Тілдік масаттар туралы 3 страница

 

 

«Жаратылыстану» пні. Бастауыш мектеп. 1-сынып. 2-тосан
5-блім. Табиатфизикасы: Кшжнеозалыс
Осыан дейін мегерілуі тиіс білім
Оушылар итеру немесе тарту арылы озалатын ойыншытармен ойнауы тиіс.
Контекст
«Бізді оршаан орта» орта таырыбы аясындаоушылар кштерді (итеру жне тарту) алай озалыс тудыратындыын біледі. Мны кнделікті мірде баылауа болады, мысалы, мектеп тірегінде кліктерді озалысы, ойыншытар мен заттарды озалуы. Дене шынытыру пнімен байланыстыруа жасы ммкіндік болады (кішкене доптарды олдану).
Осы блімні тілдік масаты Оушыларды блім бойынша тілдік масаттарына жету шін тменде ылыми тілді лгісі крсетілген
Пн бойынша оу масаты Тілдік масат Пнге атысты лексика мен терминология Диалогке / жазуа ажетті тіркестер
Оушылар:
  • «озалыс» ымын тсіндіреді.
Оушылар: «Бны не озалтады? Мен бны алай жылдамдата / аырындата немесе тотата аламын?», т.б. сратар ойып жне жауап бере алады.   озалу, итеру, тарту, жылдамдату, бседету/жайлату, баытты згерту, тотату Талылауа арналан сратар: • Бны не озалтады? • Мен бны алай жылдамдата / аырындата / тотата аламын? • Бл алай…? • Сен оны …істей аласы ба? • Егер, … не болады? Неліктен екенін айта аласы ба?… не болады? … кейбір заттар тез немесе жай озалады?
Басадатілдікмасаттардыоюжнеылымитілдіоытуаатыстыосымшансаулыжоарыдаы «Тілдікмасаттуралы» блімдіараыз.
ысаша шолу
Оушылар адамдарды, нысандарды, ойыншытар мен машиналарды, озалысын зерттейді. Нтижесінде нысандарды озалыса келтіретін итеру мен тарту – озалыс тудыратын кшті мысалдары екендігін тсіне бастайды. Оушылар алан білімдерін баса пндерді оу барысында олдана алады (мысалы, дене шынытыру сабаында).

 

Оу бадарламасына сілтеме Оу масаттары Сабата сынылатын іс-рекет трлері Малімге арналан ескертпелер (оыту дістемесі бойынша) Оыту ресурстары
Кш пен озалыс 1.5.1.1 трлі денелерді озалысынан мысалдар келтіру;   (МК, ) Сыныпа трлі озалыс мысалдарын крсетііз: • Адамны озалысы • Су мен блттарды озалысы • Жерді з осі бойынша озалысы • сімдіктерді суіндегі жарыа баытталан озалысы (мысалы, кнбаыс) • Кліктерді жолдаы озалысы • шатарды озалысы () Оушылармен бірге озалыс – деген бір денені алыбын зге денелерге араанда, згерту болып табылатынын талылаыздар. (ОТ,Т,Ж) Оушылара ойын сыныыз: екі оушы сыныпта атар келе жатады, олара арсы зге екі оушы келе жатады. • андай оушылар бір-біріне атысты озалып келе жатыр? • айсылары тынышты алыпта? • айсылары отыран оушыларды кзарастарына сай тез озалып келе жатыр? • айсылары озалып келе жатандара атысты тез озалып келеді? • Бір жпа екінші жпты уып жетуді сыныыз. Оларды озалыс жылдамдытары алай згерді? озалыс атыстылыыны принциптері бірінші рет лы итальян алымы Галилео Галилейді шыармаларында, кейінірек тереірек дегейде Альберт Эйнштейнні атыстылы теориясында зерттелді жне олар балалара иын да тсініксіз болады. Дегенмен, озалысты атыстылыы фактісі гімеде сипатталан мысалдарда крнекті трде ашылады. Сондытан балаларды таныстырып ту керек.     Жріп келе жатан оушылара сратар оюа болады: сені крші парталара атысты алай озалып келеді? Саан атысты ше?   Секундомермен жріс пен жаындауды уаытын лшеуге болады..   Фотографии, рисунки, видео примеров движения тел в пространстве.   Секундомер
