Банк активтеріні сапалылыы анытау критерилеріні райсысына мысыл келтіріп сипаттама берііз

Банк тімділігі дегеніміз салымшылар мен арыз берушілер арасында банкті з міндеттемесін уаытында жне шыынсыз орындау абілеттілігі.

Банк тімділігіні 2 формасы, яни міндеттемелерді з уаытында жне шыынсыз орындауы кптеген сырты жне ішкі факторларды ыпалымен аныталады.

Ішкі факторлара:

- банк капиталыны базасы;

- банк активтеріні сапасы;

- депозиттерді сапасы;

- сырты аражат кздеріне орташа туелділік;

- мерзімі бойынша активтер мен пассивтерді зара сйкестігі, позиция бойынша ашы, жабы

- сауатты менеджмент;

- банктерді жоары дрежелі беделі.

Банк активтеріні сапалылыы келесі 4 критериимен аныталады:

5. тімділік

6. Туекелділік

7. Табыстылы

8. Диверсификация

Активтерді тімділігі- арыз алушыны міндеттемелерді теу немесе осы активтерді сату арылы оларды олма-ол ашаа айналу абілеті. Активтерді тімділік дрежесі оларды айналымына байланысты. Ашалай формадаы банк активтер тлем ызметін орындауа баытталан.

Активтер туекелі критериі- оларды ашалай формаа айналдыру негізінде шыындара шырау ммкіндігін сипаттайды. Актвтерді туекел дрежесі оларды р трі шін ерекше кптеген факторлармен аныталады.

Активтерді табыстылыыны критериі ретінде активтерді жмыс жасау абілеті, тиімділігі, яни табысты келу абілеті жатады. Сонымен атар банкті дамуы шін аражат кзін табу жне банкті капитал базасын ныайту абілеті жатады.

Табыстылы дрежесі бойынша олар табыс келетін жне табыс келмейтін болып блінеді:

1. табыс келетін активтер: касса, несие

2. табыс келмейтін активтер: негізгі орлар

Активтерді диверсификация критериі банкті ресурстарын р трлі орналастыру жадайлары бойынша блу дрежесін сипаттайды.

Активтерді диверсификациялау крсеткіштері:

- ресурстарды орналастыру баыттары бойынша банк активтеріні рылымы

- объектілер мен субъектілер бойынша несиелік жмсалымдар рылымы

- баалы ааздар портфеліні рылымы

- банктермен корреспонденттік жне несиелік атынастарда болатын баса да банктерді рылымды ралы.

Активтер нерлым кп диверсификацияланса, сорлым банк тімділігі де жоары болады.

Банк тімділігіне сер ететін микроэкономикалы жне макроэкономикалы факторлара сипаттама берііз

тімділік дегеніміз банкті сенімділігін амтамасыз ететін, оны ызметіні жалпы сипаттамасыны бірі.

Ал банк тімділігі дегеніміз салымшылар мен арыз берушілер арасында банкті з міндеттемесін уаытында жне шыынсыз орындау абілеттілігі.

Банк тімділігіні жадайы біратар сырты факторлара, яни банк ызметінен тыс факторлара байланысты. Олара мыналар жатады:

· елдегі жалпы саяси жне экономикалы жадай;

· баалы ааздар нарыыны дамуы;

· банкаралы несие нарыыны дамуы;

· айта аржылындару жйесін йымдастыру;

· Орталы банкіні адаалау ызметіні тиімділігі.

Банк тімділігіне сер ететін макроэкономикалы факторлар:

Коммерциялы Банк тімділігі:Елдегі экономикалы саяси жадай, Мемлекет тарапынан олдау крсету ммкіндігі, Мемлекеттік реттеу мен баылауды тиімділігі, аржы нарыы сегментіні тиімділігі мен дамуы

Ішкі факторлар атарына мыналар жатады:

· банк капиталыны базасы;

· банк активтеріні сапасы;

· депозиттерді сапасы;

· сырты аражат кздеріне орташа туелдігі;

· мерзімі бойынша активтер мен пассивтерді зара сйкестігі;

· сауатты менеджмент;

· банкті жоары дрежелі беделі.

 

Банк тімділігіне сер ететін микроэкономикалы факторлар:

Коммерциялы банк тімділігі:Банк активтеріні туекелділігі,Банк ызметін басаруды сапасы, Меншік капиталыны жеткіліктілігі, Ресурсты базаны тратылыы мен сапасы, арыз алуды сырты кзіне туелділік дегейі, Активтер мен пассивтерді соммасы мен мерзімі бойынша балланстандырылуы, Активтер рылымы мен диверсификация, Банк активтеріні табыстылыы.