалар екендігін білуі, сондай-а оларды алай кту жне сіру бойынша негізгі білімі болуы керек. | |||
| Контекст | |||
| «Мені мектебім» таырыбы аясында оушылар мектеп ауласында, тратын жерінде, азастанда жне сонымен атар бкіл лем бойынша сетін кейбір сімдіктерді таниды жне атай алады. | |||
| Блімні тілдік масатыОушыларды блім бойынша тілдік масаттарына жету шін тменде ылыми тілді лгісі крсетілген | |||
| Пн бойынша оу масаты | Оытуды тілдік масаты | Пнге тн лексика жне терминология | Диалогке/жазуа арналан сз тіркестері |
| Оушылар: мдени жне жабайы сімдіктерді ажырата біледі | Оушылар: · сімдіктерді састытары мен айырмашылытарын атай алады жне салыстырып айта алады(мысалы, жабайы жне мдени сімдіктер арасындаы) | · … бірдей; · …бойынша ерекшеленеді; · ді, тамыр, бта, жапыраты тсуі; · ааш, бта, шп; · жабайы сімдік, мдени сімдік; · тамыр, саба, жапыра, гл, жеміс; · жыл мезгілдері. | Талылауа арналан сратар: |
| · сімдікті тірі аза екенін алай анытайсыздар? · Бталар мен аашты андай састыы/айырмашылыы бар? · Сізді ойыызша, бл сімдіктер жабайы ма, лде мдени ме? · Жергілікті 10 сімдікті атаыз. · сімдікке не ажет? Олар оны айдан алады? Сіздер неге … деп ойлайсыдар? · …бл сімдік жабайы/мдени · …сімдіктерді тамыры/сабаы/глі бар · …сімдіктер біз шін маызды. Жазбаша тапсырмалар: зііз крген тірі сімдікті суретін салыыз, белгілеіз жне жазыыз. | |||
| Баса да тілдік масаттарды ою жне ылыми тілді оытуа атысты осымша нсаулы шін жоарыдаы «Тілдік масат туралы» блімді араыз. | |||
| ысаша шолу | |||
| Оушылар жергілікті жерде сетін жабайы жне мдени сімдіктерді арастырады, сімдіктерді басты бліктерін атайды жне оларды басты ызметтерін анытайды. Содан кейін олар кейбір сімдікті сіріп, суге ажетті жадайларды зерттейді. Бл «Мені мектебім» таырыбымен байланысып маусымды згерістерді жне айналадаы кейбір сімдіктерді маусымды згеріске шырайтындыын арастырады. |