Кшпенозалыс     1.2 Табиатты тану дістері 1.5.1.1трліденелердіозалысынанмысалдаркелтіру 1.1.2.1 оршаан лем былыстарына баылау жргізу;   (ОТ,Т) Оушылара озалыс ымын айталау шін интерактивті тапсырма берііз. Балаларды топтарда жинап, олара озалысты крсетуді сыныыз А) стар тобын ) тау блаын Б) пойызды Балалармен бірге олар андай озалысты крсеткендерін, олара атысты андай заттар озаландыын талылаыздар. (Ж) Оушылара озалып тран денелер бейнленген суреттер таратыыз. Оларды бір-біріне атысты озалып жатаны не тынышты сатауы бойынша орындарына ойып шыуа сыныс жасаыз. андай жадайда олар тезірек озалады? () Оушылара сйікті жануарларыны имылын бейнелеуді сраыз. Содан кейін, оушылардан озалысты андай мысалын бейнелегенін айтып беруді сраыз. Балалар здеріні суреттерінде айтып берген озалыстарды татада жазып ойыыз. Материал 1 сыныпа арналандытан, басынан бастап тек ана ол жетімді материалды арап тадаан дрыс.   Тапсырма оушыларды сыни ойлауын дамытуа баытталан.     Берілген тапсырма оушыларды жоары ойлаышты іс-рекетіне сйкес келетін мліметтер сараптамасына баытталан. Интерактивті сратар: http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/669b2b56-e921-11dc-95ff-0800200c9a66/3_1.swf     озалыс туралы суреттер: http://go.mail.ru/search_images?q=%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5
Кш пен озалыс 1.5.1.2 озалысты адам міріндегі жне табиаттаы маыздылыын ()Оушылара бізді оршаан лемде нені озалатынын санап шыуларын сраыз. Оушылардан осы мысалдарды суретке салып, сыныпта іліп оюларын сраыз. (Т) Оушылара топта келтірілген мысалдарды табиатта жне адам мірінде андай маыздылыы бар екенін талылап шыуды сыныыз. Аяында дгелек стел йымдастырыыз. () Оушылармен бірге «Позицияды абылда» деген жаттыу ткізііздер. Оушылара пікірлерді ои отыра, оушылардан «И» не «Жо» позициясын абылдап, длелдеуін сраыз. Берілген тапсырманы «Галереяда тур» сыни ойлауды дамыту трінде ткізіле алады.     рбір ыылас білдірген оушыны пікірін тыдап шыу маызды.   Оушылара еркін озалуды амтамасыз етіп, кабинетті рбір соында «И» жне «Жо» деген таташаларды орнатып ойыыз. Сурет салу жиынтыы   «И» жне «Жо» деген таташалар
Кш пен озалыс     1.2 Табиатты тану дістері 1.5.1.3 озалысты трлі траекториясын зерттеу, оларды сурет трінде крсету 1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру   () Оушылара келесі тапсырмаларды орындауды сыныыз:
  • Бір сызыа трып, топпен бір фигураны салу, сосын сызы бойынша озалу
  • Балалар деріс кезінде андай сызыты кескіндеді? Бл сызыты траектория деп атайды.
(МК) Оушылардан интерактивті ресурстарды круді сраыз (ар, м бетіндегі із). Оушылармен іздер озалысыны траекториясын талылаыздар. (ОТ) Оушылара ааз шатар жасауды сыныыз. Осыдан кейін бірнеше оушы сыныпта не мектеп длізінде бастапы позицияны стап, здеріні шатарын жібереді. алан балалара шатарды шу траекториясын баылауды сраыз. Татада шырылан шатарды озалысыны р трлі траекториясын салыыздар.
