Практикалы саба 4.

Модуль 1. Ебекті орауды негіздері жне ндірістік санитария

Практикалы саба 4.

Таырып 4: «оршаан ортаны параметрлері баылау»

Сратар

1. Манометрілік термометрлер

2. Дилатометрлік термометрлер

Манометрілік термометрлер.Манометрлік термометрлерді рекет принципі тйы герметикалы терможйеде температурадан жмыс затыны (термометрлік) ысымы згеруіне негізделген. Жмыс затына байланысты бл термометрлер газды, сйыты,сынапты жне конденсациялы-бусйыты (ТДГ, ТПГ, ТДЖ, ТПЖ, ТКП тріндегі жне т.б.) блінеді. Терможйедегі температура лшенетін температурамен келесі атынаспен байланысты: мнда: газдын термиялы кенею коэффициенті,1/ 0С; t жне t0-бастапы жне соны температура, 0С; Р0-терможйедегі t0 температурасындаы ысым. Осы тендеуден температуранын згеруінен ысымнын Р сімшесі туелділігін байауа болады.

Манометрлік термометрлер –тіркеу мен згерісті араашытыа беруді автоматты іске асыруа ммкіндік беретін арапайым ондырылар жеткілікті.азіргі уаытта нерксіппен бірыайланан пневматикалы жне электрлі шыу сигналдарымен манометрлік термометрлер шыарылады.

Дилатометрлік термометрлер.рекеті атты денелерді жылулы кееюіне негізделген термометрлер, дилатометриялы деп аталады. Олар екі негізгі трде дайындалады: зекшелі жне биметалды.

зекшелідилатометриялы термометрді рекет принципі (сур.) ттіктер мен зекшелерді ыздыру кезінде оларды сызыты кеею коэффициенттеріні ртрлі болуы салдарынан заруды ртрлігін пайдалануа негізделген.Биметаллды дилатометрлік термометр трлі металдардан тратын бкіл зындыы бойымен пісірілген екі тілімшеден тратын серіппе (немесе тегіс) трінде сезімтал элементке ие болады. Ішкі тілімше, сыртымен салыстыранда сызыты кееюді лкен коэффициентіне ие болады, сондытандаыздыру кезінде мндай серіппе бралады.

Материалдардын таралуына аз кедергілер (помехи) кезенді жмыс жасайтын зондылы быртадаушылары болып табылады. Газдын температурасын баылау шін кейде бл бырлаа терможптар орнатылады. Бірнеше колошник радисы бойындаы тгілме денгейі астына бырлады дистанционды немесес автоматты басарулары бар электрлі лебедкалар арылы енгізіледі. Руданын максимальді жиналуына жне минимальді температурасына максимальді СО2рамы сйкес.

Жанама баылау шихталар компоненттерін таралуын басаруа автоматты жйелерін беруге сенімсіз болады. Сондытанда материалдар таралуын тікелей баылау тсілдерін жасау зерттеулер жргізулуде. Солардын ішінде радиоизотопты техникаларыны жетістіктері зондылы (бітеутбті) газтадау бырлар негізінде радиометрлі рылыларын жасуына мміндік берді сурет 7.4). (1-амбразулар; 2-лебедка; 3-зондылар; 4- монорельстер; 5-сулелену кзі; 6- детектор; 7-радиометр; 8- автоматты потнциометр

Бл рылы кокс пен агломераттан тратын шихтаны 100 пайыза орытаты домна пешіні колошник радиусы бойында агломерат пен кокс таралуын жне колошниктегі материалдардын иаштану брышын баылау шін таайындалан.

Колошниктін радиусы бойында кокс пен теміррудалы компоненттерінін орналасуын баылау тгілме денгейінін стіндегі жоары зондысынан сулелену кзінен (кобальт-60) тгілме денгейінін астындаы тменгі зондысындаы детекторыны тетін радиоактивті гамма-сулеленулердін ртрлі сііруіне (жтуына) негізделінген.

Зондылау режимі аныталынан берілістен кейін бір рет немесес берілген бадарлама бойыншша ткізіледі. Кп компонентті шихталарында материалдардын таралуынын анытау длдігіні ателігі артады, аныталынбаан сызыты жтылу коэффициенттері бар оспалардын тзілуінен.

Радиоизотопты зондылы рылылар шихта тгілмелер бетіні жазбалауыны баылауымен оса, колошник радиусы бойында шихтаны теміррудалы блігімен жне коксты таралуын технологиялы баылау шін олданады.

Пирометрлерді жмыс принципі лшеу объектісімен жылуабылдаышты тікелей тйісуінсіз ызан денелермен шыарылатын сулелену энергиясыны лшеуге негізделген. Оларды артышылыы болып тйісуді жотыы, температуралы рістерді брмалануыны болмауы жне лшеуді теориялы шектеусіз жоары шегі табылады. Жылулы сулеленуді арындылыына денелерді температуралары крт кішіреюімен байланысты азаюына байланысты, пирометрлер 300 -тан 6000oC дейін жне жоары температураларды лшеу шін пайдаланады. 3000oC –тан жоары температураны, сондай-а жоары жылдамдытаы сйыты жне газды аындарды лшеу шін пирометрия дістері іс жзінде жалыз болып табылады.

Оптикалы пирометрлер 800oC –тан жоары температураларды лшеу шін зертханалы жне ндірістік жадайларда ке олданылады. Оптикалы пирометрлерді рекет ету принципі екі денені монохроматты сулеленуін салыстыруа негізделген: эталонды денеге жне температурасы лшенетін денеге. эталонды дене ретінде детте, жарытыы реттелетін ыздыру шамдарыны пілтелері пайдаланылады.

Бл топты е кп тараан аспаптары болып ОППИР, “ПРОМИНЬ” жне т.б. трлердегі жоалып кететін жіппен монохроматты пирометрлер табылады. Пирометр (схема) объективті линзалы жне окулярлы линзалы телескопты ттікті білдіреді. телескопты ттік ішінде объективті линзаны фокусында таа трізді немесе тзу сызыты ыл трінде болады.

Фотоэлектрлік пирометрлерде жары аынына баса сезімтал элементтерді пайдалану лшеуді тменгі шегін тмендетуге ммкіндік береді, жеке аланда ккіртті-орасынды фотокедергіні абылдаыш ретінде пайдаланан кезде пирометр лшеуіні р тменгі шегі 200oC те.

550oC температураа дейінін ызан денені сулеленуі ызыл сулелерден трады. Тсті пирометрлерді лшеу диапазоны 1400-2800oC. Ол 250-300oC бойынша бес-алты диапазон астына блінеді. Тстіфильтрлі дискілерді ауыстыра отырып, бір диапазоннан екіншісіне кшуге болады, пирометрлерді длдік класы 1,0.