Малім алдын-ала шеберлер, шбрыштар, тртбрыштар, зге сызытар бейнеленген карточкалар дайындайды. Бормен бір оушыны траекториясын да салуа болады.   Оушыларда «траектория» ымы туралы ымды аппаратын алыптастыру ажет     Кеістікте денелер озалысыны р трлі траекториялары неге туелді екенін талылаыздар. Шеберлер, шбрыштар, тртбрыштар, зге сызытар бейнеленген карточкалар     Мультфильм «Маша мен аю. Сандаан адарды іздері» https://www.youtube.com/watch?v=rnm61GN2O8w ша жасауа арналан ааз паратары (трлі-тсті боланы абзал)
5.1 Кш пен озалыс     1.2 Табиатты тану дістері   1.5.1.3 озалысты трлі траекторияларын зерттеу, оларды сурет трінде крсету   1.1.2.2 крсетілген экспериментті тсіндіру     (МК) Оушылара кліктер озалысыны траекториясы туралы бейне нді кріп шыуа сыныс жасаыз.   (МК) озалыс траекторияларын суретте крсете отыра, алай зерттеуді жолдарын талылаыздар. Жол апаты орын алан кезде МАИ ызметкерлері уаиа барысын автоклік озалысыны траекториясын лшеп табатынын оушылара млімдеіздер. (Т) Оушылара мда, арда, асфальта ая ізі бейнеленген суреттерді сыныыз. Бл сызытарды алай аталатынын талылаыздар. Олар бір-бірінен алай ажыратылады? () Оушылара дене озалысыны траекториясын бейнелеген з суреттерін салуды сыныыз. Оушыларды нысандар озалысыны траеторияларын баылау жне сараптама арылы зерттеуге ынталандыру маызды.     Іс-рекетті бл трін экскурсия формасында ткізуге болады.   рбір оушыны з суретін тсіндіріп ткені маызды. «Бадаршам – оытатын балалар тапаы, кліктер туралы мультфильм» https://www.youtube.com/watch?v=zU4qF1WbivY Ойыншытар, кліктер, ойыншы бадаршамдар     Сурет салу жиынтыы  

 

 


 

«Жаратылыстану» пні. Бастауыш мектеп. 1-сынып 3-тосан
4- блім. арыш жне жер: арыш. Жер. Кеістік пен уаыт
Осыан дейін мегерілген білім
Оушылар бізді Жер планетасында мір сретінімізді білуітиіс. Сондай-а, олар Жер планетасы арышта орналасанын білуі тиіс.
Контекст
Оушылар «Саяхат» орта таырыбы аясында з леміне немесе еліне араанда Жер планетасытуралыкеауымда біледі. арышпен танысады.Жерді жасанды лгісі мен бейнесін бейнелеуді тсілдерін йренеді. Кеістік пен уаыттыЖердегі мір мен дерістерді ту формасы ретінде білетін болады.
Осы блімні тілдік масаты Оушылара осы блімні тілдік масаттарына жетуіне кмектесу шін, сыныпта ылыми тілді пайдалануды тілдік масатыны мысалдар лгісі тменде крсетілген
Пн бойынша оу масаты Тілдік масат Пнге атысты лексика мен терминология Диалогке/жазуа ажетті тіркестер
Оушылар: • астрономияны арыш туралы ылым ретінде сипаттайтын болады • Жерпішінінсипаттапбілетінболады • уаыт маыздылыын тсіндіретін болады Оушылар: • арышты зерттеуде астрономияны рлін талылайды • Жерпішінінізінетнерекшеліктерінатайды • уаытты адама берілген маызды ресурс ретінде баалау ажеттілігін талылайды Келесі терминдер мен сз тіркестерін амтиды: • астрономия, ылым, астроном, жлдыздар, галактика, шожлдыздар, ылым ретінде астрономияны даму тарихы • аламшар, Жер, шар, ось, полюстар • уаыт, кн тртібі, кп, аз, бріне лгеру, уаытты баалау. - Мен астроном болым келеді, себебі… - Астрономия – ызылыты ылым, йткені… - Мені жлдыздар ызытырады, йткені… - Жераламшарыныпішініандай? - Глобустабіздіелдіалай табуаболады? - Жердегітемператураэкватораашытытаналшатыынаорайзгеретінінісырынеде? - Уаыт деген не? - мірді ай жерінде бізге уаытты баылау керек? - «Уаыт алтыннан да ымбат» маынасы нені білдіреді? - Адамны мірінде уаытты алатын орны андай?
Басадатілдікмасаттардыоюжнеылымитілдіоытуаатыстыосымшансаулыжоарыдаы «Тілдікмасаттуралы» блімдіараыз.
ысаша шолу
Оушылар Жерді шар тріздес екенін тсініп, осы білімдерін математикалы пішіндерге атысты олдана отырып, глобус пен жмыс істеуді йренеді. Сондай-а, олар бізді міріміз шін Жер атмосферасыны маыздылыын біледі.Жерді пішінін зіне тн асиеттерін атап, сипаттайды. Уаытты маыздылыын тсіндіреді жне оны лшейтін ралдарды атайды.

 

Оу бадарламасына сілтеме Оу масаттары Сабата сынылатын іс-рекет трлері Малімге арналан ескертпелер (оыту дістемесі бойынша) Оыту ресурстары
арыш 1.4.2.1 астрономияны арыш туралы ылым ретінде сипаттау;     (МК)Оушылара арышта виртуалды саяхат жасауды сыныыз. Ол шін «арыш балалар шін» интернет-ресурсыны интерактивті ммкіншіліктерін олданыыз. Оушылара келесі жол баыттарын сыныыз: • с жолында саяхат • алам масштабын зерттеу • Визуалды планетарий • Метеориттерді лау картасы • Айа саяхат • Галактикаларды сотыысу лгісі (МК, )Оушыларды «арыш» атты рлдік ойына атысуларын сраыз. Ол шін балалара Кн, Ай, Кн жйесіндегі аламшарларды, астероидтар мен кометаларды рлдерін таратыыз. ымды аппаратын алыптастыру шін, оушылара Кн жйесіндегі аламшарлар, Кн, Ай, астероидтар мен кометаларды орналасу орнын анытап шыуды сыныыз. Осыны оушылармен талдап шыыыз.   () Оушылардан арышты бейнелуді сраыз. Сыныпта оушыларды жмыстарынан крме йымдастырыыз.   () й жмысы ретінде оушылара «арыш» таырыбына жмбатар мен маалдар алып келуді сыныыз. Саба стінде оушылармен жмба шешіп крііздер. Виртуалды экскурсияны ткізе алмаан жадайда, оушылара фотографиялар мен суреттер сыныыз.   «арыш» ымын тере ыну шін, гімеізді бейне роликтермен, фотолармен жне суреттермен рнектеіз.   Крме «Галереяда тур» трінде йымдастыра алады. «арыш балалар шін» сайты: арышты интерактивті 3Dбейнелерhttp://v-kosmose.com/kosmos-dlya-detei/   Кн жйесіні аламшарлары:http://www.cosmos-online.ru/planets-of-the-solar-system.html     Сурет салу жиынтытары
арыш. 1.4.2.1 астрономияны арыш туралы ылым ретінде сипаттау   (МК)Оушылара астрономия ылымыны тарихи дамуы туралы бейне роликті кріп шыуды сыныыз. Оушылармен жаа ылымны пайда болу себептерін жне адам міріндегі маызын талылаыздар. (Т) Оушылара «Жлдыз санаушы» рлдік ойынына атысуды сраыз. Экрана жлдызды аспанды шыарыыз да, оушылардан барынша шожлдыздарды табуды сраыз. Жмыс аяында оушылара жлдыздарды бір жерге жиналуын неге шожлдыз деп атайтынын тсіндіріп тііз. Астрономдар жлдыздарды неге зерттейтінін тсіндірііз. (ОТ) Оушылара бірігіп олдан арапайым телескоп жасауды сыныыз. Ол шін келесі іс-рекетті йымдастыру керек: • Телескопты не екенін жне оны ызметі андай екенін зерттеп шыу. • арапайым телескопты рылысын зерттеу. • олдан арапайым телескоп жасауды жолдарын анытау. • арапайым телескопты жасау шін андай олда барзаттар ажет екенін анытау. ()Оушылара «Татаны алдында бір минут» жаттыуларын сыныыз. Ол шін бір-бірден оушыларды тата алдына шаырыыз да, олара бір минут ішінде берілген таырыпта сйлеуді сыныыз. Барлы таырыптарды оу масатымен байланыстыру керек, мысалы:
  • Мен астроном болым келеді, йткені…
  • Астрономия – ызылыты ылым, себебі…
  • Мені жлдыздар ызытырады, йткені…
Талдау кезінде, оушыларды сыни ойлауын дамыту шін, жоары ретті сратарын олданыыз.   Берілген жаттыуды сонымен атар суреттер жне жлдызды аспан картасыны кмегімен де ткізуге болады.     Жмысты топта ткізуге болады, сонымен атар, отбасы мшелерін ызытыру шін, й жмысы ретінде де беруге болады.     Бл жаттыу оушыларды монологты тілін жне сыни ойлауын дамытуа септік тигізеді. «Ежелгі заманны астрономдары» бейнефильмі:https://www.youtube.com/watch?v=k5t7dtpEhiU «Астрономия балалар шін» дамытатын мультфильмі https://www.youtube.com/watch?v=UAZmhBLAQMM арапайым микроскоп жасау жайлы апараты бар ресурс: http://xage.ru/kak-sdelat-prostejshij-teleskop/ http://www.astrogorizont.com/content/read-Telescope http://fishki.net/1472472-kak-sdelat-teleskop-refraktor-svoimi-rukami-iz-ochkovyh-stekol.html    
арыш. 1.4.2.3 жекелеген арышты денелерді атау жне сипаттау (МК, ) Оушылара арышты р трлі жабдытар мен аспаптарды кмегімен игерілетінін тсіндіріп кетііз. Мысалы, телескоптар жне крделі оптикалы рылылар.. алымдар оларды аламшарларды рамын, температурасын жне зге мліметтерді анытау шін пайдаланады. (,Т,Ж,)Конструктор блшектерінен немесе ааз бен ауа шарынан арыш зымыранын жасаыз. Оны кері санай отырып, шырыыз, 10, 9, 8...0 (шу). арыша шыу шін олар Жер атмосферасын алай бзып тетінін тсіндірііз. арыш зымыраныны шырылуы жне арышкер болу туралы бейнебаян крііз. ()Рлдік ойын кезінде Айа немесе баса планетаа сапарды жоспарлаыз. андай ажетті заттарды алу керек екендігін шешііз. андай киім киесіз? Немен оректенесіз? () Оушылара «Мен арышты зерттеймін» атты таырыпа олдан жасаан заттарынан крме йымдастырып, оу кабинетінде оюды сыныыз. Малімні тсіндірмесі слайдтар не фотографиялар крсетілімімен жаласуы ммкін.   арышкерлер немесе ракетаны шыру туралы видео крсетііз. Бл бірнеше сабатар бойына орындалуы ммкін.     Рлдік ойын алаы ретінде арыш станциясын жасап ойыыз. Бірнеше апта арыш алаы трсын. Оушыларды отбасынан бір мшені олдан жасалан заттарды крмесіне атысуа шаырыыз. арышты зерттеу шін олданылатын жабдытар, ралдар мен шу аппараттарыны суреттері мен фотографиялары   Конструкторлар. Трлі заттардан растыруа арналан материалдар.   http://www.bbc.co.uk/learningzone/clips/rockets-and-astronauts/13293.html Сурет салу жиынтыы  
  1.4.2.3 жекелеген арышты денелерді атау жне сипаттау   (МК)Оушылармен бірге аспан денелері туралы дамытушы бейне роликті крііз. Олар нені білгенін, ал фильмнен кейін таы не йренгенін тексерііз. (МК)Оушылара аспан денелері бейнеленген арыш суреті немесе жлдыздар картасын арап шыуды сыныыз:
  • Жлдыздар
  • аламшарлар
  • аламшар серіктері
  • Астероидтар
  • Кометалар
Берілген аспан денелері сырты зерттеуде андай болып крінетінін крсетііздер. () Оушылара жмыс дптерлеріне кейбір аспан денелерін бейнелеп, аттарын жазуды сыныыз:
  • Кн жлдызын
  • Жер аламшарын
  • Жер серігі – Айды
  • Астероидты
  • Кометаны
  (Ж) Кейбір аспан денелеріні сырт келбетін зара салыстырып, оларды здеріне тн ерекшеліктерін атауды сыныыз:
  • Жлдыз (жары, жанып тран)
  • аламшар (суы)
  • Комета (йрыты жлдыз).
Берілген жаттыу оушыларды е жаын мадаы даму аймаын анытауа кмектеседі.   Берілген тапсырма оушыларды ыну аппаратын алыптастыруа кзделген. Еске жасы сатау шін татаа аспан денелерін суреттерін атауларымен іліп ойан жн.     Оушылара суреттер орындалатын бейнелерді сынып ойан жн.     Салыстыру шін жптара екі немесе ш аспан денесін сынуа болады. Дамытушымультфильм.арыш балалар шін.https://www.youtube.com/watch?v=Km71OCO6vKw   Аспан денелері туралы сайт http://blgy.ru/biology5/planet Сурет салу жиынтыы  
Жер 1.4.1.1 Жерді пішінін оны жасанды моделі негізінде анытау   (Ж, , МК)Оушылардан андай елде трып жатанын сраыздар. азастанды глобустан табуды тапсырыыз. Оны жапсырышпен белгілеп ойыыз. Кршілес елдерді анытаыздар – оларды глобустан крсетііздер.   (Ж, , )Глобуспен жмыса сйене отырып, оушылардан Жер пішінін анытауды сраыздар. Жер шар пішіндес екенін жне ш лшемді кеістіктік фигурадан тратынын айтып кетііз. алыптастырушы баалау: кім Жерді шар тріздес екенін біледі? Жер лгісін ааздан жасаыз.   ()зге таныс мемлекеттермен салыстырмалы трде азастанны клемі туралы сйлесііздер. азастан ішінде жне азастаннан баса елдерге саяхаттау жолдарын арап шыыыздар. Оларды глобуста жне лем картасында жіп пен кнопкаларды кмегімен белгілеп шыыыз. Оушылар ай елге саяхаттаанын срап, оларды картада белгілеп ойыыз.   (,)Глобусты таы да крсетііз. Оушыларды таныс жерлерді атап шыуларын сраыз. Оларды назарын полюстерге, мхиттар, шлдер мен таулара аударыыз. Осы жерлерді табии жадайларын айтыыз. ысаша бейне роликтер крсетііз. алыптастырушы баалау: жерді ай бліктерін тани алады? (,)Оушылармен р трлі жерлерді жне Жерді шар тріздес пішініне байланысты полюстер мен экваторда температураны алай згеретінін талылаыздар. алыптастырушы баалау: оушылардан Жерде орналасанына орай жне кннен алшатыына байланысты жадайларды сипаттап беруін сраыз. (Ж,,)Глобуса арап, Жер шары мен арышты кеістік аралыында не жатаны жнінде ой жгіртііз. арыштан жасалан Жер суреттерін араыз, сосын таы да глобуса кз тігііз. «зін-зі тану» пнімен жне «Саяхат» таырыбымен пнаралы байланысты ткізііз, глобуста азастан мен балалар здері баран елдерді крсетііз. «шлшемді» ымы кейбір оушыларды тсінуіне иын соуы ммкін. Математика бойынша кеістіктік фигуралармен пнаралы байланысты ткізііз. Жер толыанды сфера болып саналмайды, біра бірінші сынып оушыларына бл сипаттама ыныты келеді.   BBC, Planetearth хабар тарату корпорацияларыны бейне роликтерін кру мен іздеу шін іздеу жйелерін олданыыз. «Саяхат» таырыбымен байланыс жасаыз. Бл жаттыу оушылара з білімдерін тйіндеп, сйкес фактілерді тадауа кмектеседі.     Берілген тапсырма бір сабатан кп болуы ммкін. Шындыында, Жер атмосферасы мен арышты бліп тран сызы жо. Мны бірінші сынып оушыларына абылдау иындау болады.     Альтернатива ретінде арышкерлер/ ракетаны шырылуы бейнеленген бейне роликтер крсетііз. Берілген тапсырманы бірнеше саба барысында олдануа болады.   Глобус, жапсырыштар     Газеттер, желім, айшы, бояу, уе шарлары, пластилин     лем картасы, жіп, кнопкалар Демалыс брошюралары немесе интернеттен алынан суреттер Глобус Интернетке олжетімділік   Суреттер (интернеттен не кітапттардан)   Жазба тапсырмасына арналан формалар   Глобус http://www.bbc.co.uk/newsround/21639840     жерді арыштан тсірілген суреттері сурет салу жиынтыы  
Жер 1.4.1.1Жерді пішінін оны жасанды моделі негізінде анытау   (МК)Оушылара бізді бабаларымыз жазып кеткен Жер бедеріні тарихи очерктерін сыныыз. Міндетті трде адамны Жерді бірден з осі бойынша айналатын шар пішінінде бейнелей бастамааны туралы ымды алыптастыру керек.   () Оушыларды з бетінше Жерді суретін бліктері атауын жазып салуды сыныыз. (Т)Оушылара Жерді жасанды лгісі (глобус) мен арыштан тсірілген шынайы бейнесін салыстыруды сыныыз. Оушылардан састытар мен айырмашылытарды табуды сраыз. Суреттерді оушылара Жер пішінін зерттеу дерісінде пайда болуымен сйкестендіріп, крсетуге болады.   абілеттері тмен балалара бояуа жне бліктерін енгізуге Жер шаблоны трінде ммкін тіректерді ойластырып ойыыз.     Берілген тапсырманы бір топа састытарын, екінші топа згешеліктерін тжырымдауды сынып, згертуге болады.   Жер бейнеленген суреттер «Жерді 3-Dлгісі» бейнефильмі: https://www.youtube.com/watch?v=kvymLTh417U   Сурет салу жиынтытары, Жер шаблондары.   Глобус, арыштан тсірілген Жерді бейне роликтері мен фотографиялары.
Кеістік пен уаыт 1.4.3.1 уаытты маыздылыын тсіндіру   (МК) Оушылара «Уаытыды ртпа!» атты анимациялы фильмді круді сыныыз. Крuен со талылаыздар:
  • Уаыт деген не?
  • мірді ай жерінде бізге уаытты баылау керек?
  • Уаыт алтыннан да ымбат» маынасы нені білдіреді?Адамны мірінде уаытты алатын орны андай?
() Сыныпта орыс, аза, аылшын тілдерінде уаыт туралы маал-мтелдер, жаылтпаштар мен жмбатарды білуден «Кім кп біледі?» деген сайыс йымдастырыыз.   (Т) Оушылара уаыттарын барынша тимімді пайдалану шін з кн тртіптерін руды сыныыз. Топтар здері талылап, з нсаларын здері крсетсін. Жалпы кн тртібін абылдап, оны сыныпта іліп ойыыз.
Берілген тапсырманы орындауда зая кеткен уаыт туралы кез келген анимациялы фильмді крсетуге болады.   Талылау шін сратарды ранда, жоары реттік сратара ыылас танытып, Блум таксономиясына жгінііз.     Бл тапсырманы орындау шін оушыларды кн ілгері й дайындыы талап етіледі.     Оушылара кн тртібін з жаняларыны ортасында руды сыныыз. «Уаытыды ртпа!» балалар мультфильмі https://www.youtube.com/watch?v=hAHw_GbOhHw   Анимация кн тртібіhttps://www.youtube.com/watch?v=6tEzh_SREJE
Кеістік пен уаыт 1.4.3.2уаытты лшеу ралдарын анытау     () Оушылармен бірге минуттерді, саатты, айларды, жылдарды андай тсілмен санауа болатынын талылаыздар.   (МК) Оушылара уаытты лшеуді арапайым тсілдері мен жабдытарын арастыруды сыныыз:
  • Саат
  • Секундомер
  • Кнтізбе
Оларды адам мірінде маызын талылаыздар.   (Т) ш топа уаытты лшеуді тсілдері мен жабдытарыны біріні маыздылыын крсететін жарнама дайындауды сыныыз: 1-топ: саатты жарнамалайды 2-топ: секундомерді жарнамалайды 3-топ: кнтізбені жарнамалайды (ОТ, Т) Оушылара келесі жаттыуларды жасаанда, адамны анша уаыт жмсайтынын анытауды сыныыз:
  • 10 ретотырып трады
  • 20 рет дем алып, дем шыарады
  • 10 рет кзін ашып-жмады
Тжірибені нтижесін оушылар дптерлеріне жазады, сосын, талылаан кезде, бірдей іс-рекетті орындауда уаытты біркелкі болмайтынын крсету шін нтижелерді салыстыру ажет.
Берілген жаттыу оушыны жаынаралы даму аумаын анытауа себін тигізеді.     Осы кезеде оушыларда уаытты лшеуге арналан жабдытар мен ралдарды ыну аппаратын алыптастыру ажет.   Жарнаманы болаша сценарийлерін балалара сынуды ойластырыыз.   Оушылармен мір ауіпсіздігі негіздерін еске тсіру жне оларды сатауы міндетті.     Саат Секундомер Кнтізбе     Саат, секундомер, кнтізбе, костюмдер     Секундомер